Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUz 175/18

POSTANOWIENIE

Dnia 27 czerwca 2018r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Michał Bober

Sędziowie: SA Lucyna Ramlo

SO del. Tomasz Koronowski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2018r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy M. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z odwołania od orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 14 marca 2018r.

na skutek zażalenia M. K.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 maja 2018r., sygn. akt VII U 1570/18

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSA Lucyna Ramlo SSA Michał Bober SSO del. Tomasz Koronowski

Sygn. akt III AUz 175/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 4 maja 2018r., sygn. akt VII U 1570/18, Sąd Okręgowy w Gdańsku odrzucił odwołanie M. K. od orzeczenia komisji lekarskiej ZUS z dnia 14 marca 2018r. Sąd ten wyjaśnił, że zgodnie z art. 477 9 § 1 k.p.c. odwołanie do sądu służy od decyzji organów rentowych, a w sprawie wnioskodawcy Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wydał decyzji, gdyż prokuratorzy nie otrzymują świadczeń rentowych od pozwanego. Orzeczenie Komisji Lekarskiej nie jest decyzją, a orzeczeniem lekarskim, od którego nie służy odwołanie, więc na mocy art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. odwołanie zostało odrzucone, bo droga sądowa jest niedopuszczalna.

Ubezpieczony złożył zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o jego uchylenie. W uzasadnieniu wywodzono, że zgodnie z art. 101 ustawy Prawo o prokuraturze w sprawach o roszczenia ze stosunku służbowego prokuratorowi przysługuje droga postępowania przed sądem właściwym dla spraw pracowniczych. Norma ta kształtuje w sposób ogólny prawo prokuratora skorzystania z drogi postępowania sądowego we wszelkich sprawach dotyczących stosunku służbowego - a do takich należy kwestia przejścia w stan spoczynku. Przepis ten zatem w sposób jednoznaczny otwiera drogę kontroli sądowej wszelkich orzeczeń organów administracyjnych dotyczących stosunku służbowego.

Po wtóre wskazać należy na charakter orzeczeń komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wydających orzeczenie w następstwie odwołania od decyzji lekarza orzecznika ZUS w przedmiocie ustalenia zdolności do pracy. Mianowicie orzeczenie te mają charakter wiążący dla organu rentowego w zakresie ustalenia okoliczności faktycznej - zdolności do pracy lub jej braku. Organ rentowy, wydając decyzję w przedmiocie świadczenia, nie posiada zgodnie z odpowiednimi przepisami kompetencji do zmiany stanowiska wyrażonego w orzeczeniu komisji. Powyższe oznacza, iż orzeczenie takie w istocie stanowi element decyzji w przedmiocie świadczenia, a ponadto, samo w sobie wywiera bezpośrednie skutki prawne dla zainteresowanego i jako takie podlega zaskarżeniu do sądu, w ramach odwołania od decyzji w przedmiocie świadczenia. Co więcej, w sytuacji wydania orzeczenia o zdolności do pracy, orzeczenie takowe staje się w istocie zasadniczym elementem decyzji o świadczeniach i jako takie podlega kontroli sądowej.

Odnosząc powyższe do zaskarżonego orzeczenia, zdaniem skarżącego uznać należy, iż Sąd l instancji błędnie ocenił charakter przedmiotowego orzeczenia komisji lekarskiej ZUS. Sąd mianowicie winien wziąć przede wszystkim pod uwagę nie nazwę, lecz charakter prawny orzeczenia, od którego odwołał się skarżący. Otóż jest niewątpliwym, iż orzeczenie te wywiera daleko idące skutki dla jego sytuacji prawnej, zamykając mu drogę do ubiegania się o świadczenie będącej odpowiednikiem świadczenia rentowego - wynagrodzenia przysługującego prokuratorowi, który przeszedł w stan spoczynku z uwagi na chorobę lub utratę sił. W istocie zatem ma ono dokładnie taki sam charakter prawny, jak decyzja organu rentowego wydana na podstawie orzeczenia komisji. Jak słusznie zauważył Sąd l instancji, prokuratorzy nie otrzymują świadczeń rentowych, a zatem wobec nich decyzja o przyznaniu świadczenia nie może zostać wydana. W związku z tym ich sytuacja prawna w zakresie korzystania ze świadczenia odpowiadającego świadczeniu rentowego w pierwszej kolejności kształtowana jest przez orzeczenie komisji lekarskiej ZUS.

Podkreślenia wymaga, iż wykładnia przyjęta przez Sąd l instancji prowadziłaby nieuchronnie do wniosku, iż prokuratorzy (a także sędziowie) pozbawieni są prawa do kontroli sądowej rozstrzygnięć ZUS dotyczących nabycia przez nich praw do świadczeń z tytułu niezdolności do pełnienia funkcji wynikłej z choroby, które to prawo przysługuje wszystkim innym obywatelom. Wydaje się to być sprzeczne z Konstytucją RP, gwarantującą wszystkim obywatelom dostęp do drogi sądowej i możliwość sądowej kontroli orzeczeń kształtujących podstawowe prawa obywateli Rzeczypospolitej. Z chwilą bowiem uchylenia art. 71 ust. l Ustawy o ustroju sądów powszechnych, jedyną możliwością przejścia prokuratorów i sędziów w stan spoczynku z powodu choroby, jest tryb przewidziany w art. 70 wyżej wymienionej ustawy, uzależniający takowe przejście w stan spoczynku od orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS. Brak możliwości zaskarżania takiej decyzji oznaczałby pozbawienie obywatela prawa do kontroli sądowej tego rodzaju orzeczeń.

Po wtóre dokonując wykładni art. 70 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych - należy odwołać się do intencji ustawodawcy kształtującego ten przepis. Mianowicie konstruując tryb postępowania w powyższym zakresie, ustawodawca de facto powielił w całej rozciągłości odpowiednie przepisy ustawy o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jest zatem rzeczą oczywistą, iż jego intencją było ustanowienie w stosunku do osób pełniących funkcję prokuratorów i sędziów takiego samego trybu ustalania ich ewentualnej niezdolności do pełnienia tejże funkcji z racji choroby. Racjonalność ustawodawcy wyklucza, by zamierzał on wobec tego pozbawić wskazane osoby prawa do kontroli sądowej działań organu administracji w powyższym zakresie, prowadząc w ten sposób do zróżnicowania sytuacji tych ostatnich w porównaniu z ogółem zatrudnionych, zwłaszcza, iż brak jest jakiegokolwiek przepisu mogącego świadczyć o takiej intencji.

Organ rentowy nie ustosunkował się do zażalenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, nie ma bowiem przepisu, który wskazywałby na możliwość zaskarżenia orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, w tym na możliwość złożenia odwołania od takiego orzeczenia do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Z odwołania i zażalenia należy wnosić, że prokurator Marcin Kochanowski, zainteresowany przeniesieniem w stan spoczynku, nie zgadza się z orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS, która odmawia stwierdzenia, że odwołujący jest trwale niezdolny do pełnienia obowiązków prokuratora z powodu choroby.

Ustawa z dnia 28 stycznia 2016r. Prawo o prokuraturze (Dz.U. z 2017r. poz. 1767 ze zmianami; dalej: p.o.p.) nie reguluje samodzielnie procedury przeniesienia prokuratora w stan spoczynku, nakazując w tym zakresie w art. 127 § 1 odpowiednie stosowanie przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2018r. poz. 23 ze zmianami; dalej: u.s.p.) z tym zastrzeżeniem, że przewidziane w u.s.p. uprawnienia Krajowej Rady Sądownictwa i Ministra Sprawiedliwości przysługują w stosunku do prokuratorów Prokuratorowi Generalnemu, a uprawnienia kolegiów i prezesów właściwych sądów - właściwym prokuratorom przełożonym.

Zgodnie z art. 70 u.s.p. sędziego przenosi się w stan spoczynku na jego wniosek albo na wniosek właściwego kolegium sądu, jeżeli z powodu choroby lub utraty sił uznany został przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za trwale niezdolnego do pełnienia obowiązków sędziego (§ 1). Z żądaniem przeniesienia w stan spoczynku oraz zbadania niezdolności do pełnienia obowiązków przez sędziego i wydania orzeczenia, może wystąpić zainteresowany sędzia lub właściwe kolegium sądu. W przypadku sędziego pełniącego funkcję prezesa sądu okręgowego i apelacyjnego z wnioskiem może wystąpić także Minister Sprawiedliwości (§ 2). Od orzeczenia lekarza orzecznika, o którym mowa w § 1 i 2, zainteresowanemu sędziemu lub kolegium właściwego sądu przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia (§ 3a).

Następnie należy wskazać na art. 73 u.s.p., który stanowi, że w sprawach przeniesienia sędziego w stan spoczynku, o których mowa m.in. w art. 70 i 71, podejmuje decyzję Krajowa Rada Sądownictwa, na wniosek sędziego, kolegium właściwego sądu albo Ministra Sprawiedliwości (§ 1). Od decyzji Krajowej Rady Sądownictwa w sprawach, o których mowa w art. 70 i 71, przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego (§ 2).

Z przywołanych przepisów wynika, że postepowanie w przedmiocie wniosku zainteresowanego prokuratora o przeniesienie go w stan spoczynku kończy się decyzją Prokuratora Generalnego. Podstawą wydania takiej decyzji jest orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, względnie orzeczenie komisji lekarskiej ZUS. Wprawdzie przepisy nie przewidują samodzielnego środka zaskarżenia od orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, od decyzji Prokuratora Generalnego w przedmiocie przeniesienia w stan spoczynku przysługuje jednak odwołanie do Sądu Najwyższego. Nie jest zatem tak, jak wywodzi się w zażaleniu, że przyjęcie niezaskarżalności orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, wydanej w trybie art. 70 § 3a u.s.p. w związku z art. 127 § 1 p.o.p., prowadziłoby do pozbawienia prokuratora drogi postepowania sądowego w sprawie o roszczenie ze stosunku służbowego. Trzeba przy tym podkreślić, że orzeczenie komisji lekarskiej ZUS ma w postępowaniu dotyczącym przeniesienia prokuratora w stan spoczynku charakter dowodu podlegającego ocenie Prokuratora Generalnego, a w razie złożenia odwołania od jego decyzji – ocenie Sądu Najwyższego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2017r., sygn. akt III KRS 25/17). Nie ma zatem przeszkód, aby zainteresowany prokurator, podważający prawidłowość orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, zgłaszał w takim postępowaniu twierdzenia i dowody na poparcie swojego stanowiska, na zasadach podobnych jak ubezpieczony w postępowaniu z odwołania od decyzji organu rentowego, opartej na orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS.

Mając na względzie powyższe rozważania, zdaniem Sądu Apelacyjnego zasadne jest przyjęcie, że zaskarżone postanowienie jest zgodne z art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 464 § 1 k.p.c. Musiało to skutkować oddaleniem zażalenia na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Lucyna Ramlo SSA Michał Bober SSO del. Tomasz Koronowski

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13