Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2018r. Sąd Rejonowy w Częstochowie na podstawie art. 344a § 1 kpk zwrócił sprawę przeciwko D. P. prokuratorowi celem uzupełnienia postępowania przygotowawczego zwrócić sprawę Prokuraturze Rejonowej C. P.w C. (...)w celu uzupełnienia braków postępowania przygotowawczego poprzez:

a)  ustalenie i załączenie dowodów wskazujących, czy oskarżony, a jeżeli nie on to kto nadawał w firmie kurierskiej przesyłki w postaci paczek z tytoniem bez akcyzy;

b)  ustalenie i załączenie dowodów wskazujących, czy oskarżony, a jeżeli nie on to kto dokonywał wypłat z rachunku bankowego o nr (...) z ul. (...) w C.

c)  wykazanie, iż oskarżony w okresie objętym zarzutem lub wcześniej przebywał w C., jeżeli tak to w jakich miejscach

d)  dopuszczenie dowodu z uzupełniającej pisemnej opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego w celu przeanalizowania przez biegłego materiału bezwpływowego w postaci wcześniejszych wniosków oskarżonego o wydanie dowodu osobistego

e)  ustalenie poprzez przesłuchanie oskarżonego, okoliczności, w jakich doszło do udostępnienia rachunku bankowego przez oskarżonego innym osobom w celu ustalenia stanu świadomości oskarżonego w zakresie przestępczego charakteru jego działalności.

Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł Prokurator. Postanowieniu temu zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego postanowienia – nie spełniającego z punktu widzenia przepisu art. 344 a par. 1 k.p.k. nie wskazując, że są to istotne braki postępowania – a polegający na niesłusznym przyjęciu, że przeprowadzone w sprawie postępowania przygotowawcze dotknięte jest istotnymi brakami, których ewentualnie uzupełnienie przez Sąd powodowałoby znaczne trudności uniemożliwiając prawidłową ocenę materiału dowodowego z uwagi na nieprzesłuchanie w charakterze oskarżonego D. P., który od kilku klat nie przebywa w miejscu zamieszkania unikając odpowiedzialności karnej, nie jest znane jego miejsce pobytu w związku z powyższym wdrożona została procedura przewidziana przez przepis art. 173 k.k.s. a czynności ta może zostać przeprowadzona przez Sąd zgodnie z zasadą bezpośredniości, natomiast uzyskano pełną historię operacji dotyczącą konta bankowego nr (...), wypłaty odbywały się z bankomatów i nie ma informacji o zastrzeżeniach karty wypłat, którą otrzymał oskarżonym opinia biegłego pismoznawcy jest pełna i nie jest wewnętrznie sprzeczna, wskazuje wprost i jednoznacznie co do autorstwa zapisów w zakresie prowadzenia rachunku bankowego, a dla jej wydania nie jest potrzebny dodatkowy materiał porównawczy; uzyskano pełne dane w zakresie dotyczącym dowodów nadania przesyłek, które zostały zabezpieczone w sprawie i załączone do akt, załączono pełne dane dotyczące nadanych przesyłek kurierskich, przesłuchano świadków na powyższe okoliczności; zaś dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia fakt miejsca pobytu oskarżonego w okresie objętym zarzutem i nie jest możliwym ustalenie tego faktu, nie można zgodzić się że te braki uniemożliwiają prawidłową ocenę materiału dowodowego (wymóg ustawowy to istotne braki postępowania, zaś dokonanie niezbędnych czynności przez Sąd powodowałoby znaczne trudności) – co więcej ocena, czy określony brak jest istotnym brakiem powinna być dokonana przez pryzmat wynikający z przepisu art. 297 k.p.k. celów postępowania przygotowawczego, a te nie zostały spełnione, wskazane dowody zostały wcześniej przeprowadzone i dały podstawę Sądowiu I Instancji do rozpoznania sprawy, co więcej jeżeli Sąd uzna za celowe, to przeprowadzić dowód taki może zgodnie z zasadą określoną w art. 167 k.p.k., a zgodnie z zasadą bezpośredniości w ujęciu formalnym – Sąd ustala stan faktyczny na podstawie przeprowadzonych dowodów bezpośrednio.

Stawiając powyższe zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do rozpoznania Sądowi Pierwszej Instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Rację ma Sąd Rejonowy, że postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie dotknięte jest istotnymi brakami, których usunięcie przez Sąd spowodowałoby znaczne trudności, a w zasadzie niemożliwym jest ich usunięcie na etapie postępowania sądowego.

Wskazać bowiem należy, że w niniejszej sprawie na etapie postępowania przygotowawczego Prokurator nie przesłuchał podejrzanego, a to z tego względu, że postępowanie było prowadzone w stosunku do nieobecnych. Prokurator wskazuje w swym zażaleniu, że D. P. nie przebywa w miejscu zamieszkania, nie jest znane jego miejsce pobytu i „w związku z powyższym wdrożona została procedura przewidziana przez przepis art. 173 k.k.s”. Sąd Okręgowy w Częstochowie pragnie jednak zauważyć, że zgodnie z treścią art. 173 par. 2 k.k.s. przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli:

1) wina sprawcy lub okoliczności popełnienia czynu zabronionego budzą wątpliwości ;

2) oskarżony o przestępstwo skarbowe ukrył się po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia, a także wówczas, gdy w toku postępowania przed sądem ustalono jego miejsce zamieszkania lub pobytu w kraju.

Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swego wyroku z dnia 4 grudnia 2019r. wskazał, że w świetle dowodów przedstawionych przez Prokuratora wina i okoliczności popełnienia przez D. P. zarzucanego mu czynu budzą wątpliwości, a tym samym oczywistym jest, że sprawa nigdy nie nadawała się do postępowania w stosunku do nieobecnych. Postępowanie przygotowawcze dotknięte jest zatem oczywistą i nieusuwalną przez Sąd Rejonowy wadą w postaci braku przesłuchania D. P. w charakterze podejrzanego. Jak Sąd Okręgowy w Częstochowie wskazał w uzasadnieniu wyroku z dnia 4.12.2018r. zgromadzony materiał dawał jedynie podstawy do przyjęcie pomocnictwa do popełnienia przestępstwa z art. 65 par. 1 i 3 k.k.s., choć i to - jak Sąd Okręgowy wykazał - może budzić wątpliwości i wymaga dalszego postępowania. Jedyną możliwością uzupełnienia oczywistego braku postępowania w postaci braku przesłuchania podejrzanego jest zwrot sprawy do Prokuratury.

Trafnie także Sąd Rejonowy w ślad za wytycznymi Sądu Okręgowego wskazał na potrzebę przeprowadzenia pozostałych dowodów. Nie przekonują argumenty Prokuratora, że części z tych dowodów zapewne nie da się przeprowadzić. Jeżeli np. z uwagi na upływ czasu nie będzie możliwym sprawdzenia na monitoringu przy bankomatach, kto dokonywał wypłat z bankomatów w C. z rachunku oskarżonego to oczywistym jest, że powyższa okoliczność winna być poczytana na korzyść oskarżonego. Przekonuje to tylko o trafności spostrzeżenia, że sprawa nigdy nie powinna być prowadzona w postępowaniu w stosunku dla nieobecnych, a Prokurator kierując akt oskarżenia w tym szczególnym postępowaniu kierował się jedynie jedną przesłanka – niemożnością ustalenia miejsca pobytu oskarżonego. Mając na względzie argumenty obrony zawarte w apelacji Sąd Okręgowy w wyroku z dnia 4.12.2019r. uchylającym poprzednio wydany wyrok Sądu Rejonowego wskazał na potrzebę zasięgnięcia opinii uzupełniającej biegłego z zakresu badania pisma z uwzględnieniem szerszego materiału dowodowego, a wytyczne te są wiążące. Prokurator nie wniósł skargi od tegoż wyroku.

Mając na uwadze rodzaj i ilość braków postępowania przygotowawczego uznać należy, że postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 18.02.2019r. jest trafne, a zażalenie Prokuratora nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w sentencji.