Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Puławach IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Magdalena Gałkowska

Protokolant st. sekr. sądowy Katarzyna Skoczewska

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2019 r. w Puławach

sprawy z powództwa B. A.

przeciwko Szkole Podstawowej w B.

o wynagrodzenie za pracę

1.Oddala powództwo;

2.Nie obciąża powódki kosztami procesu;

3.Koszty postępowania w wysokości 405,90 zł związane z wynagrodzeniem mediatora przejąć na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 10 maja 2018r. powódka B. A. wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej Szkoły Podstawowej w B. kwoty 3.076,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 września 2013r. do dnia zapłaty tytułem wynagrodzenia za pracę świadczoną przez nią ponad tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r.

W piśmie procesowym z dnia 8 stycznia 2019r. pełnomocnik powódki zmodyfikował żądanie powódki i wnosił o zasądzenie na jej rzecz tytułem wynagrodzenia za pracę świadczoną przez nią ponad tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r. kwoty 2.117,40 zł zamiast kwoty 3.076,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 września 2013r. do dnia zapłaty; zrzekając się tego roszczenia ponad kwotę 2.117.40 zł.

Pozwana Szkoła Podstawowa w B. powództwa nie uznawała i wnosiła o jego oddalenie, podnosząc zarzut przedawnienia roszczeń.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka B. A. zawarła umowę o pracę na czas określony z pozwaną Szkołą Podstawową w B. na okres od dnia 1 września 2013r. do dnia 31 sierpnia 2018r. w wymiarze etatu, poczynając od 1 września 2013r. na stanowisku nauczyciela matematyki i nauczyciela asystenta ( k.5).

Od dnia 1 września 2013r. powódka została powołana na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w B. na okres 5 lat (akta osobowe).

Szkoła Podstawowa w B. liczyła w roku szkolnym 2013/2014 7 oddziałów ( k.7, zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc k.36-36v).

Organem prowadzącym dla pozwanej Szkoły Podstawowej w B. jest Gmina P. i w Uchwale Nr XIX/117/08 Rady Gminy P. z dnia 30 maja 2008r. ustalono zasady udzielania zniżek i rozmiaru zniżek nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w przedszkolach i szkołach prowadzonych przez Gminę P. (k.6).

Zgodnie z §1 Uchwały Rady Gminy, dyrektor szkoły liczącej 7 oddziałów realizuje obowiązkowy tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych w wymiarze 8 godzin (k.6).

W §3 tej Uchwały przewidziano, że w uzasadnionych przypadkach wynikających z organizacji pracy placówki, Wójt Gminy może zwiększyć lub zmniejszyć obowiązkowy tygodniowy wymiar godzin dydaktycznych dla dyrektorów i wicedyrektorów, jednak nie więcej niż o 2 godziny (k.6v).

W okresie od dnia 1 września 2013r. do 18 lutego 2014r., zgodnie z arkuszem przydziału przedmiotów nauczania, godzin lekcyjnych dla nauczycieli w roku szkolnym 2013/2014 opracowanym przez poprzedniego dyrektora tej szkoły, powódka realizowała 4 godziny nauczania matematyki i 8 godzin jako nauczyciel asystent, a więc łącznie realizowała 12 godzin, a w okresie od 18 lutego 2014r. do 31 marca 2014r. łącznie realizowała 14 godzin, przy czym w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r. jako wymiar obowiązkowy przewidziano dla powódki 10 godzin dydaktycznych, a 2 a potem 4 godziny jako ponadwymiarowe (k.7, zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc).

Powódka już jako dyrektor tej szkoły złożyła w dniu 16 września 2013r. do organu prowadzącego aneks do arkusza organizacji roku szkolnego 2013/2014 i przewidziała dla siebie 10 godzin obowiązkowych zajęć dydaktycznych ( k46-46v).

W dniu 26 listopada 2013r. powódka do organu prowadzącego kolejny aneks do arkusza organizacji roku szkolnego 2013/2014 i przewidziała tam dla siebie 10 godzin obowiązkowych zajęć dydaktycznych ( k.47-48v). Tak sam wymiar tygodniowych obowiązkowych zajęć dydaktycznych dla siebie powódka wpisała do kolejnego aneksu do arkusza organizacji roku szkolnego 2013/2014, złożonego do organu prowadzącego w dniu 10 lutego 2014r. (k. 49-50v).

Powódka po 1 września 2013r. zapoznała się z treścią Uchwały Nr XIX/117/08 Rady Gminy P. z dnia 30 maja 2008r. (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc). W piśmie z dnia 1 kwietnia 2014r. skierowanym do Wójta Gminy P. powódka zwróciła się o zmianę tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktyczno –wychowawczych o dwie godziny na okres 3 miesięcy i Wójt wyraził na to zgodę (k.8, 9). Od dnia 1 kwietnia 2014r. powódka realizowała 6 godzin dydaktyczno –wychowawczych (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc). W aneksach złożonych przez powódkę do organu prowadzącego w dniu 25 czerwca 2014r. powódka przewidziała dla siebie 6 godzin obowiązkowych zajęć dydaktycznych od 1 kwietnia 2014r. (k.51-53v).

W piśmie z dnia 20 listopada 2014r. skierowanym do Wójta Gminy P. powódka poinformowała Wójta, że w okresie od dnia 1 września 2013r. do 30 marca 2014r. pracowała realizując 10 godzin jako obowiązkowy tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych, podczas gdy zgodnie z Uchwałą Nr XIX/117/08 Rady Gminy P. z dnia 30 maja 2008r. obowiązkowy tygodniowy wymiar zajęć dydaktycznych dla niej wynosił 8 godzin (k.10). Powódka nie otrzymała odpowiedzi na to pismo i więcej w tej sprawie nie pisała do Wójta żadnych pism ( zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc).

Wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przepracowane przez nauczyciela wyliczane były – w spornym okresie, na podstawie załącznika do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzanie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli ( Dz.U. z 2013r. poz. 913) i Uchwałą Nr XXVIII/163/09 Rady Gminy P. z dnia 20 marca 2009r. ( k.43-45).

Powódka otrzymywała w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe tj. przepracowane przez nią ponad 10 godzin ( bezsporne). Powódka nie zwracała się do organu prowadzącego o wypłatę wynagrodzenia za godziny ponadnormatywne ponad obowiązkowy dla niej wymiar 8 godzin a 10 godzin uznanymi wtedy za wymiar obowiązkowy ( zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc).

Stosunek pracy pomiędzy powódką o pozwaną Szkołą Podstawową w B. rozwiązał się z dniem 31 grudnia 2016r. na mocy porozumienia stron ( akta osobowe).

W dniu 31 marca 2015r. Prokuratura Rejonowa w Puławach przedstawiła akt oskarżenia, w którym powódkę oskarżyła o to, że w okresie od 1 października 2013 do 2 czerwca 2014r., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając w celu osiągniecia korzyści majątkowej, po uprzednim poświadczeniu nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne, co do faktu uczestnictwa w zajęciach jako nauczyciel wspomagający prace ucznia, w dzienniku lekcyjnym dla klas pierwszych w roczniku (...) Szkoły Podstawowej w B. oraz dzienniku zajęć edukacyjno-terapeutycznych programu pracy indywidualnej dla dziecka z autyzmem i zespołem (...), które dokumentowały czas pracy z uczniem, w sytuacji gdy w rzeczywistości nie uczestniczyła w zajęciach a następnie na podstawie których wystawiała dokument „ Rozliczenie godzin ponadwymiarowych”, które były przekazywane go Urzędu Gminy w P. i stanowiły podstawę rozliczenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych, doprowadzając jednostkę samorządową do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.331,83 zł netto oraz użyła tych dokumentów w roku kontroli przeprowadzonej w dniu 2 czerwca 2014r. przez Kuratorium (...) w L. tj. o czyn z art. 271§1 i 3 kk w zb. z art. 273kk w zw. z art. 286§1 kk w zw. z art. 11 §3 kk w zw. z art. 12 kk ( k.86-88). Sąd Rejonowy w Puławach II Wydział Karny wyrokiem z dnia 18 października 2016r. w sprawie IIK 266/15 uniewinnił powódkę od zarzucanego jej czynu, z tym że wyrok ten został uchylony do ponownego rozpoznania i wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2018r., prawomocnym z dniem 9 czerwca 2018r., powódka ponownie została uniewinniona od zarzucanego jej czynu (zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc, ksero wyroku k.34).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy, o których była mowa wyżej, których prawdziwość i autentyczność nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Także i zeznania powódki słuchanej w trybie art. 299 kpc stały się podstawą ustalenia stanu faktycznego i zeznania te w żadnym miejscu nie są sprzeczne z dokumentami złożonymi do akt sprawy i akt osobowych powódki. Zatem te zeznania należy obdarzyć walorem wiarygodności. Zeznania zaś obecnej dyrektor pozwanej szkoły E. S. (k.36- 36v) nie wniosły nic istotnego do sprawy, bo E. S. jest dyrektorem tej szkoły od 1 września 2017r. i nie pracowała z powódką.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 291 § 1 kp roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Warunkiem zachowania tego terminu jest wytoczenie powództwa przeciwko pracodawcy, który powinien w danej sprawie występować jako pozwany. Roszczenie zaś jest wymagalne od dnia, w którym dłużnik powinien spełnić świadczenie.

Zgodnie z art. 39 ust. 3 Karty Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U.118/03. poz.118 z póź.zm.), wynagrodzenie wypłacane jest nauczycielowi miesięcznie z góry w pierwszym dniu miesiąca. Jednakże ust. 4 tego samego przepisu przewiduje, że składniki wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu w ostatnim dniu miesiąca. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe to właśnie taki składnik wynagrodzenia, którego wysokość może być ustalona dopiero na podstawie prac wykonanych, a więc jego wypłata następuje na koniec danego miesiąca czy też- jak podała powódka słuchana w trybie art. 299 kpc, w następnym miesiącu po przepracowaniu danych godzin ponadwymiarowych.

Roszczenie powódki o wynagrodzenie za pracę świadczoną przez nią ponad tygodniowy obowiązkowy dla niej wymiar zajęć dydaktycznych w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r. ustalony w Uchwale Nr XIX/117/08 Rady Gminy P. z dnia 30 maja 2008r. tj. ponad 8 godzin, czyli wynagrodzenie za 2 godziny ponawymiarowe stało się wymagalne - za każdy miesiąc objęty sporem, w którym takie godziny wystąpiły, w terminie płatności tego składnika wynagrodzenia, czyli pierwszego dnia następnego miesiąca po miesiącu, w którym takie godziny wystąpiły. Zatem terminem wymagalności wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe za ostatni dochodzony pozwem miesiąc tj. marzec 2014r. stał się dzień 1 kwietnia 2014r., a zatem roszczenie za godziny ponadwymiarowe za ten ostatni dochodzony pozwem miesiąc uległo przedawnieniu z dniem 1 kwietnia 2017r. Oczywiście roszczenia analogiczne za poprzednie miesiące także uległy przedawnieniu odpowiednio: z dniem 1 października 2016r., z dniem 1 listopada 2016r., z dniem 1 grudnia 2016r., z dniem 1 stycznia 2017r., z dniem 1 lutego 2017. i z dniem 1 marca 2017r.

Powódka zaś wniosła przedmiotowy pozew do sądu w dniu 10 maja 2018r., a więc uznać należy, że nastąpiło przedawnienie roszczenia powódki o wynagrodzenie za pracę świadczoną przez nią ponad tygodniowy 8 godzinny obowiązkowy wymiar zajęć dydaktycznych w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r., co oznacza, że świadczenia tego nie można dochodzić przed sądem.

W ocenie sądu, żadnego znaczenia dla możliwości dochodzenia przedmiotowego roszczenia nie miał fakt, że wobec powódki toczyło się postępowanie karne, bo jak wynika z treści wyroku złożonego do akt sprawy, powódka została oskarżona o to, że w okresie od 1 października 2013r. do 2 czerwca 2014r., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, działając w celu osiągniecia korzyści majątkowej, po uprzednim poświadczeniu nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne, co do faktu uczestnictwa w zajęciach jako nauczyciel wspomagający prace ucznia, w dzienniku lekcyjnym dla klas pierwszych w roczniku (...) Szkoły Podstawowej w B. oraz dzienniku zajęć edukacyjno-terapeutycznych programu pracy indywidualnej dla dziecka z autyzmem i zespołem (...), które dokumentowały czas pracy z uczniem, w sytuacji gdy w rzeczywistości nie uczestniczyła w zajęciach a następnie na podstawie których wystawiała dokument „ Rozliczenie godzin ponadwymiarowych”, które były przekazywane go Urzędu Gminy w P. i stanowiły podstawę rozliczenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych, doprowadzając jednostkę samorządową do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.331,83 zł netto oraz użyła tych dokumentów w roku kontroli przeprowadzonej w dniu 2 czerwca 2014r. przez Kuratorium (...) w L.. W niniejszym zaś postępowaniu powódka domaga się wynagrodzenia za pracę świadczoną przez nią ponad tygodniowy obowiązkowy dla niej wymiar zajęć dydaktycznych w okresie od 1 września 2013r. do 31 marca 2014r. ustalony w Uchwale Nr XIX/117/08 Rady Gminy P. z dnia 30 maja 2008r. tj. ponad 8 godzin a nie 10 godzin - jak wtedy uznano, czyli wynagrodzenia za 2 godziny ponadwymiarowe. Zatem są to dwie różne sprawy związane wprawdzie obie ze sprawą wynagrodzenia powódki za godziny ponadwymiarowe, ale nie mające ze sobą absolutnie niczego wspólnego, jeżeli chodzi o przedmiot i ocenę prawną.

Wobec powyższego Sąd orzekł jak w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102k.p.c., który to przepis ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Jest to rozwiązanie szczególne, nie podlegające wykładni rozszerzającej, wymagające do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Do okoliczności branych pod uwagę przez sąd, przy ocenie przesłanek zastosowania dyspozycji omawianego przepisu, zaliczyć można nie tylko te związane z samym przebiegiem postępowania, ale również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Za trafny należy uznać pogląd, iż sama sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, nawet tak niekorzystna, że strona bez uszczerbku dla utrzymania własnego i członków rodziny nie byłaby w stanie ponieść kosztów, nie stanowi podstawy zwolnienia - na podstawie art. 102 k.p.c. - od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi, chyba że na rzecz tej strony przemawiają dalsze szczególne okoliczności, które same mogłyby być niewystarczające, lecz łącznie z trudną sytuacją ekonomiczną wyczerpują znamiona wypadku szczególnie uzasadnionego. Taka właśnie sytuacja zaistniała w okolicznościach niniejszej sprawy. Powódka decydując się na dochodzenie swoich praw na drodze sądowej, niewątpliwie była subiektywnie przekonana o zasadności swego roszczenia.

Przejęcie na rzecz Skarbu Państwa kosztów związanych z poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkami związanymi z wynagrodzeniem mediatora uzasadnia przepis art. 97 w zw. z art. 113 ust 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2018r. poz. 300 ze zm) w zw. z art. 98 ¹§1 kpc.