Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 maja 2017 r. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 marca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. na podstawie art. 12, art. 14 i art. 57, 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił A. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, iż Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 25.04.2017r, stwierdziła, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 30.04.2018r, a niezdolność powstała 14.10.2014r. Niezdolność do pracy powstała więc w okresie dłuższym niż 18 m-cy od ustania ubezpieczenia, które nastąpiło w dniu 28.07.2011r. Ponadto na wymagane 5 lat ubezpieczenia w 10-leciu przypadającym przed dniem powstania niezdolności tj. w okresie od 14.10.2004 do 13.10.2014, na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów, wnioskodawczyni udowodniła 3 lata 7 m-cy 10 dni okresów składkowych oraz 1 rok 10 m-cy 10 dni okresów nieskładkowych, które zostały ograniczone do 1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęte w wymiarze 1 rok 2 m-cy 14 dni. Łącznie 4 lata 9 m-cy 24 dni. Natomiast na wymagane 5 lat ubezpieczenia w 10-leciu przypadającym przed dniem zgłoszenia wniosku tj. w okresie od 08.03.2007 do 07.03.2017 na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów udowodniła Pani 1 rok 11 m-cy 20 dni okresów składkowych oraz 1 rok 5 m-cy 24 dni okresów nieskładkowych, które zostały ograniczone do 1/3 udowodnionych okresów składkowych i przyjęte w wymiarze 7 m-cy 27 dni. Łącznie 2 lata 7 m-cy 17 dni. W stażu pracy nie uwzględniono okresów urlopów bezpłatnych.: 01.11.2004 - 30.11.2004, 01.02.2005 - 28.02.2005, 01.10.2005 - 16.10.2005, 01.11.2005-18.11.2005, 13.02.2006 - 26.02.2006, 13.02.2007 - 28.02.2007, 01.11.2007-30.11.2007, 14.11.2009 - 15.01.2010, oraz okresów rejestracji w PUP po 15.11.1991 bez prawa do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych gdyż nie są to okresy składkowe ani nieskłdkowe.

Z uwagi na niespełnienie łącznie wszystkich warunków wymienionych we wskazanych przepisach, brak jest podstaw do przyznania wnioskującej prawa do renty.

/decyzja – k. 28 plik VI akt ZUS/

W dniu 3 czerwca 2016 r. A. K. złożyła odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o jej zmianę i przyznanie jej prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu podniosła, że jej stan zdrowia uniemożliwia podjecie pracy zarobkowej.

/odwołanie – k. 2-9/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 lipca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/odpowiedź na odwołanie – k. 10 -10 v./

Pełnomocnik z urzędu powódki pismem procesowym z dnia 28 grudnia 2017 r. poparł wniesione odwołanie oraz wniósł o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej odwołującej z urzędu oświadczając, że opłaty za wykonanie pomocy prawnej z urzędu nie zostały zapłacone ani w całości ani w części.

/ pismo procesowe k. 82 -82 v./

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. K. urodziła się w dniu (...)

/bezsporne/

Wnioskodawczyni z zawodu jest szwaczką, pracowała także w charakterze krawcowej i opiekunki osób starszych.

/bezsporne/

W dniu 8 marca 2017 r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek – k. 1-3 plik VI akt ZUS/.

Orzeczeniem z dnia 10.04.2017 r. Lekarz Orzecznik uznał wnioskodawczynię za częściowo niezdolną do pracy do 30.04.2018 r. jednocześnie podał, że niezdolność do pracy powstała 14.10.2014 r. Po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawczyni i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej, rozpoznał u niej organiczne zaburzenia nastroju, padaczkę, autoimmunologiczne zapalenie wątroby, małopłytkowość wtórną, obserwacje w kierunku marskości wątroby. W uzasadnieniu wskazanego stanowiska podał, iż wnioskodawczyni jest leczona z powodu padaczki od 2011 r. z napadami 2 x w miesiącu, jest w trakcie modyfikacji leczenia przeciw drgawkowego z powodu autoimmunologicznego zapalenia wątroby i obserwacji w kierunku marskości wątroby ma zaburzenia funkcji poznawczych, jest spowolniona psychoruchowo ma zaburzenia koncentracji potwierdzone badaniem psychologa.

/orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 18 plik VI akt ZUS, opinia lekarska – k. 139 – 140 dokumentacji medycznej ZUS tom I/

W dniu 10 kwietnia 2017 r. wnioskodawczyni złożyła sprzeciw od orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS, domagając się rozpatrzenia jej sprawy przez Komisję Lekarską ZUS.

/sprzeciw – k. 141 dokumentacji medycznej ZUS tom I/

Komisja Lekarska ZUS po rozpatrzeniu sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika orzeczeniem z dnia 25.04.2017 r. również uznała, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy od 14.10.2014 r. do 30 04.2018 r. Po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawczyni i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej Komisja rozpoznała u niej organiczne zaburzenia nastroju, autoimmunologiczne zapalenie wątroby w okresie wydolności narządu, małopłytkowość, padaczkę, nadciśnienie tętnicze poddające się leczeniu, zmiany zwyrodnieniowo dyskopatyczne kręgosłupa C z zespołem bólowym bez istotnego ograniczenia sprawności ruchowej, niedosłuch obustronny - zaaparatowana. W uzasadnieniu ustaleń orzeczniczych podano, iż badana lat 55 szwaczka ukończyła (...) odzieżową, pracowała w swoim zawodzie, ostatnio pracowała jako opiekunka osób starszych, nie pracuje od 2011r. Od 2008r nie słyszy na ucho prawe, ponadto ma upośledzenie słuchu ucha lewego. Od lipca 2011r leczy się z powodu padaczki, od października 2013r leczona z powodu przewlekłego uszkodzenia wątroby i autoimmunologicznego zapalenia wątroby, ponadto leczona z powodu małopłytkowości wtórnej. Ponadto ubezpieczona leczy się z powodu zmian zwyrodnieniom dyskopatycznych kręgosłupa szyjnego, z blokiem kostnym C6-TH1, w wywiadzie przebyta strumectomia i torbiel wargi sromowej. W dniu 14.11.2014r. była konsultowana przez psychologa ZUS, który stwierdził u w/w zmiany organiczne w (...), z obniżeniem pamięci bezpośredniej i zdolności koncentracji uwagi. W dokumentacji potwierdzenie cech autoimmunologicznego zapalenia wątroby, leczona I. 50 mg/dobę. Obecnie z granicznymi wartościami parametrów uszkodzenia k. wątrobowej i małopłytkowością na poziomie hemostatycznym. Po szczegółowej analizie dokumentacji medycznej badaniu ubezpieczonej KL ZUS stwierdziła naruszenie sprawności organizmu w stopniu powodującym częściową niezdolność do pracy do 30.04.2018r Za datę powstania częściowej niezdolności do pracy przyjęto datę złożenia wniosku tj.14.10.2014r. Wskazano na brak danych na powstanie jakiejkolwiek niezdolności do pracy w okresie, o który pyta organ rentowy tj. 28.07.2011 -28.01.2013 r.

/Orzeczenie Komisji Lekarskiej – k. 22 plik VI akt ZUS, opinia lekarska – k. 155 – 157 dokumentacji medycznej ZUS tom I/

Między innymi w wyniku powyższego orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 25.04.2017 r., organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 12 maja 2017 r., odmówił A. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/decyzja – k. 28-28 v. plik VI akt ZUS/

Orzeczeniem (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Powiecie (...) Wschodnim z dnia 17.03.2018 r. wnioskodawczyni została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe z przyczyn o symbolu 03-L 05-R 10 –N. W orzeczeniu wskazano, iż daty powstania niepełnosprawności nie da się ustalić, a ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od dnia 23.03.2012 r. Nadto stwierdzono, iż wnioskodawczyni wymaga odpowiedniego zatrudnienia w warunkach pracy chronionej przy czym przeciwwskazana jest ciężka praca fizyczna, dźwiganie, przebywanie na wysokości, przy maszynach w ruchu, długotrwałe chodzenie lub stanie, w wymuszonej pozycji ciała.

/ orzeczenie k. 160/

W przeprowadzonym w toku postępowania sądowego badaniu neurologicznym rozpoznano u A. K. padaczkę, zmiany zwyrodnieniowe całego kręgosłupa z dyskopatią wielopoziomową bez istotnych deficytów neurologicznych. W związku z tym nie stwierdzono niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. W toku badania stwierdzono, iż wnioskodawczyni od 2011 roku leczona jest z powodu napadów padaczkowych oraz bólów całego kręgosłupa. Ma wykonaną diagnostykę w zakresie mózgowia i kręgosłupa. Aktualnie oczekuje na (...) kręgosłupa LS. Leczona jest farmakologicznie. Napady padaczkowe występują z różną częstotliwością. Ostatni napad miał miejsce w styczniu 2018 roku. Stwierdzone w badaniu neurologicznym naruszenie sprawności organizmu nie powoduje długotrwałej niezdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Przeciwwskazania stanowiskowe wynikające z padaczki nie ograniczają zdolności do wykonywania pracy zarobkowej. Wnioskodawczyni jest niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym, ale zdolna do wykonywania pracy zarobkowej. Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest informacją dla ewentualnego zakładu pracy o istniejących chorobach u przyjmowanego pracownika do pracy. W momencie podjęcia pracy lekarz profilaktyk ustala przeciwwskazania stanowiskowe związane ze schorzeniami wnioskodawczyni. Niepełnosprawność nie jest równoznaczna z częściową niezdolnością do pracy w myśl ustawy o rentach i emeryturach. Neurolog podkreślił, że wskazana jest opinia biegłego psychiatry na temat niezdolności do pracy z przyczyn psychiatrycznych, gdyż te były podstawą do uznania wnioskodawczyni za osobę częściowo niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej.

/pisemna opinia biegłego sądowego neurologa J. B. k. 92-94, pisemna opinia uzupełniająca k. 178 /

W badaniu gastroenterologicznym rozpoznano u wnioskodawczyni autoimmunologiczne zapalenie wątroby, małopłytkowość wtórną, przewlekłe zapalenia błony śluzowej żołądka. Wskazano, iż od 2013 roku badana diagnozowana była w Poradni Hepatologicznej z powodu podwyższonej aktywności aminotransferaz w surowicy krwi. Początkowo rozpoznawano uszkodzenie wątroby (nr statystyczny choroby K76). Wykluczono zapalne tło uszkodzenia wątroby. W leczeniu otrzymywała P.. W 2015 roku dwa razy hospitalizowana była na O.. Obserwacyjno - Zakaźnym i Chorób Wątroby. Nadal rozpoznawano uszkodzenie wątroby i w leczeniu stosowno P.. W styczniu 2016 u badanej rozpoznano autoimmunologiczne zapalenie wątroby; do leczenia włączono dodatkowo M.. Nadal utrzymywały się podwyższone wartości aminotransferaz. Nie stwierdzano objawów niewydolności wątroby, badaniem przedmiotowym w zakresie jamy brzusznej odchyleń nie stwierdzano. Podczas ostatniej hospitalizacji (X.2016) do leczenia włączono dodatkowo A., nadal badanej zlecano M., P. i G.. Jak wynika z dokumentacji z leczenia w Poradni Hepatologicznej w 2017 roku uzyskano normalizację aktywności aminotransferaz. Kilkakrotnie oznaczane enzymy były w normie. Nie odnotowywano dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Brzuch miękki, niebolesny, wątroba, śledziona niepowiększone. Wpisy z wizyt lekarskich w POZ dotyczyły przede wszystkim leczenia nadciśnienia tętniczego, choroby tarczycy. Okresowo powtarzano leki zlecane przez hepatologa. Nie opisywano objawów niewydolności wątroby. Ze względu na zgłaszane przez badaną okresowo dolegliwości dyspeptyczne w kwietniu 2017 roku wykonano gastroskopię; stwierdzono przewlekłe zapalenie błony śluzowej w części przedodźwiernikowej żołądka. Nie rozpoznawano żylaków przełyku. Badanej zlecano inhibitory pompy protonowej. U badanej trzy razy wykonywano kolonoskopię: wykluczono chorobę L. - C. (X.2006), jelito grube bez zmian patologicznych (IX.2009), kolonoskop wprowadzono tylko do esicy; badanie przerwano z względu na dolegliwości bólowe (IX.2017). Aktualnie stan ogólny wnioskodawczyni dobry. Pod wpływem stosowanego leczenia uzyskano normalizację aktywności aminotransferaz. Nie stwierdza się objawów niewydolności wątroby. Nie występowały objawy skazy krwotocznej ani krwawienia z przewodu pokarmowego. Stan odżywienia badanej nie jest upośledzony, wsk. (...) wynosi 26,1 (norma 18 - 25). Wnioskodawczyni wymaga dalszej okresowej kontroli w Poradni Hepatologicznej. Według opinii biegłego gastrologa aktualnie wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy z powodu schorzeń przewodu pokarmowego.

/pisemna opinia biegłego sądowego gastroenterologa M. Ł. – k. 135-137 pisemna opinia uzupełniająca k. 179-180/.

W badaniu sądowo – laryngologicznym rozpoznano u A. K. przytępienie słuchu po stronie prawej i osłabienie słuchu po stronie lewej nadto szumy uszne w wywiadzie. Opiniowana mimo istnienia stwierdzonego badaniem obustronnego uszkodzenia narządu słuchu ma zachowaną społeczną wydolność słuchu bez zastosowania aparatów i nimi korygowaną. W przypadku używania aparatów funkcja słuchu może powrócić u opiniowanej do normy. Stan słuchu przy całkowicie sprawnej statyce ciała , przy prawidłowej wymowie, pozwala jej na swobodne porozumiewanie się słowne z otoczeniem. Zgłaszane szumy uszne należą do objawów subiektywnych mogących pozostawiać ślady w psychice podlegające ocenie psychiatry. Z punktu widzenia ściśle laryngologicznego nie stwierdzono przeciwwskazań do zarobkowania na ogólnie dostępnym rynku pracy. Opiniowana jest zdolna do pracy na zajmowanych stanowiskach szwaczki i opiekunki społecznej. Ustalony wnioskodawczyni umiarkowany stopień niepełnosprawności w myśl obowiązujących przepisów nie jest jednoznaczny z niezdolności do pracy.

/pisemna opinia biegłego sądowego otolaryngologa A. L.– k. 138-140v, pisemna opinia uzupełniająca k. 365/.

Celem pełnej oceny zdolności do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu związanych ze schorzeniami wątroby w ocenie biegłego hepatologa wnioskodawczyni winna mieć wykonane badanie F./ fibroelastografię i badanie gastrofiberoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego lub badanie USG D dorzecza żyły wrotnej. Niezdolność do pracy u powódki , ma charakter stały , nieodwracalny i w razie braku wyników leczenia stan powódki będzie ulegał pogorszeniu /niewydolność wątroby/. Biegła przyjmuje datę rozpoznania przewlekłego uszkodzenia wątroby przez specjalistę w Poradni Hepatologicznej - 08.10.2013 r jako datę powstania częściowej niezdolności do pracy. Na podstawie dokumentacji obecnej w aktach sprawy biegła mogła ocenić zaawansowanie zmian w wątrobie w roku 2016 i 2017. Powódka choruje na przewlekłe zapalenie wątroby, autoimmunologiczne leczona specjalistycznie od roku 2013, w badaniach zwraca uwagę obniżony poziom płytek krwi i Leukocytów. Wprawdzie w przedmiotowym badaniu bez cech niewydolności wątroby /marskości/, jednak aby przesądzić to jednoznacznie niezbędne są ww badania. Jeśli badania wskażą na proces marski w wątrobie, powódka będzie całkowicie niezdolna do pracy z datą wykonania tych badań. Jeśli badania potwierdzą „tylko" proces przewlekły powódka jest częściowo niezdolna do pracy, co byłoby zgodne z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS i Komisji ZUS. Na dzień wydania decyzji- maj 2017, powódka była niezdolna do pracy, najprawdopodobniej w sposób częściowy. Biegła stwierdziła na koniec, iż brak dokumentacji uniemożliwia wydanie jednoznacznej opinii biegłej.

/pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii A. M.– k. 357-360 pisemna opinia uzupełniająca k. 383/.

W toku postępowania pojawiły się nowe dowody w postaci kart informacyjnych i wyników badań. Po zapoznawaniu się z dokumentacją: kserokopią karty informacyjnej z (...) Centrum (...) z pobytu w szpitalu z dnia 12 grudnia 2018 r. z wynikami badań, wynikami konsultacji z 11 grudnia 2018 r., kartą informacyjną z dnia 9 listopada 2018 r. z wynikami badań, biegła z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii stwierdziła, że powyższa dokumentacja zmienia obraz sytuacji medycznej powódki, rozszerzając problem na choroby układowe tkanki łącznej, który przez te lata nie został zidentyfikowany. W dokumentacji wskazano konieczność dalszej diagnostyki powódki w klinice reumatologii ze względu na podejrzenie choroby układu tkanki łącznej oraz zespołu antyfosfolipidowego. Wskazano, że te ciężkie choroby wnioskodawczyni, jak padaczka, udar, zakrzepica mogą wynikać z nierozpoznanego nigdy wcześniej zespołu antyfosfolipidowego. Ta choroba nie mogła się pojawić teraz, musiała występować wcześniej. Fakt rozpoznania u wnioskodawczyni przewlekłego zapalenie wątroby w dniu 8 października 2013 r. nie budzi wątpliwości. W dalszej diagnostyce ustalono, że jest to autoimmunologiczne zapalenie na podstawie badań krwi. Bardzo możliwe, że wątroba jest jednym z narządów dotkniętych tą chorobą, ale nie jedynym. U wnioskodawczyni nie była wykonywana biopsja wątroby, a można by tą chorobę wcześniej rozpoznać. Możliwe, że wnioskodawczyni ma proces ogólnoustrojowy autoimmunologiczny nierozpoznany od ponad 20 lat. Przemawiają za tym wyniki badań z karty informacyjnej leczenia szpitalnego z grudnia 2018 r. Niepokój budzi niski poziom płytek i niski poziom leukocytów, który nie pasował do obrazu chorobowego. W czasie hospitalizacji wykonano badania w kierunku obecności cech wskazujących na proces autoimmunologicznych ogólnoustrojowych. Przeciwciała przeciwjądrowe z wartością 2,3, to wynik powyżej normy. W tej sytuacji każdy organ w organizmie może być zagrożony. W klinice reumatologicznej będzie możliwe stwierdzenie na jakim etapie jest choroba wnioskodawczyni. W tej sytuacji konieczna byłaby również opinia biegłego reumatologa. Poza tym wnioskodawczyni ma podwyższony poziom gammaglobulin na tyle istotnie, że może to przemawiać za problemem autoimmunologicznym. Ten proces dotykający również innych organów dotknął także wątroby. Potwierdzają to akta z oddziału wewnętrznego z listopada 2018 r. gdzie poziom płytek jest znacznie obniżony. Są tu bardzo ważne badania z surowicy krwi tzw. badania wątrobowe oraz (...), które są prawidłowe. Poza tym wynik badania tomografii komputerowej, wskazuje że wątroba jest niepowiększona bez zmian ogniskowych, nie powiększona jest śledziona, co oznacza, że głównym problemem nie jest choroba wątroby. W sytuacji powódki powinna ona mieć małą, zmienioną marską wątrobę, dużą, powiększoną śledzionę. Jeżeli śledziona nie jest powiększona, a jest tak mała ilość płytek to problemem nie jest wątroba tylko proces autoimmunologiczny. Organ rentowy nie wiedział o tym wydając decyzję w maju 2017 r. Na datę wydania decyzji nie ma wątpliwości, że wnioskodawczyni była osobą częściowo niezdolną do pracy, bo proces włóknienia był, jest i być może będzie występował. W przypadku wątroby całkowitą niezdolność do pracy powoduje niewydolność wątroby. W przypadku wnioskodawczyni nie ma takiej sytuacji. Wnioskodawczyni nie ma żylaków przełyku, cech niewydolności przełyku, nie ma powiększonej wątroby, powiększonej śledziony. W ocenie biegłego z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii wnioskowanymi na ten moment jest trwale częściowo niezdolna do pracy.

/ ustna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii A. M. protokół z rozprawy z dnia 15 stycznia 2019 r. 00:11:18-00:35:55 płyta CD k. 429/

Powyższych ustaleń Sąd Okręgowy dokonał w oparciu o powołane dokumenty oraz opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu : neurologii, gastroenterologii, otolaryngologii, zakresu chorób zakaźnych i hepatologii. Opinie zostały doręczone stronom z zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich. Wszyscy biegli odnieśli się do zarzutów zgłoszonych w postępowaniu skrupulatnie wskazując na ich bezzasadność. Nadto biegła z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii, wskazując na dzień 08.10.2013 r jako datę powstania częściowej niezdolności do pracy, wypowiedziała się też w zakresie stwierdzenia procesu autoimmunologicznego - zespołu antyfosfolipidowego, ujawnionego w toku niniejszego postępowania, odnosząc się tym samym do przedłożonej nowej dokumentacji medycznej.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd uznał w/w opinie biegłych za wiarygodne, gdyż są rzetelne i sporządzone zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot. Opinie zostały sporządzone w oparciu o analizę przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki badania bezpośredniego. Biegli zdiagnozowali schorzenia, ocenili ich wpływ na sprawność organizmu i zdolność wnioskodawczyni do wykonywania pracy, odnosząc swą ocenę do jego doświadczenia i kwalifikacji zawodowych. Opinie są pełne, nie zawierają sprzeczności ani braków, które pozbawiałyby ich mocy dowodowej, zostały przekonująco uzasadnione, a zawarty w nich końcowy wniosek orzeczniczy logicznie wynika z przeprowadzonych badań i analizy dokumentacji medycznej.

Sąd na rozprawie w dniu 15 stycznia 2019 r. oddalił wnioski pełnomocnika wnioskodawczyni o odroczenie terminu rozprawy celem przedstawienia wyników badań z poradni reumatologicznej, ponowne przeprowadzenie opinii uzupełniającej przez biegłą z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu reumatologii po wykonaniu tych badań, celem ponownej weryfikacji daty powstania częściowej niezdolności do pracy wnioskodawczyni. Powyższe wnioski zostały złożone po ujawnieniu, iż wnioskodawczyni od co najmniej kilkunastu lat cierpi na chorobę dotychczas niezdiagnozowaną - podejrzenie choroby układu tkanki łącznej oraz zespołu antyfosfolipidowego. Skarżąca cierpiała na powyższe schorzenia już w momencie wydawania decyzji przez organ rentowy, który jednak (podobnie jak odwołująca) nie wiedział o jej istnieniu. Tym samym powyższe wnioski dotyczyły schorzenia nieznanego organowi rentowemu w momencie orzekania, a zatem nie mogły zostać uwzględnione.

Sąd pominął też wniosek strony powodowej o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, B. K. , E. K. i J. M. na okoliczność stanu zdrowia i całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawczyni, gdyż jest on niedopuszczalny, bowiem ustalenia dotyczące stanu zdrowia wnioskodawczyni wymagają wiadomości specjalnych.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2017 roku, poz. 1383 ze zm .) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1. jest niezdolny do pracy;

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy; tj. 5 lat, który powinien przypadać w ostatnim 10-leciu przed dniem powstania niezdolności do pracy lub przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę

3. niezdolność do pracy powstała w wymienionych okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W myśl art. 57 ust. 2 warunku, o którym mowa w przepisie ust. 1 pkt 3 art. 57, nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Stosownie do treści art. 58 ust.4 ww ustawy renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonej, która:

1. udowodniła okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat

2. jest całkowicie niezdolna do pracy

Zgodnie z art. 12 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne /art. 13 ust. 1/.

Warunki wskazane w art. 57 w/w ustawy muszą być spełnione łącznie by istniały podstawy do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 oceny niezdolności do pracy, jej stopnia oraz ustalenia daty powstania niezdolności do pracy, trwałości lub przewidywanego okresu niezdolności do pracy, dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik. Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej, która dokonuje rozstrzygnięcia w formie orzeczenia /ust. 2a/.

Z kolei Prezes Zakładu, w terminie 14 dni od dnia wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika, może zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia i przekazać sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej /ust. 2d/.

Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej, stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń przewidzianych w ustawie, do których prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji /ust. 3/.

W niniejszej sprawie zaskarżoną decyzją z dnia 12 maja 2017 r. organ rentowy, po stwierdzeniu przez Komisję Lekarską w dniu 25 kwietnia 2017 r., że A. K. jest częściowo niezdolna do pracy do 30.04.208 r., a niezdolność powstała 14.10.2014 r. tj. w okresie dłuższym niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia w dniu 28.07.2011 r., a także z uwagi na brak wymaganych 5 lat ubezpieczenia zarówno w 10 –leciu przypadającym przed dniem powstania niezdolności, jak i przed dniem zgłoszenia wniosku, odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Zasadność takiego stanowiska zakwestionowała ubezpieczona.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, jedynie częściowo potwierdziło trafność zaskarżonej decyzji ZUS. Początkowe opinie biegłych specjalistów z zakresu neurologii gastroenterologii i otolaryngologii w ogóle nie wykazały, ażeby wnioskodawczyni była osobą niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zaś biegła zakresu z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii wskazywała, iż na dzień wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawczyni z wysokim prawdopodobieństwem była częściowo niezdolna do pracy przy tym inaczej niż ZUS oceniała, iż niezdolność ta z uwagi na schorzenia wątroby powstała w dniu 8 października 2013 r.

Niemniej jednak w wyniku przeprowadzonych badań, w oparciu o nową dokumentację tj. kserokopię karty informacyjnej z (...) Centrum (...) z pobytu w szpitalu z dnia 12 grudnia 2018 r. z wynikami badań, wyniki konsultacji z 11 grudnia 2018 r., kartę informacyjną z dnia 9 listopada 2018 r. z wynikami badań, biegła z zakresu chorób zakaźnych i hepatologii stwierdziła, iż wnioskodawczyni ma proces ogólnoustrojowy autoimmunologiczny nierozpoznany od ponad 20 lat. Choroby układu tkanki łącznej oraz zespołu antyfosfolipidowego nie były zdiagnozowane, choć niewątpliwie nie mogły się pojawić teraz i musiały występować wcześniej. Z pewnością wnioskodawczyni cierpiała na nie również w momencie wydawania spornej decyzji. Jednocześnie organ rentowy nie brał pod uwagę wskazanych schorzeń, gdyż nie wiedział o ich istnieniu. Powyższe zaś może mieć wpływ na ustalenie daty powstania niezdolności do pracy, jak i jej charakter. Okoliczności te ujawniły się na etapie postępowania sądowego, a zatem dopiero po wydaniu przez organ rentowy zaskarżonej decyzji z dnia 12 maja 2017 r. i po złożeniu odwołania.

W tym miejscu należy przytoczyć treść art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., zgodnie, z którym w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, Sąd nie orzeka, co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku Sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie. Przedmiotowa regulacja została wprowadzona do polskiego systemu prawa na mocy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2004, Nr 121, poz. 1264), zaś początek jej obowiązywania datuje się na dzień
1 stycznia 2005 roku.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższy przepis znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie.

W pierwszej kolejności warto zauważyć, że decyzje organu rentowego w sprawach dotyczących świadczeń z ubezpieczenia rentowego mają charakter deklaratoryjny. Organ rentowy stwierdza jedynie, czy zostały spełnione ustawowe warunki nabycia prawa do wnioskowanego świadczenia. Postępowanie sądowe w sprawach dotyczących ubezpieczenia rentowego wszczynane jest w wyniku wniesienia przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego. Jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem - w aspekcie formalnym i materialnym - decyzji wydanej przez organ rentowy. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego
w chwili wydawania decyzji. Inaczej mówiąc - o zasadności przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa. Postępowanie dowodowe przed sądem jest bowiem postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy. Biegli sądowi nie zastępują lekarza orzecznika ZUS lub komisji lekarskiej ZUS, a jedynie zgodnie z posiadaną wiedzą specjalistyczną poddają ocenie merytorycznej trafność wydanego orzeczenia o zdolności wnioskodawcy do pracy lub jej braku. Dlatego też późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić - co do zasady - podstawy do uznania decyzji za wadliwą i jej zmiany przez Sąd. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2007 r. I UK 316/06, opubl.: M. P. Pr. rok 2007, Nr 11, poz. 600).

Wskazany powyżej pogląd, dotyczący kognicji sądu w zakresie kontroli decyzji organu rentowego, doznaje jednakże istotnego wyjątku w postaci dyspozycji art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., który obliguje Sąd do uchylenia decyzji i przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu w przypadku ujawnienia się nowej okoliczności dotyczącej stanu zdrowia ubezpieczonego, wpływającej na możność przyznania określonego świadczenia, po wydaniu decyzji przez ZUS, a przed zakończeniem postępowania sądowego. Warto zwrócić przy tym uwagę na fakt, iż w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego wykładnia pojęcia „nowa okoliczność” kształtowała się niejednolicie.

W wyroku z dnia 12 stycznia 2012 r. Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż „nowe okoliczności” to schorzenia istniejące przed wydaniem decyzji, lecz wykazane przez ubezpieczonego dopiero po wniesieniu odwołania do sądu albo ujawnione na podstawie badań lekarskich w trakcie postępowania sądowego i których nie oceniał ani lekarz orzecznik, ani komisja lekarska organu rentowego. Jeśli ujawnią się one w postępowaniu przed sądem
I instancji, sprawa „wraca” na etap postępowania przed organem rentowym po to zasadniczo, aby organy orzecznicze ZUS mogły dokonać ponownej oceny stanu zdrowia z ich uwzględnieniem. W przypadku zaś, gdy z przeprowadzonych w postępowaniu sądowym dowodów (opinii biegłych), wynika, iż niezdolność do pracy powstała dopiero po wniesieniu odwołania do sądu, należy uznać, że zaskarżona decyzja, a wcześniej - orzeczenie komisji lekarskiej, nie były wadliwe, a zatem nie ma racjonalnego powodu, aby niewadliwa decyzja miała podlegać uchyleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. W ocenie Sądu Najwyższego stan zdrowia jest wartością zmienną. Przyjęcie koncepcji, że „nowe okoliczności”, które zobowiązują Sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenie postępowania (a więc zakończenia sprawy przed sądem), to także okoliczności dotyczące pogorszenia stanu zdrowia po wniesieniu odwołania, spowodowałoby brak możliwości zakończenia sprawy o rentę. Pojawienie się po każdorazowej negatywnej decyzji organu rentowego tak rozumianych „nowych okoliczności” prowadziłoby do konieczności jej uchylenia i w efekcie do trwającego w nieskończoność stanu „niezałatwienia wniosku o rentę” (por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 12 stycznia 2012 roku, II UK 79/11, opubl. MoPr 2012 nr 5, str. 261).

Zasadność powyższego stanowiska może budzić wątpliwości z dwojakiego rodzaju przyczyn. Po pierwsze Sąd Najwyższy podejmując rozstrzygnięcie w sprawie II UK 79/11 nie był jednomyślny, czego wyrazem jest złożenie zdania odrębnego przez sędziego Sądu Najwyższego – Z. M.. Po wtóre wykładania art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. zaprezentowania w przytoczonym wyroku odbiega od wykładni gramatycznej niniejszego przepisu, co powinno mieć miejsce jedynie wyjątkowo i znajdować uzasadnienie w wynikach wykładni celowościowej, funkcjonalnej, systemowej albo w świetle innych ważnych okoliczności.

Analiza treści złożonego w sprawie II UK 79/11 zdania odrębnego prowadzi do wniosku, iż brak jest podstaw do odstąpienia od zasad wykładni językowej w przypadku art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. Prawidłowe zastosowanie przedmiotowego przepisu powoduje, że nie dochodzi do wydania orzeczenia, co do istoty sprawy, zaś Sąd ma obowiązek uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenia dotychczasowego postępowania sądowego. W wyniku wydania takiego orzeczenia o naturze „kasacyjnej”, które nie jest orzeczeniem co do istoty sprawy, nie dochodzi do prawomocnego osądu odwołania od decyzji, która została uchylona, i dopiero nowa decyzja może być kwestionowana także w zakresie jej aspektów wynikających z decyzji poprzednio uchylonej w trybie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., np. dotyczącym dat przyznania świadczeń rentowych kolejną (nową) deklaratoryjną i zaskarżalną decyzją organu rentowego.

Autor zdania odrębnego podniósł, że od dnia 1 stycznia 2005 roku obowiązuje art. 477 ⁹ § 2 ¹ k.p.c. i art. 477 ¹⁴ k.p.c. Pierwszy z tych przepisów stanowi, że jeżeli w odwołaniu od decyzji organu rentowego wskazano nowe okoliczności dotyczące niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu wydania przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub orzeczenia komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy nie przekazuje odwołania do sądu, lecz kieruje do lekarza orzecznika do ponownego rozpatrzenia. Organ rentowy (następnie) uchyla poprzednią decyzję, rozpatruje nowe okoliczności i wydaje nową decyzję, od której przysługuje odwołanie do sądu. Przepis ten stosuje się także wówczas, gdy nie można ustalić daty powstania wskazanych w odwołaniu nowych okoliczności. Nowe okoliczności dotyczące stwierdzenia niezdolności do pracy to ujawnione „nowości” dotyczące potencjalnej niezdolności do pracy ubezpieczonego, które powstały
w terminie późniejszym, bo po dniu wydania orzeczeń przez lekarza orzecznika lub komisję lekarską Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, których te organy nie znały ani nie mogły ocenić i których nie znał organ rentowy w chwili wydawania decyzji, a które nadal „utrzymują” warunek niezdolności ubezpieczonego do pracy w okresie wymaganym do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Z kolei regulacja art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. nie tylko zakazuje wyrokowania co do istoty sprawy w razie ujawnienia nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji, tj. tych, które jeszcze nie istniały przed zaskarżeniem negatywnej decyzji rentowej, ale w celu ich weryfikacji w postępowaniu rentowym zobowiązuje Sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji, przekazania sprawy do rozpoznania organowi rentowemu i umorzenia dotychczasowego postępowania odwoławczego. Obowiązek takiego orzekania należy do sądu pierwszej instancji, zważywszy, że wedle dotychczasowej wykładni art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. dokonanej przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 kwietnia 2007 roku, I UK 316/06 (OSNP 2008 nr 13-14, poz. 199), przepis ten nie ma zastosowania w postępowaniu apelacyjnym, jeżeli nowe okoliczności dotyczące stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji powstały po wyroku sądu pierwszej instancji (por. zdanie odrębne do wyroku SN z dnia 12 stycznia 2012 roku, II UK 79/11, opubl. MoPr 2012 nr 5, str. 261).

Stanowisko wyrażone w zdaniu odrębnym do wyroku Sądu Najwyższego w sprawie II UK 79/11 znalazło odzwierciedlenie w późniejszym orzecznictwie. W wyroku z dnia
17 stycznia 2012 roku Sąd Najwyższy uznał, że art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. znajduje zastosowanie nie tylko wtedy, gdy nowa okoliczność istniała (dotyczyła stanu zdrowia) już w dacie wydania zaskarżonej decyzji rentowej (por. wyrok SN z dnia 16 maja 2008 r., I UK 385/07, OSNP 2009 nr 17-18, poz. 240), ale także wtedy, gdy powstała - w kontekście wymagającym zbadania jej jako „nowości” dotyczącej stwierdzenia „potencjalnej” niezdolności do pracy - po dniu złożenia odwołania od zaskarżonej decyzji, ale przed wydaniem wyroku przez Sąd pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 17 stycznia 2012 r., I UK 190/11, L.).

Tożsamy pogląd wyrażony został w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 maja
2012 r., zgodnie z którym art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. jest wyjątkiem od zasady, według której Sąd pierwszej instancji kontroluje tylko stan rzeczy - faktyczny i prawny - istniejący w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Wyjątek ten przewiduje możliwość uchylenia przez Sąd decyzji organu rentowego, przekazania sprawy do rozpoznania (i ewentualnego wydania nowej decyzji) organowi rentowemu, z jednoczesnym umorzeniem postępowania sądowego. Jest to możliwe wówczas, gdy w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji doszło do ujawnienia się nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. Ujawnienie się tego rodzaju nowych okoliczności może wpłynąć na sposób rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd pierwszej instancji. Muszą one jednak ujawnić się przed zamknięciem rozprawy w tym sądzie. Inaczej mówiąc, w sprawie o stwierdzenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy możliwe jest uchylenie decyzji organu rentowego
i przekazanie sprawy temu organowi do ponownego rozpoznania, jednak tylko wtedy, gdy zmiana w stanie zdrowia wnioskodawcy wpływająca na stwierdzenie jego niezdolności do pracy nastąpiła do chwili zamknięcia rozprawy przed sądem pierwszej instancji (por. wyrok SN z dnia 11 maja 2012 r., I UK 411/11, L.).

W ocenie Sądu Okręgowego argumentacja zaprezentowana w powyższych orzeczeniach prowadzi do wniosku, iż brak jest podstaw do odstąpienia od zasad wykładni gramatycznej przepisu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. i ograniczenia możliwości zastosowania tej regulacji jedynie do przypadków, w których okoliczność wpływająca na stan zdrowia ubezpieczonego istniała już w chwili wydawania decyzji przez organ rentowy, jednakże została ujawniona dopiero na etapie postępowania sądowego. Wprowadzona regulacja winna obejmować również te sytuacje, w których zmiana stanu zdrowia uprawnionego pojawiła się po wydaniu zaskarżonej decyzji, jednakże przed zamknięciem rozprawy przed sądem
I instancji. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie nie tylko w przedstawionych poglądach Sądu Najwyższego w sprawach I UK 190/11, I UK 411/11 oraz zdaniu odrębnym w sprawie II UK 79/11, ale również w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie, w myśl którego jeżeli przyczyną stwierdzonej niezdolności do pracy jest nowa okoliczność w sprawie, a zdarzenie jakie ją spowodowało zaistniało po złożeniu odwołania do sądu, to wobec tego w sprawie ma zastosowanie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2008 r., III AUa 860/2008, LexPolonica 1820147).

Odnosząc treść powyższych rozważań na grunt przedmiotowej sprawy należało uznać, że rozpoznanie u A. K. w grudniu i listopadzie 2018 r. choroby układu tkanki łącznej oraz zespołu antyfosfolipidowego, (który istniał już od wielu lat, ale nie został zdiagnozowany, a który – jak wskazał biegła – może powodować zmiany również w innych organach), może powodować proces ogólnoustrojowy autoimmunologiczny i wpływać na ocenę jej zdolności do wykonywania pracy zarobkowej zarówno co do daty powstania niezdolności do pracy, jak i jej charakteru, stanowi nową okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. w związku z nową okolicznością, uchylił zaskarżoną decyzję, umorzył postępowanie i przekazał sprawę do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w Ł..

O kosztach pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu Sąd orzekł na podstawie § 15 ust. 2 pkt. 2 w zw. z § 4 ust. 2 i3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz. U. 2019 poz.6) uwzględniając zwrot stawki podatku VAT oraz przyznając z uwagi na nakład pracy pełnomocnika i charakter sprawy wynagrodzenie w wysokości 150% należnej stawki.

ZARZĄDZENIE

Odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS wraz z aktami rentowymi

J.L.