Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 5 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Andrzej Dyrda (spr.)

Sędziowie: SO Arkadia Wyraz - Wieczorek

SO Magdalena Balion - Hajduk

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2019 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko B. W. (1)

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek zażalenia powoda

na rozstrzygnięcie zawarte w punkcie 2 wyroku Sądu Rejonowego w (...)

z dnia 18 maja 2018 r., sygn. akt I C 109/18

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że nie obciążać pozwanej kosztami procesu;

2.  zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 225 zł (dwieście dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda SSO Arkadia Wyraz – Wieczorek

Sygn. akt III Cz 1840/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w (...) rozstrzygnięciem zawartym w punkcie 2 wyroku z dnia 18 maja 2018 roku zasądził od powoda M. W. na rzecz pozwanej B. W. (1) kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając orzeczenie Sąd jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał art. 101 k.p.c. albowiem nie podzielił stanowiska strony powodowej jakoby jedynym sposobem ochrony jej praw było wytoczenie powództwa, a uprzednie wezwanie strony pozwanej do dobrowolnego zadośćuczynienia żądaniu pozwu w sprawach ze skargi paulińskiej Sąd uznał za zbędne. Następnie Sąd stwierdził, że pomimo, iż wyrok uwzględniający powództwo oparte na skardze pauliańskiej ma charakter kształtujący do którego nie ma zastosowania przepis art. 101 k.p.c., Sąd wskazał, że dłużnikowi przysługuje uprawnienie przemienne określone w przepisie art. 533 k.c. Może się on zwolnić od zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela żądającego uznania czynności za bezskuteczną, jeżeli zaspokoi tego wierzyciela, bądź wskaże majątek dłużnika wystarczający do zaspokojenia wierzyciela. Sąd wskazał, że w przedmiotowej sprawie pozwana po doręczeniu odpisu pozwu niezwłocznie uznała żądanie pozwu oraz zadeklarowała spłatę długu darczyńcy. Skoro wcześniej powód nie żądał od niej spełnienia świadczenia przemiennego, Sąd przyjął, że pozwana nie dała podstaw do wytoczenia powództwa, co w konsekwencji spowodowało obciążenie kosztami procesu strony powodowej. Na koszty te złożyły się koszty zastępstwa procesowego udzielonego stronie pozwanej, ustalone w oparciu o przepis § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. oraz koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Zażalenie na to postanowienie wniósł powód.

Zarzucił naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na treść postanowienia, poprzez wadliwe zastosowanie przez Sąd art. 101 k.p.c., wyrażające się w rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu poprzez ich zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej w sytuacji gdy brak było podstaw do zastosowania przepisu ww. artykułu kodeksu postępowania cywilnego, bowiem pozwana dała powód do wytoczenia powództwa, zaś po stronie powodowej, ze względu na charakter roszczenia (skarga pauliańska), nie istniał obowiązek przedprocesowego wezwania pozwanej do zapłaty - zatem to na stronę pozwaną jako przegrywającą sprawę, zgodnie z zasadą wyrażaną w art. 98 § 1 k.p.c. winien zostać nałożony obowiązek zwrotu kosztów procesu poniesionych przez stronę powodową.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 4.418 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwoty 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Stosownie do regulacji prawnej z art. 101 k.p.c., zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

Wskazana w tym przepisie zasada zawinienia stanowi odstępstwo od przewidzianej w art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu, a tym samym, wygrana procesu, wobec postawy pozwanego, nie wpływa na zasadność obciążenia go kosztami procesu zgodnie z regułą ogólną.

W ocenie Sądu Okręgowego nie było podstaw do uznania, że w sprawie zachodzi zasadność zastosowania art. 101 k.p.c.

W ustalonym stanie faktycznym B. W. (2) zostało doręczone oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki z dnia 10 lutego 2015r. oraz wezwanie do wykupu weksla. Pisma te zostały mu doręczone 16 kwietnia 2015r. (k. 14 – 16). Umowa darowizny została natomiast dokona 15 kwietnia 2015r. (k. 26). Wniosek o wpis tej czynności w księdze wieczystej wpłynął 17 kwietnia 2015r.

W toku postępowania pozwana uznała powództwo w odpowiedzi na pozew, jednocześnie wskazując, że zadośćuczynienie zostanie przez nią spełnione. Na rozprawie w dniu 18 maja 2018r. nie wskazała jednak, że roszczenie co kwoty 16.009 zł zostało przez nią spełnione.

Zwrócić jednak należy uwagę, że wytoczenie niniejszego procesu było najprostszą i najskuteczniejszą drogą do osiągnięcia skutku prawnego, do którego słusznie zmierzał powód. Z drugiej jednak strony nie można wykluczyć, na co wskazywał Sąd I instancji, że powód osiągnąłby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa, a z takiej drogi nie skorzystał. Wcześniejszy brak wiedzy pozwanej o żądaniu powoda i jego roszczeniach w stosunku do ojca pozwanej, przy jednoczesnym niekwestionowaniu ich z chwilą doręczenia pozwu, uzasadnia, w ocenie Sądu, nieobciążanie pozwanego kosztami wytoczonego przez powoda procesu. Sytuację, w jakiej znalazł się pozwana, należy ocenić jako częściowo analogiczną do opisanej w art. 101 k.p.c., co pozwala-przy braku podstaw do zasądzenia kosztów na jego rzecz, na nieobciążanie jej kosztami poniesionymi przez stronę przeciwną w oparciu o art. 102 k.p.c.

Z tych też względów Sąd Okręgowy oddalił zmienił zaskarżone postanowienie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 2 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, a to wobec uwzględnienia zażalenia powoda.

Koszty te ustalono przy uwzględnieniu § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r. poz. 1800 z późniejszymi zmianami).

SSO Magdalena Balion – Hajduk SSO Andrzej Dyrda SSO Arkadia Wyraz – Wieczorek