Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Poznań, dnia 20 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Hoffa

Protokolant: Starszy sekretarz sądowy Krystyna Wojciechowska-Trawka

po rozpoznaniu w dniu 6 grudnia 2018 r. w Poznaniu

na rozprawie sprawy z powództwa M. S. /PESEL: (...)/

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. /KRS: (...)

o zapłatę

I.  Tytułem odszkodowania za spadek wartości i konieczność poniesienia nakładów na nieruchomość położoną w P. przy ul. (...), a zapisaną w księdze wieczystej (...) zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 83.808,84 zł /osiemdziesiąt trzy tysiące osiemset osiem złotych i osiemdziesiąt cztery grosze/ z odsetkami ustawowymi do 31 grudnia 2015 r. włącznie, a od 1 stycznia 2016 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 38.500 zł od dnia 26 sierpnia 2013 r. ,

- od kwoty 45.308,84 zł od dnia 3 lipca 2018 r.

do dnia zapłaty każdej z tych kwot.

II.  W pozostałej części powództwo oddala.

III.  Kosztami postępowania obciąża w całości pozwanego i z tego tytułu:

1/ zasądza od niego na rzecz powódki kwotę 13.617 zł /trzynaście tysięcy sześćset siedemnaście złotych/,

2/ nakazuje ściągnąć od niego na rzecz Skarbu Państwa /Sądu Okręgowego w Poznaniu/ kwotę 6.876,74 zł /sześć tysięcy osiemset siedemdziesiąt sześć złotych i siedemdziesiąt cztery grosze/.

/-/ E. Hoffa

Sygn akt XII C 1315/13/3

UZASADNIENIE

Powódka, M. S., wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kwoty 80.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, czyli od 28 czerwca 2013 r. do dnia zapłaty /k.1 i 2/. Żądana kwota obejmowała odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości powódki /38.500 zł/ i odszkodowanie stanowiące równowartość nakładów koniecznych dla zapewnienia prawidłowego klimatu akustycznego w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi /45.500 zł/.

Domagała się zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k.2/. Do kosztów procesu wliczała koszty zleconych przez siebie opinii biegłych: akustyka /k. 22- 44/ i rzeczoznawcy majątkowego /k.45- 78/ w łącznej kwocie 3075 zł /k.2/.

Jako podstawę prawną swoich roszczeń wskazała art. 129 ust.2 w związku z art. 136 ust. 3 ustawy Prawo o ochronie środowiska

/k.4 i 5/.

Następnie, w piśmie z dnia 8 sierpnia 2018 r. /k.478/ doręczonym w odpisie pełnomocnikowi pozwanego w dniu 5 września 2018 r. /k.508/ zmodyfikowała powyższe roszczenia o zapłatę wnosząc o zasądzenie kwoty 45.714 zł tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości z odsetkami ustawowymi:

- od kwoty 38.500 zł od dnia doręczenia pozwanej odpisu pozwu /od dnia 1 stycznia 2016 r. z odsetkami za zwłokę/,

- od kwoty 7214 zł od dnia doręczenia pozwanej opinii biegłego do dnia zapłaty.

W tym samym piśmie wniosła o zasądzenie kwoty 38.094,84 zł z tytułu odszkodowania za koszty adaptacji akustycznej nieruchomości. Łącznie żądała więc zasądzenia kwoty 83.808,84 zł /k. 478/.

Pozwany, (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 106 i k.522/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka od 5 grudnia 2002 r., była użytkowniczką wieczystą, a od dnia 18 maja 2010 r. właścicielką nieruchomości o obszarze 0,0360 ha, położonej w P. przy ul. (...), zapisanej w księdze wieczystej (...) /k. 12- 21- wydruk księgi wieczystej , której stan wpisów pozostaje bez zmian w zakresie istotnym dla meritum sprawy, k.9 - wypis z rejestru gruntów, k. 10- kserokopia wyrysu z mapy ewidencyjnej/. Pierwszy człon jej aktualnego nazwiska jest nazwiskiem jej rodziców co wynika z wpisów w w/w księgi wieczystej, a PESEL powódki odpowiada wpisowi jej PESELu w księdze wieczystej /k.16/.

W latach 70- ych zbudowany został na w/w nieruchomości budynek mieszkalny /k.10- 15 – opis budynku z materiałem zdjęciowym w operacie szacunkowym biegłego J. W. z 21 maja 2018 r.- plik w czerwonej oprawie przy okładce III tomu akt/.

Budynek mieszkalny został więc postawiony na nieruchomości w okresie, gdy funkcjonowało już pozwane lotnisko, natomiast nie był ustanowiony obszar ograniczonego użytkowania.

Dnia 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska P.- Ł. w P. . Weszła ona w życie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...), czyli w dniu 28 lutego 2012 r.

Nieruchomość powódki znalazła się w całości w strefie wewnętrznej o.o.u. – przy granicy tej strefy /k.261- 262- opinia biegłej T. W. z października 2016 r. /.

Ograniczenia użytkowania w strefie wewnętrznej polegają na:

a/ zakazie budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b/dopuszczeniu rozbudowy, odbudowy, oraz nadbudowy istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c/ zakazie tworzenia stref A uzdrowisk,

d/ dopuszczeniu lokalizowania zabudowy mieszkaniowej pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej /§ 8 ust.2 uchwały/.

W obszarze ograniczonego użytkowania uchwała wprowadziła wymagania techniczne dotyczące budynków, które w strefie wewnętrznej polegały na zapewnieniu właściwego klimatu akustycznego w budynkach i pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej /§9 ust. 2 uchwały/.

Wartość nieruchomości według stanu z dnia 28 lutego 2012 r. /data wejścia w życie wyżej opisanej uchwały/ i cen z daty sporządzenia opinii, czyli z dnia 21 maja 2018 r. wynosiła 633.164 zł /k.25 i 26 w/w operatu szacunkowego biegłego J. W./, a utrata jej wartości rynkowej będąca skutkiem objęcia nieruchomości strefą wewnętrzną o.o.u. wynosiła w dacie wydania opinii 45.714 zł /k.- opinia biegłego J. W. o zmniejszeniu wartości rynkowej nieruchomości z 21 maja 2018 r. w pliku przy okładce akt, w szczególności k.17 i 25- 30 tej opinii/.

Przed wprowadzeniem o.o.w. budynek na nieruchomości powódki spełniał wymogi prawidłowej ochrony pomieszczeń przed dźwiękami dochodzącymi z zewnątrz w myśl przepisów prawa budowlanego i Polskich Norm dla dopuszczalnego hałasu w środowisku z wyłączeniem hałasu spowodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, ustalonymi Rozporządzeniem Ministra Ochrony (...) w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak to ustaliła biegła T. W. /k.251v akt/.

Ze względu na poziom hałasu generowanego przez pozwane lotnisko, pomieszczenia domu mieszkalnego powódki przeznaczone na stały pobyt ludzi nie spełniają obecnie norm izolacyjności akustycznej.

Powódka powinna dokonać, własnym kosztem i staraniem, nakładów mających na celu poprawę izolacji akustycznej pomieszczeń wymagających takiej ochrony, a konkretnie dokonać wymiany okien i zamontować wentylację mechaniczną z rekuperacją /k.282v- opinia biegłej T. W. , k.4 i k.7- 12 opinia biegłego J. W. z dnia 23 maja 2018 r. dotycząca wartości nakładów, k.519- 520- zeznania tego biegłego/.

Koszt tych nakładów, według cen z daty wydania opinii, czyli z 23 maja 2018 r. wynosił 38.094,84 zł /k. 11-12 - opinia biegłego J. W. dotycząca nakładów, k.519- zeznania biegłego/.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie w/w wydruku księgi wieczystej, którego autentyczności strony nie kwestionowały, a także wypisu z rejestru gruntów /k.9/ i zdjęć satelitarnych z zaznaczeniem nieruchomości powódki /k.40 i 41/.

Sąd z urzędu, z innych spraw podobnego rodzaju, zna treść wyżej cytowanej uchwały Sejmiku Województwa (...), a dopuszczone dowody z istotnych dla meritum sprawy fragmentów raportu o oddziaływaniu lotniska Ł. na środowisko i zaleceń dotyczących procedur podchodzenia do lądowania, startów i zastosowania urządzeń obsługi samolotów /k.156- 165/, oraz decyzję regionalnego dyrektora ochrony środowiska w P. dotyczącą rozbudowy i modernizacji lotniska Ł. /k.129- 155/ dopuścił jako dowód na okoliczność, że pozwany czyni starania mające na celu ograniczanie hałasu związanego z funkcjonowaniem lotniska.

Zeznaniom świadków zawnioskowanych przez pozwanego: T. J. /k.194- 197/ i M. D. /k. 197- 200/, oraz zeznaniom powódki /k.- 200- 201/ sąd dał wiarę, bowiem nie były one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym przyjętym za podstawę ustaleń i nie kolidowały z powziętą przez sąd z urzędu wiedzą z innych spraw o podobnym charakterze.

W szczególności sąd dał wiarę świadkom, że pozwany podjął konkretne działania skutkujące ograniczaniem hałasu oddziaływującego na środowisko i stara się ten hałas systematycznie umniejszać, a także monitoruje jego natężenie.

Opinia każdego biegłego stanowi hipotezę przy tego typu stanie faktycznym, jednak ważne jest, żeby uwzględniała wyczerpująco wszelkie istotne okoliczności, aby wydana została w oparciu o jak najszerszą wiedzę dostępną w dacie jej wydania i była tak dokładna jak to jest możliwe.

Zarówno opinia biegłej z dziedziny akustyki dr. T. W. /k.250- 292/, jak i opinie biegłego J. W. dotyczące: wartości nieruchomości, zmniejszenia wartości nieruchomości w związku z jej położeniem w strefie wewnętrznej o.o.u., oraz wartości nakładów niezbędnych dla rewitalizacji akustycznej domu mieszkalnego na nieruchomości /wszystkie w teczkach z czerwonymi brzegami/ spełniają te kryteria.

Ponadto są logiczne, oraz w sposób rzeczowy i wyczerpujący odpowiadają na pytania sądu zawarte w zleceniach.

Biegła T. W. złożyła pismo z dnia 9 lutego 2017 r. zawierające orientacyjne oszacowanie nakładów wskazanych w opinii akustycznej jako nakłady niezbędne dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego /k.367- 368/. Wobec wydania opinii dotyczącej wartości nakładów przez biegłego J. W.- szczegółowej i precyzyjnej, sporządzonej z uwzględnieniem ocen i wniosków biegłej zawartych w jej w/w opinii z października 2016 r. sąd nie wykorzystał pisma biegłej z orientacyjnym oszacowaniem nakładów przy ustalaniu stanu faktycznego.

W swych zeznaniach złożonych na rozprawach każdy z biegłych swą opinię w pełni obronił przekonywująco wyjaśniając wątpliwości stron w odpowiedziach na ich szczegółowe pytania /k.370- 373- protokolarny skrót zeznań biegłej T. W., k.374- nagranie na płycie CD, k.519-521- skrót zeznań biegłego J. W., k.524- nagranie na płycie CD/

Sąd uznał opinie i zeznania obu biegłych za wysoce przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Pozwany, złożył do akt sprawy dokumenty w kserokopiach, całkowite, lub fragmentaryczne /k.436- 463/ których sąd nie zaliczył w poczet dowodów, bowiem część kserokopii stanowiła wycinki dokumentów, inne zawierały informacje, wywody, lub oceny wysoce ogólne, a żadna z nich nie dotyczyła nieruchomości powódki i konkretnego stanu faktycznego ustalanego w mniejszej sprawie.

Dołączone do pozwu opinie prywatnie zlecone przez powódkę nie mogły zostać zaliczone w poczet dowodów, bowiem pozwany je zakwestionował.

Ze względu na pozytywną ocenę opinii biegłych T. W. i J. W. , oraz zeznań tych biegłych sąd nie uwzględnił wniosków pozwanego o kolejne opinie, bowiem dowody te były zbędne i doprowadziłyby do przewlekłości postępowania /k.521- 522- postanowienia wydane na rozprawie/.

Wobec wyjaśnienia istotnych dla meritum sprawy okoliczności sąd ograniczył dowód z przesłuchania stron do przesłuchania powódki.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka opierała swe żądanie przede wszystkim na tzw. normatywnym związku przyczynowym. Jako jego podstawę prawną wskazała art.129 ust. 2 oraz 136 ust.3 ustawy Prawo o ochronie środowiska.

Przepis art.129 ust.2 u.p.o.ś. stanowi, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. W myśl ust.4 tego przepisu z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1-3, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Według art. 136 ust.1 u.p.o.ś. w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne. Ustęp 2 tego przepisu stanowi, iż obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania. Zgodnie zaś z art.136 ust. 3 u.p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Niewątpliwie powódka złożyła niniejsze powództwo w terminie wskazanym przez ustawę, tj. przed dniem 24 kwietnia 2015 r.

Art. 129 ust. 2 u.p.o.ś. określa, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda zaś obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W następstwie ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania nastąpił rzeczywisty spadek wartości nieruchomości powódki wynikający z tego, że i powódka i potencjalni kolejni właściciele tej nieruchomości zmuszeni są do znoszenia hałasu emitowanego przez pozwane lotnisko niezależnie od tego, czy będzie on przekraczał dopuszczalne normy hałasu, czy nie, z jaką częstotliwością naruszenia te będą występowały i jak będą znaczne.

Stanowi to oczywiste ograniczenie prawa własności.

Wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania równoznaczne jest z publicznym potwierdzeniem, że lotnisko emituje hałas oddziaływujący na ten obszar w stopniu skutkującym ograniczone, w określony sposób, możliwości korzystania z nieruchomości na tym obszarze położonych, a hałas jest do tego stopnia dokuczliwy, że wskazane jest sfinansowanie urządzeń, elementów wyposażenia domów, lub wręcz przebudowy domów, aby się przed nim chronić.

Podane w opinii biegłego J. W. dotyczącej zmniejszenia wartości rynkowej nieruchomości powódki informacje dotyczące wpływu hałasu na emitowanego przez otoczenie na ceny nieruchomości dotyczące lotniska w K. i lotnisk zagranicznych /k.10-14 opinii tego biegłego/ nie dotyczą bezpośrednio pozwanego i jego otoczenia, ale stanowią, sumarycznie, wskazówkę dlaczego następuje spadek wartości nieruchomości położonych w okolicy lotnisk.

Tak więc fakt, że pozwany monitoruje hałas i stara się go ograniczać nie ma wpływu na zakres spadku wartości nieruchomości powódki położonej w o.o.u. Dopóki obszar ograniczonego użytkowania istnieje, dopuszczalna jest w jego obrębie możliwość emisji hałasu w stopniu ponadnormatywnym, a natężenie ruchu lotniczego w przyszłości może emisję hałasu potęgować.

Ponieważ, po wprowadzeniu o.o.u. nastąpił spadek wartości nieruchomości powódki o 45.714 zł, jak wykazano powyżej, powódka poniosła więc konkretną szkodę w tej wysokości według cen z daty wydania opinii, czyli z maja 2018 r.

Oceniając zasadność roszczenia powódki o odszkodowanie stanowiące równowartość nakładów na jej nieruchomość niezbędnych dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach budynku wymagających ochrony akustycznej stwierdzić należy, iż przepis art. 136 ust. 3 u.p.o.ś wyraźnie stanowi, iż tylko w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Ugruntowany w orzecznictwie jest pogląd, że odszkodowanie powinno obejmować koszty przystosowania istniejących budynków w taki sposób, aby w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej zapewniony był właściwy klimat akustyczny niezależnie od tego, czy nakłady na rewitalizację akustyczną zostały poniesione w całości, w części, czy dotąd ich nie dokonano.

W/w art. 136 ust. 2 u.o.o.ś. nie zawęża wypłaty odszkodowania do kosztów poniesionych w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie, lecz wskazuje tę sytuację jako dodatkowy element szkody.

Odmienna interpretacja wprowadzałaby zróżnicowanie właścicieli na bardziej rzutkich i zamożnych, lub mających wiedzę z dziedziny akustyki, lub budownictwa, którzy załatwili i opłacili materiały, fachowców i dokonali stosownych nakładów, aby ochronić swe mieszkania przed hałasem i właścicieli, którzy nie mają wiedzy jakich konkretnie nakładów trzeba dokonać i nie mają dostatecznych możliwości finansowych, aby te nakłady ponieść i ochronić przed hałasem zajmowane pomieszczenia wymagające ochrony akustycznej.

Biegły J. W. konkretnie wskazał jakie nakłady są konieczne, aby zapewnić właściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach domu mieszkalnego powódki, które tego wymagają /k.11- 13 jego opinii dotyczącej nakładów, k.520- zeznania biegłego/.

Wartość tych nakładów wynosi 38.094,84 zł według cen z 23 maja 2018 r.

Łącznie należne powódce odszkodowanie wynosi więc 83.808,84 zł /45.714+38.094,84/.

Pozwany otrzymał odpis pozwu z dołączonymi do nich odpisami opinii zleconych przez powódkę dnia 26 sierpnia 2013 r. /k.105- zwrotne poświadczenie odbioru/.

Żądanie odszkodowania w kwocie 38.500 zł za spadek wartości nieruchomości na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania zostało uprawdopodobnione opinią zleconą przez powódkę we własnym zakresie. Treść tej opinii umożliwiała ocenię zakresu żądania i ustalenie, że nie jest ono bezpodstawne, lub przesadnie zawyżone. Biegły J. W. określił ubytek wartości na nieco wyższym poziomie, a wartość nieruchomości ustalił w podobnej wysokości.

Odsetki ustawowe od kwoty 38.500 zł należało więc zasądzić od 26 sierpnia 2015 r.

Dołączona do pozwu opinia biegłego akustyka wskazywała różne warianty działań doprowadzających do osiągnięcia ochrony akustycznej, min. zburzenie istniejącego budynku i postawienie nowego, jednak nie zawierała informacji, nawet orientacyjnych, jaki jest koszt działań, lub nakładów danego rodzaju /k.34- 35 akt/.

Pozwany nie był więc w stanie ustalić, czy żądana przez powódkę kwota 41.500 zł z tego tytułu jest trafna.

Odsetki ustawowe od kwoty 45.308,84 zł /83.808,84- 38.500/ zasądzono więc od dnia 3 lipca 2018 r., czyli od daty otrzymania przez pozwanego odpisów opinii biegłego J. W. /k.389- zwrotne poświadczenie odbioru/.

Podstawią prawną orzeczenia o roszczeniach akcesoryjnych jest art. 481§1 i 2 k.c. w związku z art. 476 k.c.

W punkcie II wyroku sąd oddalił powództwo w zakresie roszczeń akcesoryjnych sprzed dat, wskazanych w punkcie I wyroku.

Opłata od pozwu wynosiła 4191 zł i powodowie ponieśli ją w części wpłacając 4000 zł /k.100/ i uiścili zaliczkę w kwocie 6000 zł /k.209/.

Pozwany, oprócz opłaty od skarg na postanowienia referendarza przyznające biegłym prawidłowo wyliczone i należne im kwoty wynagrodzeń, żadnych kosztów dotąd nie poniósł.

Koszty opinii biegłej T. W. to kwota 8310 zł, /k.294/, koszty łączne opinii biegłego J. W., to kwota 4301,70 zł /k.382/. Ponadto, postanowieniem z dnia 20 grudnia 2018 r. sąd przyznał biegłemu J. W. wynagrodzenie związane z udziałem tego biegłego w rozprawie w wysokości 73,04 zł /postanowienie dotąd nie zaskarżone/. Całość kosztów sądowych, to kwota 16.876,74 zł (...)+8310+ (...),70+74,04/.

Roszczenie główne powódki zostało uwzględnione w całości,

Pozwany przegrał sprawę wobec czego powinien zwrócić powódce koszty sądowe w kwocie 10.000 zł, /4000+6000/ i koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3617 zł /§6 ust.6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych…- Dz. U. Nr.163 poz.1349/.

Zasądzenie na rzecz powódki kwoty 3075 zł tytułem zwrotu kosztów zleconych przez nią opinii /k.2/ nie było możliwe, bowiem powódka nie dołączyła, ani faktur, ani innego dokumentu potwierdzającego wydatki w takiej właśnie kwocie.

Ponieważ Skarb Państwa poniósł w toku postępowania koszty sądowe w łącznej kwocie 6876,74 zł stanowiące sumę opłaty sądowej od rozszerzonego roszczenia /191 zł/ i wynagrodzeń biegłych zaliczkowanych ponad kwotę 6000 zł wpłaconą przez powódkę na poczet opinii biegłych zaliczkę należało tę kwotę ściągnąć od pozwanego.

Podstawą prawną orzeczenia o kosztach postępowania jest art. 98§1 i 3 k.p.c. w związku z art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych /tekst jednolity Dz. U z 2010 r. Nr. 90 poz. 594 ze zm. ,oraz w/w przepisy dotyczące kosztów zastępstwa procesowego.

/-/ E. Hoffa