Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Pruszkowie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Mirosław Barszcz

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Nowicka

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2018 r. w Pruszkowie

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego powoda F. B. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego S. G.

przeciwko R. B.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa alimenty ustalone uprzednio ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Opocznie dnia 19 kwietnia 2016 roku sygnatura akt III RC 45/16 od pozwanego R. B. na rzecz małoletniego syna F. B. urodzonego (...) z kwoty 300 (trzysta) złotych miesięcznie do kwoty 500 (pięćset) złotych miesięcznie, płatnej do rąk matki małoletniego - S. G. do dnia 10 – tego każdego miesiąca, z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 1 września 2018 roku;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  wyrokowi z pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

IV.  odstępuje od obciążania pozwanego R. B. kosztami sądowymi;

V.  znosi koszty procesu między stronami.

UZASADNIENIE

W dniu 4 maja 2018 r. S. G. wniosła do Sądu Rejonowego w Pruszkowie powództwo o podwyższenie alimentów na rzecz małoletniego F. B. z kwoty 300 zł wynikającej z ugody zawartej przez Sądem Rejonowy w Opocznie z dnia 19 kwietnia 2016 r. – sygn.. akt. III RC 45/16 do kwoty 1000 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki S. G. do dnia 10 każdego miesiąca z góry, wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 10 stycznia 2018 r. (k.3-11, podpis uzupełniony k.79) W uzasadnieniu zostało wskazane m.in., że po rozstaniu rodziców małoletniego w dniu 19 kwietnia 2016 r. doszło do zawarcia ugody przed Sądem Rejonowym w Pruszkowie, na mocy której pozwany był zobowiązany do uiszczania na rzecz syna kwoty 300 zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa wyraziła zgodę na tak niską kwotę alimentów z uwagi na brak wiedzy na temat rzeczywistych kosztów utrzymania dziecka, a pozwany obiecywał, iż będzie dodatkowo partycypował w kosztach utrzymania syna. Pozwany oprócz przekazywanej kwoty nie bierze udziału w procesie wychowania syna, nie przejawia osobistej troski o wychowanie i utrzymanie syna poza rzadkimi kontaktami. Pozwany jest kawalerem, pracuje na dwa etaty i uzyskuje wynagrodzenie w średnio ok. 4500 zł miesięcznie, tj. o ponad 2 000 zł więcej niż w czasie wcześniejszej sprawy alimentacyjnej. Na utrzymanie małoletniego potrzebna jest średnio kwota ok. 1700 zł miesięcznie. Małoletni będzie uczęszczał do przedszkola.

W odpowiedzi na pozew R. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu zakwestionował przedstawione przez stronę powodową wydatki na utrzymanie dziecka, wskazał, iż ma wykształcenie gimnazjalne i nie zarabia 4000 zł (k.102-103).

Przed zamknięciem rozprawy przedstawicielka ustawowa popierała powództwo w całości, pozwany uznał powództwo do kwoty 400 zł i w pozostałym zakresie wnosił o oddalenie powództwa (k. 130, protokół płyta CD k. 131).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni F. B. urodzony (...) pochodzi z nieformalnego związku (...). Alimenty na rzecz małoletniego zostały ustalone uprzednio ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Piasecznie w dniu 19 kwietnia 2016 r. w sprawie III RC 45/16 na kwotę 300 zł miesięcznie. Ustalone alimenty były płacone. F. B. w dacie zawarcia ugody miał (...) roku. Pozostawał pod opieką S. G..

Obecnie małoletni ma (...) lata, w dalszym ciągu pozostaje pod pieczą matki. Mieszkają obecnie w R.. Małoletni od września 2018 r. uczęszcza do przedszkola w R.. Opłata z tego tytułu za wrzesień wyniosła 259 zł, za października 270,95 zł,

Potrzeby małoletniego są standardowe. Usprawiedliwione koszty jego utrzymania wynoszą obecnie około 1300-1400 zł miesięcznie. W skład tej kwoty wchodzą: koszty mieszkaniowe - 500 zł, koszty wyżywienia – 300 zł, opłaty za przedszkole ok. 250-300 zł, odzież i obuwie – 100-150 zł, środki czystości i kosmetyki – 50 zł, opieka medyczna – 50 zł, inne – 50 zł.

R. B. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie miał (...) lat. Pracował w firmie (...)i dodatkowo dorabiał w (...)w P..

Obecnie R. B. ma (...) lat, mieszka w W. wraz ze swoją matką B. B. w mieszkaniu swojej babki E. S.. W mieszkaniu zamieszkuje dwie osoby. Za mieszkanie uiszczany jest czynsz w wysokości 700 zł, opłata za gaz -150 zł, za internet - 100 zł. W grudniu 2018 r. przelał swojej matce kwotę 1000 zł na budżet domowy, czynsz, prąd, gaz, internet, telefon i spłatę raty kredytu oraz alimenty. R. B., poza małoletnim synem, nie ma innych osób na utrzymaniu.

R. B. przekazuje matce małoletniego kwotę 300 zł miesięcznie na koszty utrzymania syna i dodatkowo we wrześniu 2018 r. przekazał kwotę 45 zł na tort urodzinowy oraz zakupił ubranka za 60 zł. Pracuje w firmie (...)jako (...). Do (...) r. zarejestrowany był na pół z wynagrodzeniem w kwocie 797,50 zł netto miesięcznie. Od (...) r. zarejestrowany jest na pełen etat z wynagrodzeniem 2387,81 zł brutto. Czasami uzyskuje napiwki łącznie 100-150 zł. R. B. w 2017 r. wykazał przychód w kwocie 6000 zł. R. B. w dniu (...) r. zaciągnął pożyczkę w banku (...) na kwotę 49 003,41 zł, z kwotą spłaty 607,55 zł miesięcznie do dnia 1 września 2025 r. Ma także kredyt zaciągnięty w (...) ze spłatą 150 zł miesięcznie oraz egzekwowane przez komornika zadłużenie na rzecz (...)w kwocie 12000 zł miesięcznie. Całość swojego zadłużenia R. B. oszacował na 70 000 zł. Zobowiązania powstały w okresie wspólnego zamieszkiwania R. B. z S. G..

W zakresie kontaktów z dzieckiem widuje się z synem dwa razy w miesiącu po trzy godziny.

S. G. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie miała(...)lat. Nie pracowała, zajmowała się dzieckiem. Mieszkała wraz z siostrą w R. w tym samym miejscu co aktualnie. Była zarejestrowana jako bezrobotna, bez prawa do zasiłku.

Obecnie S. G. ma(...)lat, zamieszkuje wraz z dzieckiem oraz ze swoją siostrą A. G. i jej synem. Mieszkają w mieszkaniu wynajmowanym przez rodzinę - H. i R. P.. W dalszym ciągu nie pracuje. Jest w kolejnej ciąży, z zaleceniami powstrzymywania się od pracy. Przed tym dorabiała (...). Na małoletniego F. B. uzyskiwała zasiłek rodzinny w kwicie 95 zł miesięcznie oraz świadczenie wychowawcze 500+. Na początku roku robiła remont w mieszkaniu, gdyż było ono zagrzybione. Na to została zaciągnięta pożyczka. Winna ponosić połowę kosztów mieszkaniowych, a drugą połowę ponosi jej siostra. W skład kosztów mieszkaniowych wchodzi czynsz w kwocie 1400 zł, opłata za wodę w kwocie 200-300 zł na dwa miesiące, energia elektryczna 200 zł na dwa miesiące, śmieci 55 zł, gaz 750-930 zł w sezonie za dwa miesiące, poza sezonem ok. 400 zł. (uśredniając na miesiąc ok. 310 zł) Uśrednione koszty utrzymania mieszkania to 2000 zł miesięcznie. W takiej sytuacji na S. G. przypada części w wysokości 1000 zł.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o następujące dowody: ugoda z dna 19 kwietnia 2016 r. - k. 12 akt III RC 45/16, odpis skrócony aktu urodzenia k. 12, umowy pożyczki k. 14-17, recepta k.18, dowód spłaty pożyczki k. 19-20, faktury k. 21-22, 28-47,55, 93-97, dowody opłat mieszkaniowych k. 23, dowody płatności k. 24-25, dowody płatności k. 48-52, 54, bilety k. 53, decyzja Starosty (...) k. 63-64, decyzje Burmistrza O. k. 65-66, oświadczenia A. G. k.67, oświadczenie M. G. k. 68, pokwitowania k. 97, 99, zaświadczenie lekarskie k. 98, wydruk z internetu k. 100-101, przelew k. 106, faktury k. 107-109, oświadczenia k. 111, zeznania podatkowe k. 112-117, porozumienie stron k. 118, potwierdzenie wpłaty k. 119, zaświadczenie o zarobkach k. 121, umowa pożyczki wraz z harmonogramem spłaty k. 123-127, przesłuchanie S. G. k. 129v, protokół płyta CD k. 131, przesłuchanie R. B. k. 129v, 130, protokół płyta CD k. 131.

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały wyżej powołane. Jakkolwiek niektóre z dokumentów zostały złożone w kserokopiach, to jednak nic nie wskazuje na to, by ich treść nie odzwierciedlała wiernie treści dokumentów oryginalnych. Podnieść też należy, że strony wiarygodności i mocy dowodowej tych dowodów nie kwestionowały. Jedynie niektóre dowody opłat złożone przez S. G. nie stanowiły istotnego materiału w sprawie z uwagi na brak czytelności (k.26-27).

W zakresie złożonych paragonów to nie stanowiły one istotnego dowodu w sprawie. Z dowodów tych wynika jedynie dokonanie transakcji określonego towaru za określoną cenę w określonym dniu. Brak jest możliwości, a nawet celowości weryfikacji poszczególnych transakcji w ramach postępowania dowodowego w sprawie alimentacyjnej. Stanowisko orzecznictwa w tym zakresie jest ugruntowane. Dodatkowo w sąd odnosi się w swej ocenie do usprawiedliwionych potrzeb osób uprawnionych do alimentacji w oparciu o zasady doświadczenia życiowego i wiedzy ogólnej.

Sąd zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego krytycznie ocenił przedstawione zestawienie kosztów utrzymania powoda (k.6-7) i nie dał wiary co do wysokości wskazanych w nim kwot. Strona powodowa nie poparła wystarczająco innymi dowodami powyższego zestawienia.

Przesłuchania zarówno przedstawicielki ustawowej małoletnich powodów, jak i pozwanego były w przeważającej większości wiarygodne. Sąd nie dał wiary przesłuchaniu S. G. w zakresie wysokości dochodów uzyskiwanych przez pozwanego w poprzednim okresie. Nie znalazło to potwierdzenia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie. Również koszy opłat mieszkaniowych były częściowo nieprecyzyjne w porównaniu z dowodami płatności.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią przepisu art. 133 kro na obydwojgu rodzicach ciąży obowiązek łożenia na utrzymanie dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Zakres tego obowiązku, stosownie do przepisu 135 kro, wyznaczają z jednej strony usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej, z drugiej zaś zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, ale także takie, które stworzą uprawnionemu normalne warunki bytowania odpowiadające jego wiekowi, stanowi zdrowia, wykształceniu i statusowi rodziców.

Stosownie do treści przepisu art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może zatem prowadzić do podwyższenia alimentów wówczas, gdy po uprawomocnieniu się orzeczenia ustalającego wysokość alimentów zwiększeniu ulegną potrzeby uprawnionego albo zwiększą się możliwości zarobkowe lub majątkowe zobowiązanego.

Przechodząc do oceny zgłoszonego w rozpatrywanej sprawie żądania w pierwszej kolejności należy wskazać, iż wysokość alimentów od pozwanego na rzecz małoletniego powoda została ustalona ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Opocznie 19 kwietnia 2016 r. na kwotę po 300 zł miesięcznie. Od tej ostatniej daty upłynęło ponad dwa lata. W przedmiotowej sprawie strona powodowa wnosiła o podwyższenie alimentów do kwoty 1000 zł na małoletniego powoda.

Odnośnie usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda należy wskazać, iż w okresie będącym przedmiotem zainteresowania Sądu większość potrzeb małoletniego pozostała na podobnym poziomie co poprzednio. Doszły jednak koszty opłat za przedszkole w kwocie 250-300 zł.

W zakresie podnoszonym przez pozwanego, iż powód przejdzie na jedzenie przedszkolne, należy wskazać, iż rozpoczęcie uczęszczania do przedszkola nie obniży znacznie wydatków żywieniowych. Pozostają przecież dni, w których małoletni nie będzie uczęszczał do przedszkola. Poza tym rano i popołudniu małoletni będzie spożywał normalne posiłki w domu. Dodatkowo należy wskazać, iż poprzednio wysokość obowiązku alimentacyjnego była ustalana, gdy małoletni żywił się w większości mlekiem. Teraz posiłki zawierają już normalne produkty. W takiej też sytuacji usprawiedliwione potrzeby żywnościowe małoletniego nie będą niższe niż 300 zł miesięcznie.

Postępowanie dowodowe w sprawie nie wykazało, wbrew żądaniu pozwu, tak znacznego wzrostu usprawiedliwionych potrzeb małoletniego powoda. Potrzeby dziecka są standardowe. Małoletnia nie cierpi na problemy zdrowotne, może jeść wszystkie produkty, nie pozostaje na żadnej diecie. Ogólne koszty utrzymania dziecka w wieku powoda w zakresie żywności, ubrań, standardowego leczenia Sąd jest w stanie przyjąć w oparciu o zasady doświadczenia życiowego i wiedzę ogólną. W ten sposób Sąd przyjął koszty w tym zakresie w kwotach wyżej wskazanych.

Zakres świadczeń alimentacyjnych nie zależy tylko od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej, ale również od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, gdyż górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. W sprawie tej więc Sąd badał również czy nastąpiła istotna zmiana w zakresie sytuacji R. B..

  Przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” rozumie się nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana do alimentacji może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.

Przechodząc do oceny możliwości zarobkowych pozwanego ustalone zostało, iż R. B. w dalszym ciągu pracuje jako (...). Możliwe do uzyskania przez niego zarobki to kwota zbliżona do 2000 zł miesięcznie. Pozwany tłumaczył się, iż obecnie może zarabiać mniej niż poprzednio, gdyż musi pracować jedynie w jednym miejscu, gdyż z uwagi na przepracowanie spowodował już wypadek. Jednak nie ma żadnych przeciwskazań by pracował na pełne etat i uzyskiwał z tego tytułu odpowiednie do możliwości rynku pracy wynagrodzenie. Z tego też powodu należy przyjąć, iż pozwany może w tym samym miejscu zarabiać wyższe niż deklarowane wynagrodzenie. W oparciu o wiedzę ogólną wynagrodzenia kurierów w firmach (...)są wyższe niż wykazywana kwota 1700 zł miesięcznie. Pozwany zresztą przyznał, iż uzyskuje też napiwki w łącznej kwocie 100-150 zł. Nie zostało wykazane by pozwany zarabiał bądź mógł zarabiać miesięcznie 4500 zł netto. Przy wykonywanej przez siebie pracy, zakresowi czasowemu zatrudnienia i jego wykształceniu takie wynagrodzenie nie jest realne.

Sytuacja majątkowa pozwanego wskazuje, iż obecnie nie jest on w stanie opłacić wszystkie swoje zobowiązania na istniejącym już poziomie. Posiada już znaczne zadłużenie, które powstało jeszcze przed okresem poprzedniego ustalania obowiązku alimentacyjnego. Z uwagi na brak spłaty części zobowiązań na rzecz banku, egzekwowana jest przeciwko niemu część zadłużenia. Sytuacja majątkowa pozwanego nie polepszyła się od czasu poprzedniego ustalania obowiązku alimentacyjnego.

Pozwany musi również uiszczać wydatki na wyżywienie, na pokrycie części opłat mieszkaniowych. Sąd uwzględnił, iż pozwany ma standardowe wydatki na własne utrzymanie. W zakresie wydatków na żywności musi wprowadzić oszczędności polegające na przygotowywaniu sobie jedzenia w domu na cały dzień pracy.

Pozwany regularnie płaci alimenty na rzecz dziecka. Poza alimentami stara się partycypować w kosztach utrzymania dziecka, choć z uwagi na brak środków oraz zakres kontaktów czyni to sporadycznie. Oboje rodzice są tak samo zobowiązani do czynienia wszelkich starań, aby odpowiednio wychować i utrzymać dzieci. Zakres czasowy opieki pozwanego nad synem zamyka się jedynie w kilku godzinach w miesiącu.

Sąd zauważył, iż w okresie będącym przedmiotem zainteresowania zmianie uległa sytuacja finansowa matki małoletniego. Obecnie jest ona w zaawansowanej ciąży i na okres ciąży zgodnie z zaleceniami lekarskim nie może podejmować pracy. Zaszła ona w ciążę z innym mężczyzną niż pozwany. Przed zajściem w ciąże dorabiała (...). Nie może ona jedna z tego powodu przerzucać całego ciężaru utrzymania małoletniego na pozwanego. Gdyby nie ciąża S. G. mogłaby uzyskiwać wynagrodzenie na poziomie najniższego wynagrodzenia, wynikającego z przepisów prawa.

Wracając do możliwości majątkowe pozwanego należy wskazać, iż ciążą na nim zobowiązania z tytułu zaciąganych czterech pożyczek. Zobowiązania te zostały jednak zaciągnięte jeszcze w okresie wspólnego zamieszkiwania R. B. z S. G.. Zobowiązania te były zaciągane na ich wspólne potrzeby, jak i wspólne plany ślubu. Zobowiązania te istniały też w okresie poprzedniego ustalania obowiązku alimentacyjnego. Spłaca te zobowiązania jedynie R. B.. Te zobowiązani nie obciążają S. G.. Ta okoliczność musiała być poprzednio wzięta pod uwagę przez strony przy poprzednim ustalaniu obowiązku alimentacyjnego drogą ugody, gdyż wysokość poprzednich alimentów na poziomie 300 zł praktycznie nie jest i nie była wtedy spotykana. Wobec dalszego istnienia tych zobowiązań Sąd również obecnie wziął to pod uwagę. Na uwzględnienie nie zasługuje tłumaczenie S. G., że zgodziła się poprzednio na tak niską wysokość alimentów, gdyż nie wiedziała ile kosztuje utrzymanie dziecka.

Pozwany nie wykazał, iż w jakimś znacznym zakresie sprawuje pieczę nad synem. Wręcz przeciwnie jego kontakt z synem zamyka się kilku godzinach na miesiąc. W takim przypadku winien w szerszym zakresie niż matka dziecka uczestniczyć finansowo w kosztach utrzymania dziecka. S. G. w tym wypadku, zgodnie z art. 135 § 2 kro, swój obowiązek alimentacyjny pokrywa w znacznej części poprzez osobiste starania w wychowaniu syna.

Należy też nadmienić, iż zgodnie z art. 135 § 33 kro Sąd nie brał pod uwagę w zakresie ustalania wysokości alimentów świadczeń uzyskiwanych przez S. G..

Pozwany nie jest w stanie w pełnym zakresie spłacać wszystkich swoich zobowiązań. Nie może go to jednak zwalniać z obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania dziecka. Rodzice są zobowiązani do dzielenia się z dzieckiem, które nie osiągnęło pełnoletności swoimi dochodami, nawet tymi najmniejszymi. Nie można przyjąć, iż obowiązek alimentacyjny pozwanego jest mniej ważny niż zobowiązania na rzecz banków i może być on płacony tylko wtedy, gdy zobowiązanemu starczy na pokrycie w pełni innych jego zobowiązań.

Reasumując, z uwagi na powstanie konieczności uiszczania opłat za pobyt małoletniego powoda w przedszkolu, ciężar tych opłat winien zostać rozłożony na obojga z rodziców. W przedmiotowej sytuacji pozwany winien płacić alimenty o 200 zł większe niż poprzednio, począwszy od okresu pójścia dziecka do przedszkola. Podwyższenie alimentów za okres sprzed daty złożenia powództwa nie zasługiwało na uwzględnienie, zgodnie z zasadą, iż alimenty są środkami koniecznymi na bieżące utrzymanie, a nie zostało wykazane przez stronę powodową, iż pozostały jakieś potrzeby małoletniego powoda z tamtego okresu, bądź potrzeby małoletniego zostały pokryte ze środków podlegających spłacie. Pożyczka wykazywana przez stronę powodową nie dotyczyła bezpośrednich potrzeb dziecka. Wobec ustalenia okresu rozpoczęcia uczęszczania małoletniego powoda do przedszkola podwyższenie alimentów z datą wcześniejszą niż przyjęta przez Sąd byłoby, zdaniem Sądu, sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. W przedmiotowej sytuacji dochody i majątek pozwanego nie pozwalają na zasądzenie alimentów w wyższej wysokości niż uwzględniona przez Sąd kwota i począwszy od inne daty. Pozwany jednak musi mieć pełną świadomość, iż zasądzona kwota 500 zł nie jest kwotą wysoką w porównaniu do przeciętnie zasądzanych alimentów w sytuacji posiadania jednego dziecka na utrzymaniu. Uznawana przez pozwanego kwota 400 zł była kwotą zbyt niską.

Z wszystkich wyżej wymienionych względów, na podstawie art. 138 kro w zw. z art. 133 § 1 kro w zw. z art. 135 kro, orzeczono jak w punkcie I sentencji, oddalając powództwo małoletniego w pozostałym zakresie.

Rygor natychmiastowej wykonalności został wyrokowi w punkcie I nadany na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc. Sąd odstąpił od obciążania pozwanego kosztami sądowymi z uwagi na jego bardzo wysokie jego zadłużenie.