Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2019r.

Sąd Rejonowy w Chełmnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący SSR Sławomir Lewandowski

Protokolant sekr. sąd. Barbara Kotula

po rozpoznaniu w dniu 27 marca 2019 r. w Chełmnie

sprawy z powództwa A. F. (1)

przeciwko małoletniej N. F.,

reprezentowanej przez matkę I. O.,

o obniżenie alimentów

1/ oddala powództwo.

2/ kosztami sądowymi obciąża powoda.

Sygn. akt III RC 137/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 24 sierpnia 2017 r., wniesionym do Sądu rejonowego w Chełmnie w dniu 28 sierpnia 2018 r., powód A. F. (1) wniósł o obniżenie kwoty alimentów należnych jego córce N. F., a ustalonych w ugodzie sądowej z dnia 28 lutego 2017 r., zawartej przed Sądem Rejonowym w Chojnicach, w sprawie o sygnaturze akt III RC 116/16, z kwoty 500 zł. miesięcznie do kwoty 300 zł. miesięcznie. Powód ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu żądania pozwu podniósł, że ustalając wysokość dotychczasowych alimentów Sąd Rejonowy w Chojnicach brał pod uwagę ówczesne zarobki powoda z pracy za granicą. W chwili obecnej – jak twierdził w pozwie – zarabia on znacznie mniej oraz stara się ułożyć na nowo życie z obecną partnerką. (k. 1).

Matka małoletniej pozwanej N. I. O. - na rozprawie w dniu 12 grudnia 2018 r. wniosła o oddalenie powództwa. (k. 22).

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Małoletnia pozwana N. F., urodzona w dniu (...) w C., jest dzieckiem powoda pochodzącym z jego nieformalnego związku z I. O.. Rodzice małoletniej rozstali się krótko po jej urodzeniu. Ugodą sądową z dnia 28 lutego 2017 r., zawartą przed Sądem Rejonowym w Chojnicach w sprawie o sygnaturze III RC 116/16, A. F. (1) zobowiązał się łożyć na rzecz małoletniej N. F. alimenty w kwocie po 500 złotych miesięcznie, płatnych do rąk I. O., do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w zapłacie którejkolwiek z rat, począwszy od 1 września 2016 r. Ponadto powód, w ramach ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem małoletniej N. F., zobowiązał się - począwszy od 1 stycznia 2017 r. - w porozumieniu z I. O., czynić na rzecz małoletniej córki świadczenia pieniężne, bądź w naturze, o równowartości po co najmniej 100 złotych miesięcznie w rocznym okresie rozliczeniowym, przyjmując za okresy rozliczeniowe pełne lata kalendarzowe, począwszy od 1 stycznia 2017 r.

( dowód: ugoda sądowa z dnia 28 lutego 2017 r., zawarta w sprawie o

sygnaturze III RC 116/16 Sądu Rejonowego w Chojnicach

- k. 104 i 105 akt sprawy o sygnaturze III RC 116/16

Sądu Rejonowego w Chojnicach)

W dacie zawarcia powyższej ugody A. F. (1) mieszkał i pracował w Holandii, gdzie pracował w firmie (...) w D. w oparciu o umowę o pracę na czas określony. Zarobki powoda kształtowały się na poziomie ponad 1000 euro miesięcznie. Małoletnia pozwana, która była wówczas w wieku 4 lat, i jej matka I. O. mieszkały w mieszkaniu należącym do dziadków pozwanej. Matka małoletniej pozwanej nie pracowała w tym okresie zarobkowo, zajmowała się wychowaniem córki i utrzymywała się ze świadczeń społecznych. Pozostawała w konkubinacie i z tego związku spodziewała się dziecka.

( dowód: akta sprawy Sądu Rejonowego w Chojnicach o sygn. III RC
116/16 – k. 103 akt sprawy Sądu Rejonowego w Chojnicach o

sygn. III RC 116/16)

Powód A. F. (1) w dacie wniesienia pozwu w niniejszej sprawie był zatrudniony na czas określony od dnia 01 czerwca 2018 r. do dnia 19 listopada 2018 r. w firmie (...) jako kierowca pojazdów ciężarowych o masie poniżej 3,5 t. Jego średnie miesięczne wynagrodzenie netto za okres od czerwca 2018 r. do października 2018 r. wynosiło około 1740 zł. Powód A. F. (1) posiada wykształcenie zawodowe, z zawodu jest mechanikiem samochodowym. Na początku marca 2019 r. wrócił z Holandii do Polski. Pracował tam w betoniarni przez okres dwóch miesięcy, z wynagrodzeniem około 300 euro tygodniowo. Aktualnie nie jest nigdzie zatrudniony. Żyje w nieformalnym związku z M. L.. Poza małoletnią N. nie ma innych dzieci. Nie ma majątku. Wraz z matką C. F. mieszka w domu w J., który stanowi własność jego brata. A. F. (1) nie płaci czynszu za mieszkanie, ale dokłada się do kosztów utrzymania. Bieżące opłaty mieszkaniowe w rozliczeniu miesięcznym wynoszą: za wodę i ścieki - ok. 84 zł., za śmieci - ok. 48 zł., za energię elektryczną - ok. 116 zł., a dniu 2 stycznia 2019 r. powód zakupił drewno opałowe za kwotę 400 zł. Powód i jego matka prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, wspólnie kupują żywność na własne potrzeby. Z tytułu emerytury C. F. otrzymuje kwotę 1004,72 zł. miesięcznie.

dowód: zaświadczenie o zarobkach powoda A. F. (1) z dnia

16.08.2018 r. – k. 2 akt, świadectwo pracy powoda A. F. (1)

- k. 21 akt, zaświadczenie o zarobkach powoda A. F. (1)

z dnia 31.10.2018 r. – k. 21 akt, faktura 002939/2017/ID/W1

z dnia 03.10.2017 r. - k. 21 akt, faktura za energię elektryczną z

dnia 18.10.2018 r. - k. 21 akt, przekaz pocztowy – emerytura

C. F. - k. 21 akt, faktura za drewno opałowe - k. 30 akt,

potwierdzenia wykonania przelewów krajowych – k. 21 akt,

zeznania powoda A. F. (1) - k. 38v akt)

Matka małoletniej pozwanej I. O. z zawodu jest sprzedawcą, ma wykształcenie zawodowe. Obecnie nie pracuje, zajmuje się w domu dziećmi. Oprócz córki N. – małoletniej pozwanej - ma - ze związku z obecnym konkubentem - syna w wieku 2 lat. Konkubent matki małoletniej pozwanej pracuje dorywczo. Razem mieszkają w wynajmowanym mieszkaniu w miejscowości B., płacąc z tego tytułu czynsz najmu w wysokości 800 zł. miesięcznie. Poza tym ponoszą oni bieżące wydatki mieszkaniowe w wysokości: około 80 zł. miesięcznie z tytułu opłat za zużywaną energię elektryczną, około 40 zł. miesięcznie z tytułu opłaty za wytwarzane śmieci, około 58 zł. miesięcznie z tytułu opłaty za wodę i ścieki. Matka małoletniej pozwanej I. O. nie ma własnych źródeł dochodu, otrzymuje jedynie – poza alimentami wypłacanymi przez Fundusz Alimentacyjny - zasiłek rodzinny i świadczenie 500+ z programu rządowego na córkę N..

(dowód: umowa najmu mieszkania - k. 35 akt,

faktura nr (...) z dnia 31.12.2018 r. - k. 35 akt,

faktura nr (...) z dnia 22.03.2019 r. - k. 35 akt,

pokwitowanie opłaty za odpady komunalne - k. 35 akt,

zeznania I. O. - k. 38v akt)

Małoletnia pozwana N. O. ma ukończone 6 lat. Jest dzieckiem zdrowym. Dziewczynka poza przeziębieniami, grypą nie choruje przewlekle. Uczęszcza do oddziału przedszkolnego do klasy zerowej, gdzie korzysta m. In. z możliwości udziału w organizowanych tam wycieczkach. Jej miesięczny – ponoszony przez matkę małoletniej pozwanej - koszt wyżywienia w przedszkolu wynosił: w styczniu 2019 r. - 60 zł., w lutym 2019 r. - 30 zł., w marcu 2019 r. - 64 zł., a w kwietniu 2019 r. - 36 zł.

( dowód: rachunki za obiady szkolne N. F. - k. 35 akt,

zeznania I. O. - k. 38v akt)

W Powiatowym Urzędzie Pracy w C. w okresie od 01 lipca 2018 r. do 17 grudnia 2018 r. nie było zgłoszonych ofert pracy dla osób z zawodem mechanik samochodowy, natomiast Urząd ten dysponował szeregiem ofert pracy dla osób nie posiadających kwalifikacji zawodowych z proponowanym wynagrodzeniem brutto w wysokości od 2100 zł. miesięcznie do 2250 zł. miesięcznie. Natomiast w Powiatowym Urzędzie Pracy w C. w okresie od 01 lipca 2018 r. do dnia 21 grudnia 2018 r. zgłoszonych było: 60 ofert pracy na 70 miejsc na stanowisko pracy sprzedawca z wynagrodzeniem w przedziale od 2100 zł. do 3000 zł. miesięcznie brutto, 28 ofert pracy na 70 miejsc na stanowisko pracy robotnik gospodarczy z wynagrodzeniem w przedziale od 2100 zł. do 2300 zł. miesięcznie brutto i 11 ofert pracy na 25 miejsc na stanowisko przeciwnik fizyczny z proponowanym wynagrodzeniem w przedziale od 2100 zł. do 5000 zł. miesięcznie brutto.

(dowód: pismo z Powiatowego Urzędu Pracy w C. z dnia

17.12.2018 r. – k. 25 – 26, pismo z Powiatowego Urzędu

Pracy w C. z dnia 21.12.2018 r. – k. 27)

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów przedstawionych przez strony do akt sprawy i nadesłanych na żądanie Sądu, wyższej szczegółowo opisanych, którym przyznał w całej rozciągłości walor wiarygodności, ponieważ nie były one przez żadną ze stron procesu kwestionowane.

Sąd dał również wiarę zeznaniom powoda A. F. (1) i matki małoletniej pozwanej I. O., albowiem zaznania powoda i matki małoletniej pozwanej są spójne, logiczne i znajdują potwierdzenie – co do zasady - w treści w/w wiarygodnych – zdaniem Sądu - dokumentów. W przypadku występowania niewielkich rozbieżności między zeznaniami powoda i matki małoletniej pozwanej, a złożonymi przez nich dokumentami, Sąd - przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy - uwzględnił dane wynikające z w/w dokumentów.

Sąd dokonał także ustaleń stanu faktycznego w oparciu o akta sprawy prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Chojnicach o sygnaturze III RC 116/16, z których to akt sprawy Sąd dopuścił w niniejszej sprawie dowód.

Zgodnie z art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W myśl art. 135 § 1 i 2 k. r. o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Natomiast - stosownie do treści przepisu art. 138 k. r. o. - zmiana wysokości świadczenia alimentacyjnego jest możliwa wówczas, gdy w sytuacji uprawnionego bądź zobowiązanego do alimentacji nastąpiła istotna zmiana stosunków. Innymi słowy rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 k. r. o. wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się orzeczenia zasądzającego poprzednie alimenty, ze stanem istniejącym w dacie orzekania w niniejszej sprawie, zaś ewentualne modyfikacje zakresu obowiązku alimentacyjnego możliwe są tylko w przypadku ustalenia, iż zaistniały trwałe i istotne zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego bądź możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. To, czy zmiany są takie, zależy od tego kiedy ostatnio nastąpiła konkretyzacja stosunku alimentacyjnego i jakie okoliczności faktyczne powodują zmianę w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego czy możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentów.

Bezsporne jest to, iż od ostatniej konkretyzacji stosunku alimentacyjnego miedzy stronami do chwili orzekania w niniejszej sprawie upłynęły 2 lata. W tym okresie istotne zmiany nastąpiły w zakresie jego sytuacji rodzinnej i jego możliwości majątkowych zarówno po stronie powoda jak i po stronie matki małoletniej pozwanej.

Powód obecnie pozostaje w nieformalnym związku z M. L.. Przebywa co do zasady na terenie Polski i nie pracuje aktualnie zarobkowo. W dacie ustalania alimentów w dotychczasowej wysokości powód mieszkał i pracował zarobkowo na terenie Holandii, osiągając tam wynagrodzenie w wysokości około 1000 euro miesięcznie.

Matka małoletniej pozwanej I. O. mieszkała wówczas – wraz z małoletnią pozwaną, która była w owym czasie jej jedynym dzieckiem - w mieszkaniu należącym do dziadków pozwanej, nie pracowała w tym okresie zarobkowo, zajmując się wychowaniem córki i utrzymywała się ze świadczeń społecznych. Pozostawała w konkubinacie i z tego związku spodziewała się dziecka. Obecnie wynajmuje ona – wraz ze swoim konkubentem – mieszkanie, ponosząc w związku z tym – wraz ze swoim konkubentem - opłaty mieszkaniowe w łącznej wysokości około 1000 zł. miesięcznie. Ponadto ma ona obecnie na swoim utrzymaniu – poza małoletnią pozwaną – jeszcze jedno dziecko – syna w wieku 2 lat.

Istotne zmiany zaszły również w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej pozwanej N. F., które uległy zwiększeniu na skutek rozwoju zarówno fizycznego jak i psychicznego małoletniej pozwanej, która w dacie ustalania alimentów w dotychczasowej wysokości była w wieku 4 lat, a obecnie ma ona ukończone lat 6.

Mając na uwadze wyżej przedstawione zmiany w zakresie sytuacji rodzinnej zarówno powoda jak i matki małoletniej pozwanej, w zakresie sytuacji zarobkowej powoda i w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej pozwanej, zważając, że są to zmiany istotne i o trwałym charakterze, Sąd uznał, że spełnione zostały przesłanki przewidziane w art. 138 k. r. o., umożliwiające – co do zasady – żądanie zmiany umowy lub orzeczenia ustalających alimenty.

Same spełnienie przesłanek przewidzianych w art. 138 k. r. o. nie oznacza jednak, iż w konkretnej sprawie wysokość alimentów musi zostać zmieniona. Zbadać bowiem należy jeszcze, czy – mimo zmiany stosunków przewidzianych w art. 138 k. r. o. zaistniałych po obu stronach postępowania – dotychczasowa wysokość alimentów odpowiada przesłankom przewidzianym w art. 135 k. r. o. czy też wymaga ona – w świetle brzmienia tego artykułu – korekty.

Jak wyżej stwierdzono, w myśl art. 135 § 1 i 2 k. r. o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, zaś wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego. Przez możliwości zarobkowe pozwanego należy przy tym rozumieć dochody możliwe do uzyskania przez stronę przy maksymalnym możliwym w danych warunkach wykorzystaniu możliwości uzyskania tych dochodów, nie zaś dochody faktycznie przez stronę uzyskiwane, które mogą być niższe od dochodów możliwych do osiągnięcia. W przypadku, w którym możliwości zarobkowe i majątkowe osoby zobowiązanej do alimentacji nie wystarczają do pełnego zaspokojenia usprawiedliwionych osoby uprawnionej do alimentacji potrzeby te powinny być zaspokojone w takim zakresie, na jaki pozwala sytuacja zarobkowa i majątkowa osoby zobowiązanej do alimentacji.

Oceniając możliwości zarobkowe powoda Sąd doszedł do wniosku, że powód – podejmując pracę zarobkową nawet na stanowisku pracy nie wymagającym szczególnych kwalifikacji, może osiągać – w świetle przedstawionej wyżej informacji z Powiatowego Urzędu Pracy w C. - wynagrodzenie w wysokości co najmniej 2250 zł. miesięcznie brutto. Jednakże - w ocenie Sądu - możliwości zarobkowe powoda są znacznie wyższe. Powód A. F. (2) jest osobą młodą, ma lat 30, jest z wykształcenia mechanikiem samochodowym, nie ma - poza małoletnią pozwaną N. F. - innych dzieci i powinien wykazać się większą mobilnością i poszukiwać pracy w najbliższych większych miejscowościach, t. j. n. p. w T. bądź B., gdzie możliwości zarobkowe są większe. Małoletnia pozwana, która jest w wieku 6 lat, nie ma żadnych własnych dochodów ani własnego majątku, pozostając na utrzymaniu i wychowaniu swojej matki, która wyczerpuje tymi swoimi staraniami w znacznej części - stosownie do art. 135 § 2 k. r. o. – swój obowiązek alimentacyjny wobec małoletniej N. F.. Tym samym należy uznać, że to właśnie na powodzie powinien w przeważającej części spoczywać finansowy obowiązek dostarczania środków utrzymania dla małoletniej pozwanej.

Nie można mieć przy tym wątpliwości, że w okresie od ustalenia alimentów w dotychczasowej wysokości, wzrósł zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletniej pozwanej, a tym samym wzrosły wydatki na pokrycie jej usprawiedliwionych potrzeb. Obecnie małoletnia pozwana jest 6-letnią dziewczynką, a wydatki związane z jej wyżywieniem, ubraniem, leczeniem, nauką, zabezpieczeniem środków higieny, aktywności fizycznej i. t. p. są inne niż wydatki na pokrycie tych potrzeb u 4 letniego dziecka, jakim była pozwana podczas orzekania w sprawie III RC 116/16 Sądu Rejonowego w Chojnicach.

W ocenie Sądu nierealne jest stanowisko powoda, iż utrzymanie 6 letniej małoletniej pozwanej zamyka się kwotą 300 zł. miesięcznie. Nie uszło uwadze Sądu to, iż matka małoletniej pozwanej otrzymuje z rządowego programu Rodzina 500+ świadczenie na N. w kwocie 500 zł. miesięcznie, ale ta pomoc państwa nie jest wliczana do dochodów. Niewątpliwie powinna służyć dla sfinansowania np. zamiłowań dziecka, ale przy ustalaniu alimentów nie jest brana pod uwagę.

Oceniając wszystkie okoliczności Sąd doszedł do wniosku, iż – mimo spełnienia przesłanek z art. 138 k. r. o. – w niniejszej sprawie nie zachodzą warunki uzasadniające obniżenie alimentów płaconych przez powoda na rzecz małoletniej pozwanej. Zmiana stosunków z art. 138 k. r. o. zaszła bowiem zarówno po stronie powodowej jak i pozwanej, zaś dotychczasowa wysokość alimentów, będących udziałem powoda w kosztach utrzymania i wychowania małoletniej pozwanej, odpowiada przesłankom przewidzianym w art. 135 § 1 i § 2 k. r. o., co powoduje konieczność oddalenia powództwa.

O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 98 k. p. c. obciążając powoda, jako stronę przegrywającą, kosztami procesu.