Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 grudnia 2018r.

Sąd Rejonowy w Tarnobrzegu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Michał Dudzic

Protokolant: sekr. sąd. Agnieszka Podkowa

po rozpoznaniu w dniu 21 grudnia 2018r. w Tarnobrzegu

odwołania A. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 15 października 2018r. Nr (...) - (...)

w sprawie z wniosku A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o prawo do zasiłku opiekuńczego i zwrot nienależnie pobranego zasiłku opiekuńczego

zmienia zaskarżoną decyzję z dnia 15 października 2018r. Nr (...) - (...) w ten sposób, że przyznaje A. P. prawo do zasiłku opiekuńczego za okres od 5 września 2018r. do dnia 18 września 2018r. i zwalnia z obowiązku zwrotu zasiłku opiekuńczego wraz z odsetkami w kwocie 678,94zł /sześćset siedemdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt cztery grosze/.

Sędzia:

Sygn. akt IV U 250/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 grudnia 2018r.

Decyzją z dnia 15.10.2018r. znak (...) - (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na podstawie art. 17 w zw. z art. 35 ust. 2,
art. 66 i art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz art. 84 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych odmówił wnioskodawczyni A. P. prawa
do zasiłku opiekuńczego za okres od 5 września 2018r. do 18 września 2018r., a także zobowiązał ją do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku opiekuńczego wraz z odsetkami
w łącznej kwocie 678,94 zł /należność główna 676,48 zł brutto z funduszu chorobowego
za okres od 5.09.2018r. do 18.09.2018r., odsetki ustawowe za opóźnienie w kwocie 2,46
z funduszu chorobowego/. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że wnioskodawczyni była zatrudniona równolegle u kilku płatników. Z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę
w P. D., gdzie złożyła zwolnienie lekarskie wydane na okres od 5.09.2018r. do 18.09.2018r., ZUS dokonał wypłaty zasiłku opiekuńczego. Dodał, że z przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego wynika,
iż w trakcie niezdolności do pracy z powodu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny na okres od 5.09.2018r. do 18.09.2018r. wnioskodawczyni świadczyła pracę zarobkową
w P. (...). Organ rentowy dodał, że płatnik potwierdził, iż w dniu 6.09.2018r. na loginie odwołującej zostało zatwierdzone miesięczne rozliczenie – w ramach zawartej umowy zlecenie. Mając na uwadze powyższe okoliczności ZUS odmówił wnioskodawczyni prawa do zasiłku opiekuńczego za w/w okres i zobowiązał ją
do zwrotu tego świadczenia w łącznej kwocie 678,94 zł.

Wnioskodawczyni A. P. wniosła odwołanie od powyższej decyzji wskazując, że w ramach umowy zlecenia zawartej z P. zajmuje się comiesięcznym zatwierdzaniem deklaracji w ramach obsługi pracowniczych ubezpieczeń grupowych w Zespole Szkół w R.. Dodała, że w dniu 6.09.2018r. zalogowała się na portalu P. w domu, na prywatnym komputerze, i zatwierdziła sprawozdanie za miesiąc wrzesień, co zajęło jej około 5 minut. Wynagrodzenie z tytułu świadczenia tej usługi wyniosło we wrześniu 36 zł brutto.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie argumentując jak
w zaskarżonej decyzji. Dodał, że wykonywanie przez wnioskodawczynię pracy na podstawie umowy zlecenia w okresie, na który miała wystawione zaświadczenie lekarskie z tytułu opieki nad chorym dzieckiem, jest okolicznością, która powoduje utratę prawa do zasiłku opiekuńczego z tytułu zatrudnienia.

Na rozprawie w dniu 21 grudnia 2018r. wnioskodawczyni poparła złożone odwołanie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. P. jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę w Z. D. oraz na podstawie umowy zlecenia w Zespole Szkół w R.. W obu tych miejscach zajmuje stanowisko księgowej. Oprócz tego ma też zawartą umowę zlecenia z P. (...). Do jej obowiązków należy comiesięczne zatwierdzanie liczby pracowników zatrudnionych w Zespole Szkół w R., co jest związane
z ubezpieczeniem grupowym na podstawie umowy z P.. Z tytułu wykonywania umowy zawartej z P. otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 30 zł miesięcznie i należne jest
za cały okres, a nie za poszczególne dni. A. P. była zobowiązana do wykonywania tych czynności osobiście.

W okresie od 5.09.2018r. do 18.09.2018r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z chorobą męża i jego wypisaniem ze szpitala w dniu 5 września 2018r.

W dniu 8.10.2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych otrzymał informację
od P. (...), że na loginie A. P. w dniu
6 września 2018r. zostało zatwierdzone rozliczenie miesięczne.

W tym dniu, wnioskodawczyni korzystając z komputera domowego otworzyła stronę P., wpisała swój login i hasło i po wejściu na stronę zatwierdziła w odpowiednim miejscu sprawozdanie dotyczące liczby pracowników poprzez kliknięcie przycisku.

W związku z powyższymi ustaleniami, decyzją z dnia 15.10.2018r. organ rentowy odmówił A. P. prawa do zasiłku opiekuńczego za okres od 5.09.2018r.
do 18.09.2018r. oraz zobowiązał ją do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w wysokości 676,48 zł brutto wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości 2,46 zł brutto, łącznie 678,94 zł.

/dowód: pismo Zastępcy Dyrektora Zespołu Szkół w R. z daty 21.09.2018r., pismo P. (...) z daty 4.10.2018r., decyzja organu rentowego z daty 15.10.2018r. – w aktach organu rentowego, zeznania wnioskodawczyni A. P. k. 12-12v/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego i aktach sprawy. Dowody te Sąd uznał za w pełni wiarygodne, bowiem ich prawdziwość i autentyczność nie budzi wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony w toku postępowania.

Zeznaniom wnioskodawczyni A. P. Sąd przyznał wiarę jako korespondującym z dowodami z dokumentów zalegającymi w aktach organu rentowego,
tworząc spójną całość pozbawioną sprzeczności czy nieścisłości. Z tak ukształtowanego materiału dowodowego jednoznacznie wynika – charakter i rodzaj czynności podejmowanych przez wnioskodawczynię w ramach zawartej z P. (...) umowy zlecenie – zatwierdzenie rozliczenie miesięcznego.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni jest zasadne i podlega uwzględnieniu (art. 477 ¹⁴ § 2 kpc).

Zgodnie z art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu podlegającemu obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad innym członkiem rodziny. Za członków rodziny, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym
z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki. Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki
nad innym członkiem rodziny nie dłużej jednak niż przez okres 14 dni w roku kalendarzowym (art. 33 ust. 1 ustawy). Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje za okresy w których ubezpieczony
na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia (art. 12
w zw. z art. 35 ust 2 w/w ustawy).

Niekwestionowanym jest fakt, że wnioskodawczyni w okresie od 5.09.2018r.
do 18.09.2018r. otrzymała zwolnienie lekarskie w celu opieki nad chorym mężem.

W ocenie organu rentowego A. P. nie ma prawa do zasiłku opiekuńczego
za w/w okres wobec podjęcia w dniu 6.09.2018r. pracy zarobkowej na podstawie umowy zlecenia zawartej z P. (...). Wnioskodawczyni podniosła natomiast argumenty, że była to jednorazowa czynność trwająca około 5 minut, polegająca jedynie na zalogowaniu się na swój login na stronie P. i kliknięciu przycisku.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – ubezpieczony wykonujący
w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie
od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Stosownie do art. 35 ust.2 powołanej ustawy, do zasiłku opiekuńczego stosuje się odpowiednio m.in. przepis art. 17.

Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych - osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami.

Zgodnie natomiast z ust. 2 pkt 1 tego przepisu za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

W ocenie Sądu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na ustalenie,
że działanie wnioskodawczyni miało charakter zdarzenia epizodycznego, spowodowanego pilną koniecznością, nie zaś stałą pracą wynikającą z umowy zlecenia. W procesie nie zostało wykazane, aby poza jednorazową czynnością polegającą na zatwierdzeniu rozliczenia miesięcznego (poprzez zalogowanie się na swoje konto i wciśnięcie przycisku), A. P. wykonywała inne czynności /usługi/ na rzecz P..

Pod pojęciem pracy zarobkowej mieści się wszelka aktywność ludzka, która zmierza do uzyskania zarobku, nawet gdyby miała ona polegać na czynnościach nie obciążających osoby przebywającej na zwolnieniu lekarskim w istotny sposób (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05.04. 2005 r. sygn. akt I UK 370/04).

Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje wąską wykładnię tej przesłanki utraty prawa do zasiłku chorobowego (zasiłku opiekuńczego), uznając zasadniczo, że wszelka aktywność zarobkowa w okresie pobierania zasiłku powoduje taki skutek. Praca powinna być świadczona osobiście, choć nie musi to być praca fizyczna (wyrok SN z 03.12.1999 r., II UKN 236/99).
Sąd Najwyższy uznaje jednak, że od tej zasady mogą istnieć odstępstwa uzasadnione zwłaszcza sporadycznym i formalnym charakterem czynności ubezpieczonego lub ich niezbędnością dla kontynuacji działalności gospodarczej, jak niektóre formalnoprawne czynności związane
z zatrudnianiem pracowników do jakich jest zobowiązany ubezpieczony jako pracodawca (wyrok SN z 07.10.2003 r., II UK 76/03), podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych, faktur sporządzonych przez inne osoby, opłacanie czynszu,
itp. (wyrok SN z 06.02.2008 r., II UK 10/07). Są to więc tylko uboczne czynności związane
z prowadzoną działalnością. Możliwość uznania, że nie dochodzi do utraty prawa do zasiłku chorobowego, w przypadku aktywności zmierzającej do osiągniecia zarobku w czasie pobierania tego świadczenia, występuje jednak tylko wówczas, gdy ma ona charakter incydentalny
i wymuszony okolicznościami (wyrok SN z 15.06.2007 r., II UK 223/06). Nie jest traktowane jako wykonywanie pracy zarobkowej podjęcie przez pracownika w czasie zwolnienia lekarskiego jednorazowych działań, które mógł wykonać tylko ten pracownik. Przykładem może być podpisanie dokumentu, który bez podpisu konkretnego pracownika nie byłby honorowany .

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że czynność wykonana przez wnioskodawczynię w dniu 6.09.2016r., miała właśnie charakter incydentalny, jednorazowy, oraz wymuszony obowiązkiem dokonania tej czynności na początku miesiąca, którą mogła wykonać tylko A. P., zobowiązana na podstawie umowy zlecenia do osobistego działania, polegająca na potwierdzeniu w systemie liczby ubezpieczonych pracowników. Niewykonanie tej czynności przez wnioskodawczynię skutkowałoby brakiem potwierdzenia ciągłości ubezpieczenia pracowników.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd uznał, iż żądanie wnioskodawczyni
jest uzasadnione i dlatego na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 2 zmienił zaskarżoną z dnia
15 października 2018r. Nr (...) - (...) i przyznał wnioskodawczyni A. P. prawo do zasiłku opiekuńczego za okres od 5 września 2018r. do dnia
18 września 2018r. oraz zwolnił z obowiązku zwrotu zasiłku opiekuńczego wraz z odsetkami
w kwocie 678,94zł.

Sędzia: