Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2019r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 marca 2019r. w S.

odwołania P. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą(...) P. B. w M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 9 grudnia 2016 r. Nr(...)nr (...) dot. M. W.,

z dnia 09 grudnia 2016r. Nr (...) nr (...) dot. I. C.

z dnia 09 grudnia 2016r. Nr (...) nr (...) dot. K. M. (1)

z udziałem ubezpieczonej I. C., K. M. (1), M. W. i Syndyka Masy Upadłości (...)Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o ustalenie niepodlegania ubezpieczeniom społecznym i należności z tytułu składek

I.  oddala odwołania od wszystkich decyzji;

II.  zasądza od P. B. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) P. B. w M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. kwotę 540 (pięćset czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  oddala wniosek zainteresowanego Syndyka Masy Upadłości (...) Sp.
z o.o. w upadłości likwidacyjnej w O. o zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 130/17

UZASADNIENIE

Decyzjami nr (...) z 9 grudnia 2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.83 ust.1 pkt 1 i pkt 3 w zw. z art.4 pkt 2a, art.6 ust.1 pkt 1, art.11 ust.1, art. 12 ust. 1, art.13 pkt 1, art.18 ust.1 oraz art.20 ust.1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art.81 ust.1, ust.5 i ust.6 oraz art.85 ust.1 ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, art.104 ust.1 i art.107 ust.1 ustawy z 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz art.9 i art.29 ustawy z 13 lipca 2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy stwierdził, że:

- I. C. i K. M. (1) z tytułu zatrudnienia na podstawie umów o pracę u płatnika składek (...) P. B. podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu w okresie od 1 marca 2012r. do 31 marca 2013r., zaś M. W. w okresie od 1 marca 2012r. do 30 września 2012r. (pkt I decyzji),

- ustalił podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych za poszczególne miesiące (pkt II i III decyzji),

- ustalił, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za I. C., K. M. (1) oraz M. W., za okresy wskazane w punktach I zaskarżonych decyzji, jest (...) P. B. (pkt IV decyzji).

Odwołania od powyższych decyzji złożył płatnik składek- P. B. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...). (...) P. B.”, wnosząc o ich zmianę poprzez uznanie, że w okresach objętych zaskarżonymi decyzjami ubezpieczone nie były zatrudnione u odwołującego się i tym samym nie podlegały obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym związanym z zatrudnieniem. Ponadto wniesiono o zasądzenie od organu rentowego na rzecz płatnika kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazano m. in., że od 1 marca 2012r. I. C., K. M. (1) i M. W., były bezpośrednio zatrudnione przez (...) Sp. z o.o., a później przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w O. (odwołania wraz z załącznikami k.2-56v akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie, powołując argumentację zawartą w zaskarżonych decyzjach, a także wniósł o zasądzenie od płatnika składek na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Organ rentowy twierdził, iż spółki (...),(...) oferujące płatnikowi składek outsourcing kadrowo-płacowy, nie doprowadziły do przejęcia pracowników w trybie art. 23 ^{( 1 )}kp, lecz miały na celu jedynie zachowywać pozory tej instytucji prawnej. ZUS wskazał również, iż outsorcingiem zostały objęte osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, w tym I. C., K. M. (1) i M. W.. Ubezpieczone wykonywały bowiem usługi na rzecz płatnika składek i jemu były podporządkowane. Jedyną zaistniałą na skutek outsourcingu różnicą, stanowiła zmiana podmiotu dokonującego przelewu wynagrodzenia. Umowy zawarte w ramach outsourcingu miały zatem pozorny charakter. Podkreślono, iż wszystkie warunki pracy i płacy pracowników pozostały bez zmian. W ocenie organu rentowego umowy o pracę zostały zawarte w celu obejścia prawa, a przyczyną zawarcia umowy było obniżenie kosztów prowadzenia działalności przez płatnika składek (odpowiedź organu rentowego na odwołania k.57-63 akt sprawy).

O toczącym się postępowaniu Sąd na podstawie art. 477 ^{( 11)}§2 kpc postanowił zawiadomić (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością we W., Syndyka masy upadłości (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej w O. oraz (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością we W. (k.237 akt sprawy).

Syndyk masy upadłości (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej w O. oświadczył, że wstępuje do sprawy w charakterze zainteresowanego i wniósł o oddalenie odwołania wyjaśniając jednocześnie, iż popiera stanowisko ZUS (pismo k.253-254 akt sprawy). Pozostałe w/w spółki, zawiadomione o toczącym się postępowaniu, nie zgłosiły przystąpienia do udziału w sprawie (k.251-252 akt sprawy).

Odwołania wniesione przez płatnika składek (...) P. B. od decyzji z dnia z 9 grudnia 2016r. zarejestrowane pod sygn. IV U 131/17 i IV U 134/17 zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia ze sprawą o sygn. akt IV U 130/17 i prowadzone w dalszym ciągu pod sygn. IV U 130/17 (postanowienia SO w Siedlcach z 29 czerwca 2017 r. (k.141 i 229 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

P. B. prowadzi od 1 października 2008r. działalność gospodarczą pod firmą (...). (...) P. B.”. W ramach tej działalności, płatnik składek świadczy usługi call-center, tj. obsługa infolinii, na rzecz firm telekomunikacyjnych. Płatnik składek zatrudniał osoby na podstawie umów o pracę, o dzieło oraz umów zlecania. Jego biuro znajdowało się w M. przy ul. (...).

W dniu 1 lutego 2012r. płatnik składek zawarł z (...) sp. z o. o. we W. umowę - porozumienie dotyczące przekazania wymienionej spółce z dniem 1 marca 2012r. zatrudnionych pracowników w rybie art. 23 ¹ kp według załączonego do umowy wykazu, na warunkach identycznych, jakie pracownicy mieli do dnia 29 lutego 2012 r. bez szkody dla pracowników. Z kolei w dniu 1 marca 2012r. płatnik składek zawarł z (...) sp. z o. o. we W. umowę o świadczenie usług. (...) sp. z o. o. we W., jako „usługodawca”, miał oddelegować „wykonawców”, czyli osoby zatrudnione przez (...) sp. z o. o. we W. na podstawie umowy o pracę, zlecenie lub o dzieło, do wykonywania zadań wchodzących w zakres działalności gospodarczej płatnika składek. P. B. zobowiązał się do bezpłatnego udostępnienia niezbędnego sprzętu zgodnie ze standardami obowiązującymi u niego dla danego stanowiska pracy oraz do zapewnienia stałego dostępu do pomieszczeń socjalnych zlokalizowanych w miejscu wykonywania usługi i w tym celu sporządzono załącznik do umowy z wykazem środków trwałych przekazanych do użytkowania na rzecz (...) Sp. z o.o.

Stosownie do §3 ust. 3 umowy za działania i zaniechania osób, którymi usługodawca posługuje się w wykonywaniu umowy, w tym za zachowanie poufności zgodnie z §8 umowy, usługodawca odpowiada jak za działania i zaniechania własne. Posługiwanie się osobami trzecimi nie uchybia odpowiedzialności usługodawcy wobec usługobiorcy za wykonanie całej umowy. Zgodnie z §3 ust.4 i 5 umowy o świadczenie usług, wykonawcy usługodawcy oddelegowani do usługobiorcy zobowiązani są do wykonywania obowiązków odpowiednich do stanowiska i działu oddelegowania. Szczegółowy zakres obowiązków wykonawców biorących udział w realizacji niniejszej umowy będą określały osoby wskazane przez usługobiorcę. Osoba wskazana przez usługobiorcę w §10 ust.1 zobowiązana jest w dniu rozpoczęcia wykonywania usług dostarczyć wykonawcy szczegółowy zakres obowiązków oraz ramowy czas wykonywania usług, do podpisania oraz przekazać w/w dokument tego samego dnia lub następnego dnia do usługodawcy. Wykonawcy oddelegowani przez usługodawcę zobowiązani są do stosowania się do merytorycznych wskazówek osób wyznaczonych przez usługobiorcę, które określają w szczególności zakres obowiązków wykonawców, jednakże nie podlegają im służbowo. W §5 ust. 1 strony ustaliły, że podstawą wystawienia faktury będzie rozliczenie realizacji usług sporządzone wg zasad określonych w ust. 2, a ponadto usługodawca przyznaje rabat w wysokości 40 % kosztów (na które składają się ZUS oraz podatek od wynagrodzeń) w okresie pierwszych 3 lat. W dalszych postanowieniach umowy zaznaczono, że umowa została zawarta na czas określony 3 lat, zaznaczając jednocześnie, że cesja wierzytelności wynikających z umowy może nastąpić wyłącznie za uprzednią zgodą usługobiorcy wyrażoną w formie pisemnej pod rygorem nieważności, z tym, że to ograniczenie cesji nie dotyczy cesji na rzecz (...) GmbH w B., jako 100% udziałowca (...) sp. z o.o. we W.. Zgodnie z §6 ust.5 umowy o świadczenie usług w dniu rozwiązania umowy usługobiorca automatycznie przejmuje przekazanych na podstawie umowy porozumienia pracowników, na co usługodawca i usługobiorca wyrażają zgodę.

Umowa o świadczenie usług z dnia 1 marca 2012r. została rozwiązania za porozumieniem stron z dniem 31.10.2012r. W tym samym dniu płatnik składek zawarł z (...) sp. z o. o. we W. oraz z (...) sp. z o. o. w O. umowę-porozumienie stanowiące o tym, iż wymienione spółki miały przekazać między sobą, w trybie art. 23 ^{( 1 )}kp, pracowników uprzednio zatrudnionych przez P. B..

W dniu zaś 1 listopada 2012r. płatnik składek zawarł z(...)sp. z o. o. w O. umowę o świadczenie usług. Umowa ta zawierała analogiczne postanowienia jak umowa o świadczenie usług z dnia 1 marca 2012r. Umowa ta obowiązywała do dnia 28 lutego 2013r. Wtedy to bowiem nastąpiło rozwiązanie tego kontraktu za porozumieniem.

W dniu 1 marca 2013r. płatnik składek zawarł z Przedsiębiorstwem (...) sp. z o. o. we W. umowę o świadczenie usług o analogicznej treści jak poprzednio zawierane umowy o świadczenie usług.

W czasie trwania powyższych umów, część osób zatrudnionych przez płatnika składek miała zostać przejęta przez jego kontrahentów, tj. odpowiednio (...) sp. z o. o. we W., a później (...)sp. z o. o. w O.. W rzeczywistości jednak, osoby te nadal pracowały pod tym samym adresem i świadczyły tę samą pracę.

Przekładem takich pracowników były K. M. (1), I. C. i M. W.. Ubezpieczone pracowały na rzecz płatnika składek (...) P. B. na podstawie umów o pracę zawartych przez każdą z nich odpowiednio w dniach: 2 listopada 2009r., 9 czerwca 2010r. oraz 1 listopada 2011r. Na podstawie powyższych umów obowiązały się one do wykonywania czynności telemarketingowych na rzecz płatnika składek. Bezpośrednim przełożonym każdej z nich była A. F. (1), tj. inny pracownik P. B.. A. F. (1) odpowiadała za rekrutację oraz koordynowanie wykonywania przez zatrudnione osoby powierzonych im zadań. Pracę A. F. (1)nadzorował sam P. B.. Po zawarciu przez płatnika składek powyższych umów outsourcingowych, zarówno ubezpieczone jak i A. F. (1) wykonywały nadal te same obowiązki, będąc formalnie zatrudnione przez (...) sp. z o. o. we W., a następnie (...) sp. z o. o. w O.. W rzeczywistości jednak, osoby te nadal pracowały pod tym samym adresem i świadczyły tę samą pracę. Każdy z pracowników formalnie znał swój zakres obowiązków, który był taki sam jak przed pierwszym przejęciem. W ramach kolejnych umów ubezpieczone również wykonywały czynności telemarketingowe (sprzedaż usług w N.) oraz zajmowały się obsługą klienta. Jedyną zaistniałą na skutek outsourcingu różnicą, stanowiła zmiana podmiotu dokonującego przelewu wynagrodzenia. Po zawarciu przez płatnika składek umów outsourcingowych, w siedzibie firmy w M. przy ul. (...) nie zamieszczano emblematów (...) Sp. z o.o., oraz(...) Sp. z o. o. w O. (zeznania ubezpieczonych: I. C.,k.307v-309 akt sprawy oraz M. W. k.376v akt sprawy).

Działania spółek (...) i (...). sprowadzały się do prowadzenia obsługi kadrowo-księgowej. W każdym miesiącu P. B. wysyłał spółkom równowartość wynagrodzeń netto pracowników oraz 60% kosztów zawiązanych ze składką na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczką na podatek dochodowy. Spółka wystawiała fakturę za świadczenie usług, która obejmowała wynagrodzenia netto pracowników oraz 60% należności publicznoprawnych oraz podatek VAT. Karty wynagrodzeń dla pracowników sporządzała najpierw spółka (...) sp. z o.o. we W., później spółka (...) sp. z o.o. z siedzibą w O..

Na kontach ubezpieczonych: I. C., K. M. (1) oraz M. W., figurują zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za okresy objęte zaskarżonymi decyzjami (pismo ZUS k.382-386 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie sporną okolicznością było to, czy pomiędzy K. M. (1), I. C., M. W., a P. B. doszło do faktycznego rozwiązania stosunków pracy wynikających z zawartych między nimi umów o pracę, a w konsekwencji, czy odwołujący się jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne za ubezpieczone K. M. (1)i I. C. za okres od 1 marca 2012r. do 31 marca 2013r., oraz za ubezpieczoną M. W. za okres od 1 marca 2012r. do 30 września 2012r. Bezspornie na kontach ubezpieczonych K. M. (1), I. C. i M. W., figurują zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne za powyższe okresy.

W stanie faktycznym zachodzącym w niniejszej sprawie płatnik składek próbował wykazać, że ubezpieczone: K. M. (1), I. C. i M. W., zostały przejęte w trybie art. 23 ^{( 1)} kp przez (...) Sp. z o. o., później przez (...)Sp. z o.o. W rzeczywistości jednak jedynie formalnie ubezpieczone zostały przejęte przez powyższe spółki, faktycznie bowiem pracę świadczyły na rzecz dotychczasowego pracodawcy tj. P. B.. Z zeznań ubezpieczonych wynika, iż po zawarciu przez płatnika składek powyższych umów outsourcingowych, nadal wykonywały one te same obowiązki, będąc formalnie zatrudnione przez (...) sp. z o. o. we W., a później(...)sp. z o. o. w O.. W rzeczywistości jednak, nadal pracowały pod tym samym adresem i świadczyły tę samą pracę. Każda z ubezpieczonych formalnie znała swój zakres obowiązków, który był taki sam jak przed przejęciem (k.307v-309 i 376v akt sprawy). Zarówno I. C., K. M. (1), jak i M. W., otrzymały takie same warunki wynagrodzenia jakie obowiązywały u P. B. jeszcze przed zawarciem umowy outsourcingu. Faktycznie zaś ubezpieczone wykonywały czynności telemarketingowe dla P. B. i jemu były podporządkowane. Płatnik składek decydował o tym jak dana praca miała zostać wykonana. Jedyną zaistniałą na skutek outsourcingu różnicą, stanowiła zmiana podmiotu dokonującego przelewu wynagrodzenia. Zawarcie umów zlecenia z firmą outsourcingową było jedynie po to, aby P. B. miał mniejsze koszty zatrudnienia pracowników, gdyż przy konfiguracji zachodzącej w niniejszej sprawie otrzymał 40% rabat (na które składały się składki na ZUS oraz podatek od wynagrodzeń).

Sąd oddalił wniosek o zawieszenie postepowania jako niezasadny. W tym miejscu podkreślić należy, że przedmiotowa sprawa została wszczęta na skutek odwołania, które wpłynęło w dniu 18 stycznia 2017r., a zatem po nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego m.in. w zakresie art. 477 ¹¹§2 kpc. Przepis ten w znowelizowanym od 20 marca 2015r. brzmieniu stanowi, że do zainteresowanego przepisu art. 174§1 kpc nie stosuje się. Oznacza to, że ewentualne braki w składzie organów jednostki organizacyjnej nie stanowią podstawy do zawieszenia postepowania na podstawie art. 174§1 kpc.

Odnosząc się do kwestii umów – porozumień zawartych pomiędzy P. B. a (...) sp. z o.o. we W., później zaś (...)sp. z o.o. z siedzibą w O. Sąd uznał, że umowy te w rzeczywistości nie były realizowane.

Zauważyć należy, iż zawarte porozumienie, jeśli nie jest realizowane, to nie jest skuteczne, zwłaszcza gdy kontynuuje się stan istniejący przed spisaniem porozumienia. Kwestią techniczno-organizacyjną było przelewanie środków pieniężnych celem wypłaty wynagrodzeń. Zdaniem Sądu działania spółek (...) Sp. z o.o., później zaś(...)sp. z o.o. z siedzibą w O. sprowadzały się jedynie do prowadzenia obsługi kadrowo-księgowej. W każdym miesiącu P. B. wysyłał spółkom równowartość wynagrodzeń netto pracowników oraz 60% kosztów zawiązanych ze składką na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczką na podatek dochodowy, a następnie wynagrodzenie było przelewane na konta pracowników. Tym samym zasadne jest twierdzenie, że faktycznie wynagrodzenia netto były wypłacane pracownikom ze środków przekazywanych przez P. B.. Skoro ubezpieczone faktycznie wykonywały usługi telemarketingowe dla P. B. w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego - w siedzibie firmy (...). (...) w M. przy ul. (...), a wymieniony za wykonywanie tych usług zgodnie z umowami o pracę wypłacał im wynagrodzenie to stosunek pracy między stronami nadal istniał.

Sąd odmówił wiarygodności zeznaniom P. B. częściowo tj. zakresie dotyczącym stwierdzenia, że po zawarciu pierwszej umowy outsourcingu nie kontaktował się w żadnych sprawach z dotychczasowymi pracownikami, że pracownicy spółek outsourcingowych pracowali w odrębnym pomieszczeniu i P. B. nie interesował się tym w jaki sposób wykonują powierzone im obowiązki. Sąd obdarzył wiarygodnością zeznania ubezpieczonych: I. C., K. M. (1) i M. W., natomiast wnioski o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków H. T. i M. Ł. oddalił jako zbędne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Całokształt powyższych rozważań Sądu prowadzi zatem do stwierdzenia, że zaskarżone decyzje organu rentowego są prawidłowe, a pomiędzy I. C., K. M. (1) i M. W., a P. B. nie doszło do faktycznego rozwiązania stosunku pracy. W konsekwencji czego P. B. jako pracodawca jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne za I. C., K. M. (1) i M. W., w okresach wskazanych w zaskarżonych decyzjach.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴§1 kpc, odwołania podlegały oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy na podstawie art.98 § 1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc i § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. j. Dz.U. z 2015 poz. 1804 ze zm.), według stanu prawnego obowiązującego w dniu wszczęcia postępowania. Sąd oddalił natomiast wniosek pełnomocnika zainteresowanego Syndyka masy upadłości (...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej w O. o zwrot kosztów zastępstwa procesowego uznając, że przepisy kpc nie dają podstaw do zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego na rzecz zainteresowanego. Zgodnie z art. 98 kpc strona przegrywajaca sprawę obowiazana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochdzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zainteresowanego syndyka nie można uznać w niniejszej sprawie za przeciwnika strony przegrywającej proces. Stroną przegrywającą jest P. B., zaś wygranym procesu jest ZUS. Powyższe nie ma bezpośredniego przełożenia na sytuację prawną masy upadłościowej po spółce(...).

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.