Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Jarosz

Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Błachowicz - Dróżdż

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Częstochowa – Południe w Częstochowie Bogusława Kromołowskiego

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018r.

sprawy D. P. (1) s. A. i I. ur. (...) w S.

oskarżonego o czyn z art. 65 § 1 i 3 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Częstochowie

z dnia 5 czerwca 2018 r. , sygn. akt III K 456/17

orzeka:

1.  uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Częstochowie;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. R. K. (1) Radcy Prawnego w C., kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego D. P. (1) w postępowaniu odwoławczym, przy czym kwota ta obejmuje również należny podatek VAT.

Sygn. akt VII Ka 976/18

UZASADNIENIE

D. P. (1) - został oskarżony, o to, że:

w okresie od dnia 11.03.2013r do dnia 14.06.2013r w przesyłkach kurierskich nadawanych w C. za pośrednictwem firmy K- (...) z oo, za zaliczeniem i odnotowanymi wpłatami na konto nr (...) w łącznej wysokości co najmniej 6 195,00zł,przesłał tytoń do palenia bez jakichkolwiek znaków akcyzy w ilości łącznej co najmniej 15,5kg o wartości co najmniej 8 446,00zł stanowiącego przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63 § 1 i 6 kks, przez co naraził budżet Państwa na uszczuplenie podatku akcyzowego w kwocie co najmniej 9 944,00zł

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 65 § 1 i 3 kks

Sąd Rejonowy w Częstochowie wyrokiem z dnia 05 czerwca 2018 roku w sprawie sygn. akt III K 456/17 orzekł:

1.  oskarżonego D. P. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku stanowiącego przestępstwo skarbowe z art. 65 § 1 i 3 kks w związku z art. 6 § 2 kks i za to na mocy art. 65 § 3 kks w związku z art. 23 § 1, 2 i 3 kks wymierza oskarżonemu karę grzywny w rozmiarze 50 (pięćdziesięciu ) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki na kwotę 100 (sto) złotych;

2.  na mocy art. 30 § 2 kks orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych opisanych w postanowieniu o dowodach rzeczowych karty od (...)- (...);

3.  na mocy art. 33 § 1 kks orzekł wobec oskarżonego D. P. (1) w kwocie (...),00 ( sześć tysięcy sto dziewięćdziesiąt pięć) złotych;

4.  na podstawie art. 22 ³ ustawy o radcach prawnych zasądził od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego R. K. (2) kwotę 852 ( osiemset pięćdziesiąt dwa) złote plus należy podatek vat tytułem pomocy prawnej świadczonej D. P. (1) z urzędu w postępowaniu przygotowawczym i sądowym;

5.  na podstawie art. 624 § 1 kpk w związku z art. 17 ustawy o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, którymi obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który zaskarżył powyższy wyrok w pkt 2, 3, 4 w zakresie orzeczenia wobec oskarżonego przepadku korzyści. Wyrokowi temu zarzucił:

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia poprzez:

-pominięcie, że oskarżony D. P. zagubił dowód osobisty, a inna osoba podając się za oskarżonego D. P., mogła złożyć wniosek o wydanie dowodu osobistego z dnia 20 grudnia 2012r., a następnie dokonać zawarcia umowy rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...) z dnia 5 lutego 2013r.

- pominiecie, że wniosek o wydanie dowodu osobistego z dnia 20 grudnia 2012r. został złożony z powodu zniszczenia dowodu osobistego, a z zeznań świadka C. P. (1) wynika, że oskarżony D. P. zagubił swój dowód osobisty co może uwiarygodniać tezę, że inna osoba podając się za oskarżonego D. P., mogła złożyć wniosek o wydanie dowodu osobistego z dnia 20 grudnia 2012r.

- pominięcie, że z zeznań świadka C. P. (1) wynika, że oskarżony D. P. zagubił swój dowód osobisty, a zatem istnieje prawdopodobieństwo graniczące z pewnością, że inna osoba posłużyła się jego dowodem osobistym w celu zawarcia umowy rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...) z dnia 5 lutego 2013r.

- pominięcie, że wypłaty gotówkowe z w/w rachunku bankowego były dokonywane w C. przy ul. (...), podczas gdy z zeznań świadka C. P. wynika, że oskarżony D. P. nigdy nie był w C..

Ponadto powyższemu wyrokowi zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań świadka C. P. (1), opinii biegłego D. M. oraz wniosku o wydanie dowodu osobistego z dnia 20 grudnia 2012r., a także umowy rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...) z dnia 5 lutego 2013r., podczas gdy dowolna ocena w/w środków dowodowych miała wpływ na wadliwe ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie poprzez uznanie, że D. P. popełnił zarzucany mu w akcie oskarżenia czyn.

Stawiając powyższe zarzuty wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego D. P. (1),

-zwolnienie oskarżonego od kosztów sądowych za II Instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego zasługiwała, na uwzględnienie, aczkolwiek nie mogła wywołać skutku postulowanego w wywiedzionym środku odwoławczym, jako, że uniewinnienie oskarżonego jawi się jako zdecydowanie przedwczesne.

Sąd Okręgowy w Częstochowie zauważa, że jedynym dowodami sprawstwa oskarżonego jest umowa rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowego nr (...) z dnia 5 lutego 2013r., historia tego rachunku oraz opinia biegłego z zakresu badania pisma ręcznego. Z dowodów tych zaś wynika jedynie, że w dniu 05 lutego 2013 roku osoba posługująca się personaliami D. P. (1) i dowodem osobistym o nr (...)założyła Banku (...) w C. przy ulicy (...), rachunek bankowy o nr (...). Osoba ta jako zameldowanie wskazała ul. (...), w K., a adres do korespondencji(...) w C.. Z opinii biegłego wynika niezbicie, że podpis pod tą umową został sporządzony przez tą samą osobę, która w dniu 20 grudnia 2012r. złożyła w K. wniosek o wydanie dowodu osobistego o nr (...)na nazwisko D. P. (1). Ponadto w sprawie bezspornym jest, że w okresie objętym zarzutem tzn. od dnia 11/03/2013 roku do dnia 14/06/2013 czyli przez okres 3 miesięcy na rachunku było przeprowadzonych 28 operacji – wpłat od(...) spółka z o.o. z siedzibą w K., która ta firma kurierska otrzymała z kolei od osób, którym dostarczono paczki w postaci tytoniu bez akcyzy. Z historii rachunku wynika także, że wypłaty bankomatowe z tego konta były realizowane głównie na ulicy (...) w C..

W sprawie brak jest jakiegokolwiek dowodu, że to oskarżony nadawał owe przesyłki, brak jest dowodu by to on dokonywał wypłat z rachunku na ulicy (...) w C., co więcej brak jest dowodu, z którego by wynikało, że kiedykolwiek był w C.. Materiał dowodowy wykazuje, że jego miejscami pobytu były C. (tam m.in. założono rachunek bankowy) i K. (tam złożono wniosek o wydanie dowodu osobistego).

Powyższy materiał dowody dawałby zatem co najwyżej podstawy do uznania, że oskarżony dopuścił się przestępstwa pomocnictwa do przestępstwa skarbowego z art. 65 § 1 i 3 kks poprzez założenie i udostępnienie rachunku bankowego wykorzystanego do popełnionego przestępstwa. Przy czym Sąd Okręgowy zauważa, że i ta okoliczność może budzić wątpliwości. Z nieznanych bowiem przyczyn zlecający opinię biegłemu do spraw badania pisma, nie udostępnił mu innych, wcześniejszych wniosków D. P. (1) o wydanie dowodu osobistego, tak by materiał porównawczy był bogatszy i nie nasuwał żadnych wątpliwości. Na ową okoliczność zwrócił w swej apelacji skarżący. Sąd Okręgowy w Częstochowie zauważa przy tym, że wysoce wątpliwym jest by inna osoba niż D. P. (1) złożyła wniosek o wydanie dowodu osobistego w dniu 20.12.2012r. w K., niemniej wskazanym byłoby poszerzenie materiału dowodowego w tym zakresie poprzez dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego, po uzyskaniu bogatszego materiału porównawczego. Ponadto koniecznym byłoby ustalenie okoliczności w jakich doszło do udostępnienia przez D. P. (1) rachunku, a to celem ustalenia stanu świadomości oskarżonego i możliwości przypisania mu pomocnictwa do przestępstwa. Pomocnictwo może być bowiem popełnione z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym, nie zaś nieumyślnie. W tym celu niewątpliwie zatem zachodziła potrzeba przesłuchania oskarżonego.

Sąd Okręgowy w Częstochowie nie zdecydował się zatem na uzupełnienie materiału dowodowego ani na rozważenie zmiany kwalifikacji czynu przypisanego oskarżonemu na art. 18 § 3 k.k. w zw. z art. 20 §2 k.k.s. w zw. z art. 65 § 1 i 3 kks, gdyż w sprawie koniecznym jest przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego, a zatem została spełniona przesłanka z art. 437 §2 in fine kpk.

Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie doszło do rażącego naruszenia przepisów prawa procesowego, a to art. 173 § 2 pkt 1 k.k.s., w myśl którego postępowania w stosunku do nieobecnych nie stosuje się, jeżeli wina sprawcy lub okoliczności popełnienia czynu zabronionego budzą wątpliwości. Jak Sąd Okręgowy wykazał powyżej istnieją w niniejszej sprawie poważne wątpliwości co do winy sprawcy oraz okoliczności popełniania czynu i tym samym postępowanie w stosunku do nieobecnych nie było dopuszczalne. Koniecznym jest zatem rozważenie w sprawie zwrotu sprawy Prokuratorowi.

Skala stwierdzonych naruszeń umożliwiła, zdaniem Sądu odwoławczego, wyjście poza granice postawionych przez obrońcę zarzutów apelacyjnych, a to z uwagi na rażącą niesprawiedliwość orzeczenia o której mowa w art. 440 kpk. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażono pogląd, który tutejszy Sąd popiera w całej rozciągłości, że „niesprawiedliwość orzeczenia” odnosi się nie tylko do „materialnej” niesprawiedliwości (obraza prawa materialnego), ale także do „procesowej” niesprawiedliwości (obraza przepisów postępowania), z powodu której doszło do rażących uchybień naruszających reguły rzetelnego procesu ( por. postanowienie SN z 2.04.2012 r., III KK 98/12, LEX nr 1163194, za Komentarz do Kodeksu postępowania karnego, pod red. Dariusza Świeckiego, Tom II, wyd. IV, komentarz do art. 440, Opublikowano: WKP 2018, dostęp : LEX/el 2018).

W konkluzji Sąd Okręgowy w Częstochowie nie mógł wydać innego rozstrzygnięcia jak uchylenie wyroku w zaskarżonej części (wytyczonej apelacją) i przekazania w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania.

Podstawą rozstrzygnięcia był przepis art. 437 §2 kpk.

O wynagrodzeniu dla radcy prawnego orzeczono na podstawie art. 22 ze znaczkiem 3 ustawy o radcach prawnych w zw. z par. 17 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z dnia 18 października 2016 r.).