Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 13-02-2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia – SO Maria Dorywalska

Protokolant: sekretarz sądowy Marcin Jamrószka

po rozpoznaniu w dniu 13-02-2014 r. w Koninie

sprawy G. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o wypłatę zaległych świadczeń

na skutek odwołania G. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

z dnia 14-03-2013r. znak: (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy G. R. prawo do wypłaty emerytury za okres od 1.10.2011r. do 31.01.2012r. wraz z ustawowymi odsetkami naliczonymi od kwoty wyrównania, poczynając od 07.01.2013r. do dnia zapłaty.

II.  W pozostałym zakresie odwołanie oddala.

III.  Zasądza od pozwanego organu rentowego na rzecz odwołującego kwotę 227,16 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 marca 2013r. znak: (...)Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P. odmówił uchylenia decyzji z dnia 11 października 2011r. w części, w jakiej zawiesza ona, na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych ustaw (Dz.U. Nr 257 poz 1726 oraz z 2011 nr 291 poz.1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r., o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, prawo do emerytury G. R. za okres od 1.10.2011r. do 31.01.2012r.

W uzasadnieniu tej decyzji organ rentowy podniósł, że w oparciu o wyżej powołane przepisy zawiesił wnioskodawcy prawo do wypłaty emerytury od dnia 1.10.2011r. Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012r. K2/2012 Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepis art. 28 ustawy z dnia 16.12.2010r. w związku z art. 103a ustawy emerytalnej, w zakresie w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed dniem 1.01.2011r. – bez konieczności rozwiązania stosunku pracy – za niezgodny z Konstytucją. Wyrok ten został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 2012r. poz. 1285. Organ rentowy podniósł, że Trybunał nie wskazał ani w wyroku, ani w jego uzasadnieniu innej daty utraty mocy prawnej tego przepisu. Tym samym zdaniem organu rentowego nie ma on zastosowania do przypadającego przed dniem 22.11.2012r. okresu zawieszenia emerytury na podstawie powołanego art. 28 ustawy z dnia 16.12.2010r.

Odwołanie od tej decyzji wniósł G. R., domagając się przyznania prawa do wypłaty zawieszonego świadczenia za okres od 1.10.2011r. do 31.01.2012r. wraz z zaległymi odsetkami od każdej miesięcznej raty, podając, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego, iż orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, co oznacza, że w przypadku osób, którym emeryturę przyznano przed 1.01.2011r., a które kontynuują zatrudnienie istniejące przed przyznaniem emerytury, nie ma podstaw do zawieszenia wypłaty emerytury.

Wniósł także o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalanie, powołując się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

G. R. urodzony (...) w dniu 4 marca 2010r. złożył wniosek o przyznanie emerytury.

Decyzją z dnia 25 maja 2010r. organ rentowy przyznał odwołującemu się prawo do emerytury na podstawie art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. Nr 39 z 2004 poz 353 ze zm.), poczynając od 1 marca 2009r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek i ustalił termin wypłaty na dzień 6 każdego miesiąca i podjął wypłatę emerytury.

Decyzją z dnia 20 września 2011r. pozwany wstrzymał odwołującemu się wypłatę emerytury, poczynając od 1.10.2011r., z uwagi na kontynuację zatrudnienia (art. 28ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych Dz.U. Nr 257 poz 1726 ).

W dniu 2 lutego 2012r. wnioskodawca złożył wniosek o wznowienie wypłaty emerytury, bowiem rozwiązał stosunek pracy i dołączył świadectwo pracy z Powiatowego (...)w K. , z którego wynika, że był zatrudniony w Inspektoracie w latach od 01.01.2003r. do 31.01.2012r.

W związku z tym organ rentowy decyzją z dnia 9.02.2012r. ponownie ustalił wysokość należnej emerytury wnioskodawcy i wznowił jemu wypłatę od 01.02.2012r.

W dniu 4 grudnia 2012r. odwołujący się złożył wniosek o wypłatę wstrzymanej emerytury od 1.10.2011r., zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.

Zaskarżoną decyzją z 14.03.2013r. organ rentowy odmówił odwołującemu się prawa do wypłaty emerytury za okres od 1.10.2011r. do 31.01.2012r., podnosząc, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw w dniu 22.11.2012r. i dopiero od tej daty ma ono moc wiążącą, nie dotyczy zatem świadczeń od 1.10.2011r. do 31.01.2012r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt emerytalnych ZUS dotyczących zaskarżonej decyzji i był niesporny.

Sporną kwestią w sprawie było ustalenie, czy w/cytowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego znajduje zastosowanie do sytuacji odwołującego się i w konsekwencji, czy przysługuje mu prawo do wypłaty zawieszonej emerytury za sporny okres czasu.

Poza sporem jest, że wnioskodawca nabył prawo do emerytury od marca 2010r.

Przepis art. 103 ust 2a ustawy emerytalnej na mocy art. 37 pkt 5 lit „b” ustawy z dnia 21.11.2008r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. Nr 228, poz. 1507) został uchylony z dniem 8 stycznia 2009 r. Od tej daty więc było możliwe pobieranie emerytury, bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego,

Zatem nabycie prawa do emerytury i jej wypłata nie były uzależnione od kontynuowania zatrudnienia z dotychczasowym pracodawcą.

Taki stan prawny trwał do 31 grudnia 2010r., gdyż od dnia 1 stycznia 2011r. obowiązuje przepis art. 103a, dodany do ustawy o emeryturach i rentach z FUS na podstawie art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 16.12.2010r. (Dz.U. Nr 257 poz. 1726) w brzmieniu „Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego”.

Przepis art. 28 ustawy z 16.12.2010r. stanowił, że do emerytur przyznanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy, o której mowa w art. 6 (ustawy o emeryturach i rentach z FUS) oraz ustawy, o której mowa w art. 18 (o emeryturach kapitałowych), w brzmieniu nadanym tą ustawą, stosuje się, poczynając od dnia 1 października 2011 r.

Wejście w życie powyższego przepisu art. 28 stanowiło podstawę prawną do zawieszenia prawa do emerytury odwołującej się, od dnia 1 października 2011r.

Przepis art. 28 cytowanej ustawy został zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego, który w orzeczeniu z dnia 13 listopada 2012r. orzekł, że art. 28 ustawy z 16.12.2010r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011r. Nr 291 poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z 17.12.1998r.o emeryturach i rentach z FUS (tj. Dz.U. Nr 153 z 2009 poz. 1227 ze zm.) dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16.12.2010r. w zakresie w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011r., bez konieczności rozwiązywania stosunku pracy, jest niezgody z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W ocenie Sądu, w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy skutki prawne wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13.11.2012r. znajdują zastosowanie do odwołującego się. Z tego orzeczenia wynika jasno, że ma ono zastosowanie wyłącznie w stosunku do tych emerytów, którzy uzyskali prawo do emerytury w okresie od dnia 8 stycznia 2009r. do dnia 31 grudnia 2010r., bowiem prawo do emerytury nabył przed 1 stycznia 2011 tj. 1 marca 2010.

Sąd podziela w pełni ocenę skutku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, orzekającego niekonstytucyjność przepisów prawa ukształtowane przez orzecznictwo Sądu Najwyższego, stwierdzające, że uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z konstytucją przepis prawa nie może być stosowany przez sąd i inne organy w odniesieniu do stanów faktycznych sprzed ogłoszenia orzeczenia Trybunału (wyrok z 21-11-2006r. II PK 42/06, wyrok z 5-09-2001 II UKN 542/00).

Sąd Najwyższy stwierdził, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego ma skutki retroaktywne, przez co zachodzi konieczność ponownego rozpoznania sprawy, z pominięciem niekonstytucyjnego przepisu (post. SN z 21-11-2008r. V CO 43/08, wyrok z 21-11-2006r. II PK 42/06)

Skoro rozstrzygnięcie zawarte w decyzji z dnia 11-10-2011r. oparte zostało na przepisie art. 103 a ustawy o emeryturach i rentach z FUS i art. 28 ustawy z 16 grudnia 2010r., który został uznany za niekonstytucyjny, to nie mógł on stanowić podstawy wstrzymania wypłaty emerytury wnioskodawcy poczynając od dnia 1 października 2011r. do 31 stycznia 2012r.

Odnośnie odsetek należy wskazać, że zgodnie z art.118 ust.l ustawy emerytalnej organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji. Obowiązek zapłaty odsetek od świadczeń ubezpieczeń społecznych reguluje art.85 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten stanowi, że jeżeli Zakład w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych - nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Zakład popada w opóźnienie, jeżeli miał możliwość ustalenia prawa do świadczenia lub wypłaty określonej wysokości, a nie wykonał swego obowiązku wobec świadczeniobiorcy, mimo upływu 30 dni od tej chwili.

W niniejszej sprawie organ rentowy był zobowiązany stosować obowiązujące prawo, stąd decyzja z dnia 20.09.201l r. Do chwili opublikowania orzeczenia TK nie można przypisać organowi rentowemu nieprawidłowej wykładni lub błędnego zastosowania prawa (por. wyrok SN z dnia 07.04.201 Or. I UK 345/09 ).

Organ rentowy był zobowiązany wydać decyzję o podjęciu wypłaty emerytury skarżącej w ciągu 30 dni od dnia ogłoszenia wyroku TK tj. do dnia 22 grudnia 2012r.

Mając na uwadze, że termin płatności świadczenia emerytalnego odwołującego przypada na dzień 6-go każdego miesiąca i okres między datą ogłoszenia wyroku TK, a najbliższym terminem płatności jest krótszy niż 30 dni to pozwany pozostawał w zwłoce od 7 stycznia 2013r.

Z tych względów Sąd na podstawie w/powołanych i art 477 ¹⁴§ 2 kpc orzekł jak w pkt I i II wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 i 108 § 1 kpc oraz § 11 ust 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28-09-2002. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tj. Dz.U. z 2013r. poz. 490).

SSO Maria Dorywalska