Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 9 lutego 2018 roku Sąd Rejonowy w Skierniewicach w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. przeciwko S. K. o zapłatę kwoty 1.769,60 zł oddalił powództwo.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wniosła strona powodowa.

Skarżący zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie :

1)  art. 339 § 1 i 2 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji bezpodstawne uznanie twierdzeń powoda za nieudowodnione i budzące wątpliwości, podczas gdy w sytuacji niestawiennictwa pozwanego na rozprawie oraz niewypowiedzenia się przez niego co do twierdzeń strony przeciwnej, przytoczone przez powoda fakty winny zostać przyznane, a twierdzenia o okolicznościach faktycznych uznane za prawdziwe;

2)  art. 505 ³² § 1 k.p.c. w zw. z art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, a w konsekwencji bezpodstawne uznanie twierdzeń powoda za nieudowodnione i budzące wątpliwości z uwagi na nieprzedłożenie przez powoda dowodów, podczas gdy w postępowaniu elektronicznym dowodów się nie dołącza, a po przekazaniu sprawy do sądu właściwości ogólnej wzywa się jedynie do wykazania umocowania;

3)  art. 248 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie przez Sąd I instancji wezwania powoda do przedstawienia dowodów, faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy pomimo powzięcia wątpliwości co do twierdzeń przytoczonych przez powoda, a w konsekwencji bezpodstawne uznanie tych twierdzeń za nieudowodnione i budzące wątpliwości.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w ten sposób, by Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.400 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości 14 % rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od dnia 27 lipca 2017 r. do dnia zapłaty - tytułem udzielonej pożyczki, oraz kwotę 369,60 zł - tytułem prowizji za udzielenie i obsługę pożyczki ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji. Nadto o zasadzenie na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego dla adwokata według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja nie jest zasadna.

Mając na uwadze, że niniejsza sprawa podlega rozpoznaniu według przepisów o postępowaniu uproszczonym i Sąd drugiej instancji nie przeprowadzał postępowania dowodowego, to stosownie do art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. uzasadnienie wyroku zostaje ograniczone jedynie do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

Wbrew zarzutom podniesionym w apelacji Sąd I instancji dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego, znajdujących pełne oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i trafnie określił konsekwencje prawne z nich wynikające.

Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji nie jest sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, czy doświadczenia życiowego i mieści się w granicach swobodnej oceny dowodów, wyznaczonej art. 233 k.p.c.

Bezzasadne są zarzuty naruszenia przez Sąd I instancji przepisów postępowania cywilnego art. 505 ³² § 1 k.p.c. w zw. z art. 505 ³⁷ § 1 k. p. c, art. 248 § 1 k.p.c..

Zgodnie z treścią 505 ³⁷ § 1 k.p.c. po przekazaniu sprawy do sądu według właściwości ogólnej przewodniczący wzywa powoda wyłącznie do wykazania umocowania, o ile stwierdzenie umocowania przez sąd nie jest możliwe na podstawie wykazu lub innego rejestru, do którego sąd ma dostęp drogą elektroniczną, lub do przedłożenia pełnomocnictwa, a po przekazaniu sprawy na podstawie art. 505 ³³ § 1 lub art. 505 ³⁴ § 1 przewodniczący wzywa powoda również do uiszczenia opłaty uzupełniającej od pozwu - w terminie dwutygodniowym od dnia doręczenia wezwania pod rygorem umorzenia postępowania. W razie nieusunięcia powyższych braków pozwu sąd umarza postępowanie.

Przepis art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., jako norma szczególna wyłącza, w razie przekazania sprawy na podstawie art. 505 ³³ do sądu właściwości ogólnej, zastosowanie trybu naprawczego z art. 130 § 1 i art. 130 ¹ § 1 k.p.c. przez wezwanie strony do uzupełnienia braków pozwu pod rygorem zwrotu. Postępowanie naprawcze związane z rygorem zwrotu pisma może być stosowane wyłącznie we wstępnej fazie postępowania tj. przed nadaniem sprawie biegu. Przeszkoda do wydania nakazu zapłaty w rozumieniu art. 505 ³³ k.p.c. dotyczy sytuacji, w której postepowanie w sprawie jest wprawdzie dopuszczalne, lecz nie istnieją przesłanki pozytywne umożliwiające wydanie nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym lub pojawią się przesłanki negatywne. Postępowanie sądowe jest jednak wszczęte, zaś e-sąd podejmuje czynności umożliwiające dalsze procedowanie w sprawie, już z pominięciem przepisów art. 505 ²⁸ do (...) k.p.c.. Natomiast czynność przekazania sprawy do sądu właściwości ogólnej w związku ze stwierdzeniem braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym ma charakter czynności będącej nadaniem sprawie biegu. Model elektronicznego postępowania upominawczego przyjmuje zasadę pełnej kontynuacji postępowania zarówno w razie stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty, w razie uchylenia nakazu zapłaty z urzędu, jak i złożenia sprzeciwu od wydanego nakazu zapłaty, a nie wszczęcia jej od nowa, gdyż sprawa zostaje przekazana do dalszego prowadzenia. Nie jest więc możliwe powtarzanie czynności wstępnych związanych ze stosowaniem mechanizmu walidacyjnego, albowiem oznaczałoby nie dającą się zaakceptować konstrukcję wzywania strony do usuwania braków uniemożliwiających nadanie sprawie biegu już po nadaniu jej biegu.

Zwrot pozwu na podstawie art. 130 k.p.c. jak i umorzenie postępowania na podstawie art. 505 ³⁷ k.p.c. są wprawdzie następstwem nieuzupełnienia braków pozwu, jednak cel tego uzupełnia jest odmienny, gdyż w pierwszym przypadku chodzi o wezwanie do uzupełnienia braków w celu nadania sprawie biegu i przesądza o skuteczności prawnej wniesionego pozwu, w drugim zaś celem tej czynności jest kontynuacja postępowania przed sądem właściwym według właściwości ogólnej, podczas gdy pozew wywołał już skutki prawne związane z jego wniesieniem (uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13, OSNC 20014, nr 7-8, poz. 72). Ustawa procesowa nie przewiduje mechanizmu uzupełniania braków pozwu w postaci nadesłania pozwu w formie pisemnej (papierowej). Na gruncie obowiązujących przepisów nie ma podstaw do żądania, aby strona składała pozew lub jego odpis w sytuacji, gdy dokonała już takiej czynności przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego. Wymagania pozwu w elektronicznym postepowaniu upominawczym określa art. 505 ³² KPC, a przy uwzględnieniu zasady kontynuacji postępowania nie można żądać od strony ponownego składania tego samego pozwu, tym razem na innym formularzu. Przepis art. 130 ¹ § 1 ¹ KPC nie daje podstawy do żądania dołączenia odpisu pozwu, który został skutecznie złożony do e-sądu i opatrzony podpisem elektronicznym. W interesie strony leży uzupełnienie wcześniej złożonego wcześniej pozwu przez dołączenie wymienionych w nim dowodów w celu osiągniecia celu procesu w postaci uwzględnienia powództwa. Powinność ta nie jest jednak obłożona rygorem zwrotu pozwu, czy umorzenia postępowania. Powód powinien dołączyć wskazane wcześniej dowody, mając na względzie skutki procesowe wynikające z tzw. ciężaru wspierania postępowania ( art. 6 § 2 KPC) i sankcje przewidziane w art. 207 i 217 KPC, których stosowanie wiąże się z rygorem pomijania spóźnionych twierdzeń i dowodów oraz konsekwencje związane z nieudowodnieniem swoich twierdzeń w postaci oddalenia powództwa.

Wzywanie strony do uzupełnienia braków w postaci przedłożenia odpisu pozwu wraz z załącznikami, czy też do złożenia pozwu na urzędowym formularzu nie byłoby uzasadnione również z tego względu, że wymagania te nie były aktualne w chwili składania pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym (uzasadnienie uchwały SN z dnia 25 czerwca 2015 roku, III CZP 33/15, L.).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy, w sprawie przekazanej na podstawie art. 505 ³³ § 1 k.p.c., nie miał obowiązku wzywać powoda do przedłożenia dowodów uzasadniających żądanie pozwu w tym wymienionych w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Brak przedstawienia tych dowodów Sądowi Rejonowemu rozpoznającemu sprawę obciąża samego powoda.

W obecnie obowiązującym stanie prawnym to strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzenia w celu uzupełnienia bądź wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy /patrz wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6 – 7/76/. Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd Rejonowy nie miał obowiązku, pomimo powzięcia wątpliwości co do prawdziwości dochodzonego roszczenia, wzywać powoda do przedstawienia dowodów. Na powodzie spoczywał obowiązek wykazania istnienia jak i wysokości dochodzonej wierzytelności ( art. 6 k.c.). Stosownie do treści art. 3 k.p.c., strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Tymczasem powód, poprzez zaniechanie złożenia dowodów dotyczących dochodzonego roszczenia, nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi udowodnienia dochodzonej należności.

Chybiony okazał się także zarzut skarżącego naruszenia przez Sąd I instancji art. 339 § 2 k.p.c. w zw. z art. 230 k.p.c. W realiach niniejszej sprawy, z przyczyn wyżej wskazanych, Sąd Rejonowy słusznie uznał, iż twierdzenia powoda odnośnie dochodzonego przez niego roszczenia budzą uzasadnione wątpliwości – nie zostały udowodnione. Podkreślić należy, że wyrok zaoczny nie w każdym przypadku musi być wyrokiem uwzględniającym powództwo. Ustanowione w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie nie obowiązuje, jeżeli twierdzenia te budzą poważne wątpliwości, nie zostały udowodnione lub zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Ocena czy twierdzenia powoda co do okoliczności faktycznych budzą poważne wątpliwości następuje na podstawie materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy. Nadto sąd rozstrzygający daną sprawę może powziąć wątpliwości co do twierdzeń powoda także w świetle faktów powszechnie znanych albo znanych sądowi urzędowo. Konstrukcja wyroku zaocznego (art. 339 § 1 k.p.c.) nie oznacza, że sąd zwolniony jest z zastosowania przepisów prawa materialnego, a zatem ma obowiązek badania przedstawionego przez powoda materiału dowodowego pod kątem sprzeczności z ustawą i zasadami współżycia społecznego. Podzielając w całości rozważania Sądu Rejonowego Sąd Okręgowy nie widzi powodów ich powielania, a zarzut naruszenia art. 339 § 2 k.p.c. nie może być uznany za zasadny.

Podsumowując zarzuty skarżącego mają charakter polemiczny z prawidłowymi ustaleniami Sądu I instancji i trafną oceną prawną dochodzonego przez powoda roszczenia. Nie mogło odnieść zamierzonego skutku procesowego forsowanie przez powoda alternatywnego stanu faktycznego czy oceny prawnej, korzystnego dla niego, nawet jeśli był on mocno osadzony w jego subiektywnym przekonaniu. Powództwo nie zostało udowodnione. Dlatego rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy oddalił apelację jako niezasadną na podstawie art. 385 k.p.c.