Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 czerwca 2017 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Romuald Kompanowski

Protokolant Justyna Kucberska

po rozpoznaniu w dniu 9 czerwca 2017 r. w Kaliszu

odwołania B. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 28 marca 2017 r. Nr (...)

w sprawie B. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o świadczenie przedemerytalne

Oddala odwołanie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 marca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił B. B. prawa do świadczenia przedemerytalnego odmawiając tym samym wnioskodawczyni uznania okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 3 grudnia 1979 r. do dnia 31 lipca 1982 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła B. B. wnosząc o zmianę decyzji ZUS poprzez przyznanie jej prawa do świadczenia przedemerytalnego powołując się wykonywaną stale pracę w gospodarstwie rolnym we wskazanym wcześniej okresie.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS Odział w O. wniósł o oddalenie odwołania

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca B. B. urodziła się dnia (...) W latach 1978 – 82 odwołująca uczęszczała do Liceum Zawodowego w O. (1). Odwołująca codziennie uczęszczała na zajęcia w szkole. Z zajęć wracała około godziny 14-ej.

dowód: zeznania odwołującej.

Odwołująca od urodzenia mieszkała z rodzicami na terenie prowadzonego przez nich gospodarstwa rolnego o powierzchni 3,50 ha położonego w miejscowości O. (1) i Ś.. Należące do gospodarstwa grunty położone były poza terenem zurbanizowanym natomiast siedlisko położone w obrębie miasta. Odległość między zabudowaniami a gruntem wynosiła ok. 2 km. W okresie zamieszkiwania w tym w gospodarstwie rolnym, odwołująca stale pracowała w gospodarstwie. Odwołująca wykonywała wszystkie prace polowe zlecone jej przez rodziców takie jak sianokosy, żniwa, wykopki, pielęgnacja roślin oraz prace na terenie siedliska przy utrzymaniu inwentarza żywego. W gospodarstwie były trzoda chlewna i drób. Prace odwołującej przy utrzymaniu inwentarza żywego polegały na karmieniu inwentarza w porze popołudniowej oraz pomocy ojcu w karmieniu zwierząt w porze wieczornej. Przygotowane były wcześniej przez innego domownika poszczególne składniki karmy a odwołująca po powrocie ze szkoły mieszała te składniki w określonych proporcjach i tak zmieszaną karmę podawała zwierzętom. Te czynności zajmowały odwołującej czas do 1 godziny. Po wykonaniu tych prac odwołująca zajmowała się odrabianiem zadanych w szkole prac domowych. Wieczornym karmieniem zajmowała się ojciec odwołującej a odwołująca mu w tym pomagała. W ten sposób odwołująca pracowała każdego dnia. W maju każdego roku zbierany był pierwszy pokos trawy z należącej do gospodarstwa łąki. Koszenie trawy trwało 3 godziny i było wykonywane przy użyciu kosiarki konnej. Tak skoszona trawa była następnie suszona przez jej ręczne roztrząsanie a na koniec dnia – zgrabianie by następnego dnia te czynności powtarzać aż do uzyskania pełnego wysuszenia. Te prace wykonywane były przez wszystkich domowników przez 2 – 3 dni przy sprzyjających warunkach pogodowych – z co najmniej ograniczonym nasłonecznieniem. Ten sam rodzaj prac wykonywano ponownie w sierpniu gdy zbierany był drugi pokos trawy. Wykonywaniem prac agrotechnicznych na gruncie ornym zajmował się ojciec odwołującej. Korzystał w tym zakresie z usług spółdzielni kółek rolniczych albo z pomocy krewnego. Zbieraniem plonów zajmowała się cała rodzina odwołującej: ojciec, matka, odwołująca i jej rodzeństwo. W ten sposób w czasie żniw odwołująca pracowała na polu przez okres kilku dni w każdym roku kalendarzowym bo skoszone zboże trzeba było ręcznie wiązać w snopy. Krótszy był rozmiar czasowy prac przy zbieraniu okopowych bo te prace wykonane był przez domowników w ciągu połowy dniówki. Taki sam był rozmiar czasowy prac przy sadzeniu ziemniaków wiosną. W okresie zimowym prace w gospodarstwie ograniczały się do przygotowania karmy dla zwierząt a następnie jej podania. Czasami dochodziły prace w gospodarstwie wujka odwołującej przy przebieraniu ziemniaków. Te prace wykonywane były jako rekompensata za wkład wujka przy pracach polowych w gospodarstwie rodziców odwołującej.

dowód: zeznania świadka A. H., zeznania odwołującej, zaświadczenie urzędu gminy w aktach ZUS.

W dniu 2 sierpnia 1982 roku odwołująca zatrudniła się w (...) S.A. Zakład (...) w O. i pracowała tam do dnia 31 stycznia 2015 r.

/ bezsporne/

W okresie 1.06.2015 – 31.08.2016 odwołująca była zatrudniona w firmie (...) w O. (1). Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracowników w związku z likwidacją przez pracodawcę stanowiska pracy zajmowanego przez odwołującą.

dowód: świadectwo pracy w aktach ZUS.

Po rozwiązaniu stosunku pracy odwołująca była zarejestrowana w urzędzie pracy od dnia 1.09.2016 r. do dnia złożenia wniosku oświadczenie przedemerytalne. Odwołująca pobierała zasiłek dla bezrobotnych w okresie od dnia 1.09.2016 r. przez okres co najmniej 6 miesięcy. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych odwołująca nie odmówiła podjęcia zatrudnienia.

/bezsporne/

Ustalając powyższy stan faktyczny sąd dał wiarę zeznaniom słuchanym w sprawie: świadka oraz odwołującej Sąd dał wiarę także dokumentom: zaświadczeniom wystawionym przez urząd gminy oraz urząd pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego, z przyczyn dotyczących pracodawcy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 35 lata dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.

Przez przyczynę dotyczącą zakładu pracy należy rozumieć zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 29 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U z 2004 r., Nr 99, poz. 1001 ze zm.):

- rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników,

- rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu ogłoszenia upadłości pracodawcy, jego likwidacji lub likwidacji stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,

- wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w przypadku śmierci pracodawcy lub gdy odrębne przepisy przewidują wygaśnięcie stosunku pracy lub stosunku służbowego w wyniku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę i niezaproponowania przez tego pracodawcę nowych warunków pracy i płacy.

Odwołująca spełniła pierwszą z wyżej podanych przesłanek, gdyż była zatrudniona w firmie (...) przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, a stosunek pracy został z nią rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy w związku z likwidacją przez pracodawcę stanowiska pracy.

Zgodnie z art. 5 ust. 3 w/w ustawy świadczenie przedemerytalne przysługuje po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

- nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

- w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

- złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Jak wynika z poczynionych ustaleń, odwołująca w momencie złożenia wniosku była zarejestrowana jako bezrobotna, pobierała zasiłek przez okres co najmniej 6 miesięcy, nie domówiła podjęcia zatrudnienia i złożyła wniosek w zakreślonym przez przepis art. 5 ust. 3 ustawy oświadczeniach przedemerytalnych.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 w/w ustawy okres uprawniający do emerytury ustala się zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl przepisu art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również przypadające przed dniem 01.01.1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia traktując je jako okresy składkowe w zakresie niezbędnym do uzupełnienia brakującego okresu.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego, a w szczególności zebranych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadków Sąd nie uznał odwołującej okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od dnia 2 grudnia 1979 r. do dnia 1 sierpnia 1982 r. Trafne były bowiem zarzuty podniesione przez ZUS Oddział w O. zarówno w odpowiedzi na odwołanie jak i w decyzji o braku wykonywania przez odwołującą prac rolniczych w rozmiarze warunkującym zaliczenie jej jako okresu uzupełniającego w rozumieniu przywołanych wyżej przepisów.

Gospodarstwo rolne znajdujące się w posiadaniu rodziców odwołującej było dodatkowym źródłem utrzymania osób w tym gospodarstwie mieszkających, co zostało potwierdzone również zeznaniami świadka. Zeznania świadka w całej rozciągłości potwierdzają fakt pracy odwołującej w gospodarstwie rolnym jako domownika. Zarzut organu rentowego, że odwołująca z racji codziennych dojazdów do szkoły nie miała warunków do pracy w gospodarstwie rolnym w ocenie sądu nie był uprawniony. Odległość między miejscem zamieszkania odwołującej a siedzibą szkoły znajdującej się w miejscowości, w której położone było gospodarstwo nie jest przeszkodą w wykonywaniu prac rolniczych po powrocie ze szkoły zważywszy, iż droga powrotna odwołującej ze szkoły do domu zajmowała nieznaczną ilość czasu. W tych warunkach odwołująca już około godziny 14 – ej dysponowała czasem na wykonywanie prac w gospodarstwie rolnym.

Nie było jednak podstaw aby samą gotowość do wykonywania pracy potraktować jako wystarczającą podstawę do uznania odwołującej okresu pracy w gospodarstwie rolnym wynoszącego w rozmiarze 2 lata 6 miesięcy i 29 dni w zakresie niezbędnym do uzupełnienia 35-letniego okresu ubezpieczenia, wynoszącego 1 rok 4 miesiące i 1 dzień. Zaliczeniu bowiem podlega taka praca rolnicza, która wykonywana jest w wymiarze nie mniejszym niż średnio 4 godziny dziennie. Taki wniosek w sposób uzasadniony wyprowadzić należy z treści przepisu art. 10 ustawy i art. 6 ust.2 pkt 1 ustawy albowiem ten ostatni przepis warunkuje zaliczanie do okresu wymaganego do przyznania świadczenia przebytych przed dniem 15 listopada 1991 r. okresów zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Taki rozmiar czasowy spełnia jedynie rozmiar prac wykonywanych w trakcie sadzenia ziemniaków, sianokosów, żniw i wykopów. W sumie w ciągu roku kalendarzowego okres takich prac nie przekracza 1 miesiąca. Pozostałe dni charakteryzowały się wykonywaniem przez odwołującą prac rozmiarze mniejszym niż 4 godziny dziennie. Bowiem karmienie zwierząt zajmowało czas ok. 2 godzin (1 godzina karmienia popołudniowego i taka sama karmienia wieczornego) .

Powyższe sprawiło o braku wymaganego okresu ubezpieczenia na dzień 31 sierpnia 2016 r. wynoszącego 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych.

Odwołanie jako nieuzasadnione podlegało więc oddaleniu.