Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SO Adam Bednarczyk

SR del. Izabela Kościarz - Depta (spr.)

protokolant: p.o. protokolanta sądowego Zuzanna Poźniak

przy udziale prokuratora Józefa Gacka

po rozpoznaniu dnia 14 stycznia 2019 r. w Warszawie

sprawy M. M., syna J. i E., ur. (...) w B.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

z dnia 20 lipca 2018 r. sygn. akt II K 304/18

zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 5 w ten sposób, że podwyższa kwotę wynagrodzenia obrońcy z urzędu do kwoty 206,64 zł, w pozostałym zakresie utrzymuje wyrok w mocy; zwalnia skazanego od uiszczenia wydatków w postępowaniu odwoławczym przejmując je na rachunek Skarbu Państwa; zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Otwocku na rzecz r.pr. J. U. kwotę 147,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu
w drugiej instancji oraz podatek VAT oraz kwotę 52,99 zł obejmującą niezbędne wydatki obrońcy z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

SSO Adam Bednarczyk SSO Ludmiła Tułaczko SSR del. Izabela Kościarz – Depta

Sygn. akt VI Ka 1380/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Otwocku w II Wydziale Karnym wyrokiem łącznym z dnia 20 lipca 2018 roku sygn. akt II K 304/18 na podstawie art. 569 § 1 k.p.k. w zw. z art. 85 § 1, 2 i 3 k.k. i art. 86 § 2 k.k. połączył:

- karę grzywny 100 stawek dziennych po 15 złotych każda, orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 3 marca 2011 roku w sprawie o sygn. akt II K 20/11

- karę grzywny 100 stawek dziennych po 20 złotych każda orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 6 kwietnia 2016r. w sprawie o sygn. akt II K 106/16

i wymierzył M. M. karę łączną 200 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na kwotę po 15 złotych każda stawka.

Na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej wobec skazanego kary łącznej grzywny zaliczył M. M. uiszczoną karę grzywny w łącznej kwocie 1647,42 zł uznając ją za uiszczoną w zakresie 110 stawek dziennych po 15 złotych każda stawka. W częściach nie podlegających łączeniu pozostawił wyroki opisane w pkt 1 do odrębnego wykonania. Na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego w sprawach Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim w sprawie II K 512/06, Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim w sprawie II K 1369/10, Sądu Rejonowego w Otwocku w sprawie II K 445/12 oraz Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w sprawie IV K 180/13.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie wydania wyroku łącznego obciążając nimi Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego i zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność kary łącznej, podnosząc, iż nie zostały uwzględnione przez Sąd okoliczności przemawiające za niższym wymiarem kary łącznej z zastosowaniem zasady pełniejszej asperacji, zbliżonej do zasady absorbcji. Ponadto zarzucił błędne ustalenie wysokości wynagrodzenia obrońcy z urzędu, które nie obejmowało wszystkich terminów rozpraw na których się stawił i w konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego zasługuje na uwzględnienie w części. Rację ma skarżący, że Sąd Rejonowy nieprawidłowo zasądził od Skarbu Państwa koszty za obronę udzieloną skazanemu z urzędu. Zgodnie z § 17 pkt 5 ROZPORZĄDZENIA MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 3 października 2016 w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu opłaty wynoszą za obronę w sprawach o wydanie wyroku łącznego 120 zł. Natomiast § 20 tegoż rozporządzenia stanowi, że w sprawach, w których rozprawa trwa dłużej niż jeden dzień, opłata ulega podwyższeniu za każdy następny dzień o 20%.

W przedmiotowej sprawie obrońca oskarżonego przed Sądem Rejonowym był obecny na trzech terminach rozpraw, a w związku z tym stawka powinna ulec odpowiedniemu podwyższeniu. W związku z powyższym w tym zakresie Sąd Okręgowy zmienił wyrok i podwyższył wynagrodzenie obrońcy do kwoty 206,64 złotych.

W pozostałym zakresie apelacja obrońcy skazanego nie zasługiwała na uwzględnienie. W ocenie Sądu Okręgowego brak jest podstaw do wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie absorbcji, co jak wynika z treści apelacji jest intencją skarżącego.

W pierwszej kolejności wymaga podkreślenia, że Sąd Rejonowy dokonał słusznej analizy przesłanek formalnych warunkujących możliwość wydania wyroku łącznego w oparciu o przepisy obowiązujące od dnia 1 lipca 2015r. M. M. po raz ostatni został skazany przez Sąd Rejonowy w Otwocku wyrokiem z dnia 06.04.2016r. w sprawie o sygn. akt II K 106/16, który uprawomocnił się 21.04.2016r., czyli po dniu wejścia w życie Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw. Zatem z uwagi na brzmienie przepisu przejściowego – art. 19 ust. 1 ustawy zmieniającej, w niniejszej sprawie należało wziąć pod rozwagę także wyroki orzeczone wobec skazanego przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej. Wobec niekwestionowania przez skarżącego prawidłowości połączenia jednostkowych kar pozbawienia wolności jedynie zaznaczyć należy, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybienia w tym zakresie.

Zgodnie z art. 85 § 2 k.k. podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu, z zastrzeżeniem art. 89 k.k., w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1. Przepis art. 85 § 2 k.k. wymaga zatem, by kary te stanowiące podstawę orzeczenia kary łącznej podlegały wykonaniu, choćby w części. Z uwagi na powyższe Sąd Rejonowy prawidłowo umorzył postępowanie co do połączenia wcześniejszych wyroków wydanych wobec M. M. z uwagi na to, iż kary orzeczone wyrokami wymienionymi w punkcie 1-2,4-5 komparycji zaskarżonego wyroku nie podlegają wykonaniu, bądź nie podlegają łączeniu, a zatem nie mogły stanowić podstawy do orzeczenia wyroku łącznego i zgodnie z art. 572 k.p.k. postępowanie co do ich połączenia należało umorzyć.

Sąd Rejonowy słusznie dokonał połączenia kar grzywien orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 3 marca 2011 roku w sprawie o sygn. akt II K 20/11 oraz Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 6 kwietnia 2016r. w sprawie o sygn. akt II K 106/16, albowiem tylko te kary nie zostały w całości wykonane.

W odniesieniu do zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy skazanego odnoszących się do nadmiernej surowości orzeczonej kary łącznej wskazać należy, iż zgodnie z dyrektywami wymiaru kary łącznej określonymi w przepisie art. 85a k.k. obowiązującym od dnia 1 lipca 2015 r., orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Można odróżnić trzy odmienne reguły łączenia kar: zasadę absorpcji, kiedy kara łączna jest równa najniższej spośród kar jednostkowych, zasadę kumulacji – gdy kara łączna jest równa sumie kar jednostkowych oraz pośrednią zasadę asperacji (absorpcji częściowej). Wymierzając karę łączną, trzeba mieć na uwadze, że jest ona swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w okresie czasu objętym wyrokiem łącznym, tym samym jej surowość powinna wzrastać wraz z liczbą popełnionych przez sprawcę przestępstw. Stanowi to wyraz potępienia w stosunku do postępowania sprawcy, jak również nieopłacalności przestępczej działalności (zob. M. Szewczyk, Glosa do uchwały SN z 20.1.2005 r., I KZP 30/04, OSP 2005, Nr 9, poz. 102; zob. także wyrok SA w Warszawie z 12.7.2000 r., II AKA 171/00, OSA 2001, Nr 2, poz. 5). Sąd nie rozstrzyga ponownie o stopniu społecznej szkodliwości i winie skazanego w zakresie poszczególnych przestępstw, ale musi rozważyć przedmiotowo – podmiotowy związek między przestępstwami, w zakresie których kary podlegają łączeniu. Im bardziej jest on ścisły, w tym większym stopniu powinno się stosować zasadę absorpcji poszczególnych kar. Przez związek ten należy rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację i czas popełnienia każdego z nich.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że Sąd Rejonowy, jak wskazał w swoim uzasadnieniu, przy wymiarze kary kierował się zasadą asperacji kar. Będąc uprawnionym do orzeczenia kary grzywny w granicach 100 stawek do 200 stawek dziennych grzywny orzekł karę łączną grzywny w wymiarze 200 stawek określając wysokość jednej stawki na kwotę 15 złotych. Zgodnie z art. 86 § 1 k.k. Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy, nie przekraczając jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolności albo 20 lat pozbawienia wolności. Natomiast § 2 tego artykułu stanowi, że wymierzając karę łączną grzywny, sąd określa na nowo wysokość stawki dziennej, kierując się wskazaniami określonymi w art. 33 § 3 k.k., a wysokość stawki dziennej nie może jednak przekraczać najwyższej ustalonej poprzednio. W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji określił wysokość stawki na kwotę 15 zł. W wyrokach jednostkowych stawki dzienne grzywny zostały określone odpowiedni na kwotę 15 złotych i 20 złotych, a w związku z tym kara łączna grzywny została określona zgodnie z zasadą asperacji.

Zdaniem Sądu Okręgowego kara ta jest adekwatna do wagi popełnionych przez sprawcę przestępstw, spełnia cele wskazane w art. 85a k.k. oraz Sąd meriti prawidłowo rozważył przedmiotowo – podmiotowy związek między przestępstwami popełnionymi przez skazanego.

Sąd Rejonowy prawidłowo zebrał i ocenił materiał dowodowy w niniejszej sprawie oraz zasadnie stwierdził, iż wymierzenie kary poniżej 200 stawek dziennych po 15 złotych każda, biorąc w szczególności pod uwagę bogatą kryminalną przeszłość skazanego oraz szkodliwość społeczną popełnionych czynów, byłoby nieuzasadnioną premią dla skazanego. Sąd Okręgowy w pełni podziela poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia w tym zakresie oraz wnioski wywiedzione na podstawie opinii Dyrektora Zakładu Karnego Ż.. Opinia na temat M. M. jest dobra, a jego zachowanie w warunkach izolacji oceniane było jako właściwe. Był pięciokrotnie nagradzany i nie karany dyscyplinarnie. Ponadto należy podkreślić również, iż za zastosowaniem powyższej zasady i orzeczeniem kary łącznej w takim wymiarze przemawia odległy związek podmiotowo – przedmiotowy przestępstw objętych łączonymi wyrokami, jak też wielokrotna karalność skazanego za różne rodzajowo przestępstwa, popełniane w różnym czasie i miejscach, inny sposób działania. Wielokrotne popełnienie przestępstw przez skazanego, mimo uprzednich wyroków skazujących świadczy o jego niepoprawności i braku uświadomienia naganności swoich zachowań, co uprawnia do stwierdzenia, że nie wyciąga on żadnych wniosków z kolejno zapadających wobec niego wyroków. Okoliczność ta niewątpliwie świadczy o wysokim stopniu demoralizacji skazanego. Analiza treści opinii o skazanym z okresu odbywania kary pozbawienia wolności wskazuje, iż jest ona dobra, ale nie może stanowić okoliczności, która sama przez się ma przemawiać za ukształtowaniem kary łącznej na zasadzie łagodniejszej niż absorbcja zbliżona bardziej do kumulacji. Jednym z celów kary są bowiem względy resocjalizacyjne i poprawne zachowanie skazanego w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, jest minimalnym standardem na drodze do ich osiągnięcia. Wymierzenie kary przy zastosowaniu całkowitej absorpcji prowadziłoby do premiowania sprawcy popełniającego więcej przestępstw i do praktycznej bezkarności niektórych zachowań zabronionych. Ta zasada, jak i kumulacja kar winny być stosowane wyjątkowo, zaś priorytet ma zasada asperacji.

Sąd Rejonowy prawidłowo zaliczył na poczet orzeczonej kary grzywny uiszczoną kwotę 1647,42 zł. Z informacji uzyskanej z Sądu Rejonowego w Otwocku wynika, iż na poczet kary grzywny w sprawie II K 20/11 została dokonana wpłata w kwocie 1167,42 zł, a na poczet kary grzywny w sprawie II K 106/16 kwota 480 złotych.

Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego J. U. kwotę 147,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w II instancji oraz podatek VAT, jak również kwotę 52,99 zł obejmującą niezbędne wydatki obrońcy z urzędu w postępowaniu odwoławczym, zgodnie ze złożonym wnioskiem i oświadczeniem.

Wobec sytuacji materialnej skazanego Sąd na podstawie art. 624 § 1 k.k. zwolnił go od zapłaty wydatków podstępowania odwoławczego i obciążył nimi Skarb Państwa.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

SSR del. Izabela Kościarz - Depta SSO Ludmiła Tułaczko SSO Adam Bednarczyk