Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

20 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Łomży w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSO Jolanta Małachowska ( spr.)

Sędziowie: SO Janusz Tańcula

SO Grzegorz Skrodzki

Protokolant: Katarzyna Niemira

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Łomży – W. J.

po rozpoznaniu 20 lutego 2019 roku

sprawy skazanego P. R.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Łomży II Wydział Karny

z 15 listopada 2018 roku sygn. akt II K 570/18

I.  Zmienia zaskarżony wyrok łączny w ten sposób, że:

1.uzupełnia jego komparycję poprzez wskazanie, że kara określona w pkt a została orzeczona jako kara łączna pozbawienia wolności,

2.w pkt I uzupełnia podstawę prawną o art. 86§4kk.

I.  W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok łączny utrzymuje w mocy.

I.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. A. O. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem zł, sześćdziesiąt gr),w tym 27, 60 zł podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu P. R. z urzędu przed Sądem odwoławczym.

I.  Zwalnia skazanego P. R. z kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

SSO Jolanta Małachowska

SSO Janusz Tańcula

SSO Grzegorz Skrodzki

Sygn. akt II Ka 13/19

UZASADNIENIE

P. R. został skazany prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego w Łomży z dnia:

1.  16 maja 2016 r. sygn. akt II K 124/16 na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres próby 3 lat, której wykonanie zarządzono postanowieniem tut. Sądu z dnia 22 sierpnia 2018 r.,

1.  11 kwietnia 2018r. sygn. akt II K 482/17 na karę 1roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  4 czerwca 2018r. sygn. akt II K 217/18 na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Wyrokiem łącznym z dnia 15 listopada 2018 roku sygn. akt II K 570/18 Sąd Rejonowy w Łomży II Wydział Karny:

II.  Na mocy art. 85 § 1, 2 k.k. i 86 § 1 k.k. połączył skazanemu P. R. kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami w sprawach: II K 124/16, II K 482/17 i IIK 217/18 i orzekł karę łączną 5 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

I.  Na mocy art. 576§1 k.p.k. orzekł, iż pozostałe rozstrzygnięcia w wyrokach podlegających łączeniu podlegają odrębnemu wykonaniu.

I.  Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz r. pr. A. O. kwotę 147,60 zł, w tym 23% podatku VAT za obronę z urzędu.

I.  Na mocy art. 577 k.p.k., art. 63§1 i 5 k.k. na poczet kary łącznej orzeczonej w pkt. I zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie z wyroku II K 482/17 od 8.03.2017r. godz. 11:10 do 08.03.2017r. godz. 12:00 i od 20.03.2017r. godz. 7:20 do 21.03.2017r. godz. 14:20 przyjmując, iż jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równy jest jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

I.  Zwolnił skazanego od opłaty i pozostałych kosztów sądowych, którymi obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku łącznego wniósł obrońca skazanego P. R., w której na podstawie art. 425§1i2k.p.k. w zw. z art.444k.p.k. zaskarżył go w całości na korzyść skazanego.

Wyrokowi temu zarzucił na podstawie art. 427§2k.p.k. i art.438pkt 2 k.p.k. naruszenie prawa materialnego art. 86§1k.k. w zw. z art. 85a k.k. poprzez niezastosowanie pełnej absorbcji i wymierzenie kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności tj. krótszej tylko o 6 miesięcy z łączonych wyroków podczas gdy mając na uwadze art. 85a Sąd mógł wymierzyć karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności jako najwyższą z orzeczonych kar.

Ponadto na podstawie art. 427§2k.p.k. i art. 438pkt 4 k.p.k. zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności w stosunku do celów, jakie kara ta winna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania.

Powołując art. 427§2k.p.k. i art.. 437§2.k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej w niższym wymiarze zgodnie z zasadą pełnej absorbcji.

Ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Łomży i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego dla pomocy prawnej ustanowionej z urzędu, która nie została opłacona ani w części ani w całości.

S ąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego nie zasługiwała na uwzględnienie aczkolwiek w wyniku rozpoznania sprawy zainicjowanej tym środkiem odwoławczym zaistniała konieczność korekty skarżonego wyroku łącznego w kierunku uzupełnienia jego komparycji i podstawy prawnej wymierzonej kary łącznej.

Żadna miarą nie można podzielić zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przywołanych przez skarżącego obrońcę przepisów prawa materialnego. Przepis art. 85a k.k. formułujący priorytetowe dyrektywy wymiaru kary łącznej, orzekanej na nowych zasadach, nie ma bowiem charakteru normy stanowczej (zawierającej nakaz lub zakaz określonego zachowania), zatem jego obraza - w rozumieniu art. 438 pkt 1 k.p.k. – w ogóle nie wchodzi w grę. Podważanie przyjętej na podstawie tego przepisu oceny sądu jest możliwe tylko w ramach zarzutu rażącej niewspółmierności kary. Natomiast zarzut obrazy prawa materialnego - art. 86§1k.k. określający granice wymiaru kary łącznej mógłby być zasadny wówczas, gdyby sąd orzekł karę łączną poza granicami określonymi w tych przepisach, to jest poniżej dolnego progu (najwyższej z kar jednostkowych) lub powyżej jej górnej granicy (sumy kar), co w rozpoznawanej sprawie absolutnie nie miało miejsca, czego zresztą nie kwestionuje skarżący obrońca. Podkreślić w tym miejscu trzeba, że Sąd Rejonowy ukształtował skazanemu karę łączną pozbawienia wolności na poziomie 5 lat i 3 miesięcy, a nie, jak to błędnie określa w apelacji skarżący obrońca - 5 lat i 6 miesięcy.

Odnosząc się do zarzutu rażącej niewspółmierności kary zauważyć trzeba, że wymiar kary łącznej, której funkcją jest racjonalizacja reakcji karnej, ma ze swej istoty charakter ocenny i to, że orzeczona kara nie spełnia oczekiwań skazanego nie oznacza, że można ją skutecznie kwestionować w postępowaniu odwoławczym. Sąd odwoławczy jest uprawniony do ingerencji jedynie wówczas, gdy wymierzona kara cechuje się rażącą niewspółmiernością. Tak jednak sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie, co i ten zarzut czyni całkowicie nietrafnym. Kontrola instancyjna przeprowadzona w przedmiotowej sprawie wykazała bowiem w sposób nie budzący wątpliwości, że Sąd Rejonowy wymierzając P. R. karę łączną 5 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności w sposób prawidłowy uwzględnił dyrektywy rzutujące na jej wymiar. Zastosowana zasada asperacji i jej stopień znajdują uzasadnienie w prawidłowo ustalonych okolicznościach, istotnych dla wymiaru kary łącznej. Apelujący nie przywołał żadnych racjonalnych argumentów podważających trafność tego rozstrzygnięcia i nie wykazał dlaczego przy orzekaniu tej kary należało zastosować zasadę absorbcji, która zresztą jest stosowana tylko w wyjątkowych przypadkach, a w tej sprawie z pewnością nie mamy z nim do czynienia. Podzielić należy stanowisko Sądu I instancji wskazujące, że pełna absorbcja wywołałaby u skazanego poczucie bezkarności. Wprawdzie podlegające łączeniu kary były wymierzone za przestępstwa podobne, ale już związek czasowy nie jest tak bliski bowiem owe przestępstwa zostały popełnione na przestrzeni przekraczającej 2 lata, co zauważa też i skarżący obrońca. Nie kwestionując względnie dobrej opinii o skazanym z zakładu karnego, z której wynika, iż wprawdzie zachowanie skazanego w zakładzie karnym jest właściwe i jest on krytycznie ustosunkowany do popełnionych czynów oraz nie deklaruje uczestnictwa w podkulturze więziennej, ale zupełnie biernie podaje się oddziaływaniom resocjalizacyjnym, karę odbywa w systemie zwykłym, nie angażuje się w żadne formy aktywności i programy przeznaczone dla osadzonych. Był on jedynie objęty oddziaływaniami z zakresu krótkiej interwencji wobec osoby zażywającej narkotyki. Skoro więc skazany nie wykonał właściwie żadnej pracy nad sobą, to trudno uznać, że sam pobyt w izolacji spowodował trwałe i pożądane zmiany w jego stosunku do obowiązującego prawa. Nie sposób więc przyznać racji skarżącemu, że postawa skazanego w zakładzie karnym przemawia za korzystniejszym, niż orzeczona, ukształtowania kary łącznej. Przeciwnie, okoliczności te wskazują, że P. R. wymaga długotrwałego procesu resocjalizacyjnego w warunkach penitencjarnych, zatem cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego sprzeciwiają się zastosowaniu postulowanej przez obrońcę zasady absorbcji. Wymierzenie kary łącznej nie polega przecież na nieuzasadnionym premiowaniu skazanego, tylko jest działaniem racjonalnym, oznaczającym orzeczenie kary adekwatnej generalnie do związku czasowo – przedmiotowo - podmiotowego między zbiegającymi się realnie przestępstwami. Kara łączna nie może też być instytucją mającą na celu łagodzenie prawnokarnych konsekwencji sprawcy kilku przestępstw czy też instytucją traktowaną jako „swego rodzaju ustawowe złagodzenie kary”. W świetle całokształtu analizowanych okoliczności nie sposób zatem uznać, że wymiar kary łącznej może być ukształtowany na zasadzie absorbcji, jak tego domagał się skarżący obrońca, czy też nawet szerszej asperacji, bowiem byłoby niezasadnym premiowaniem jego przestępczego stylu życia.

Reasumując stwierdzić należy, że orzeczona kara łączna pozbawienia wolności jest wyważona, sprawiedliwa i stanowiąc syntetyczną całościową ocenę zachowań skazanego, jest do niej adekwatna i nie razi swą surowością. W przekonaniu Sądu Okręgowego kara ta pozwoli na osiągnięcie wobec skazanego korzystnych efektów poprawczych i powinna spowodować, iż zrozumie on naganność swojego postępowania, a po wyjściu na wolność pokieruje swoim życiem w taki sposób, by ponownie nie naruszyć norm prawa karnego. Tym samym jest odpowiednia z punku dyrektyw określonych w art. 85a kk oraz spełni swoje cele ogólno i szczególnoprewencyjne, jak również w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Korekty wymagało jednie uzupełnienie komparycji skarżonego wyroku poprzez wskazanie, że kara orzeczona wyrokiem w sprawie IIK 124/16 w istocie jest karą łączną, co w konsekwencji implikowało konieczność uzupełnienia podstawy prawnej wymiaru na nowo kształtowanej kary łącznej o art. 86§4k.k.

Kierując się zaprezentowanymi względami i korzystając z uprawnienia, jakie daje przepis art. 437§1i2 k.p.k. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w powyższym zakresie, zaś w pozostałej części uznając potrzebę jego stabilizacji - utrzymał go w mocy. Jednocześnie nie dopatrzono się potrzeby ingerencji lub wzruszenia kontestowanego rozstrzygnięcia z przyczyn podlegających badaniu z urzędu.

Na marginesie jedynie wskazać trzeba, że zamieszczenie rozstrzygnięcia w pkt. V o zwolnieniu skazanego z opłaty jest całkowicie zbyteczne z tej racji, że od kary orzeczonej w wyroku łącznym w ogóle nie jest możliwe pobranie opłaty na rzecz Skarbu Państwa – vide art.6 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.)

Z uwagi na fakt, iż skazany w postępowaniu odwoławczym był reprezentowany przez obrońcę z urzędu, zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz r. pr. A. O. kwotę 147,60 zł z 23% podatkiem VAT, tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu P. R. z urzędu.

Po myśli art. 624 §1 kpk zwolniono skazanego P. R. z ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

W zespole powyższych okoliczności Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej ferowanego orzeczenia.