Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach

Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2019 r. w Katowicach

sprawy z odwołania A. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w Katowicach z dnia 15 października 2018 r. sygn. akt X U 1415/18

oddala apelację.

/-/SSA J.Pietrzak /-/SSA M.Procek /-/SSA T.Szweda
Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 2425/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 października 2018r. Sąd Okręgowy w Katowicach zmienił decyzję organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia
8 czerwca 2018r. i przyznał ubezpieczonemu A. S. prawo do emerytury górniczej, na podstawie art. 50a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. nr 153, poz. 1227 ze zm. - dalej jako ustawa emerytalna), począwszy od dnia złożenia wniosku.

Sąd Okręgowy wskazał, iż bezspornym jest, że ubezpieczony A. S., począwszy od dnia 3 maja 2012r. nabył prawo do emerytury górniczej, na podstawie art. 50e ustawy emerytalnej, po przepracowaniu 25 lat pracy górniczej, bez względu na wiek.

Ubezpieczony ukończył 50 rok życia w dniu(...).

Ponadto Sąd ten podniósł, że nie jest kwestionowane, iż po nabyciu prawa
do emerytury skarżący przepracował, co najmniej 30 miesięcy, podlegając ubezpieczeniom społecznym.

W dniu 28 maja 2018r. ubezpieczony złożył kolejny wniosek o emeryturę.
W odpowiedzi organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Zdaniem Sądu Okręgowego, z poczynionych ustaleń wynika, że ubezpieczony A. S. nie nabył - do dnia złożenia wniosku z dnia 28 maja 2018r. - prawa
do emerytury górniczej, na podstawie art. 50a ust. 1 lub 2 ustawy emerytalnej, natomiast prawo takie nabył w 2012r., w oparciu o przepis art. 50e tejże ustawy. Sąd Okręgowy podniósł przy tym, iż pracownik, który pobiera emeryturę górniczą na podstawie art. 50e ustawy emerytalnej, po spełnieniu warunków przewidzianych w art. 50a, tj. po uzyskaniu wieku, o którym mowa w cytowanym przepisie, ma prawo do nabycia emerytury
na podstawie tego właśnie przepisu, a co za tym idzie, ma prawo do obliczenia świadczenia
w oparciu art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej, jeżeli przepracował, po uzyskaniu prawa
do emerytury, 30 miesięcy. W ocenie Sądu Okręgowego, emerytury określone w art. 50e
i art. 50a ustawy emerytalnej nie są takimi samymi świadczeniami, inne bowiem są warunki ich uzyskania. W pierwszym wypadku, o przyznaniu prawa do górniczej emerytury decyduje wyłącznie okres (25 lat) wykonywania kwalifikowanej pracy górniczej (pod ziemią stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy). Posiadanie określonego wieku nie ma w tym wypadku żadnego znaczenia, z kolei do nabycia prawa do górniczej emerytury na podstawie art. 50a konieczne jest - obok posiadania pracy górniczej (wraz z pracą równorzędną) w odpowiednim wymiarze - uzyskanie stosownego wieku emerytalnego (55 lub 50 lat). Różne zatem są warunki do nabycia prawa do emerytur górniczych w oparciu o oba przepisy, a tę odrębność obu świadczeń dostrzegł sam ustawodawca, który Rozdział 3a Działu II ustawy z 17 grudnia 1998r. zatytułował: Emerytury górnicze.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż decyzja organu rentowego odmawiająca ubezpieczonemu prawa do emerytury górniczej, a w następstwie tego do obliczenia świadczenia emerytalnego ponownie, nie odpowiada powołanym wyżej przepisom, tym samym odwołanie znajduje oparcie w art. 50a emerytalnej.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd ten, na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.

W apelacji od przedstawionego rozstrzygnięcia organ rentowy, zarzucając Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 50a ustawy emerytalnej przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyznaniu ubezpieczonemu prawa do emerytury, poczynając
od 1 czerwca 2018r., wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania w całości oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Zdaniem apelującego, prawo do emerytury górniczej można uzyskać tylko raz i ubezpieczony uzyskał je na podstawie decyzji z 12 czerwca 2012r. Otóż bowiem - według skarżącego - osoby, które wystąpią do ZUS z wnioskiem o emeryturę górniczą, mogą uzyskać uprawnienie do tej emerytury bądź na podstawie art. 50e, bądź na podstawie art. 50a powołanej ustawy. Ubezpieczony nie jest osobą, która nabywa prawo do kolejnej emerytury, mając wcześniej ustalone prawo do innego świadczenia. Pomimo tego, iż warunki do uzyskania emerytury górniczej uregulowano w dwóch odrębnych jednostkach redakcyjnych, faktycznie są to świadczenia tożsame.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Przyjmując ustalenia poczynione przez Sąd pierwszej instancji jako własne uznał,
że apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutu apelacji, należy wskazać za Sądem Najwyższym,
iż na emeryturę górniczą można przechodzić kilka razy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2017r., I UZ 61/16). W utrwalonym orzecznictwie przyjmuje się bowiem odrębność emerytur, wobec różnych podstaw prawnych (tytułów) ich przyznawania, co oznacza, że na emeryturę można przechodzić kilka razy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 4 lipca 2013r., II UZP 4/13). Trzeba przy tym podnieść, że ubezpieczonemu, który nabył prawo do emerytury górniczej bez względu na wiek przysługuje prawo
do kolejnej emerytury górniczej z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego przewidzianego
dla tego rodzaju świadczenia. Zgodnie z dyspozycją art. 50a ust. 2 w związku z art. 50a ust. 1 ustawy emerytalnej, górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki: ukończył 50 lat życia, ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie
z okresami pracy równorzędnej co najmniej 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 i nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Brak jednocześnie jakiejkolwiek regulacji prawnej wykluczającej możliwość nabycia prawa do emerytury górniczej unormowanej w art. 50a ust. 2 ustawy emerytalnej
w przypadku ubezpieczonego, który uzyskał już prawo do emerytury górniczej z art. 50e
tej ustawy, tj. emerytury przysługującej bez względu na wiek i zajmowane stanowisko
z tytułu wykonywania przez 25 lat pracy górniczej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Stanowisko to nie budzi żadnych wątpliwości w orzecznictwie sądowym
(por. uzasadnienia wyroków Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 26 kwietnia 2016r.,
III AUa 1415/15 oraz z dnia 3 listopada 2016r., III AUa 1200/16). Przepisy art. 50a i art. 50e ustawy emerytalnej stanowią autonomiczne i odrębne względem siebie podstawy nabycia prawa do dwóch odrębnych emerytur górniczych. Pierwsza dotyczący emerytury górniczej
w wieku obniżonym, która przysługuje po osiągnięciu wymaganego wieku i odpowiedniego stażu jakiejkolwiek pracy górniczej i równorzędnej. Druga dotyczy emerytury górniczej
bez względu na wiek i zajmowane stanowisko, która przysługuje, bez względu na wiek,
po przepracowaniu 25 lat kwalifikowanej pracy górniczej - wykonywanej pod ziemią stale
i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Tak więc, ubezpieczony, po wypełnieniu przesłanek art. 50a ustawy emerytalnej, nabył prawo od emerytury górniczej w obniżonym wieku, na której wysokość wpływa dyspozycja normy art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej.

Konkludując, Sąd drugiej instancji uznał, że apelacja jest bezzasadna i na mocy
art. 385 k.p.c. orzekł o jej oddaleniu.

/-/SSA J.Pietrzak /-/SSA M.Procek /-/SSA T.Szweda
Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR