Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2019 roku

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący As.SR Przemysław Kociński

Protokolant st. sekr. sądowy Dorota Dąbrowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2019 roku w B.

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 351,52 zł (trzysta pięćdziesiąt jeden złotych pięćdziesiąt dwa grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu.

As.SR Przemysław Kociński

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...)Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.749,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 1.149,98 zł od dnia 2 stycznia 2018 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 600 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto powód zażądał zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w dniu 21 listopada 2017 r. stanowiący własność M. B. samochód marki M. o numerze rejestracyjnym (...) uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji komunikacyjnej. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę wykupioną w przedsiębiorstwie pozwanego. Poszkodowany na mocy umowy cesji praw zbył na rzecz powoda wierzytelność w stosunku do pozwanego z tytułu odszkodowania za koszty naprawy uszkodzonego pojazdu. Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi, który rozliczył ją jako częściową i ostatecznie wypłacił odszkodowanie w wysokości 1.502,47 zł brutto. Nie zgadzając się z powyższą decyzją powód zlecił wykonanie kosztorysu naprawy pojazdu niezależnemu rzeczoznawcy, który oszacował koszt naprawy na kwotę 2.375,87 zł netto plus 50% podatku VAT. Koszt opinii wyniósł 600,00 zł brutto. Powód wskazał, że poszkodowany jest płatnikiem podatku VAT i ma możliwości jego odliczenia w wysokości 50%. Wyjaśnił, że wzywał pozwanego do dobrowolnej zapłaty dodatkowego odszkodowania, jednakże nie ustosunkował się on do tego żądania.

W dniu 15 października 2018 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w B. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył go w części, tj. co do kwoty 600 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 maja 2018 r. do dnia zapłaty oraz co do kosztów procesu, wniósł o oddalenie powództwa w zaskarżonej całości i zasądzenie kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany przyznał, że przyjął zawiadomienie o kolizji, przeprowadził postepowanie ustalające i wypłacił na rzecz poszkodowanego odszkodowanie za uszkodzony pojazd w kwocie 1.502,47 zł. Jednocześnie nie zakwestionował i zapłacił kwotę 1.149,98 zł dochodzoną przez powoda tytułem dopłaty do odszkodowania. Pozwany poddał w wątpliwość natomiast żądanie zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy technicznej poniesionej przez powoda, gdyż w jego ocenie nie pozostawała ona w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, a była jedynie kosztem prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej. Podniósł również, iż została ona sporządzona przed umową cesji z poszkodowanym, a nadto wskazał, iż istnieje rozbieżność pomiędzy podmiotem widniejącym na fakturze, a faktycznie sporządzającym rzeczoną ekspertyzę.

W piśmie procesowym z dnia 13 grudnia 2018 r. powód cofnął pozew co do kwoty 1.149,98 zł i podtrzymał stanowisko zajęte w sprawie w pozostałej części.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 21 listopada 2017 r. stanowiący własność M. B. samochód marki M. o numerze rejestracyjnym (...) uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji komunikacyjnej spowodowanej przez kierowcę ubezpieczonego w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody spowodowane ruchem pojazdów w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. Pozwany po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego przyznał i wypłacił kwotę 1.502,47 zł.

Okoliczności bezsporne

W dniu szkody poszkodowany była płatnikiem podatku VAT. Odliczał 50% podatku, ponieważ używał samochodu do celów prywatnych i służbowych.

Okoliczności bezsporne

W dniu 4 grudnia 2017 r. na zlecenie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sporządził kosztorys, z którego wynikało, że łączny koszt naprawy pojazdu marki M. o numerze rejestracyjnym (...) wynosi 2.378,87 złotych netto.

Dowód: kalkulacja naprawy – k. 13 akt,

Poszkodowany w dniu 5 grudnia 2017 roku zbył na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wierzytelność wynikającą ze szkody z dnia 21 listopada 2017 r., za likwidację której odpowiedzialny był pozwany.

Dowód: umowa przelewu wierzytelności wraz z pełnomocnictwem – k. 10-12 akt

W dniu 16 stycznia 2018 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wystawił w stosunku do powoda fakturę VAT numer nr (...) na kwotę 600,00 zł brutto tytułem kalkulacji naprawy pojazdu marki M. o nr rej. (...).

Dowód: faktura VAT nr (...) – k. 17 akt.

Pismem z dnia 18 stycznia 2018 r. powód wezwała pozwanego do dopłaty kwoty 2.023,55 zł tytułem odszkodowania za szkodę z dnia 21 listopada 2017 r. oraz 600 zł tytułem kosztu sporządzenia kosztorysu w sprawie w terminie 5 dni od dnia doręczenia wezwania

Dowód : wezwanie do zapłaty– k. 18 akt.

Sąd zważył, co następuje:

Z uwagi na zakres zaskarżenia wydanego w dniu 15 października 2018 r. nakazu zapłaty, przedmiotem niniejszego postępowania była wyłącznie ocena zasadności żądania przez powoda zwrotu kosztów prywatnej ekspertyzy, który to został przez niego podniesiony w związku z nabytą wierzytelnością. Nadto, z uwagi na częściowe zaskarżenie nakazu Sąd zobowiązany był rozstrzygnąć o całości kosztów procesu.

Opisany stan faktyczny był częściowo bezsporny, ponieważ pozwany nie kwestionował przebiegu zdarzenia szkodzącego i swojej gwarancyjnej odpowiedzialności za sprawcę szkody. Pozostałe okoliczności Sąd ustalił w oparciu o przedłożone i niekwestionowane dokumenty prywatne.

Niekwestionowana była legitymacja procesowa czynna, ponieważ na mocy zawartej umowy cesji, na powoda przeszła wierzytelność odszkodowawcza przysługująca poszkodowanemu wobec pozwanego ubezpieczyciela, wraz z wszelkimi związanymi z nią prawami (art. 510 § 1 w zw. z art. 509 § 1 i 2 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 ze zm.) z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem są zobowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Stosownie zaś do art. 36 ust. 1 powyższej ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej.

Na podstawie art. 822 k.c., w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, zakładu ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.). Wysokość odszkodowania powinna być ustalona według reguł określonych w art. 363 k.c. Stosownie zatem do treści art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże tylko w sytuacji gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Sąd orzekający aprobuje przy tym pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2003 r. (III CZP 32/03, LEX nr 78592), że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Jedynym ograniczeniem, jakie zostało przewidziane przez ustawodawcę wprowadza art. 824[1] § 1 k.c., który stanowi, że o ile nie umówiono się inaczej suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody.

Za ugruntowane należy uznać stanowisko według którego roszczenie o świadczenie należne od ubezpieczyciela w ramach ustawowego ubezpieczenie komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu przywrócenia uszkodzonego pojazdu od stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawiać. Roszczenie odszkodowawcze powstaje z chwilą powstania obowiązku naprawienia szkody, a nie dopiero po powstaniu w ten czy inny sposób stwierdzonych kosztów naprawy pojazdu. Przy takim rozumieniu szkody i obowiązku odszkodowawczego nie ma znaczenia jakim kosztem poszkodowany faktycznie dokonał naprawy i czy w ogóle to uczynił albo zamierza uczynić. Wysokość bowiem niezbędnych i ekonomicznie uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu przywracającego pojazd do stanu sprzed poprzedniego powinna być ustalona na podstawie zobiektywizowanych kryteriów ustalonych przez rzeczoznawcę (uchwały Sądu Najwyższego w sprawach o sygn. akt: III CZP 32/03, III CZP 150/06, III CZP 68/01).

W orzecznictwie sądowym utrwaliło się również przekonanie, że „dokonana przed wszczęciem postępowania sądowego i poza zabezpieczeniem dowodów ekspertyza może być istotną przesłanką zasądzenia odszkodowania. W takim wypadku koszt ekspertyzy stanowi szkodę ulegającą naprawieniu (art. 361 k.c.)” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1975 r., I CR 505/75, LEX nr 7747).

W okolicznościach niniejszej sprawy sporządzenie prywatnej ekspertyzy było jednak w ocenie Sądu nieuzasadnione i nie pozostawało w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, co skutkowało oddaleniem powództwa co do tego roszczenia.

W pierwszej kolejności należało bowiem zauważyć, że kosztorys (...), przedłożony przez powoda wraz z pozwem, został sporządzony przez (...) Sp. z o.o. Jako data jego wykonania wskazany został dzień 4 grudnia 2017 r. Powód nie przedstawił natomiast żadnego dowodu potwierdzającego, że został obciążony jakimikolwiek kosztami tego konkretnego kosztorysu. Strona powodowa przedstawiła bowiem fakturę VAT, wystawioną przez (...) Sp. z o.o., która w żaden dowód nie potwierdzała pojawienia się pasywów po stronie powoda, które stanowić mogłyby ewentualną szkodę. Powód nie przedłożył żadnej kalkulacji bądź opinii sporządzonej przez spółkę (...). Za pomocą przedłożonych do pozwu dokumentów z pewnością nie wykazał związku przyczynowego ze szkodą, skoro kosztorys naprawy sporządził inny podmiot niż ten, który wystawił fakturę VAT na rzecz powoda za rzekome sporządzenie kalkulacji naprawy. Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty zakwestionował zasadność kosztów prywatnej ekspertyzy i jednoznacznie wskazał na tę okoliczność, a powód, pomimo umożliwienia ustosunkowania się do tego zarzutu, nie przedłożył żadnych nowych dowodów jako choćby jakiejkolwiek umowy pomiędzy powyższym podmiotami.

Jak wskazano wyżej, dla uznania zasadności kosztów prywatnej ekspertyzy niezbędnym jest istnienie związku przyczynowego pomiędzy rzeczoną szkodą a wskazanymi kosztami. Z okoliczności niniejszej sprawy wynikało natomiast to, iż rzeczony kosztorys został sporządzony w dniu 4 grudnia 2017 r., a więc na dzień przed nabyciem wierzytelności (5 grudnia 2017 r.). Niniejsze wskazuje więc, iż powyższa nie pozostawała w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wywołującym szkodę, gdyż zaistniała przed nabyciem uprawnień z tego tytułu. Taki układ chronologiczny w ocenie Sądu wskazywał, iż służyła ona de facto analizie opłacalności nabycia danej wierzytelności. To zaś prowadziło do oderwania się omawianego kosztu od wskazanego wyżej związku przyczynowego i jego wejście w zakres ryzyka gospodarczego jako elementu inwestycji gospodarczej.

Wobec powyższego Sąd oddalił powództwo w całości, a więc w zakresie kwoty 600,00 zł i odsetek od tej kwoty, które to stanowiły jedyny przedmiot rozpoznania w niniejszym postępowaniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 i 99 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Należało mieć na względzie to, iż w niniejszej sprawie pozwany zaskarżył wydany nakaz w postępowaniu upominawczym z dnia 15 października 2018 r. jedynie w części (co do kwoty 600 zł). Powyższe jednak powodowało, iż całe rozstrzygnięcie o kosztach procesu zawarte w nakazie zapłaty również utraciło moc, zaś w orzeczeniu kończącym postępowanie po rozpoznaniu sprzeciwu Sąd zobowiązany jest rozstrzygnąć o całości kosztów, mając za podstawę pierwotnie żądaną kwotę. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

W niniejszej sprawie nie ulegało wątpliwości to, iż powód wygrał w zakresie w jakim Sąd uwzględnił powództwo, a więc w zakresie kwoty zasądzonej w nakazie zapłaty (w części niezaskarżonej) – a więc co do kwoty 1.149,98 zł. W pozostałym zakresie natomiast to pozwany jest stroną wygrywającą.

Na koszty procesu po stronie powoda w kwocie 1.005 zł złożyły się opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, opłata od pozwu 88,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900,00 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów), a po stronie pozwanej wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900,00 zł oraz 17,00 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Powód wygrał proces w 66% i należało się mu od pozwanego tyleż procent poniesionych kosztów tj. 663,30 zł (66% z 1.005,00 zł), zaś pozwanemu od powoda należała się tytułem kosztów kwota 311,78 zł (34% z 917,00 zł). Różnica wynosiła 351,52 zł i została zasądzona od pozwanego na rzecz powoda w punkcie II wyroku.

Asesor sądowy Przemysław Kociński