Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2018 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Angelika Sykut

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2018 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. M.

przeciwko (...) spółka akcyjna w W.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo;

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 (trzy tysiące sześćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  Zwraca od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin Centrum w S. powodowi oraz pozwanemu kwoty po 800 (osiemset) złotych tytułem pobranych zaliczek.

Sygnatura akt: XI GC 1315/18

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 czerwca 2018 roku M. M. wniósł przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 10.626,46 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwot wyszczególnionych w pozwie oraz o zapłatę kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż dnia 23 marca 2017 roku doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) należący do M. J.. Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z (...) spółce akcyjnej w W.. Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady, wszczął postepowanie likwidacyjne w którym ustalił wysokość szkody na kwotę 1.120,78 złotych.

Pojazd był przedmiotem leasingu zatem lessingodawca zawarł z poszkodowanym umowę cesji wierzytelności, ten zaś zawarł umowę cesji wierzytelności z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka zawarła umowę cesji przedmiotowej wierzytelności z powodem.

Kwota dochodzona przez powoda to jego zdaniem należne odszkodowanie stanowiące różnicę między faktyczną wysokością szkody (koszty naprawy 11.647,24 złotych) a kwotą wypłaconą przez pozwanego (1.120,78 złotych). Powód dochodzi również kosztów sporządzenia prywatnego kosztorysu w kwocie 100 złotych.

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 33).

W sprzeciwie pozwany (karta 48) wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz, od powoda kosztów procesu,. Pozwany podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda. Wskazał również, że kwota wypłacona jest wystarczająca do naprawy pojazdu.

W toku postępowania strony nie zmieniły swoich stanowisk.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 marca 2017 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) należący do (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. a użytkowany przez M. J.. Sprawca szkody posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną w W..

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który wszczął postępowanie likwidacyjne, w którym przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady ustalając wysokość szkody na kwotę 1.120,78 zł, którą wypłacił poszkodowanemu.

Bezsporne, nadto dowód:

- dokumenty w aktach szkodowych, karta 66a;

- pismo (...), karta 31;

W dniu 21 czerwca 2018 roku S. W. wystawiła na rzecz powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 1.000 zł brutto tytułem sporządzenia kalkulacji naprawy kilku pojazdów, w tym pojazdu F. (...) na kwotę 100 złotych.

Według prywatnej wyceny koszt naprawy pojazdu wynosi 11.647,24 złotych bez podatku VAT.

Dowód:

- faktura VAT, karta 20;

- kosztorys, karta 11 – 15;

W dniu 25 kwietnia 2018 roku właściciel uszkodzonego pojazdu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarł z poszkodowanym (użytkownikiem pojazdu) M. J. umowę cesji wierzytelności z tytułu wierzytelności przysługującej M. J. w stosunku do (...) na skutek szkody komunikacyjnej z dnia 23 marca 2017 roku.

Dowód:

- umowa cesji, karta 19 – 20;

W dniu 7 maja 2018 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. (cesjonariusz) zawarła z M. J. (cedent) umowę cesji wierzytelności określonej jako prawo pozostałej części do odszkodowania od (...) spółka akcyjna w W. z tytułu szkody z dnia 23 marca 2017 roku.

Dowód:

- umowa cesji, karta 25 – 26;

W dniu 22 maja 2018 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. zawarła z M. M. (cesjonariusz) umowę cesji wierzytelności nabytej przez spółkę od M. J. umową z dnia 7 maja 2018 roku.

Dowód:

- umowa cesji, karta 28

(...) spółka akcyjna w W. został zawiadomiony o umowie cesji.

Dowód:

- pismo, karta 29;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

W ocenie sądu powód nie wykazał swojej legitymacji czynnej do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych przysługujących poszkodowanemu M. J. w stosunku do pozwanego ubezpieczyciela (...). W sprawie nie zostały bowiem ujawnione, żadne okoliczności wskazujące na istnienia kauzy rozporządzenia dochodzoną wierzytelnością, dokonanego umową cesji wierzytelności, zawartą w dniu 7 maja 2018 roku pomiędzy poszkodowanym M. J. a (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. co nakazywało uznać tę umowę jako nieważną. Bez znaczenia w tym kontekście pozostaje, fakt, iż taka kauza istnieje przy ostatniej z kolejnych mów cesji, gdzie wymieniona spółka sprzedała sporną wierzytelność powodowi. Tam bowiem (karta 28, § 2 ust. 1 umowy) wskazuje się na cenę zakupu wierzytelności. Skoro jednak takich okoliczności nie ustalono w umowie zawartej między poszkodowanym a spółką (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. to umowa ta była nieważna, nie wywołała skutków prawnych a zatem kolejna z umów cesji również była nieważna.

Kwestia istnienia legitymacji czynnej czy biernej należy do zakresu prawa materialnego, którą sąd bierze pod uwagę z urzędu.

Przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 510 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Przepis § 2 stanowi, że jeśli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania. W świetle treści przytoczonego przepisu ważność umowy przelewu zależy od istnienia zobowiązania do przeniesienia wierzytelności. Umowa przelewu jest więc czynnością kauzalną, co oznacza, że kauza stanowi samodzielną przesłankę ważności tej umowy. W sytuacji, gdy przelew dochodzi do skutku w drodze umowy czysto rozporządzającej, ważność przelewu wierzytelności zależy od istnienia ważnego zobowiązania do przeniesienia wierzytelności. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w licznych i zgodnych wypowiedziach judykatury i doktryny (por. K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2005, s.135; W. Czachórski, zobowiązania, 207, s.395; G. Pieniek, Komentarz, T. I, 2006, s.664; A. Szpunar, glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 1998 r., III CKN 387/97, PPH 1999, nr 4, s.47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2006 r., V CSK 253/06, OSNC 2007, nr 9, poz. 141).

Zwraca się również uwagę, że przepis art. 510 § 2 k.c. nie wymaga, aby zobowiązanie zostało ujawnione w samej umowie rozporządzającej wierzytelnością. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w wyroku z dnia 06 kwietnia 2016r., IV CSK 403/15, Lex nr 2044487, „Kodeks cywilny nie wprowadził wymogu wskazywania w umowie przeniesienia wierzytelności zobowiązania, w wykonaniu którego dochodzi do przelewu, co oznacza mimo materialnej kauzalności formalnie oderwany charakter samoistnej umowy przelewu. Cedent i cesjonariusz w ramach łączącego ich stosunku prawnego zobowiązani są uzgodnić kauzę w sposób wyraźny bądź dorozumiany, ale nie muszą jej ujawniać na zewnątrz, zwłaszcza dłużnikowi. Przypomnieć należy, że przelew ma charakter nabycia pochodnego i nie wymaga zgody dłużnika. (…).Brak lub wadliwość causae cessionis powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności. Podniesienie zarzutu braku przyczyny prawnej przelewu oznacza powinność jej ujawnienia przez cesjonariusza i obarczenie dłużnika ciężarem dowodu jej nie istnienia lub braku skuteczności. (…) Zobowiązanie to może wynikać nie tylko z umowy zobowiązującej, ale i innych zdarzeń prawnych.”

Mając na względzie powyższe uwagi, oceniając zebrany w sprawie materiał procesowy, sąd stwierdził, że umowa cesji wierzytelności: z dnia 7 maja 2018 roku, zawarta przez poszkodowanego jako cedenta z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. jak i kolejna umowa cesji były nieważne. Wymieniona umowa nie wskazuje na żadnej informacji co do podstawy przysporzenia.

W § 1 umowy zapisano wyłącznie, cedent przelewa na rzecz cesjonariusza opisaną wcześniej wierzytelność. W konsekwencji z uwagi na brak wykazania w omawianej sprawie, podstawy do dokonania przelewu wierzytelności powództwo nie mogło być uwzględnione, co czyni zbędnym badanie pozostałych okoliczności.

Podobnie orzekła Sąd Okręgowy w Szczecinie w wyroku z dnia 24 sierpnia 2018 roku w sprawie VIII Ga 269/18.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.. Powód przegrał sprawę w całości a wygrał ją pozwany. Na koszty składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego 3.600 złotych i opłata od pełnomocnictwa 17 złotych. W punkcie 3 wyroku, na podstawie art. 84 ust. 1 i art. 80 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzeczono o zwrocie zaliczek.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

- (...)

3. (...)