Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2018 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lutego 2018 roku w S.

sprawy z powództwa K. K. (1)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 22 lutego 2017 roku, sygn. akt I C 392/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki K. K. (1) 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSO Karina Marczak SSO Tomasz Szaj SSO Violetta Osińska

Sygn. akt II Ca 1092/17

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 22 lutego 2017r. (sygn. I C 392/15) wydanym w sprawie z powództwa K. K. (1) przeciwko (...) Spółki Akcyjnej w W. o zapłatę, Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie:

1. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki K. K. (1) kwotę 14.600 zł,

2. oddalił powództwo w pozostałym zakresie,

3. zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 619,80 zł tytułem kosztów procesu,

4. nakazał pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwotę 840,40 zł tytułem kosztów sądowych,

5. nakazał ściągnąć z zasądzonego roszczenia od powódki K. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwotę 1359,60 zł tytułem kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy oparł powyższe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych:

W dniu 21 marca 2012r. w godzinach porannych, K. K. (1) wykonywała swoje obowiązki pracownicze jako pomoc kucharza w Szkole Podstawowej nr (...) w S.. Podczas codziennych czynności, chcąc wrzucić do garnka obrane ziemniaki (ok. 8-9 kg), podniosła stojące na podłodze obok zlewu wiaderko na wysokość piersi obiema rękami. w tej chwili poczuła ból oka i krople wody na dolnej powiece. W dalszej kolejności K. K. (1) udała się do kierowniczki, zwolniła się z pracy i poszła do domu, a następnie wraz z mężem pojechała do lekarza. Pracodawca K. K. (1) po przeprowadzeniu postępowanie wyjaśniającego uznał, że zdarzenie jakiemu uległa poszkodowana stanowi zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodująca uraz, które nastąpiło w związku z pracą, a jako przyczyny wskazał: wysiłek fizyczny i podnoszenie ciężarów. U powódki rozpoznano odwarstwienie siatkówki oka prawego. Była operowana w szpitalu MSWiA przy ul. (...) w S., gdzie wykonano zabieg witreoretinalny. W szpitalu przebywała od 22 do 24 marca 2012 r. W Klinice (...) w 2015 roku miała wypuszczany olej z prawego oka. K. K. (2) po zakończeniu zwolnienia lekarskiego wróciła do pracy, jednak na inne stanowisko, gdzie wykonywała lżejszą pracę.Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS ustalono u powódki 25% długotrwały uszczerbek na zdrowiu spowodowany skutkami wypadku z dnia 21 marca 2012 r. ZUS dokonał na rzecz K. K. (2) wypłaty jednorazowego odszkodowania w następstwie wypadku przy pracy z dnia 21 marca 2012 r. Od 2014 r. K. K. (2) przebywa na emeryturze. W dniu 21 marca 2012r. K. K. (1) objęta był ochroną ubezpieczeniową na podstawie dobrowolnej umowy grupowego (...) zawartej przez pozwane Towarzystwo ze Szkołą Podstawową nr (...) w S. oraz dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem. Jako sumę ubezpieczenia w zakresie trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku strony wskazały kwotę 41.000 zł, przy czym jako sumę świadczenia odwołano się do zapisów OWU.

K. K. (1) zgłosiła pozwanemu zakładowi ubezpieczeń żądanie wypłaty świadczenia z umowy ubezpieczenia z tytułu doznanego uszczerbku na zdrowiu. Zakład ubezpieczeń odmówił wypłaty odszkodowania powołując się na treść art. II ust. 12 OWU i wskazując na brak zaistnienia nieszczęśliwego wypadku w myśl zawartej w OWU definicji.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2, stały uszczerbek na zdrowiu powstały u K. K. (1) w związku ze zdarzeniem z dnia 21 marca 2012 r. wynosi 40%. U K. K. (2) nie rozpoznano krótkowzroczności wysokiej, a tylko taka usposabia do odwarstwień siatkówki.

W oparciu o powyższe rozważania Sąd Rejonowy uznał powództwo oparte o art. 805 k.c. i art. 808 k.c. za uzasadnione w części. W niniejszej sprawie strony wiodły natomiast spór, czy powódce co do zasady przysługuje świadczenie z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem, jak też czy świadczenie to przysługuje jej we wskazanej w pozwie wysokości. Pozwany wywodził przede wszystkim brak zaistnienia przesłanek z OWU. Twierdził przy tym, że uraz powódki nie jest następstwem nieszczęśliwego wypadku w rozumieniu OWU.

Zgodnie z definicją zawartą w art. II ust. 12 OWU nieszczęśliwy wypadek to „przypadkowe zdarzenie, wywołane gwałtownie i nagle działającą przyczyną zewnętrzną, niezależnie od woli osoby, której życie lub zdrowie jest przedmiotem ubezpieczenia. Za nieszczęśliwy wypadek nie uważa się zawału serca lub udaru mózgu, oraz innych chorób i stanów chorobowych, nawet występujących nagle.” W ocenie sądu powyższa definicja jest w zasadzie tożsama z definicją nieszczęśliwego wypadku przy pracy zawartą w art. 3 ust. 1 ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j.: Dz. U. z 2015. (...) ze zm.).

Sąd Rejonowy wskazał, że aby wykonywanie pracy uznać za przyczynę zewnętrzną zdarzenia, wysiłek lub stres musi być nadmierny (por.: wyrok SN z dnia 20 sierpnia 2002 r II UKN 572/01 LEX nr 572013; wyrok SN z dnia 9 lipca 1991 r II PRN 3/91 OSP 1992/11/263; wyrok SN z dnia 19 czerwca 2001 r II UKN 419/00 OSNP 2003/5/136). Powódka, aby podnieść na wysokość piersi ciężar około 8-9 kg musiała użyć dużej siły. Sąd miał na uwadze, że czynność wykonana przez powódkę w dniu 21 marca 2012 r. należy do jej obowiązków i mieści się w zakresie wykonywanej wówczas przez nią pracy na stanowisku pomocnika kucharza. Powódka w chwili zdarzenia miała 58 lat i była osobą zdrową. Leczyła się okulistycznie od wielu lat, jednak nie stwierdzono u niej nigdy krótkowzroczności wysokiej wpływającej na niemożność podnoszenia dużych ciężarów. W tym dniu wykonywała swoje codzienne obowiązki pracownicze, w tym obieranie ziemniaków, a następnie ich przerzucenie do stojącego na kuchence garnka celem ugotowania. Co znaczące, w toku niniejszego postępowania brak było podstawy do uznania, że przy wykonywaniu tych codziennych standardowych czynności powódka nie zachowała należytej staranności. Żadna ze stron nie podnosiła takich twierdzeń, ani też nie wskazywała w tym kierunku dowodów. W ocenie sądu, materiał dowodowy zgromadzony w niniejszym postępowaniu pozwolił na uznanie, że powódka przy wykonywaniu czynności podnoszenia ciężaru zachowała należytą staranność, podnosząc wiaderko oburącz, a tym samym rozkładając ciężar na obie ręce, a następnie opierając wiaderko na piersi, czym również odciążyła kręgosłup.

W ocenie sądu zdarzenie z dnia 21 marca 2012 r. stanowiło nieszczęśliwy wypadek w rozumieniu OWU strony pozwanej. Zdarzenie to było przypadkowe, nagłe, gwałtowne i niezależne od woli powódki, wywołane przyczyną zewnętrzną. Na marginesie sąd – powołując się poglądy judykatury – podkreśla, że ubezpieczyciel jako autor ogólnych warunków ubezpieczenia, a przy tym profesjonalista, ma obowiązek sformułować je precyzyjnie. W razie niejasności, czy wątpliwości co do poszczególnych postanowień należy je interpretować na korzyść ubezpieczającego. Ujemne skutki wadliwie opracowanych ogólnych warunków ubezpieczeń, polegające na możliwości dowolnej ich interpretacji, powinny obciążać ubezpieczyciela, jako profesjonalistę i autora tych warunków. Dokonując powyższej analizy sąd uwzględniał bowiem ugruntowany w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, iż wykładnia OWU nie może pomijać celu, w jakim umowa została zawarta, a także natury i funkcji zobowiązania (wyrok SN z dnia 13 maja 2001 r., sygn. akt V CSK 481/03, niepubl.).

Przy ustalaniu, czy zaszedł wypadek ubezpieczeniowy przewidziany w umowie ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, kluczowe znaczenia ma istnienie przyczyny zewnętrznej jako składnika pojęcia tego wypadku ubezpieczeniowego. W ocenie sądu przez przyczynę zewnętrzną należy rozumieć przyczynę pochodzącą ze świata zewnętrznego, czyli leżącą poza organizmem człowieka. Nie musi być to przyczyna wyłączna wystarczy, że dany czynnik ze świata zewnętrznego przyczynił się jedynie do powstania uszczerbku na zdrowiu. Taką przyczyną zewnętrzną jest narzędzie pracy, maszyna, siły przyrody, jak też tak jak w niniejszej sprawie – nadmierny wysiłek.

Sąd dokonując ustaleń w tym zakresie w szczególności kierował się opinią biegłego sądowego, z uwagi na okoliczność, że informacje dotyczące następstw zdrowotnych przedmiotowego wypadku, w tym odnoszące się do związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem a deklarowanymi przez powódkę obrażeniami należały do okoliczności specjalnych (art. 278 §1 k.p.c.). Sporządzoną w toku niniejszego postępowania opinię sąd uznał za wiarygodną. Została ona bowiem wykonana przez osobę dysponującą odpowiednią wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym. Biegły oparł się przy tym na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym dokumentacji medycznej powódki, wywodząc na tej podstawie logicznie uzasadnione, kategoryczne wnioski i wiążąc je z przedstawionym w opinii procesem rozumowania. Nadto opinia ta nie została zakwestionowana przez żadną ze stron postępowania, co z kolei pozwoliło na uznanie, że strony w całości zaakceptowały zarówno metodologię biegłej, jak też i wnioski końcowe zawarte w tejże opinii. Wszystkie te okoliczności zaś pozwoliły na uznanie, że w toku niniejszego postępowania wykazana została odpowiedzialność pozwanego co do zasady. Jeżeli zaś chodzi o wysokość należnej powódce od pozwanego ubezpieczyciela kwoty, to została ona określona w OWU. W art. XV rodz. 9 OWU zawarto zapisy w zakresie umowy dodatkowej dotyczącej trwałego uszczerbku na zdrowiu. Zgodnie z treścią art. XV rozdz. 9 pkt 2: „W przypadku wystąpienia trwałego uszczerbku na zdrowiu. Towarzystwo wypłaci świadczenie w wysokości 1% sumy ubezpieczenia aktualnej dla tej Umowy Dodatkowej w dniu zajścia nieszczęśliwego wypadku za 1% trwałego uszczerbku na zdrowiu.” Natomiast w myśl art. XV rozdz. 9 pkt 9: Prawo do świadczenia przysługuje, o ile z medycznego punktu widzenia istnieje związek przyczynowo- skutkowy pomiędzy nieszczęśliwym wypadkiem a trwałym uszczerbkiem na zdrowiu Ubezpieczonego.” art. XV rozdz. 9 pkt 12 i 13 stanowiły zaś: „12. W przypadku powstania trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku w obrębie narządu, którego funkcje były upośledzone przed tym nieszczęśliwym wypadkiem, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu zostanie ustalony w wyniku analizy upośledzenia danego narządu przed i po nieszczęśliwym wypadku. w pkt 13 - Przy ustalaniu stopnia (procentu) trwałego uszczerbku na zdrowiu stosuje się Tabelę uszczerbków na zdrowiu, stanowiącą Załącznik nr 1 do OWU.” Z kolei z treści polisy wydanej powódce wynika, iż suma ubezpieczenia przy doznaniu trwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek nieszczęśliwego wypadku wynosi 41.000 zł. Natomiast z opinii biegłej z zakresu okulistyki niekwestionowanej przez żadną ze stron, wynika, ze powódka doznała 40% trwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku zdarzenia z dnia 21.03.2012r. Oznacza to, że w związku ze zdarzeniem z dnia 21.03.2012r. należy się powódce od pozwanego świadczenie w wysokości 16.400 zł (41.000 zł x1% = 410x40=16400 zł) i taką kwotę należało zasądzić na jej rzecz, zaś w pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu. Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów znajdowało podstawę w treści art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wywiódł pozwany, który zaskarżył wyrok w części tj.

- w pkt. 1. i w pkt. 4. tj. w części dotyczącej kosztów procesu.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 65 § 2 k.c. w zw. z art. 385 § 2 k.c. poprzez ich błędne zastosowanie, polegające na dokonaniu przez Sąd pierwszej instancji nieprawidłowej wykładni treści definicji nieszczęśliwego wypadku zawartej w łączących strony OWU i uznanie, że dla ustalenia, iż dane zdarzenie stanowi nieszczęśliwy wypadek w rozumieniu art. II ust. 12 OWU wystarczy, aby czynnik pochodzący ze świata zewnętrznego jedynie przyczynił się do powstania uszczerbku na zdrowiu, podczas gdy właściwa wykładnia tego postanowienia prowadzi do wniosku, iż przyczyna zewnętrzna, tj. pochodząca spoza organizmu ubezpieczonego oraz niezwiązana z jego stanem zdrowia musi był wyłącznym czynnikiem sprawczym powstania urazu;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych poprzez jego zastosowanie w niniejszej sprawie, podczas gdy przepisy tej ustawy nie mają w niniejszej sprawie zastosowania, gdyż pozwany w treści OWU sformułował odmienną od ustalonej w przepisach ww. ustawy definicję nieszczęśliwego wypadku mającą zastosowanie przy ustalaniu przesłanek odpowiedzialności z tytułu dobrowolnego grupowego ubezpieczenia na życie;

3. naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i pominięcie treści opinii biegłego sądowego z zakresu okulistyki w zakresie w jakim biegły wskazuje, iż zdarzenie polegające na odwarstwieniu siatkówki u powódki powstało wskutek dźwignięcia przez powódkę ciężaru podczas wykonywania przez powódkę obowiązków zawodowych, przez co nie można tego zdarzenia uznać za zdarzenie nagłe i niezależne od woli powódki;

4. naruszenie przepisu prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów prowadzące do błędnego ustalenia, iż zdarzenie prowadzące do odwarstwienia siatkówki u powódki było przypadkowe, nagłe, gwałtowne niezależne od woli powódki (tj. powstało wskutek działania przyczyny zewnętrznej) podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż doznany przez powódkę uraz powstał wskutek wysiłku fizycznego w związku z wykonywaniem przez powódkę czynności zawodowych, a zatem nie został spowodowany przyczyną zewnętrzną, niezależnie od woli powódki;

Zdaniem apelującego, powyższe zarzuty miały istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż doprowadziły Sąd pierwszej instancji do błędnego ustalenia, iż zdarzenie z dnia 21 marca 2012r. stanowiło nieszczęśliwy wypadek w rozumieniu art. II ust. 12 OWU, podczas gdy z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, iż nie było to zdarzenie wywołane gwałtownie i nagle działającą przyczyną zewnętrzną, niezależne od woli Ubezpieczonego;

Apelujący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości;

2. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za postępowanie przed Sądem I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, oraz

3. zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu za postępowanie przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o:

1. oddalenie apelacji;

2. zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie w drugiej instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Na wstępie wskazania wymaga, iż skarżący zakwestionował swoją zasadę odpowiedzialności za uszczerbek na zdrowiu, jakiego doznała powódka w wyniku zdarzenia z dnia 21 marca 2012r. wskazując przy tym, że Sąd nie dokonał prawidłowej wykładni definicji nieszczęśliwego wypadku w rozumieniu OWU, odwołując się przy tym bezpodstawnie do przepisów ustawy z dnia 30 października 2002r., które nie mają zastosowania w sprawie. Nadto skarżący podkreślił, że przyczyną uszczerbku na zdrowiu jaki doznała powódka był jej wysiłek fizyczny w trakcie wykonywania czynności zawodowych, zatem nie może być on traktowany jako zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną niezależną od jej woli.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania doprowadziła Sąd Okręgowy do przekonania, iż ustalony w sprawie przez Sąd I instancji stan faktyczny, jak i wydane na jego podstawie rozstrzygnięcie, są prawidłowe i zasługują na aprobatę, z tym zastrzeżeniem, że przeprowadzona w toku postępowania opinia sądowo – lekarska powinna być interpretowana jako całość, w zestawieniu ujawnionym w toku badania stanem okulistycznym powódki na etapie niemal całego jej życia, albowiem dopiero całościowe zestawienie wywodów biegłego pozwala na przyjęcie właściwego momentu czasowego powstania rozwarstwienia siatkówki i zarazem akcentuje nagłość zdarzenia.

Powyższe rozważania – wskutek zanegowania odpowiedzialności ubezpieczeniowej przez apelującego – należy jednak poprzedzić wskazaniem, że zgodnie z treścią art. 805 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Obowiązek ten aktualizuje się wówczas gdy ubezpieczający udowodni, że zaistniał wypadek przewidziany umową ubezpieczenia, powstała szkoda w wykazywanej przez niego wysokości oraz istnienie związku przyczynowego pomiędzy tymi zdarzeniami. Zgodnie zaś z art. 808 k.c. umowa ubezpieczenia może być zawarta na rzecz osoby trzeciej, którą ten przepis określa jako ubezpieczonego. Ubezpieczony nie jest stroną umowy ubezpieczenia, jest jedynie beneficjentem uprawnionym do żądania należnego świadczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela, chyba że strony umowy uzgodniły inaczej. Ubezpieczony może również żądać, aby ubezpieczyciel udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz ogólnych warunków ubezpieczenia w zakresie, w jakim dotyczą praw i obowiązków ubezpieczonego.

Żądanie pozwu oparte zostało o postanowienia umowy ubezpieczenia na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego spowodowanego nieszczęśliwym wypadkiem. Zgodnie z definicją zawartą w art. II ust. 12 OWU nieszczęśliwy wypadek to „przypadkowe zdarzenie, wywołane gwałtownie i nagle działającą przyczyną zewnętrzną, niezależnie od woli osoby, której życie lub zdrowie jest przedmiotem ubezpieczenia. Za nieszczęśliwy wypadek nie uważa się zawału serca lub udaru mózgu, oraz innych chorób i stanów chorobowych, nawet występujących nagle.”. O ile można podzielić stanowisko skarżącego w zakresie tego, że w przedmiotowej sprawie wprost zastosowania nie znajduje ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, o tyle należy zwrócić uwagę, iż Sąd Rejonowy przywołał ten akt prawny niejako posiłkowo na potrzeby odwołania się do definicji zdarzenia nagłego, wywołanego przyczyną zewnętrzną. Sąd Rejonowy – jak najbardziej słusznie – odwołał się w tym zakresie do orzecznictwa i judykatów po to, aby na potrzeby procesu doprecyzować kwestie związane z pojęciem przyczyny zewnętrznej czy nagłości zdarzenia. Wyjaśnienie tych – spornych – zagadnień było bowiem kluczowe dla rozstrzygnięcia czy pozwany ponosi odpowiedzialność za zdarzenie, w wyniku którego powódka doznała uszczerbku na zdrowiu.

Nie powielając prawidłowych rozważań Sądu Rejonowego w tym zakresie, Sąd Okręgowy podziela wywody Sądu Rejonowego, że przy ustalaniu, czy zaszedł wypadek ubezpieczeniowy przewidziany w umowie ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków, kluczowe znaczenia ma istnienie przyczyny zewnętrznej jako składnika pojęcia tego wypadku ubezpieczeniowego. Przyczyna zewnętrzna oznacza, przyczynę pochodzącą ze świata zewnętrznego, czyli leżącą poza organizmem człowieka. Stanowi to również uzasadnienie, dla działania ubezpieczyciela, który redagując OWU dążył do wykluczenia swojej odpowiedzialności za zdarzenia powstałe z przyczyn wewnętrznych, pewnych schorzeń już występujących u ubezpieczonych, czy też zawału serca bądź udaru. W takim przypadku można byłoby rozważać bowiem czy nagły stan nie miał podłoża wyłącznie w organizmie człowieka, zatem podłoża wewnętrznego. Dlatego też Sąd Okręgowy przychyla się do stanowiska, że poprzez przyczynę zewnętrzną należy rozumieć jakikolwiek czynnik ze świata zewnętrznego, który przyczynił się do powstania uszczerbku na zdrowiu. Innymi słowy można by uznać, że gdyby dany nagły czynnik nie wystąpił, to nie doszłoby do zdarzenia ubezpieczeniowego. W świetle opinii biegłego jasnym jest, że gdyby nie wystąpienie nagłego zdarzenia w postaci wzrostu ciśnienia tętniczego wywołanego podniesieniem ciężaru w ramach rutynowych czynności zawodowych, to do krytycznego zdarzenia w ogóle by nie doszło. Trudno również in concreto traktować wystąpienie nagłego zdarzenia, jako zależne od woli osoby poszkodowanej, wszak wykonywała ona swoje codzienne, rutynowe obowiązki, które nie różniły się niczym szczególnym od wielu podobnych czynności. Powódka wykonywała je z odpowiednią starannością i nie miała zamiaru w żaden sposób doprowadzić do wystąpienia niekorzystnego dla jej zdrowia zdarzenia.

W ocenie Sądu Okręgowego – Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że krytyczne zdarzenie polegające na wystąpieniu uszczerbku na zdrowiu wskutek nadmiernego wysiłku spowodowanego uniesieniem ciężaru miało charakter przypadkowy, nagły, niezależny od woli powódki, a nade wszystko wywołane było przyczyną zewnętrzną tj. gwałtownym podniesieniem znacznego ciężaru.

Należy przy tym zwrócić uwagę, że całokształt okoliczności wynikający z opinii biegłego wskazuje na to, że choć powódka od dzieciństwa nosiła okulary, a w 2001 i 2007r, przechodziła operacje zaćmy, to po wykonanych zabiegach czuła się dobrze, widziała prawidłowo i była zdolna do wykonywania swojej pracy. Nadto biegła, która zapoznała się z dokumentacją okulistyczną powódki prowadzoną od 1968 r. wskazała, że nigdy nie zdiagnozowano u niej zmian zwyrodnieniowych siatkówek, które mogłyby przyczynić się do powstania, odwarstwienia lub spowodować odwarstwienie się samoistne. Ani razu nie rozpoznano krótkowzroczności wysokiej, która usposabia do odwarstwienia siatkówki. Oznacza to, że powódka w chwili zdarzenia i była osobą zdrową, a leczenie okulistyczne jakie przechodziła w przeszłości nie było tego typu stanem chorobowym, który mógłby być uznany za przyczynę wewnętrzną, która doprowadziła do wystąpienia uszczerbku. Tym samym zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na przyjęcie, że u powódki wystąpiły wcześniej problemy zdrowotne, które stosownie do postanowień OWU mogłyby wyłączyć odpowiedzialność ubezpieczyciela.

Całokształt twierdzeń biegłego, który wykorzystując wiadomości specjalne z zakresu okulistyki dokonał wnikliwej oceny stanu okulistycznego powódki na przestrzeni praktycznie całego jej życia oraz oceny krytycznego zdarzeniu, mechanizmu oderwania siatkówki pozwala w sposób jasny i klarowny na przyjęcie momentu czasowego powstania uszczerbku na zdrowiu z zaakcentowaniem nagłości, gwałtowności tego zdarzenia, wywołanego wzrostem ciśnienia w naczyniach krwionośnych głowy na skutek podniesienia znacznego ciężaru.

Stąd też prawidłowe – zdaniem instancji odwoławczej - okazały się twierdzenia Sądu Rejonowego, iż pozwany na podstawie zapisów OWU ponosi odpowiedzialność co do zasady, za uszczerbek na zdrowiu, jaki doznała powódka w wyniku krytycznego zdarzenia.

Należy podkreślić, że w apelacji pozwany nie kwestionował wysokości wyrażonego w procentach uszczerbku na zdrowiu, ani też wysokości zasądzonego świadczenia. Jego wysokości nie kwestionowała również powódka, chociaż jak wskazał Sąd Rejonowy dopuścił się on błędu w obliczeniach zasądzając świadczenie 14.600 zł zamiast nieznacznie wyższego (dopasowanego do określonego procentowo uszczerbku). Niemniej jednak Sąd Odwoławczy związany jest zakresem zaskarżenia i nie jest władny reformować wyroku w zakresie nieobjętym apelacją jedynie pozwanego.

W oparciu o powyższe rozważania, apelację należało oddalić, o czym na podstawie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w punkcie 1. sentencji wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. sentencji wyroku na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Sąd Okręgowy wskazuje, iż w rozpatrywanej sprawie apelacja pozwanego okazała się w całości niezasadna, a więc to pozwany w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. jest stroną przegrywającą sprawę w postępowaniu apelacyjnym. Zatem wobec zgłoszonego przez powódkę żądania zwrotu kosztów tego postępowania, to pozwany winien zwrócić powódce przedmiotowe koszty. Koszty postępowania apelacyjnego powódki wyniosły 1.800 zł, a stanowi je w tej wysokości wynagrodzenie radcy prawnego reprezentującego tę stronę, które przy uwzględnieniu wartości przedmiotu zaskarżenia i wysokości stawki minimalnej, zostało ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm).

SSO Karina Marczak SSO Tomasz Szaj SSO Violetta Osińska