Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IX Ca 974/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Agnieszka Żegarska (spr.)

Sędziowie:

SO Jacek Barczewski

SO Mirosław Wieczorkiewicz

Protokolant:

p.o. sekretarza sądowego Izabela Ważyńska

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2019 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko M. W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 7 marca 2018 r., sygn. akt X C 4027/17,

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach I i III w ten sposób, że oddala powództwo w całości i zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5.417 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 3.097 zł (trzy tysiące dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Jacek Barczewski Agnieszka Żegarska Mirosław Wieczorkiewicz

Sygn. akt IX Ca 874/18

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z w W. domagał się zasądzenia od pozwanego M. W. kwoty 73.705,97 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 68.262,49 zł od dnia 20 września 2016 r. do dnia zapłaty i kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazał, że strony łączyła umowa kredytu o nr (...) zawarta w dniu 8 lutego 2006 r. Pozwany nie spłacił całości zobowiązania. Na kwotę dochodzoną pozwem składa się 68.262,49 zł tytułem należności głównej 5.443,48 zł tytułem odsetek.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że umowa kredytu jest nieważna z uwagi na brak wykazania umocowania osób, które ją podpisały w imieniu powoda. Ponadto powód nie wykazał istnienia, a także wymagalności dochodzonego roszczenia.

Wyrokiem z dnia 7 marca 2018 r., Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 25.928,56 zł wraz z odsetkami od szczegółowo podanych kwota i dat (pkt I), oddalił powództwo w pozostałej części (pkt II), zniósł koszty procesu między stronami (pkt III), nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2.764 zł tytułem nieuiszczonej części opłaty od pozwu (pkt IV).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 8 lutego 2006 r. strony zawarły umowę Kredyt Odnawialny w Rachunku nr (...), na podstawie której powód udzielił pozwanemu tego kredytu na cele konsumpcyjne, w formie limitu kredytowego w kwocie 30 000 zł. W imieniu banku umowę podpisały jego pracownice, w siedzibie oddziału banku. Aneksem nr (...) z dnia 5 lipca 2006 r. bank podwyższył kredytobiorcy kwotę udzielonego kredytu o 70.000 zł. Kwota kredytu została wypłacona pozwanemu (bezsporne). W dniu 6 sierpnia 2015 r. strony, na wniosek dłużnika, zawarły umowę ugody nr (...) na okres 58 miesięcy. W powyższym dokumencie powód wskazał całkowitą kwotę zadłużenia oraz warunki spłaty kredytu, które zostały zaakceptowane przez pozwanego. Zgodnie z treścią § 1 ugody nr (...) doszło do zaewidencjonowania umowy pod nowym numerem rachunku (...). Pozwany spłacił jedynie nieznaczną część rat ugody (zgodnie z zestawieniem na k. 51 - 53). W piśmie z dnia 11 lipca 2016 r. powód zawarł oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu w części dotyczącej warunków spłaty z powodu niedotrzymania warunków finansowych.

Sąd Rejonowy wskazał, że zawarcie umowy kredytu oraz samo istnienie zobowiązania po stronie pozwanego nie budziło wątpliwości. Powódka przekonywująco wyjaśniła, dlaczego w odniesieniu do opisanego zadłużenia powoływane były w korespondencji dwa różne numery rachunków bankowych. Z treści nadesłanych zestawień operacji na obu rachunkach wynikało ponad wszelką wątpliwość, że na pewnym etapie strony umowy określiły warunki spłaty zadłużenia w drodze ugody (art. 917 k.c.). Oświadczenia pozwanego w treści tej ugody winny być przy tym traktowane jako uznanie długu. Sąd I instancji stanął na stanowisku, że zażądanie z urzędu tekstu ugody odnoszącej się do rozpatrywanego stosunku prawnego w sytuacji w przypadku, gdy wiedza o jej istnieniu wynikała ze złożonych przez powódkę dokumentów (por.: historia operacji na kontrakcie kredytowym k. 51 - 53), była niezbędna do prawidłowego rozstrzygnięcia sporu. Poza tym - stosownie do treści art. 232 k.p.c. zd. drugie - Sąd może zawsze dopuścić dowód niewskazany przez stronę. Jednakże strona powodowa, nie udowodniła aby dopełniła wszystkich warunków przewidzianych w przepisach prawa bankowego i wypowiedziała umowę pożyczki. Tym samym brak było podstaw do przyjęcia, że niespłacona przez powoda wierzytelność wynikająca z umowy kredytu odnawialnego oraz z umowy ugody postawiona została w stan natychmiastowej wykonalności. W związku z powyższym od pozwanego na rzecz powoda zasądzono kwotę 25.928,56 zł jako sumę rat już wymagalnych na dzień wyrokowania. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., a o nieuiszczonych kosztach sądowych na podstawie art. 113 u.k.s.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając rozstrzygnięcie Sądu I instancji w części uwzględniającej powództwo co do kwoty 25.928,56 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, lecz nie wyższymi niż maksymalne odsetki za opóźnienie (pkt I), a także orzekającej o kosztach procesu (pkt III).

Pozwany zarzucił zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie:

1.  art. 3 k.p.c. oraz art. 232 zd. 1 k.p.c. w zw. z art. 224 § 1 k.p.c. i art 316 § 2 k.p.c. (a contrario) poprzez niezasadne otwarcie w dniu 19 stycznia 2018 r. zamkniętej rozprawy na nowo i zobowiązanie profesjonalnego pełnomocnika powódki o udzielenie informacji „czy, kiedy i jakiej treści ugoda została zawarta pomiędzy stronami w sprawie limitu kredytowego", a także zobowiązanie wymienionego pełnomocnika do ustosunkowania się do twierdzeń pełnomocnika pozwanego, wyrażonych na rozprawie z dnia 10 stycznia 2018 r., przesyłając mu jednocześnie kopię protokołu z przedmiotowego posiedzenia, podczas gdy brak było podstaw do otwarcia zamkniętej rozprawy na nowo, a nadto przytoczone postępowanie sądu stanowi dobitny przejaw naruszenia zasady kontradyktoryjności procesu cywilnego, przede wszystkim zasady bezstronności sądu oraz równości stron, albowiem sąd winien orzekać na podstawie całokształtu materiału dowodowego zaprezentowanego przez strony, zamiast wyręczać je w realizacji tego obowiązku, w szczególności gdy są zaradne (powódka jest podmiotem profesjonalnym) oraz reprezentowane przez fachowych pełnomocników,

2.  art. 232 zd. 2 k.p.c. poprzez bezpodstawne dopuszczenie z urzędu w dniu 2 marca 2018 r. dowodu dodatkowo z dokumentów załączonych do pisma procesowego powódki z dnia 2 lutego 2018 r., w sytuacji gdy norma ta jest uprawnieniem sądu, nie zaś jego obowiązkiem i w związku z tym może korzystać z niej wyłącznie w wyjątkowych wypadkach, przy czym za całkowicie dyskwalifikujący od możności zastosowania przywołanego przepisu należy fakt, iż powódka jest podmiotem profesjonalnym i w pełni zaradnym, która dodatkowo od samego początku postępowania sądowego była reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika,

3.  art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art 232 zd. 2 k.p.c. oraz art. 230 k.p.c. poprzez błędną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i oparcie swego wyroku na materiale dowodowym, który nie powinien zostać dopuszczony, czego następstwem było zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 25.928,56 zł wraz z umownymi odsetkami, podczas gdy prawidłowa ocena przedstawionego przez powódkę materiału procesowego w kształcie jaki istniał w chwili pierwotnego zamknięcia rozprawy, tj. na dzień 10 stycznia 2018 r., nie dawała podstaw do uwzględnienia żądań pozwu, tym bardziej, że powódka, która złożyła wniosek o rozpoznanie sprawy pod jej nieobecność nie wypowiedziała się co do faktów przedstawionych przez pozwanego; d. art. 100 § 1 k.p.c. poprzez wzajemne zniesienie kosztów procesu między stronami (pkt III.), w sytuacji gdy powódka wygrała proces jedynie w 35%, natomiast pozwany w 65%, co w rezultacie winno skutkować zasądzeniem od powódki na rzecz pozwanego kwoty 335,20 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c.,

4.  błąd w ustaleniach faktycznych, który był konsekwencją naruszenia przez Sąd Rejonowy w Olsztynie w szczególności art. 224 § 1 k.p.c. oraz art. 232 zd. 2 k.p.c., co w rezultacie doprowadziło do błędnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego przyjętego za ich podstawę, a polegający na ustaleniu, iż strony zawarły ugodę nr (...) w której określono kwotę zadłużenia oraz warunki jego spłaty, podczas gdy prawidłowa ocena dowodów zaprezentowanych przez powódkę na dzień pierwotnego zamknięcia rozprawy, tj. na dzień 10 stycznia 2018 r., nie stanowiła podstawy do poczynienia takich ustaleń faktycznych, co winno wiązać się z koniecznością oddalenia powództwa w całości,

5.  art. 6 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, będącą następstwem przywołanych powyżej uchybień procesowych, która doprowadziła do uznania, iż powódka udowodniła zasadność, wysokość oraz wymagalność dochodzonego przez siebie roszczenia, w sytuacji gdy wobec zgłoszonych zarzutów pozwanego przedstawione przez powódkę dowody na dzień pierwotnego zamknięcia rozprawy, tj. na dzień 10 stycznia 2018 r., w żaden sposób nie uzasadniały uwzględnienia żądań pozwu,

6.  art. 32 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji RP poprzez ich błędną wykładnię skutkującą uznaniem, że wyręczenie powódki, reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika, w wykazywaniu się inicjatywą dowodową oraz przytaczaniem twierdzeń na uzasadnienie swych racji i zasadności wytoczonego powództwa, a także przesłanie jej protokołu z rozprawy (vide: protokół publikacji z dnia 19 stycznia 2018 r. oraz protokół rozprawy z dnia 2 marca 2018 r.) nie stanowi naruszenia konstytucyjnych zasad bezstronności sądu oraz równego traktowania stron, podczas gdy takie postępowanie orzekającego sądu stanowi wprost o faworyzowaniu jednej z nich, tj. powódki, co z kolei uchybia wymienionym zasadom konstytucyjnym.

Mając powyższe na uwadze, pozwany wniósł o:

1.  rozpoznanie - na podstawie art. 380 k.p.c. - postanowienia sądu pierwszej instancji z dnia 19 stycznia 2018 r., na mocy którego zobowiązano pełnomocnika powódki do udzielenia informacji czy, kiedy i jakiej treści ugoda została zawarta pomiędzy stronami w sprawie spłaty limitu kredytowego, a także do ustosunkowania się do twierdzeń pełnomocnika pozwanego wyrażonych na rozprawie z dnia 10 stycznia 2018 r., przesyłając mu w tym celu kserokopię protokołu z tego posiedzenia (pkt 2.), i następnie wnoszę o jego uchylenie przez sąd drugiej instancji;

2.  rozpoznanie na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienia sądu pierwszej instancji z dnia 2 marca 2018 r. dopuszczającego z urzędu dowód dodatkowo z dokumentów załączonych do pisma procesowego powódki z dnia 2 lutego 2018 r. i następnie wnoszę o jego uchylenie przez sąd drugiej instancji.

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zamianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie wytoczonego powództwa co do kwoty 25.928,56 zł wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, lecz nie wyższymi niż maksymalne odsetki za opóźnienie, zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów postępowania odwoławczego.

W odpowiedzi powód wniósł o oddalenie apelacji oraz zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania przed Sądem II instancji według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co nastęuje:

Apelacja pozwanego - wobec naruszenia przez Sąd I instancji art. 232 zd. 2 k.p.c. oraz art. 3 k.p.c. - została uwzględniona w całości i doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości.

W rozpoznawanym przypadku, powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 73.705,97 zł wraz z umownymi odsetkami od dnia 20 września 2016 r. (liczonymi od kwoty 68.262,49 zł).

W uzasadnieniu pozwu (złożonego w epu) wskazano, że dochodzona kwota wynika z umowy „kredyt odnawialny w rachunku” nr (...) zawartej w dniu 8 lutego 2006 r. (k. 3).

W toku postępowania przed Sądem Rejonowym (po wezwaniu do uzupełnienia braków formalnych), powód przedłożył umowę kredytu odnawialnego nr (...) z dnia 8 lutego 2006 r. (k. 20 - 21), wezwanie do zapłaty z dnia 5 października 2016 r. (dotyczące umowy o nr (...) - k. 14), wypowiedzenie umowy o wymienionym numerze datowane na dzień 11 lipca 2016 r. (k. 17), a także wyciąg z ksiąg rachunkowych nr 1 (...) z dnia 25 kwietnia 2014 r. - dotyczący umowy o nr (...) (k. 38).

Następnie powód załączył do pisma procesowego z dnia 11 grudnia 2017 r., historię operacji na kontrakcie kredytowym dotyczącym umowy oznaczonej numerem kończącym się liczbami (...) (k. 51 - 52).

Z dokumentu tego wynika, że w dniu 10 sierpnia 2015 r. doszło do realizacji ugody pomiędzy stronami (k. 51).

Na rozprawie z dnia 10 stycznia 2018 r. pełnomocnik pozwanego wskazał, że powód dochodził kwoty 73.705,97 zł z umowy o numerze kończącym się cyframi (...), a przedłożone dokumenty (umowa, wezwanie do zapłaty i wypowiedzenie) dotyczą umowy o numerze kończącym się cyframi (...). Zdaniem pełnomocnika pozwanego, takie działanie powoda doprowadziło do sytuacji, w której nic nie wiadomo o warunkach umowy (w szczególności kwestii wypowiedzenia) powołanej w pozwie (k. 64).

Sąd I instancji po zamknięciu rozprawy postanowił odroczyć ogłoszenie wyroku na dzień 19 stycznia 2018 r. (k. 64).

W dniu 19 stycznia 2018 r., Sąd Rejonowy postanowił otworzyć zamkniętą rozprawę na nowo (k. 65).

Jednocześnie Sąd zobowiązał pełnomocnika powoda do „udzielenia informacji czy, kiedy i jakiej treści ugoda została zawarta pomiędzy stronami w sprawie spłaty limitu kredytowego” oraz do „ustosunkowania się do twierdzeń pełnomocnika pozwanego na rozprawie z dnia 10 stycznia 2018 r. - w szczególności w zakresie numeracji umowy”.

Reakcją pełnomocnika pozwanego na przedstawione działanie Sądu, było złożenie zastrzeżenia do protokołu w trybie art. 162 k.p.c. z uwagi na naruszenie art. 316 k.p.c. oraz art. 232 k.p.c. (k. 65).

Wypełniając zobowiązanie sądu powód wyjaśnił, że w dniu 8 lutego 2006 r. strony zawarły umowę o numerze (...). Zgodnie z aneksem nr (...) z dnia 5 lipca 2006 r., powód podwyższył pozwanemu kwotę udzielonego kredytu o 70.000 zł. W dniu 6 sierpnia 2015 r., strony (na wniosek dłużnika) zawarły ugodę nr (...)na okres 58 miesięcy. W ugodzie powód wskazał całkowitą kwotę zadłużenia oraz warunki spłaty kredytu, które zostały zaakceptowane przez dłużnika. Natomiast zgodnie z treścią § 1 ugody nr (...) doszło do zaewidencjonowania umowy pod nowym numerem rachunku (...).

Nie ulega wątpliwości, że w powyższym piśmie procesowym (popartym stosownymi dowodami k. 70 - 102) powód precyzyjnie wyjaśnił wątpliwości zachodzące w sprawie (wywołane zresztą jego nieprofesjonalnym działaniem).

Jednakże Sąd II instancji, nie mógł wziąć pod uwagę treści tego pisma oraz dołączonych do niego dowodów, ponieważ do jego złożenia doszło w sytuacji ewidentnego naruszenia art. 3 i art. 232 zd. 2 k.p.c.

Zgodnie z treścią art. 3 k.p.c., strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Z treści tego przepisu wynika, że w postępowaniu cywilnym ciężar dostarczania materiału procesowego spoczywa obecnie zasadniczo na stronach i uczestnikach postępowania.

To strony mają dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie mogą więc być bierne i liczyć na skorzystanie w dalszym toku postępowania ze środka zaskarżenia, w którym mogłyby zarzucić sądowi niewyjaśnienie istotnych elementów sprawy.

Wprawdzie sąd może z własnej inicjatywy uzupełnić postępowanie dowodowe (art. 232 zd. 2 k.p.c.), ale może to uczynić jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie wskazywano i poglądy te Sąd Okręgowy w niniejszym składzie podziela , że art. 232 zd. 2 k.p.c. stanowi wyjątek od zasady kontradyktoryjności, a więc dopuszczenie przez sąd dowodu z urzędu może nastąpić jedynie wtedy, gdy nie ma innej możliwości doprowadzenia do właściwego rozstrzygnięcia sprawy. Jest to prawo sądu, a nie obowiązek i skorzystanie z tego uprawnienia uzależnione jest od oceny sytuacji procesowej danej sprawy, natomiast nie może być wynikiem niekorzystania ze środków procesowych przez stronę, zwłaszcza reprezentowaną przez zawodowego pełnomocnika (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2017 r., V CSK 296/16, Legalis nr 2297422).

Tymczasem w niniejszej sprawie, powód będącym bankiem (profesjonalistą na rynku finansowym) był reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika (adwokat).

W takiej sytuacji, powód powinien już w pozwie - stosownie do art. 187 § 1 ust. 1 i 2 k.p.c. - dokładnie określić żądanie i przytoczyć okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie.

W warunkach rozpatrywanego przypadku, powód mógł przedstawić okoliczności faktyczne sprawy i przedstawić dowody tak jak w piśmie procesowym z dnia 2 lutego 2018 r. (złożonym po otwarciu rozprawy na nowo) co najmniej czterokrotnie.

Otóż powód miał taką możliwość w pozwie złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym (wyjaśnienie rozbieżności w numeracji umów), w piśmie procesowym z dnia 9 października 2017 r. (mógł przedstawić dokumenty pożyczek i ugody), w piśmie z dnia 11 grudnia 2017 r. ( stanowiącym odpowiedź na sprzeciw pozwanego) oraz na rozprawie przeprowadzonej w dniu 10 stycznia 2018 r. (pełnomocnik powoda nie stawił się na posiedzenie).

Pomimo trwania postępowania przez okres 11 miesięcy, zawodowy pełnomocnik powoda nie przedstawił wymaganych dokumentów.

Takie zaniechanie zawodowego pełnomocnika zdaniem Sądu Okręgowego , nie mogło zostać naprawione przez Sąd Rejonowy z urzędu .

Działanie sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron. Należy więc przyjąć, że sąd może dopuścić dowód z urzędu wyjątkowo, gdy zachodzi potrzeba ochrony szczególnego interesu publicznego (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 kwietnia 2018 r., III UK 64/17, Lex nr 2549250).

W niniejszej sprawie, uzyskanie od pozwanego kwoty 73.705,97 zł leżało tylko i wyłącznie w interesie prywatnym powoda.

Poza tym zgodnie z treścią art. 316 § 2 k.p.c., rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się dopiero po jej zamknięciu.

Niewątpliwie kwestie rozbieżności w numeracji umów i zawarcia ugody miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Jednakże były to okoliczności znane już Sądowi Rejonowemu (rozbieżności umowy wynikają z treści pozwu a kwestia ugody wynikła w piśmie procesowym z dnia 11 grudnia 2017 r.). Zatem w żadnym wypadku, przedmiotowe okoliczności nie ujawniły się po zamknięciu rozprawy.

Wskazane wątpliwości powinny zostać wyjaśnione ostatecznie na rozprawie przeprowadzonej w dniu 10 stycznia 2018 r.

Wobec tego przyjąć należało, że powód ostatecznie nie wyjaśnił rozbieżności w zakresie numeracji umów pożyczek - a w konsekwencji nie wykazał kwestii zasadności wypowiedzenia umowy a także zasadności i wysokości dochodzonego od pozwanego roszczenia .

Twierdzenia zawodowego pełnomocnika przedstawione w piśmie z dnia 2 lutego 2018 r. były także spóźnione w rozumieniu art. 217§2 k.p.c.

Z podanych względów, zaskarżone orzeczenie zmieniono w ten sposób, że powództwo (...) S.A. z w W. zostało oddalone w całości.

Zmiana orzeczenia co do istoty sprawy, skutkowała koniecznością korekty rozstrzygnięcia o kosztach procesu za pierwszą instancję.

Ostatecznie powód przegrał sprawę w całości, dlatego - stosownie do art. 98 § 1 k.p.c. - powinien zwrócić pozwanemu koszty procesu w kwocie 5.417 zł (5.400 zł tytułem wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika + 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa).

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Z tego tytułu, na rzecz pozwanego zasądzono od powoda kwotę 3.097 zł (1.800 zł tytułem wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika + 1.297 zł tytułem opłaty od apelacji).

Jacek Barczewski Agnieszka Żegarska Mirosław Wieczorkiewicz