Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 22 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Elżbieta Majewska

Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Alina Darul

przy udziale

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2018 r. w Koninie

sprawy H. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o emeryturę górniczą

na skutek odwołania H. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 27.10.2017r. znak: (...)

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje H. O. prawo do emerytury górniczej od dnia 20 października 2017r.

2.  Zasądza od pozwanego na rzecz odwołującego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Elżbieta Majewska

Sygn. akt III U 6 / 18

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 października 2017 r. znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił H. O. prawa do emerytury górniczej. Organ rentowy powołał się na przepisy art. 50a, art. 50c ust. 1 pkt 4, art. 50d ust. 1 oraz art. 115 ust. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wskazując, że nie została spełniona konieczna przesłanka do przyznania prawa do emerytury jaką jest legitymowanie się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie z okresami pracy równorzędnej i okresami zaliczanymi do pracy górniczej w wymiarze co najmniej 25 lat. Organ rentowy stwierdził, że po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego uznał, iż wnioskodawca udowodnił 2 lata , 5 miesięcy i 17 dni okresów pracy górniczej w wymiarze pojedynczym, do tych okresów organ rentowy zaliczył okres zatrudnienia od 01.01.2008 r. do 28.02.2008 r. i od 01.11.2014 r. do 18.07.2017 r. , z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych. Zakład nie uznał jako pracy górniczej zatrudnienia od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. i od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. , od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r., od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. oraz od 01.03.2008 r. do 28.02.2009 r. gdyż z nadesłanej dokumentacji wynika, że w tych okresach ubezpieczony wykonywał pracę na stanowiskach : robotnik przy pracach ciężkich, kierowca ciągnika, kierowca ciągnika rolniczego, robotnik przy pracach odwodnieniowych – kierowca ciągnika, starszy operator sprzętu technologicznego – kierowca. Powyższe stanowiska nie zostały wymienione w rozporządzeniu jako stanowiska, na których jest wykonywana praca górnicza. Ponadto Zakład nie uznał do ustalenia prawa do emerytury górniczej w wymiarze półtorakrotnym okresu od 01.03.2009 r. do 18.07.2017 r. ponieważ w tym czasie ubezpieczony zajmował inne stanowisko niż wskazane w świadectwie wykonywania pracy górniczej, a stanowiska te nie zostały wymienione w załączniku nr 3 rozporządzenia .

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł H. O. zaskarżając decyzję w całości, domagał się jej zmiany i przyznania prawa do emerytury górniczej . Odwołujący podnosił, że rodzaj prac jakie wykonywał w spornych okresach pozwalał pracodawcy na zaliczenie go do okresu pracy górniczej oraz pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

H. O., ur. (...) złożył w dniu 18.07.2017r. wniosek o przyznanie prawa do emerytury górniczej. We wniosku oświadczył, że nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego oraz nadal pozostaje w stosunku pracy. Do wniosku ubezpieczony dołączył świadectwo wykonywania pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą z dnia 18.07.2017 r. wystawione przez (...). w K.. W świadectwie tym pracodawca zaznaczył, że H. O. jest zatrudniony w(...) w K. od 01.03.2015r. do nadal i został przejęty w trybie art. 23 ^{( 1)} k.p. z (...), gdzie zatrudniony był od 16.04.1986 r. W tym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą określoną w art. 50 C ust 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na stanowiskach według rozporządzenia MP i PS dnia 23.12.1994 r.

- od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. – rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych , konserwacyjnych i remontowych : ślusarz - zał. nr 2 pkt 32,

- od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. - rzemieślnicy i inni robotnicy zatrudnieni stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych , konserwacyjnych i remontowych : ślusarz - zał. nr 2 pkt 32,

- od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r. – kierowca – operator samochodowego sprzętu technologicznego na odkrywce - zał. nr 2 pkt 6,

- od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. - robotnik robót melioracyjnych i rekultywacji górniczej na odkrywce - zał. nr 2 pkt 25,

- od 01.01.2008 r. do 28.02.2009 r. - operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce - zał. nr 2 pkt 22,

- od 01.03.2009 r. do nadal - operator koparek jednonaczyniowych na odkrywce - zał. nr 3, cz. III , pkt 3.

Pozostałe okresy pracy :

- od 27.08.1987 r. do 26.06.1989 r. służba wojskowa,

- od 27.06.1989 r. do 16.07.1989 r. - ustawowa przerwa po wojsku.

Ponadto wnioskodawca dołączył załącznik do karty ewidencyjnej pracownika za okres od marca 2009 roku do czerwca 2017 roku , w którym wpisana została liczba dniówek półtorakrotnych.

Pismem z dnia 07.08.2017r. organ rentowy zwrócił się do pracodawcy odwołującego o wyjaśnienie czy praca górnicza oraz dniówki zostały ustalone na podstawie posiedzenia komisji weryfikacyjnej a jeśli tak to zwrócił się o nadesłanie protokołu tej komisji oraz nadesłanie wszystkich dokumentów, na podstawie których sporządzono protokół, ponadto organ rentowy zwrócił się o zweryfikowanie stanowiska pracy i nadesłanie dokumentacji potwierdzającej zajmowane stanowiska a także podanie miejsca wykonywania pracy i nazw oddziałów, w których ubezpieczony był zatrudniony.

Obecny pracodawca ubezpieczonego (...) w K., w odpowiedzi na pismo ZUS wyjaśnił, że świadectwo wykonywania pracy górniczej i załącznik do karty ewidencyjnej pracownika nie były ustalane na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej. Stanowiska pracy ustalono na podstawie dokumentacji źródłowej przekazanej z (...) (...) , przy określaniu stanowisk kierowano się rodzajem i miejscem wykonywania pracy. Ponadto poinformowano, że H. O. był zatrudniony kolejno na oddziałach : (...)- Oddział (...) (...)- Oddział (...) (...)– Oddział (...) Sprzętu (...) (...) – Oddział (...) (...) Technologicznego. Oddziały te znajdowały się w ruchu zakładu górniczego , a praca była wykonywana na odkrywkach. Do pisma dołączono kopie angaży znajdujących się w aktach osobowych pracownika.

Kolejnym pismem z dnia 02.10.2017 r. pozwany zwrócił się ponownie do (...) o dodatkowe wyjaśnienia dotyczące okresu zatrudnienia ubezpieczonego od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r. , w tym czasie pracownik był zatrudniony na stanowisku kierowcy ciągnika rolniczego czyli na stanowisku nie wymienionym w rozporządzeniu. W odpowiedzi na to pismo pracodawca wyjaśnił, że praca kierowcy ciągnika jak i sam ciągnik bierze udział w obsłudze ciągu technologicznego na odkrywce, czyli obsłudze układu (...), ciągnik ten jest wykorzystywany do transportu na odkrywce takich urządzeń jak agregaty prądotwórcze, agregaty spawalnicze niezbędne do prowadzenia bieżących konserwacji , obsług , napraw i remontów układów wydobywczych. Ponadto ciągniki są wykorzystywane do transportu przyczep do transportu ludzi wewnątrz odkrywek , przyczep narzędziowych, zwijadeł kabli. Są też wykorzystywane jako źródła napędu mechanicznego, pneumatycznego lub hydraulicznego spawarek, sprężarek, wciągarek. Z uwagi na taką wielość zastosowań ciągniki są traktowane w odkrywkowej kopalni węgla brunatnego jako maszyny wieloczynnościowe.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy przyjął, że H. O. udowodnił łącznie 2 lata, 5 miesięcy i 17 dni okresów pracy górniczej przy czym do okresów takiej pracy uwzględnił zatrudnienie od 01.01.2008 r. do 28.02.2008 r. i od 01.11.2014 r. do 18.07.2017r. ( z wyłączeniem okresów zasiłków chorobowych) w wymiarze pojedynczym. Pozostałe okresy zatrudnienia wnioskodawcy nie zostały zaliczone do pracy górniczej z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu decyzji.

Na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania Sąd ustalił, że H. O. podjął pracę w (...)w K. od dnia 16.04.1986 r. Wówczas powierzono mu obowiązki robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...). Był to oddział odwodnienia powierzchniowego, który zajmował się odprowadzeniem wód pochodzących z opadów atmosferycznych , wód roztopowych , wycieków wód ze skarp i poziomów roboczych wyrobiska , które nie zostały ujęte przez studnie odwodnienia wgłębnego oraz odprowadzeniem tych wód poprzez sieć rowów wykonanych na poziomach roboczych do zbiornika (rząpia) i pompowni zlokalizowanych na dnie wyrobiska. W celu ujęcia i odprowadzenia wód z powierzchni wyrobiska do pompowni wykonywane są co roku kilometry rowów, sukcesywnie wraz z postępem eksploatacji węgla przemieszczane są stanowiska pompowe oraz istnieje konieczność wydłużania kolektorów odprowadzających wodę. W ramach odwodnienia powierzchniowego w kopalni węgla brunatnego eksploatowane są : pompownie, stanowiska pompowe, rowy ziemne, piaskowniki, sprowadzenia rurowe, rurociągi tłoczone, zbiorniki i rowy retencyjne. Roboty wykonywane w ramach powierzchniowego odwodnienia kopalni realizowane są w różnych częściach wyrobiska odkrywkowego , a także na jego obrzeżach i przedpolu.

Odwołujący pracując na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...) wykonywał prace fizyczne związane z budową , przebudową , utrzymaniem, eksploatacją i likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego odkrywki L.. W szczególności wykonywał prace polegające na montażu i demontażu pomp odwodnienia odkrywki, prace polegające na naprawie bieżącej zaworów kolektorów na maszynowniach i rurociągach ssawnych i tłoczonych , usuwaniu awarii pompowni, pracował przy skręcaniu i rozkręcaniu rurociągów, przenoszeniu elementów stanowisk pompowych. Ponadto odwołujący wykonywał też prace fizyczne przy przebudowie mostów, budowie dróg dojazdowych na różnych poziomach, większość tych prac była wykonywana bezpośrednio w wyrobisku , jedynie sporadycznie zdarzało się, że odwołujący wykonywał prace związane czyszczeniem osadników i prace na przepompowni poza wyrobiskiem.

Od dnia 27.08.1987 odwołujący został powołany do odbycia zasadniczej służby wojskowej, a po jej zakończeniu i podjęciu pracy od dnia 17.07.1989 r. wrócił do pracy na dotychczasowym stanowisku w oddziale (...). Zakres obowiązków wnioskodawcy i rodzaj wykonywanych prac nie uległ wówczas zmianie.

Od dnia 01.07.1990 r. odwołujący został przeniesiony na stanowisko kierowca ciągnika w oddziale (...). Pomimo zmiany nazwy stanowiska odwołujący nadal wykonywał prace fizyczne związane z budową, przebudową, utrzymaniem i eksploatacją systemu odwodnienia powierzchniowego, a jeśli zachodziła taka potrzeba to „wsiadał” na ciągnik i przewoził materiały i elementy systemu odwodnienia powierzchniowego takie jak : pompy, pontony, węże, rury odwodnieniowe i inne elementy pompowni, a także części zamienne do koparek i gazy techniczne. Po przywiezieniu materiałów odwołujący pracował wspólnie z brygadą przy pracach związanych z odwodnieniem powierzchniowym.

Z dniem 01.02.1996 r. powierzono odwołującemu stanowisko robotnika przy pracach odwodnieniowych. Pomimo zmiany nazwy stanowiska odwołujący nadal pracował w oddziale (...) wykonując różne prace fizyczne związane z utrzymaniem systemu odwodnienia powierzchniowego i wykonuje takie same prace jak w okresie zatrudnienia na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich. Jedynie okazjonalnie i przez krótki okres czasu odwołujący był oddelegowany do prac przy czyszczeniu koparek przygotowywanych do remontu na odkrywce. Na stanowisku robotnika przy pracach odwodnieniowych odwołujący pracował do dnia 31.12.2007 r.

Z dniem 01.01.2008 r. powierzono wnioskodawcy stanowisko operator sprzętu technologicznego w oddziale (...)(odwodnienia powierzchniowego). Odwołujący w 2001 r. uzyskał uprawnienia do obsługi koparek jednonaczyniowych oraz obsługi koparko – ładowarki i miał wymagane kwalifikacje do obsługi koparki jednonaczyniowej. Na stanowisku operator sprzętu technologicznego odwołujący pracował jako operator koparki jednonaczyniowej , obsługując koparkę zajmował się odwodnianiem skarp węglowych i nadkładowych , wykonywał wzdłuż skarp rowy odwodnieniowe w celu umożliwienia grawitacyjnego spływu wód , kopał rząpia spągowe , czyścił je i przebudowywał, wykonywał i udrażniał rowy opaskowe , pracował przy instalacji pomp odwadniających . Powyższe prace ubezpieczony wykonywał na całej powierzchni odkrywki , w tym także bezpośrednio pod koparka podstawowa jak i poza nią. Jeśli była taka potrzeba odwołujący kierował też ciągnikiem i transportował nim elementy niezbędne do budowy systemu odwodnieniowego. Wszystkie te prace odwołujący wykonywał na odkrywce D. i T. . Także po reorganizacji i przeniesieniu ubezpieczonego do oddziału (...) nadal wykonywał on prace związane z procesem odwodnienia powierzchniowego wyrobiska górniczego jako operator sprzętu technologicznego, w tym także operator koparki jednonaczyniowej. Również po przejęciu części zakładu pracy przez (...) co nastąpiło z dniem 01.03.2015 r. charakter pracy odwołującego nie uległ zasadniczej zmianie.

Biorąc pod uwagę rodzaj prac jakie odwołujący wykonywał w spornym okresie można przyjąć, że wykonywał prace górnicze pomocnicze przy zmechanizowanym urabianiu nadkładu i węgla polegające na odwodnieniu odkrywki. Roboty te ubezpieczony wykonywał w różnych częściach odkrywki, a więc zarówno bezpośrednio w wyrobisku jak też poza nim co wynika z konieczności utrzymania systemu odprowadzania wód , aż do miejsca ich końcowego zrzutu. Obiekty odwodnienia powierzchniowego takie jak pompownie , stanowiska pompowe, rowy odwodnieniowe, piaskowniki, sprowadzenia rurowe, rurociągi, rząpia i rowy retencyjne zlokalizowane są w różnych częściach odkrywki. Urządzenia te ujmują wodę nie tylko z aktualnych miejsc pracy maszyn podstawowych ale też wody z odwodnienia zboczy stałych , dna wyrobiska, pochylni transportowych i zwałowisk. W związku z tym brak jest podstaw do przyjęcia, że odwołujący stale pracował w przodku w okresie wskazanym w świadectwie pracy górniczej, bowiem przodka nie można utożsamiać z całym wyrobiskiem. Przodek jest bowiem miejsce gdzie urabia się skałę i nadkład , obejmuje on skarpy urabianego zbocza oraz tą część poziomów roboczych, na których aktualnie pracują maszyny urabiające.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego, dokumentów z akt osobowych odwołującego, opinii biegłego M. B. (1) , zeznań świadków J. W., R. A., M. K. oraz na podstawie zeznań odwołującego.

Sąd dał wiarę treści dokumentów w aktach osobowych ubezpieczonego uznając je za jasne i przekonywujące, są to dokumenty sporządzane na bieżąco w trakcie zatrudnienia pracownika jednak z dokumentów tych nie wynika jakie konkretnie prace i gdzie pracownik wykonywał. W tym zakresie dokumenty te musiały być uzupełnione zeznaniami świadków, wyjaśnieniami pracodawcy przy uwzględnieniu rodzaju i charakteru prac jakie były prowadzone przez oddział , w którym zatrudniony był odwołujący. Sąd nie dał natomiast wiary dokumentom dotyczącym ewidencjonowania pracy w wymiarze półtorakrotnym bowiem przy uwzględnieniu rozległości zadań wykonywanych przez pracowników oddziału odwodnienia powierzchniowego brak jest wystarczających podstaw by przyjąć, że od marca 2009 r. odwołujący pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod maszynami podstawowymi.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków bowiem były logiczne , spójne, wzajemnie się uzupełniały . Świadkowie pracowali z odwołującym w różnych okresach zatrudnienia , wskazali na czym polegała jego praca i co się zmieniało w jego obowiązkach . Zeznania te są też zgodne z charakterystyką stanowiska pracy sporządzoną przez pracodawcę odwołującego oraz z dokumentami znajdującymi się w aktach osobowych pracownika dlatego też Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania.

Również zeznania ubezpieczonego zasługiwały na uwzględnienie gdyż były szczere, logiczne , spójne i zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd dał w pełni wiarę opinii biegłego z dziedziny górnictwa M. B. bowiem była ona jasna, rzeczowa, spójna i logiczna. Biegły w opinii wyjaśnił na czym polega odwodnienie powierzchniowe odkrywki, jakie urządzenia i jakie prace są z tym związane, a dokonując oceny pracy odwołującego uwzględniał te zadania i obowiązki jakie wykonywał odwołujący w spornym okresie wynikające zarówno z zeznań świadków jak i charakterystyki stanowisk pracy, które wnioskodawca zajmował. W uzupełnieniu opinii biegły wyjaśnił także, że w okresie zatrudnienia na stanowisku robotnika przy pracach ciężkich w oddziale (...) odwołujący wykonywał obowiązki związane z budową , przebudową , utrzymaniem i eksploatacją oraz likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego , które odpowiadają pracy na stanowisku górnika – odwadniacza złóż na odkrywce, wymienionym w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty górniczej - pod poz. 2. Pracując natomiast na stanowisku kierowcy ciągnika, przy uwzględnieniu zadań i obowiązków wykonywanych na tym stanowisku (przewóz materiałów i praca wspólnie z brygadą przy montażu tych materiałów i ich zabudowie) pozwalają przyjąć, że odwołujący wykonywał w tym czasie prace kierowcy operatora samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce (bądź też operatora sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce ), które wymienione pod poz. 6 i 22 załącznika nr 2 , łącząc tą pracę z pracą górnika – odwadniacza złóż. Biegły stwierdził także stanowczo, że odwołujący uczestniczył w procesie urabianiu nadkładu i węgla wykonując prace pomocnicze przy tych procesach polegające na odwodnieniu odkrywki, tym samym wykonywał prace o jakich mowa w art. 50 c ust. 1 pkt 4 ustawy emerytalnej.

Zgodnie z treścią art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1270) górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  ukończył 55 lat życia;

2)  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3)  nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W ust. 2 powołanego przepisu stwierdza się, że wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

W świetle przepisu art. 50c ust. 1 pkt 4 ustawy za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw gospodarki złożami kopalin.

W myśl przepisu art. 50d powołanej ustawy przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego:

1)  w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych;

2)  w drużynach ratowniczych.

W ustępie 3 powołanego art. 50 d zawarta została delegacja ustawowa dla ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, który w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa, w drodze rozporządzenia, ma określić szczegółowo stanowiska pracy, na których zatrudnienie zalicza się w myśl ust. 1 i 2 w wymiarze półtorakrotnym. Ponieważ na podstawie wskazanych przepisów do chwili obecnej nie zostało wydane stosowne rozporządzenie dlatego też , zgodnie z treścią art. 194 ustawy w tym zakresie nadal znajduje zastosowanie rozporządzenie wydane na podstawie delegacji zawartej w poprzednio obowiązujących przepisach tj. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r. Nr 2 poz.8).

W załączniku nr 2 tego rozporządzenia określone są stanowiska, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego ( a także przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących prace górnicze dla kopalń węgla brunatnego) uważa się za pracę górniczą. Wśród tych stanowisk pod pozycją 2 wymieniono stanowisko - górnik odwadniacz złóż na odkrywce, pod poz. 6 kierowca – operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce, a pod poz. 22 operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce.

Natomiast w załączniku Nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. część III wymienione zostały stanowiska, na których okresy pracy w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym i są to następujące stanowiska :

1)  górnik kopalni odkrywkowej,

2)  górnik strzałowy kopalni odkrywkowej,

3)  operator koparek jednonaczyniowych na odkrywce,

4)  operator spycharek i maszyn wieloczynnościowych na odkrywce,

5)  operator koparek wielonaczyniowych i zwałowarek na odkrywce,

6)  operator pomp i sprężarek na odkrywce zatrudniony w przodku bezpośrednio w procesie urabiania,

7)  rzemieślnicy zatrudnieni na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace górnicze, mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń,

8)  ratownicy kopalnianych drużyn ratowniczych, ratownicy zatrudnieni w (...) lub okręgowych stacjach ratownictwa górniczego i mechanicy sprzętu ratowniczego drużyn kopalnianych, wykonujący pracę górniczą na stanowiskach wymienionych w załączniku nr 2.

Odwołujący domagał się przyjęcia, że wykonywał pracę górniczą w okresach : od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. , od 17.07.1989 r. do 31.12.2007 r. , od 01.03.2008 r. do 31.10.2014 r. Okresy zatrudnienia od 01.01.2008 r. do 28.02.2008 r. i od 01.11.2014 r. do 18.07.2017 r. zostały zaliczone do okresu pracy górniczej przez pozwany organ rentowy w wymiarze pojedynczym i nie były przedmiotem sporu. Przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło przyjąć, że w tym spornym okresie odwołujący będąc zatrudniony na stanowiskach : robotnik przy pracach ciężkich , kierowca ciągnika, robotnik przy pracach odwodnieniowych , operator sprzętu technologicznego , starszy operator sprzętu technologicznego – kierowca wykonywał pracę górniczą w oddziale odwodnienia powierzchniowego pracując przy pracach związanych z budową, przebudową , utrzymaniem i eksploatacją oraz likwidacją systemu odwodnienia powierzchniowego odkrywki. W szczególności zajmował się usuwaniem awarii pompowni, montażem i demontażem pomp i zaworów, przenoszeniem stanowisk pompowych , skręcaniem i rozkręcaniem rurociągów, budową mostów i dróg dojazdowych na różnych poziomach odkrywki. Na stanowisku kierowcy ciągnika oprócz wyżej wymienionych obowiązków zajmował się także dowożeniem materiałów i elementów systemu odwodnienia takich jak pompy, rurociągi, węże, gazy techniczne. Jako operator koparki odwołujący zajmował się odwadnianiem skarp węglowych i nadkładowych, kopał rząpie spągowe, czyścił je i przebudowywał, wykonywał rowy opaskowe i odwadniające , czyścił je , brał udział przy pracach związanych z instalowaniem pomp odwadniających. Wszystkie te prace były związane z odwodnieniem odkrywki i były pomocniczymi pracami górniczymi przy zmechanizowanym urabianiu nadkładu i węgla. Brak było natomiast podstaw by przyjąć, że powyższe prace były pracami w przodku i ostatecznie także odwołujący tego się nie domagał.

W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na przyjęcie, że H. O., oprócz okresów już uznanych przez organ rentowy, wykonywał pracę górniczą w następujących okresach :

- od 16.04.1986 r. do 26.08.1987 r. oraz od 17.07.1989 r. do 30.06.1990 r. jako górnik odwadniacz złoża na odkrywce,

- od 01.07.1990 r. do 31.01.1996 r. jako kierowca - operator samochodowego sprzętu technicznego na odkrywce i górnik odwadniacz złoża na odkrywce ,

- od 01.02.1996 r. do 31.12.2007 r. jako górnik - odwadniacz złoża na odkrywce,

- od 01.03.2008 r. do 31.10.2014 r. jako operator sprzętu pomocniczego i technologicznego na odkrywce.

Jak wynika z wyliczeń organu rentowego zawartych w piśmie z dnia 09.11.2018 r. przy uwzględnieniu powyższych okresów odwołujący legitymuje się okresem pracy górniczej wynoszącym łącznie 28 lat, 2 miesiące i 6 dni.

W związku z powyższym Sąd przyjął, że H. O. spełnił przesłanki do nabycia prawa do emerytury górniczej bowiem : ukończył wiek 50 lat ((...)) , nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, legitymuje się okresem pracy górniczej wynoszącym co najmniej 25 lat , w tym ma co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1. Tak więc wnioskodawca spełnia wszystkie warunki określone w art. 50a ustawy do nabycia prawa do emerytury górniczej i dlatego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury górniczej, począwszy od daty osiągnięcia wieku emerytalnego.

W świetle przepisu art. 118 ust. 1a ustawy w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W przedmiotowej sprawie , zdaniem Sądu , pozwany organ rentowy nie ponosi odpowiedzialność za nieustalenie prawa do emerytury górniczej bowiem dołączone do wniosku dokumenty mogły budzić wątpliwości co do charakteru pracy wnioskodawcy i dopiero w postępowaniu przed Sądem możliwe było ustalenie spornej okoliczności. Dlatego też Sąd , działając na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018. Poz. 265).

SSO Elżbieta Majewska