Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 20 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka

Protokolant: Weronika Szymczuk-Dąbkowska

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2019 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 11.551,59 zł (jedenaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt jeden złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 31 marca 2017 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4679,11 zł (cztery tysiące sześćset siedemdziesiąt dziewięć złotych jedenaście groszy), tytułem kosztów procesu.

SSR Andrzej Muzyka

Sygn. akt XI GC 1208/17, dnia 7 marca 2019 r.

UZASADNIENIE

(sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym)

W pozwie z dnia 2 czerwca 2017 r. powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. żądała zasądzenia od (...) spółki akcyjnej w S. kwoty 12.297,03 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot 11.697,03 zł od dnia 31 marca 2017 r. do dnia zapłaty, 600 zł od dnia 20 maja 2017 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że nabyła w drodze cesji wierzytelność wobec pozwanego z tytułu odszkodowania w związku ze szkodą komunikacyjną z dni 23 lutego 2017 r. w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki B.. Pozwana przyznała odszkodowania niemniej nie w pełnej wysokości.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 czerwca 2017 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty, zgodnie z żądaniem powoda. (XI GNc 1101/17).

Pozwany wniósł sprzeciw, w którym zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powodów kosztami procesu. Podniósł zarzut braku legitymacji czynnej.

Postanowieniem z dnia 12 grudnia 2017 r. (XI GC 1208/17) wezwano do udziału w sprawie na podstawie art. 194 § 1 kpc (...) spółki akcyjnej w W. oraz stwierdzono, że (...) spółki akcyjnej w W. za zgoda obu stron wstąpiło do sprawy w miejsce pozwanego (...) spółki akcyjnej w S..

W odpowiedzi na pozew (...) spółki akcyjnej w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zakwestionowała wysokość szkody oraz legitymację czynną po stronie powoda.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 lutego 2017 r. doszło do zdarzenia w ruchu drogowym, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki B. nr rej. (...) będący własnością A. i Ł. W.. Ubezpieczycielem sprawcy szkody było (...) spółki akcyjnej w W.

Bezsporne.

W dniu 31 marca 2017 r. A. i Ł. W. przelali wierzytelność związaną ze szkodą komunikacyjną z dnia 13 lutego 2017 r. na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W.. Wskazano, że cedent zbywa odpłatnie na cesjonariusza wszelkie wierzytelności w związanych ze szkodą komunikacyjną nr (...) z dnia 23 lutego 2017 r. w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki B. o nr rej. (...), likwidowaną przez (...) spółka akcyjna w S., w tym wierzytelność z tytułu kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy.

Dowód:

- umowa z dnia 31 marca 2017 r., k. 18-19.

(...) spółka akcyjna w S. wypłaciła na mocy decyzji z dnia 7 marca 2017 r. z tytułu naprawy uszkodzonego pojazdu kwotę 8.907,81 zł brutto w ramach systemu bezpośredniej likwidacji szkód.

Dowód:

- decyzja z dnia 7 marca 2017 r., k. 20

- kalkulacja naprawy, k. 22-31.

- informacja, k. 21.

W dniu 31 marca 2017 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. zleciła sporządzenie opinii prywatnej J. K., celem ustalenia kosztów naprawy pojazdu uszkodzonego w wyniku zdarzenia z dnia 23 lutego 2017 r. niezbędnych do przywrócenia pojazdu do stanu jej sprzed zdarzenia. Koszt sporządzenia opinii prywatnej wynosił 600 zł brutto.

Dowód:

- opinia techniczna nr (...) z załącznikami, k. 32-49.

- faktura VAT nr (...), k. 55.

W dniu 12 maja 2017 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. wezwała (...) spółki akcyjnej w S. do zapłaty kwoty 11.697,03 zł brutto.

Dowód:

- e-mail z dnia 12 maja 2017 r., k. 56-57.

Średni koszt naprawy samochodu marki B. (...), nr rej. (...) z użyciem do niej wyłącznie oryginalnych części zamiennych pochodzących od producenta pojazdu O wynosi 20.459,40 zł.

Nie wystąpiła w omawianym przypadku utrata rynkowej wartość pojazdu, gdyż naprawa nie została sporządzona zgodnie z technologią producenta.

Dowód:

- pisemna opinia biegłego W. S. z kalkulacją, k. 139-141,

- ustna opinia uzupełniająca biegłego W. S., k. 173- 172, k. 173.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

Roszczenie względem ubezpieczyciela w przedmiotowym postępowaniu wynika z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t. ze zm., dalej: „ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych”), stosownie do którego poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia niezwłocznie ubezpieczonego. Tożsamą normę zawiera art. 822 § 4 kc w zw. z art. 822 § 1 – 3 kc..

W myśl 3 ust 1 w zw. z art. art. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Przy czym zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności posiadacza lub kierującego pojazdem. Z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Powyższy obowiązek doprecyzowuje art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi, że ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Wysokość odszkodowania winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności.

Przepis art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w zdaniu pierwszym stanowi, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Przytoczone przepisy łączą więc odpowiedzialność ubezpieczyciela z obowiązkiem odszkodowania, do którego zobowiązany jest posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym, który to obowiązek wynika z art. art. 436 kc w zw. z art. 435 par. 1 k.c.

Stosownie do art. 435 § 1 kc prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.

Powód w przedmiotowej sprawie powinien więc wykazać, przesłanki od których zależy odpowiedzialność posiadacza mechanicznego środka komunikacji, tj. 1) fakt posiadania mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody, 2) szkodę oraz 3) związek przyczynowy pomiędzy ruchem mechanicznego środka komunikacji, a powstałą szkodą.

Powód kierując roszczenie w stosunku do ubezpieczyciela, ponadto powinien wykazać, że zakład ubezpieczeń zawarł ze sprawcą szkody umowę ubezpieczenia obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Na gruncie przedmiotowej sprawy pozwany nie kwestionował co do zasady odpowiedzialności ubezpieczającego za szkodę spowodowaną przez sprawcę. Zakład ubezpieczeń kwestionował odpowiedzialności wobec powoda - legitymacji powoda do wystąpienia z żądaniem. Zakwestionował wysokość szkody.

Strona powodowa wykazała legitymację poprzez załączenie do pozwu umowę cesji wierzytelności. Zgodnie z art 509 par. 1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z powyższego przepisu wynika, że co do zasady każda wierzytelność jest zbywalna. Przepisy ustawy nie przewidują zakazu zbywania wierzytelności wobec ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody (art. 436 par. 1 kc). Taka umowa znajduje również podstawę w art. 353 (1) kc. Redakcja umowy nie budzi wątpliwości Sądu. Wskazano w niej bowiem wierzytelność przed odwołanie się do numery szkody komunikacyjnej oraz dnia, jak również uszkodzonego pojazdu. Wprawdzie jest mowa, że obecnie likwiduje ją (...) SA (co było zgodne ze stanem rzeczywistym, bo ten ubezpieczyciel wypłacił częściowo odszkodowanie) niemniej nie oznacza, to, że osoba ubezpieczyciela likwidującego aktualnie szkodę jest decydująca dla oznaczenia wierzytelności. Wskazać należy, że umowę podpisali Ł. W. i A. W. i to ich wierzytelność w związku ze zdarzeniem z dnia 23 lutego 2017 r. została przelana. Mowa w § 1 jest o „wszelkich wierzytelnościach” wynikających ze szkody z dnia 23 lutego 2017 r., w której uległ uszkodzeniu samochód marki B. (...). A więc również wobec sprawcy i każdego innego dłużnika. Brak oznaczenia „wobec sprawcy kolizji komunikacyjnej” jest więc klarowniejsza.

Przechodząc do uzasadnienia wysokości należnego powodom odszkodowania wskazać należy, że zakład ubezpieczeń odpowiada w takim samym zakresie, w jakim odpowiada posiadacz pojazdu (kierujący pojazdem).

Posiadacz pojazdu odpowiada natomiast za szkodę w pełnej wysokości, na podstawie art. 361 § 2 kc. Przy czym stosownie do art. 363 § 1 zd. 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

Sąd w niniejszej sprawie podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone wyroku z dnia z dnia 8 marca 2018 r. (II CNP 32/17) stosownie do którego, roszczenie odszkodowawcze w ramach ustawowego obowiązku ubezpieczenia komunikacyjnego OC powstaje już z chwilą wyrządzenia szkody tj., właśnie w chwili nastąpienia wypadku komunikacyjnego i pojawienia się dalszych przesłanek odpowiedzialności sprawcy na podstawie art. 436 k.c.

Obowiązek naprawienia szkody nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał dokonać takiej naprawy w przyszłości.

Należy zatem wyraźnie odróżnić sam moment powstania szkody i roszczenia o jej naprawienie od daty ewentualnego naprawienia rzeczy (samochodu), bowiem dla powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela istotne znaczenie ma sam fakt powstania szkody, a nie fakt naprawienia samochodu (sekwencja zdarzeń: wypadek komunikacyjny i uszkodzenie pojazdu, powstanie szkody w majątku poszkodowanego, powstanie roszczenie odszkodowawczego, inne zdarzenia, w tym m.in. naprawienie samodzielne samochodu przez poszkodowanego i poniesienie wydatków).

Skoro powstanie szkody (uszczerbku majątkowego) powoda należy łączyć już z chwilą uszkodzenia pojazdu (bo wtedy następuje już uszczerbek w majątku powoda rozumianym en bloc i wtedy już powstaje roszczenie o naprawienie szkody, zgodnie z koncepcją dyferencjacyjną), to oczywiście, nie mają tu już znaczenia późniejsze zdarzenia, m.in w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego samochodu.

Poszkodowany może według swojego wyboru żądać od ubezpieczyciela zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 41/17, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 43/17).

Sąd w niniejszej sprawie podziela pogląd, że przepis art. 822 § 1 kc modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 kc bowiem w ten sposób, roszczenie o przywrócenie stanie poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji. Przy czym jak wskazano wyżej powstanie tego roszczenia, a tym samym zakres odszkodowania nie zależą od tego czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle ma taki zamiar.

Stosowanie art. 822 § 1 w zw. z art. 363 § 1 k.c. oznacza, że poszkodowany nie może jednak żądać zapłaty kosztów (hipotetycznej) restytucji w sytuacji, w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo też pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 903/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r., III CZP 76/05).

Na gruncie spraw dotyczących naprawy pojazdów mechanicznych ugruntowała się praktyka zakładająca, że koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 903/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r., III CZP 76/05).

Takiej okoliczności strona pozwana nie wykazała (art. 6 kc)

W pozwie powód złożył wniosek o powołanie biegłego na okoliczność kosztów hipotetycznej restytucji , co znajduje uzasadnienie w przytoczonym wyżej orzecznictwie, które Sąd w niniejszej sprawie w całości podziela. Nie budzi wątpliwości, że rozstrzygnięcie zaistniałego sporu co do wysokości należnego powodowi odszkodowania wymagało wiedzy specjalnej. W takiej sytuacji, jeżeli istotnie zachodzi potrzeba wyjaśnienia okoliczności sprawy z punktu widzenia wymagającego wiadomości specjalnych, sąd powinien według zasad unormowanych w kodeksie postępowania cywilnego dopuścić dowód z opinii biegłego. Sąd postanowił przeprowadzić dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i kosztorysowania napraw pojazdów W. S..

Opinię przez tegoż biegłego sporządzoną na piśmie Sąd uznał za miarodajną dla ustalenia wysokości szkody doznanej przez powoda na skutek uszkodzenia samochodu osobowego o którym mowa w ustaleniach faktycznych.

Opinia powyższa została sporządzona przez kompetentny podmiot dysponujący odpowiednią wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym, a mianowicie specjalistę w zakresie techniki samochodowej i kosztorysowania napraw pojazdów. Biegły sporządzając opinię oparł się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonując jego szczegółowej analizy w kontekście tezy dowodowej wynikającej z postanowienia Sądu o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego i poddając go następnie weryfikacji w oparciu o wskazane w opinii metody badawcze. Opinia biegłego jest jasna i pełna, a wnioski w niej zawarte zostały logicznie uzasadnione, stanowiąc konsekwentne zwieńczenie przedstawionego w opinii procesu rozumowania. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał opinię biegłego za w pełni przekonywującą, tym bardziej, że biegły wyczerpująco odniósł się do treści zarzutów w opinii uzupełniającej. Na rozprawie w dniu 20 lutego 2019 r. za pozwaną nikt się nie stawił. Do treści opinii uzupełniającej pozwana nie składała zarzutów.

Wniosek o przesłuchanie świadka Ł. W. został wobec powyższego pominięty, albowiem fakt czy świadek dokonał naprawy w świetle przytoczonego wyżej stanowiska nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Również fakt zbycia pojazdu nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Poprawność przeprowadzonego procesu naprawy, a więc również oględziny pojazdu również nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Dowód z przesłuchania świadka zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania. Szkoda w świetle przytoczonego orzecznictwa Sądu Najwyższego nie powinna być ustalana według rzeczywistych kosztów naprawy. Lecz sposób naprawienia szkody powinien obejmować według wyboru poszkodowanego zapłatę kosztów hipotetycznej restytucji (jak to miało miejsce w niniejszej sprawie) albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy

Z powyższego wynika, że powodom przysługuje wierzytelność wobec pozwanego na kwotę 11.551,59 zł (20.459,40 zł – 8907,81 zł). Poszkodowany nie był płatnikiem podatku VAT wobec czego zasadnym było naliczenie podatku VAT, przy ustaleniu wysokości należnego odszkodowania. Biegły wskazał, że nie nastąpiła utrata wartości rynkowej pojazdu.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Sąd uznał, że kwota 600 zł, z tytułu kosztów opinii prywatnej nie mieści się w zakresie adekwatnego związku przyczynowego (art. 361 § 1 kpc). W przypadku nabywców wierzytelności związanych z odpowiedzialnością zakładów ubezpieczeń, koszty związane ze sporządzaniem opinii prywatnych stanowią w ocenie Sądu koszty prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I i II wyroku.

Stan faktyczny Sąd oparł o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy. Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy nie były podważane przez strony. Sąd dał im wiarę.

W pkt III wyroku zasądzono na rzecz powoda koszty procesu na podstawie art. 100 kpc. Przy uwzględnieniu, że powód wygrał sprawę w 93,93 %, a pozwany w 6,07 %. Na koszty powoda składała się opłata od pozwu w kwocie 615 zł, zaliczka na wynagrodzenie biegłego w kwocie 1000 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 3617 zł. Przy uwzględnieniu procentu w wygranej w sprawie, należność powoda z tytułu kosztów wynosiła 4.914,41 zł. Na koszt pozwanego składały się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 3617 zł oraz należność na wynagrodzenie biegłego w kwocie 259,52 zł. Przy uwzględnieniu procentu w wygranej w sprawie, należność pozwanego z tytułu kosztów wynosiła 235,30 zł. Wobec tego należność powoda z tytułu kosztów wynosiła 4679,11 zł (4.914,41 zł – 235,30 zł).

(...)

Sygn. akt XI GC 1208/17, dnia 7 marca 2019 r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)