Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy w Gorlicach zasądził od strony pozwanej (...) S.A. w K. na rzecz powódek Z. N. i S. S. łącznie kwotę 38.097,00 zł (trzydzieści osiem tysięcy dziewięćdziesiąt siedem złotych) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od 24 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. , a od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty z odsetkami ustawowymi za opóźnienie ( pkt I.), umorzył postępowania w zakresie żądania zapłaty za okres od 8 marca 2011 r. do 30 listopada 2011 r. to jest w zakresie kwoty 21.967,06 zł (pkt II.), oddalił powództwo w pozostałym zakresie ( pkt III.), zasądził od strony pozwanej na rzecz powódek łącznie kwotę 1.538,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu ( pkt IV.), nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Gorlicach tytułem wydatków tymczasowo pokrytych ze środków Skarbu Państwa: od powódek łącznie 1.656,00 zł, które do kwoty 500,00 zł ściągnąć z zaliczki uiszczonej pod pozycją 31/2016, od strony pozwanej 1.199,15 zł ( pkt V.).

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd Rejonowy wskazał, że powódki Z. N. oraz S. S. (1) w ostatecznie sprecyzowanym żądaniu pozwu wystąpiły o zasądzenie od strony pozwanej (...) SA w K. 68.501,94zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części nieruchomości położonych w G., oznaczonych jako dz. ewid. nr (...) i (...) obj. KW nr (...), za okres od 01.12.2011r. do 31.12.2014r.; zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Ostateczne stanowisko zostało oparte na wyliczeniach biegłego dokonanych na potrzeby sprawy, tj. z części zabudowanej za grudzień 2011r. 1.624,30zł, a w latach 2012-2014 po 19.942,00zł – łącznie 60.100,0zł, zaś za część niezabudowaną 200,64zł za grudzień 2011r., 2.411,00zł w 2012r., 2.772,00zł w 2013r., 3.018,00zł w 2014r. – łącznie 8.401,64zł.

Powódki cofnęły pozew odnoszący się do okresu od 08.03.2011r. do 30.11.2011r., przyjmując za wyrokiem Sądu Okręgowego w Nowym Sączu z 16.04.2015r. sygn. III Ca 168/15 na skutek apelacji od sprawy tut. sądu I C 376/12 pomiędzy tymi samymi stronami o zapłatę, że pozwany dowiedział się o tym, iż korzysta z nieruchomości powódek najpóźniej 29.11.2011r., kiedy w postępowaniu o wznowienie granic geodeta M. P. okazał na gruncie przebieg granic.

Sąd Rejonowy ustalił, że powódki na podstawie spadkobrania – postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z 02.10.2008r. Ns 251/08 i postanowieniu o dziale spadku z 25.10.2010r. Ns 588/10 tut. sądu stały się współwłaścicielkami nieruchomości położonych w G. oznaczonych jako dz. nr(...).

Strona pozwana na podstawie umowy sprzedaży z 08.03.2011r. nabyła od powódek dz. nr(...) i(...) obj. KW nr (...).

Zawierając umowę sprzedające zapewniły kupującego (§ 2 pkt 5), że nieruchomość jest zabudowana i zgodnie z wypisem z planu zagospodarowania przestrzennego wydanym przez Burmistrza G. z 3.03.2011 r., (...) działki ew. (...) i (...) przeznaczone są pod tereny produkcji przemysłowej, magazynów, hurtowni, składów itp. działalności gospodarczej wraz z zapleczem administracyjno – socjalnym, a ponadto, że stan prawny i faktyczny nieruchomości jest prawdziwy, nie jest ona obciążona prawami oraz roszczeniami osób trzecich nieujawnionymi w księdze wieczystej, w szczególności służebnościami, roszczeniami o ustanowienie służebności, prawami pierwokupu albo prawami dożywocia (przy czym zapewnienie nie dotyczyło roszczeń związanych z posadowionymi na nieruchomości budynkami), jak też, że wobec sprzedających nie zostały zgłoszone żadne roszczenia dotyczące nieruchomości albo sposobu korzystania z niej oraz, że nieruchomość nie jest przedmiotem jakiejkolwiek umowy dotyczącej korzystania z niej, poza umową dzierżawy łączącej strony z 15.05.1996 r.

W umowie strony oświadczyły (§ 6 pkt 1 i 2), że przedmiot umowy sprzedaży jest w posiadaniu kupującego, a umowa dzierżawy z 15.05.1996 r. wygasa z dniem zawarcia umowy sprzedaży, a ponadto, że nie przysługują żadnej ze stron jakiekolwiek roszczenia przeciwko drugiej stronie wynikające z umowy dzierżawy, a gdyby takie przysługiwały, strona ta zrzeka się ich, zaś gdyby to było niemożliwe z jakichkolwiek przyczyn, zobowiązuje się nie dochodzić ich i nie podnosić wobec drugiej strony.

Dalej Sąd ustalił, że północno – zachodnią granicę działek nr (...) wyznacza linia koloru czerwonego łącząca punkty: (...), (...), (...), (...), (...), (...) i (...) - według oznaczenia na planie sytuacyjnym biegłego geodety J. S. z 01.07.2014r. w sprawie tut. sądu Ns 376/12.

Czynności dotyczące wznowienia punktów granicznych miały miejsce w grudniu 2011 r. (zgłoszenie z 21.11.2011 r., (...)).

Na działkach ew. (...) i (...) znajdują się: część budynków magazynowych (ich pozostała część znajduje się na działce ew. (...)) oraz przylegający do nich grunt za ogrodzeniem z elementów metalowych i siatki, biegnącego równolegle do południowo – zachodniej ściany budynków, posiadane przez pozwanego (...) S.A. Część działki ew. (...): znajdująca się pod budynkiem nr (...) ma pow. 0,0007 ha, znajdująca się pod budynkiem nr (...) ma pow. 0,0013 ha, znajdująca się pomiędzy budynkami nr (...) a ogrodzeniem ma pow. 0,0123 ha. Część działki ew. (...): znajdująca się pod budynkiem nr (...) ma pow. 0,0054 ha, znajdująca się pomiędzy budynkiem nr (...) a ogrodzeniem ma pow. 0,0053 ha. Łącza powierzchnia działek ew. (...) i (...) zajęta przez pozwanego wynosi 0,0250 ha.

Wysokość czynszu rynkowego za okres 08.03.2011r. – 31.12.2014r. jaki właściciel nieruchomości przy ul. (...) w G. mógłby uzyskać za wynajem budynków, które przekraczają granice dz. nr (...)wynosiłaby 73.353zł, policzając 21,95zł jako czynsz miesięczny za m ² przy powierzchni budynku (...)m ², w tym 15.876zł za okres 03.03.-31.12.2011r., po 19.492,00zł za lata 2012, 2013, 2014. Natomiast wysokość czynszu rynkowego za taki okres jako właściciel nieruchomości niezabudowanej przy ul. (...) mógłby uzyskać za wynajem gruntu znajdującego się między południowo-zachodnią ścianą budynków a ogrodzeniem z siatki wynosiłaby 10.215,00zł, przy powierzchni gruntu 176m ², wartości gruntu 145,71zł za m ², odpowiedniej stopy dyskontowej w poszczególnych latach, w tym wynagrodzenie za okres 08.03.- 31.12.2011r. 2.014,00zł, za 2012r. 2.411,00zł, za 2013r. 2.772,00zł, za 2014r. 3.018,00zł.

Z kolei wysokość rzeczywistego czynszu za okres od 08.03.2011r. do 31.12.2014r. za wynajem budynków, które przekraczają granice dz. nr (...)wynosiłaby 36.211,00zł, przy przyjęciu czynszu miesięcznego netto 7,25zł/m ², a z podatkiem VAT 8,92zł za m ², wskaźnika cen w poszczególnych latach: 7.316,00zł za okres 08.03. - 31.12.2011r., 9.370,00zł za 2012r., 9.719,00zł za 2013r., 9.806,00zł za 2014r.

Oceniając stan faktyczny Sąd Rejonowy stwierdził, że powództwo co do zasady zasługiwało na uwzględnienie. Sąd przypomniał, że na zasadzie art. 225 w zw. z art.224§2 k.c. i 230 k.c. samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Jak wynika z poczynionych w sprawie ustaleń pozwany (...) S.A. w K. począwszy od 8.03.2011 r. (tj. od dnia rozwiązania umowy dzierżawy) posiada bezumownie część należących do powódek Z. N. i S. S. działek ew. (...) i (...) o pow. 0,0250 ha, na których znajdują się części dwóch budynków magazynowych oraz przylegającego do nich obszaru za ogrodzeniem. O wysokości należnego właścicielowi wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy w określonych warunkach (tak SN w wyroku z dnia 7.04.2000 r., IV CKN 5/00, LEX 52680). W treści umowy sprzedaży z 8.03.2011 r. (§ 6 pkt 2) powódki zrzekły się wyłącznie roszczeń wynikających z łączącej strony uprzednio umowy dzierżawy. W ocenie Sądu pierwszej instancji nie zasługuje na uwzględnienie stanowisko pozwanego, że dochodzenie przez powódki roszczeń z tytułu bezumownego korzystania z ich nieruchomości sprzeczne jest z zasadami współżycia społecznego. Jak wynika z treści § 2 pkt 5 umowy z dnia 8.03.2011 r. zapewnienia powódek nie dotyczyły roszczeń związanych z posadowionymi na nieruchomości budynkami. Zauważyć należy, że powódki nie zamieszkują w kraju, nie posiadały wiedzy o granicach nabytych nieruchomości. Przy czynnościach prawnych dotyczących nieruchomości były reprezentowane przez zawodowych pełnomocników ustanowionych z wyboru. O tym, że budynki i ogrodzenie posadowione na działkach nabytych przez pozwanego wykraczają poza ewidencyjne granice tych nieruchomości powódki uzyskały wiedzę dopiero po postępowaniu w przedmiocie wznowienia znaków granicznych z grudnia 2011r. Niezasadne jest zatem zarzucanie powódkom wręcz podstępnego działania. Zauważyć tymczasem należy, że to strona pozwana jest podmiotem profesjonalnym, która decydując się na nabycie nieruchomości winna dołożyć aktów staranności w postaci sprawdzenia przebiegu granic nabywanych gruntów. Powódki występując z pozwem realizują przysługujące im prawo do ochrony własności. W świetle stanu świadomości stron z daty zawierania umowy sprzedaży nieruchomości niezasadne jest zarzucanie powódkom celowego wprowadzenia pozwanego w błąd po to tylko, by po sprzedaży wygenerować kolejne postępowanie o wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości.

W ocenie Sądu Rejonowego pozwanego uznać należy za posiadacza zależnego w złej wierze. Według art. 230 k.c. za posiadacza zależnego należy uważać posiadacza, który wykonując władztwo nad rzeczą nie ma do tego odpowiedniego prawa skutecznego względem właściciela albo też prawo takie miał, lecz je następnie utracił.

Z ustaleń stanu faktycznego wynika, że na skutek postępowania o wznowienie granic z listopada 2011r., od grudnia 2011r. pozwany wiedział, że posiada część działek powódek bez tytułu prawnego. Nie zasługuje na uwzględnienie natomiast argumentacja pozwanego, że złą wiarę można mu przypisać dopiero od 01.08.2014r., tj. doręczenia opinii geodezyjnej J. S. w postępowaniu Ns 376/12. Opinia potwierdziła przebieg granic, po wznowieniu których strona pozwana powinna powziąć wiedzę już w listopadzie 2011r.

Wysokość wynagrodzenia za część zajętą pod budynki sąd oszacował na podstawie opinii uzupełniającej biegłego A. W. z 12.10.2017r., czyli według rzeczywistego czynszu. W opinii zasadniczej biegły wyliczył wysokość wynagrodzenia za tę zajętą część działek powódek na podstawie stawek rynkowych, natomiast powołaną opinię uzupełniającą oparł na stawkach rzeczywiście stosowanych przez pozwanego. Zdaniem sądu rzeczywisty czynsz w wyższym stopniu odzwierciedla możliwe do uzyskanie wynagrodzenie powódek, ponieważ nie można pominąć, że działki powódek są zajętą przez niewielką część większego budynku i nie mogą być inaczej zagospodarowane niż jako ich fragment. Szacowanie ich zatem jako osobne pomieszczenia lub według abstrakcyjnych stawek rynkowych nie odpowiadałoby rzeczywistemu wynagrodzeniu możliwemu do uzyskania. Domniemywać także należy, że strona pozwana wynajmując nieruchomości budynkowe postępuje zgodnie z zasadą racjonalnej gospodarki, tj. by osiągnąć zysk, równocześnie nie zniechęcając klientów wygórowanymi stawkami. W konsekwencji uzasadnione było zastosowanie stawek stosowanych przez samego pozwanego, które biegły zmodyfikował odpowiednio do lat objętych żądaniem wskaźnikiem cen.

Na podstawie powyższego zestawienia wynagrodzenie za bezumowne korzystanie za okres od 01.12.2011r. do 31.12.2014r. wynosi 38.097,00zł i taką kwotę sąd zasądził w pkt I na podstawie art. art. 225 w zw. z art.224§2 k.c. i 230 k.c.

Powódki domagały się odsetek od dnia złożenia pozwu, lecz biorąc pod uwagę, że pozwany nie był wzywany uprzednio do zapłaty, sąd odsetki policzył na zasadzie art.481 k.c. od dnia kolejnego po dniu doręczenia pozwu, tj. od 24.01.2015r., bowiem był to pierwszy dzień, w którym pozwany dowiedział się o roszczeniu i jego wysokości.

Z uwagi na cofnięcie żądania za okres od 08.03.2011r. do 30.11.2011r., co oznaczało różnicę w dochodzonych kwotach zgłoszonych w pozwie i piśmie precyzującym o 21.967,06zł, a pozwany powyższemu się nie sprzeciwił po zakreśleniu terminu przez sąd – sąd na zasadzie art.355 k.p.c. w zw. z art.203 k.p.c. umorzył postępowanie w tym zakresie jak w pkt II. W pozostałym zakresie powództwo Sąd oddalił. Zarówno o kosztach poniesionych przez strony jak i o kosztach wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa Sąd orzekł stosownie do wyniku postępowania.

Apelację od ww. wyroku wniosła strona pozwana zaskarżając punkty I., IV. i V.

Apelująca zarzuciła: naruszenie art. 233 §1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej oceny dowodów i w konsekwencji błędne ustalenie stanu faktycznego z uwagi na: - przyjęcie, że powódki nie miały świadomości w chwili sprzedaży pozwanej działek (...), że budynki posadowione na tych działkach wkraczają również na nieruchomości powódek objęte działkami (...), podczas gdy powódki musiały mieć tę świadomość , albowiem po sprzedaży działek (...) zleciły wznowienie granic pozostałych nieruchomości, co w sposób jednoznaczny wskazuje na zatajenie tej okoliczności przez powódki,

- przyjęcie jako podstawy do ustalenia wartości wynagrodzenia za niezabudowaną część działek (...) stawek rynkowych podanych w opinii biegłego z 7 lipca 2017 r. co w konsekwencji oznaczało nieuwzględnienie stanowiska strony pozwanej, że część niezabudowana ww. działek nie ma jakiejkolwiek wartości gospodarczej,

- przyjęcie, że pozwana pozostaje posiadaczem zależnym w złej wierze od listopada 2011r. podczas gdy : rzeczywistą i pewną wiedzę o granicach nieruchomości pozwana uzyskała w dniu 1 sierpnia 2014 r. tj. w dniu doręczenia opinii geodezyjnej J. S., pozwanej został doręczony pierwszy pozew o bezumowne korzystanie z nieruchomości w dniu 22 stycznia 2013r. a w dniu 29 grudnia 2011r. na skutek postępowania prowadzonego przez powódki o wznowienie granic geodeta M. P. wskazał granice działek (...).

Dalej pozwany zarzucił, że w sprawie winien mieć zastosowanie art. 5 k.c. albowiem wyłącznie z przyczyn leżących po stronie powódek pozwana nie miała wiedzy, iż budynki zlokalizowane na nieruchomości wykraczały poza granice działek nabytych od powódek a jeśli ww. przepis nie znajdzie zastosowania, to strona pozwana poniosła szkodę w wysokości wartości wynagrodzenia, które musi zapłacić powódkom.

Apelujący wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczność rzeczywistych możliwości dochodowych posiadanej przez stronę pozwaną części niezabudowanej z uwzględnieniem położenia zajmowanej części nieruchomości, jej znaczenia dla części zabudowanej oraz przeznaczenia niezabudowanej części nieruchomości a także przeprowadzenie dowodu z przesłuchania każdej z powódek na okoliczność posiadania przez powódki świadomości w chwili sprzedaży pozwanej nieruchomości objętej działkami (...), że budynki posadowione na tych działkach wkraczają również na nieruchomości powódek objęte działkami numer (...).

Powołując się na ww. zarzuty strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości , zasądzenie od powódek na rzecz strony pozwanej kosztów procesu a także obciążenie wyłącznie powódek kosztami wyłożonymi tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Na wstępie należy stwierdzić, że dokonując kontroli instancyjnej Sąd Okręgowy nie stwierdził uchybień proceduralnych skutkujących nieważnością postępowania a podlegających uwzględnieniu z urzędu.

Sąd Okręgowy zasadniczo podziela i przyjmuje je za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, albowiem jednoznacznie wynikają z zebranego w sprawie materiału dowodowego. Ustalenia te wymagają doprecyzowania jedynie co do daty dokonania czynności wznowienia granic przez geodetę M. P.. W tej kwestii w niniejszej sprawie jednoznacznie wypowiedział się pełnomocnik powódek w piśmie z dnia 2 sierpnia 2017 r. podając, że czynności te miały miejsce 29 listopada 2011r., o czym strona pozwana została poinformowana listem poleconym numer (...). Pełnomocnik powódek wyraźnie zaznaczył, że przedstawi potwierdzenie odbioru ww. zawiadomienia, jeśli (...) S.A. będzie kwestionował tę okoliczność. Odpis ww. pisma został wysłany do pełnomocnika strony pozwanej, który do końca postępowania pierwszoinstancyjnego nie zanegował prawdziwości powyższych twierdzeń ani nie wnosił o przedłożenie dowodu nadania zawiadomienia o czynnościach wznowienia granicy do strony pozwanej. Uwzględniając powyższe oraz treść art. 230 k.p.c., zgodnie z którym, gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd mając na uwadze wyniki całej rozprawy może te fakty uznać za przyznane, Sąd Rejonowy winien był więc ustalić, że geodeta M. P. wznawiał granice na gruncie 29 listopada 2011r. W tym miejscu warto dodać, że wskazana w apelacji data 29 grudnia 2011r. pojawiła się w jednym z pism pełnomocnika powódki złożonym w sprawie I C 376/12 ( k. 48 akt) i jak wyjaśnił ww. pełnomocnik na rozprawie apelacyjnej, w tym zakresie pismo było dotknięte omyłką. Skoro w niniejszej sprawie omyłka ta została sprostowana, a strona pozwana nie zanegowała twierdzeń pełnomocnika powódek zawartych w piśmie z dnia 2 sierpnia 2017 r. należało dokonać ustalenia jak wyżej. Ustalenie to koresponduje z informacją zawartą w opinii biegłego J. S., który podał, że zgłoszenie pracy geodezyjnej w ośrodku geodezyjnym nastąpiło 21 listopada 2011r. – co wynika z dokumentów zalegających w ośrodku. Warto dodać, że biegły S. w swojej opinii nie wskazał dokładnej daty czynności wznowienia granicy ani nie wyjaśnił, na jakiej podstawie ogólnie twierdzi, że było to w grudniu. Doprecyzowanie przedmiotowego ustalenia jest konieczne nie tylko dla zapewnienia jednoznaczności ustaleń faktycznych, ale także dla zapewnienia logiczności i spójności oceny prawnej żądania pozwu. Jak wynika bowiem z uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy ustala wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z gruntu również za grudzień 2011r.

Sąd Okręgowy w całości podziela także ocenę prawną żądania pozwu dokonaną przez Sąd Rejonowy i przyjmuje ją za własną.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do wniosków dowodowych zawartych w apelacji należy stwierdzić, że nie zasługiwały one na uwzględnienie.

Wniosek o przesłuchanie powódek został zgłoszony po raz pierwszy dopiero w postępowaniu apelacyjnym i jako taki musi być uznany za spóźniony. Należy zauważyć, że Sąd Rejonowy prowadził postępowanie od stycznia 2015r. i strona pozwana miała dostatecznie dużo czasu na zgłoszenie ewentualnego wniosku o przesłuchanie powódek. Apelujący nie wykazał, że nie mógł przedmiotowego wniosku złożyć w postępowaniu pierwszoinstancyjnym ani nie wykazał, że potrzeba powołania takiego dowodu powstała później. Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 381 k.p.c. przedmiotowy wniosek Sąd Okręgowy pominął.

Nie zasługiwał na uwzględnienie także wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczność ustalenia rzeczywistych możliwości dochodowych posiadanych przez stronę pozwaną części niezabudowanych działek (...). Jak wynika z pierwszej opinii biegłego A. W. ww. rzeczoznawca istotnie zróżnicował wysokość stawek czynszu za grunt zabudowany i za grunt niezabudowany a jednocześnie stawkę czynszu za grunt niezabudowany ustalił na niskim poziomie tj. od 1,14 do 1,43 za m ² w poszczególnych latach. Choć strona pozwana kwestionowała ww. opinię, to jednak w piśmie z dnia 18 sierpnia 2017 r. nie podniosła żadnych merytorycznych zarzutów do tej części opinii, która dotyczyła wyliczenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu niezabudowanego. Zarzuty do opinii dotyczyły wynagrodzenia za grunt zabudowany a ich podstawą były wyłącznie stawki czynszu, jakie przyjmuje strona pozwana dla swoich najemców czy dzierżawców. Mając powyższe na uwadze zawarte w apelacji zarzuty co do wysokości ustalonego przez biegłego wynagrodzenia za niezabudowaną część działek powódek należy uznać za spóźnione. Jeśli chodzi zaś o twierdzenie apelującej, że część niezabudowana ww. działek nie ma jakiejkolwiek wartości gospodarczej to należy stwierdzić, że twierdzenie to jest zupełnie gołosłowne i jako takie nie może odnieść zamierzonego skutku.

Jeśli chodzi o zawarty w apelacji zarzut naruszenia art. 233 §1 k.p.c. to w ocenie Sądu Okręgowego nie został on wykazany. W tym miejscu przypomnieć należy, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji są konsekwencją dokonanej przez ten Sąd oceny dowodów, która nie należy do stron, ale do wyłącznej kompetencji sądu orzekającego. Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwstawnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się ze świadkami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Kontrola instancyjna oceny dowodów sprowadza się do sprawdzenia czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodów, pominięcia pewnych dowodów), lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Jeżeli z materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi zostać zaakceptowana. Skuteczne postawienie przez stronę apelującą zarzutu wadliwej i nieprawidłowej, a w konsekwencji dowolnej oceny dowodów, wymagało wykazania, że Sąd Rejonowy uchybił zasadom oceny dowodów objętych treścią art. 233 § 1 k.p.c., wskazania realnych przyczyn, dla których ocena Sądu nie spełnia wymogów tego przepisu. Apelacja strony pozwanej wymogu powyższego nie spełnia i w całości stanowi polemikę nie tylko z oceną dowodów ale przede wszystkim z oceną prawną dokonaną przez sąd pierwszej instancji.

Ustalenie czy i od kiedy strona pozwana pozostawała w złej wierze co do korzystania z nieruchomości powódek jest kwestią zarówno ustaleń faktycznych jak i oceny prawnej przypisania danemu podmiotowi złej wiary.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że od momentu dokonania czynności wznowienia granicy przez geodetę M. P. strona pozwana pozostaje w złej wierze. Pojęcie dobrej i złej wiary doczekało się w literaturze i orzecznictwie obszernego wyjaśnienia przesłanek, warunkujących uznanie posiadacza za będącego w dobrej lub złej wierze. W wyroku z 23 lipca 2015 r. I CSK 360/14 Sąd Najwyższy bardzo precyzyjnie wskazuje, że : „ w dobrej wierze jest ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo błędnie przypuszcza, że prawo to mu przysługuje, jeśli tylko owo błędne przypuszczenie w danych okolicznościach sprawy uznać należy za usprawiedliwione. Z kolei w złej wierze jest ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo wie, że prawo to mu nie przysługuje, albo też kto wprawdzie nie ma świadomości co do nieprzysługiwania mu określonego prawa, jednakże jego niewiedza nie jest usprawiedliwiona w świetle okoliczności danej sprawy. Tym samym dobrą wiarę wyłącza zarówno pozytywna wiedza o braku przysługującego prawa jak i brak takiej wiedzy wynikający z braku należytej staranności a więc z niedbalstwa.” Pogląd powyższy tut. Sąd Okręgowy w całości podziela. W sprawie niespornym jest, że strona pozwana zakupiła od powódek tylko niektóre z działek oferowanych do sprzedaży. Skoro otrzymała zawiadomienie o czynności wznowienia granic działek powódek z działkami stanowiącymi jej własność, to miała możliwość zapoznania się z przebiegiem granic a tym samym z zasięgiem własności. Czynność okazania granicy ewidencyjnej wymaga zaangażowania geodety a więc poniesienia kosztów. Jeśli czynność taką zleca tylko jeden z właścicieli sąsiadujących gruntów, to jego sąsiad może na takiej czynności tylko skorzystać. Ma bowiem możliwość poznania granicy bez poniesienia kosztów ze swojej strony. W niniejszej sprawie to powódki, mimo, że nie mieszkają w Polsce – podjęły się trudu ustalenia przebiegu granicy, zlecając stosowne czynności swojemu pełnomocnikowi w Polsce. Strona pozwana została powiadomiona o dacie pomiarów geodezyjnych i miała możliwość uczestniczenia w nich ( okoliczności przeciwne nie zostały wykazane). Fakt, że na czynność okazania przebiegu granic nie stawił się żaden przedstawiciel strony pozwanej świadczy o braku należytej niestaranności w dbałości o własne interesy i daje podstawę do przypisania stronie pozwanej złej wiary. Już bowiem w dniu 29 listopada 2011r. strona pozwana mogła uzyskać informacje, że część gruntu, który używa, znajduje się na własności powódek.

Jako gołosłowny a zarazem nielogiczny oceniono zarzut, że powódki w momencie sprzedaży części działek stronie pozwanej wiedziały, że zabudowania użytkowane przez stronę pozwaną na podstawie umowy dzierżawy przekraczają granice dz. nr (...) i (...). Gdyby tak było, to powódki nie zlecałby pomiarów granicy i nie ponosiłyby kosztów tych czynności, tylko od razu po sprzedaży wystąpiłby o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie. Poza tym powódki mieszkają za granicą i w istocie nie mają rzetelnej wiedzy na temat majątku w Polsce. To strona pozwana jako dzierżawca kupowanych działek miała lepsze niż powódki możliwości ustalenia co dokładnie kupuje i jakie są granice własności.

Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że wiedza powódek na temat przebiegu granic nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia. Istotne jest tylko to, czy strona pozwana korzysta z własności powódek i od kiedy pozostaje w tym zakresie w złej wierze. Strona pozwana jest przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą na dużą skalę i nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że może korzystać z prywatnej własności bezkosztowo.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w punkcie 1. sentencji.

W punkcie 2 wyroku orzeczono o kosztach postępowania apelacyjnego na zasadzie art. 98 §1 k.p.c. w związku z art. 108 §1 k.p.c. i §10 ust 1 pkt 1 w związku z §2 pkt 5 rozporządzenia MS z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

(...)

ref.(...)