Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior (spr.)

Sędziowie SO Małgorzata Jarząbek

SO Monika Rosłan-Karasińska

Protokolant Mariusz Żelazek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 stycznia 2019 r. w W.

sprawy P. G.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek apelacji wniesionej przez odwołującego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 stycznia 2018 r., sygn. akt VI U 322/17

oddala apelację.

SSO Małgorzata Jarząbek SSO Renata Gąsior SSO Monika Rosłan-Karasińska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 29 stycznia 2018 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po rozpoznaniu sprawy P. G. przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. o ustalenie stopnia niepełnosprawności w związku z odwołaniem P. G. od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z 31 lipca 2017 roku, Nr (...), oddalił odwołanie.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

U P. G. rozpoznano marskość poalkoholową wątroby w okresie wydolności narządowej, przebyte ostre zapalenie trzustki i zespół zależności alkoholowej.

W dniu 14 czerwca 2017 roku Powiatowy Zespół Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. postanowił zaliczyć P. G. do osób z lekkim stopniem niepełnosprawności z powodu rozpoznania alkoholowego stłuszczenia wątroby i stanu po przebytym ostrym zapaleniu trzustki.

W dniu 31 lipca 2017 roku Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. utrzymał w mocy orzeczenie Powiatowego Zespołu Do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W..

Zgodnie z opinią biegłego lekarza sądowego z zakresu chorób wewnętrznych i gastroenterologii dra med. S. O., stwierdzone upośledzenie funkcji ustroju wywołane alkoholizmem powoduje upośledzenie zdolności do pracy zarobkowej, jednak może być on zatrudniony w otwartym rynku pracy, przy uwzględnieniu istniejących przeciwskazań. Nie wymaga on opieki oraz pomocy innej osoby w spełnianiu podstawowych funkcji życiowych; stwierdzenie stałego stopnia wynika z braku możliwości poprawy stanu zdrowia, a nawet istnieje pewność, że się on pogorszy, ponieważ powód jest aktywnym alkoholikiem. Biegły wskazał, że P. G., lat 40, z zawodu pracownik budowlany, od 3 lat bez zatrudnienia, nadużywający alkoholu, przyprowadzony na badanie przez strażnika sądowego, ponieważ był on pod wpływem alkoholu, przebył ostre zapalenie trzustki przed dwoma laty. Leczony jest (...), (...) i (...). Stwierdzone upośledzenie funkcji ustroju powoduje istnienie niepełnosprawności stopnia lekkiego istniejącego od czerwca 2017 roku.

Apelację od powyższego wyroku (...) G., zaskarżając powyższy wyrok w całości. Ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez stwierdzenie u niego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności . Uzasadniając swoje stanowisko odwołujący wskazał, że od 2015 roku, kiedy został u niego stwierdzony II stopień niepełnosprawności, jego stan zdrowia nie uległ poprawie. Apelujący wskazał również, że w 2017 roku trafił do szpitala. Biegły sądowy lekarz nie został zapoznany z całą dokumentacją choroby i nie wiedział, że ubezpieczony ma stwierdzoną cukrzycę i nadciśnienie tętnicze. Ubezpieczony podkreślił, że zasiłek otrzymywany w związku z III stopniem niepełnosprawności nie pozwala mu na zakup niezbędnych leków (apelacja z 26 lutego 2018 roku, k. 62 - 63 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

W świetle całokształtu materiału dowodowego apelacja ubezpieczonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Tytułem wstępu wskazać należy, że analiza treści apelacji prowadzi do wniosku, że skarżący bez podania podstawy prawnej oraz nie formułując konkretnych zarzutów w apelacji, zarzucił Sądowi I instancji błędną ocenę materiału dowodowego. Skarżący powołał się bowiem na brak dokonania przez Sąd Rejonowy wszechstronnej oceny opinii biegłych sądowych na okoliczność oceny jego stanu zdrowia. Uchybienie to, zważywszy że Sąd Odwoławczy jest sądem merytorycznym i w konsekwencji jest uprawniony do dokonania własnej oceny prawnej zgłoszonego przez powoda żądania, nie uniemożliwiło w okolicznościach niniejszej sprawy przeprowadzenia kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku. Sformułowany przez skarżącego zarzut odnosi się bowiem do błędu w ustaleniach faktycznych, a zatem do naruszenia przepisu prawa procesowego, tj. art. 233 k.c. zgodnie, z którym Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Tym samym prawidłowość zastosowania wskazanej normy prawnej w kontekście jednoznacznej treści powołanego przez skarżącego zarzutu apelacyjnego, nie budzi zdaniem Sądu Okręgowego żadnych wątpliwości.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie było zatem ustalenie, czy stan zdrowia P. G. uzasadnia wydanie w stosunku do niego orzeczenia o zaliczeniu go do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

W systemie apelacyjnym, Sąd Odwoławczy jest przede wszystkim instancją merytoryczną, a nie kontrolną, jak w systemie rewizyjnym. Merytoryczny charakter Sądu II instancji został określony przede wszystkim w art. 382 k.p.c., stanowiącym że Sąd Odwoławczy orzeka na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu w I instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym.

Oznacza to, że Sąd ten nie może poprzestać na ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych, w każdym wypadku musi bowiem dokonać ponownych ustaleń faktycznych, na podstawie powtórnej oceny dowodów przeprowadzonych przez Sąd I instancji, z uwzględnieniem dowodów dopuszczonych dodatkowo w postępowaniu apelacyjnym (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 roku, sygn. akt II CKN 704/97). Merytoryczny charakter orzekania Sądu Apelacyjnego polega właśnie na tym, że ma on obowiązek poczynić własne ustalenia i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego, czyli dokonać ich subsumcji. Jedynie w sytuacji, gdy podziela ustalenia Sądu niższej instancji, może ograniczyć się do stwierdzenia, że przyjmuje je za własne, gdyż szczegółowe powtarzanie analizy i roztrząsanie wszystkich dowodów staje się wtedy niecelowe. Konsekwencją tej samodzielności ustaleń Sądu Odwoławczego jest uchwalona przez Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów zasada prawna zgodnie, z którą Sąd II instancji może zmienić ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania wyroku Sądu I instancji bez przeprowadzenia postępowania dowodowego uzasadniającego odmienne ustalenia, chyba że szczególne okoliczności wymagają ponowienia lub uzupełnienia tego postępowania (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1999 roku, sygn. akt III CZP 59/98).

Sąd Okręgowy miał na względzie, że w sprawach dotyczących oceny stanu zdrowia, w których ustaleń faktycznych dokonuje się na podstawie dowodów, wymagających wiedzy medycznej, a więc wiadomości specjalnych, zasadniczym dowodem w postępowaniu sądowym jest dowód z opinii biegłego sądowego lekarza lub zespołu biegłych, mający na celu ustalenie stanu zdrowia odwołującego. Wobec powyższego, Sąd Okręgowy w niniejszej sprawie, dokonał uzupełnienia materiału dowodowego, a mianowicie dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza diabetologa na okoliczność, ustalenia czy odwołujący P. G. jest osobą niepełnosprawną, a jeżeli tak, to do jakiego stopnia niepełnosprawności zalicza się: znacznego, umiarkowanego, czy lekkiego oraz, czy naruszenie sprawności organizmu jest trwałe, czy okresowe, na jaki czas i kiedy powstało.

Przeprowadzone w ramach postępowania apelacyjnego dowody pozwalają na poczynienie przez Sąd II instancji następujących ustaleń własnych, które uzupełniają stan faktyczny sprawy.

Z badania P. G. i dokumentacji medycznej wynika, że odwołujący wymaga systematycznego leczenia, okresowej weryfikacji dawek insuliny, systematycznego oznaczania poziomów glikemii a także przestrzeganie diety cukrzycowej. Przebieg schorzenia jest jednak stabilny, bez ciężkich udokumentowanych niedocukrzeń. W trakcie trwania cukrzycy nie doszło do pojawienia się późnych narządowych powikłań cukrzycy. Naruszona sprawność organizmu sprowadza lekki stopień niepełnosprawności okresowo do 30 czerwca 2019 roku według schorzeń oznaczonych symbolem przyczyny niepełnosprawności 11-1. W okresie wydania orzeczenia przez Wojewódzki Zespól do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności tj. w dniu 31 lipca 2017 roku u ubezpieczonego nie było jeszcze postawionego rozpoznania cukrzycy. Powyższe rozpoznanie ustalono w listopadzie 2017 roku ( opinia biegłego diabetologa dr n. med. E. R., k. 90 - 91 a.s.).

Sąd Okręgowy podziela w pełni opinię biegłej diabetologa dr n. med. E. R., uznając ją za logiczną, spójną, opartą na dokumentacji lekarskiej, a także na fachowej wiedzy i doświadczeniu zawodowym biegłej sądowej.

Sąd Okręgowy w pełni uznał wartość dowodową opinii złożonej w sprawie przez biegłą lekarza diabetologa oraz podzielił - jako przekonujące - wnioski wypływające z jej treści. Wnioski orzecznicze są logicznie i zostały prawidłowo przez biegłą uzasadnione. Opinia ta nie zawiera żadnych braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. W ocenie Sądu złożona opinia daje wystarczający i pełny obraz stanu zdrowia wnioskodawcy, istotny z punktu widzenia ustalenia stopnia niepełnosprawności.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2018 r., poz. 511 t.j.) do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającej czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 powołanej ustawy do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Na podstawie opinii biegłego sądowego diabetologa E. R. sporządzonej w toku postępowania apelacyjnego, jak również w oparciu o opinie główną i uzupełniającą biegłego z zakresu chorób wewnętrznych S. O. wydane w toku postępowania przez Sądem I instancji należało uznać, że P. G. jest osobą niepełnosprawną w stopniu lekkim. Postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem I i II instancji, nie wykazało aby były podstawy do stwierdzenia u ubezpieczonego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Argumentacja odwołującego, pozbawiona zarzutów merytorycznych i ograniczająca się praktycznie w całości do prezentacji jego sytuacji zdrowotnej i życiowej, nie mogła wpłynąć na ocenę opinii specjalistów, a tym samym na odrzucenie poczynionych na ich podstawie ustaleń faktycznych odnoszących się do stanu zdrowia P. G.. Również subiektywne odczucia odwołującego co do własnego stanu zdrowia, zaprezentowane w apelacji, nie mogły wzruszyć prawidłowości oceny dokonanej przez Sąd Rejonowy. Z kolei akcentowany w apelacji i we wcześniejszych pismach fakt kwalifikowania odwołującego jako osoby niepełnosprawnej w stopniu lekkim, jest o tyle istotny dla niniejszej sprawy, o ile ma wpływ na ocenę stanu zdrowia odwołującego z perspektywy stwierdzenia ewentualnego istnienia dalszej niepełnosprawności. Okoliczność ta nie oznacza natomiast przyjęcia niejako automatycznie, że stwierdzenie u odwołującego stopnia niepełnosprawności w stopniu lekkim musi prowadzić do uznania, że przeradza się on w niepełnosprawność w stopniu innym, wyższym. Nie można bowiem z góry zakładać, że stopień niepełnosprawności ulega automatycznie gradacji wraz z upływem czasu; jest to kategoria podlegająca badaniu i ocenie każdorazowo w przypadku żądania stwierdzenia istnienia niepełnosprawności przez wnioskodawcę.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu, a wniesiona apelacja jest subiektywną polemiką skarżącego z prawidłowym rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego. Słusznie Sąd I instancji przyjął, że skarżący winien być obecnie zaliczony do lekkiego stopnia niepełnosprawności, a nie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, gdyż nie występuje u niego takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje niezdolność do pracy albo zdolność do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Zaakcentować jednak należy, że Sąd II instancji nie neguje stanu zdrowia skarżącego, jednakże dla ustalenia innego niż lekki stopnia niepełnosprawności, niezbędne jest stwierdzenie występowania przesłanek określonych w cytowanej ustawie oraz w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 roku w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2015r. poz. 1110).

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację strony skarżącej jako całkowicie bezzasadną.

SSO Małgorzata Jarząbek SSO Renata Gąsior SSO Monika Rosłan-Karasińska

ZARZĄDZENIE

(...)