Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 grudnia 2012 r. powód P. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w Ł. kwoty 1.319,93 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 5 kwietnia 2012 do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sprzeciwem od nakazu zapłaty pozwany zaskarżył nakaz zapłaty w całości, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 stycznia 2012 roku doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzony został pojazd marki H. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność (...) spółki z o.o., a użytkowany przez leasingobiorcę M. M.. Sprawca kolizji był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdu pojazdów mechanicznych w (...) spółce akcyjnej z siedzibą w Ł..

(dowód: okoliczność niesporna)

Uszkodzony pojazd marki H. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został oddany w dniu 21 stycznia 2012 roku do zakładu naprawczego. W dniu 23 stycznia 2012 roku wykonano oględziny uszkodzonego pojazdu przez blacharza – pracownika serwisu. W dniu 25 stycznia 2012 roku serwis sporządził kosztorys naprawy i przedstawił go zakładowi ubezpieczeń. W dniu 26 stycznia 2012 roku doszło do oględzin wykonanych przez rzeczoznawcę zakładu ubezpieczeń. W dniu 28 stycznia 2012 roku serwis otrzymał informację, że szkoda będzie rozliczona jako całkowita. W dniu 7 lutego 2012 roku doszło do zmiany decyzji zakładu ubezpieczeń i akceptacji całkowitej kosztorysu. W dniu 16 lutego 2012 roku właściciel (leasingodawca) wyraził zgodę na naprawę. W dniu 17 lutego 2012 roku zamówiono części zamienne i rozpoczęto naprawę. Naprawa nie zakończyła się przed 27 lutego 2012 roku.

(dowód: protokół naprawy pojazdu – k. 9; pismo z dnia 25 czerwca 2013 roku wraz z dokumentacją naprawy – k. 61-92)

W okresie od dnia 25 stycznia 2012 roku do dnia 27 lutego 2012 roku M. M. korzystał z pojazdu zastępczego marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) wynajętego od P. B., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą NO.1 na podstawie umowy najmu pojazdu zastępczego nr (...) z dnia 25 stycznia 2012 roku. Stawkę czynszu ustalono na 220 złotych brutto za jedną dobę.

(dowód: umowa najmu pojazdu zastępczego nr (...) – k. 12-12v; warunki ogólne programu (...) – k. 13-13v)

Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 25 stycznia 2012 roku M. M. przelał na rzecz P. B. wierzytelność – prawo do zwrotu kosztów z tytułu najmu pojazdu zastępczego, przysługującą mu w związku z wyżej opisaną szkodą komunikacyjną.

(dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 25 stycznia 2012 roku – k. 15)

W dniu 28 lutego 2012 roku P. B. wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 7.259,93 złotych brutto z tytułu wynajmu M. M. pojazdu zastępczego marki T. (...) nr rej. (...) w okresie od 25 stycznia 2012 roku do 27 lutego 2012 roku (33 doby).

(dowód: faktura VAT– k. 14)

Pismem z dnia 1 marca 2012 roku P. B. wezwał (...) spółkę akcyjną z siedzibą w Ł. do zapłaty kwoty brutto 7.259,93 złotych. Pismo to zostało doręczone w dniu 5 marca 2012 roku.

(dowód: pismo z dnia 1 marca 2012 roku – k. 16-17; zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 18)

(...) spółka akcyjna z siedzibą w Ł. przyznało kwotę 5.940 złotych uznając za uzasadniony 27-dniowy okres najmu.

(dowód: okoliczność niesporna)

Uzasadniony i niezbędny czas naprawy uszkodzonego pojazdu marki H. (...) o numerze rejestracyjnym (...) powinien zawierać się w okresie od 21 stycznia 2012 roku (data kolizji) do dnia 21 lutego 2012 roku (data, w której powinna zakończyć się naprawa).

(dowód: opinia pisemna biegłego sądowego R. R. z dnia 17 stycznia 2015 roku – k. 296-216; pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego R. R. z dnia 4 października 2015 roku – k. 244-251; pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego R. R. z dnia 21 kwietnia 2016 roku – k. 272-278)

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na okolicznościach przyznanych przez drugą stronę (okolicznościach niespornych), dokumentach zgromadzonych w aktach sprawy oraz opinii biegłego sądowego R. R..

Brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego na podstawie opinii biegłego sądowego W. K.. W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w trakcie składania ustnych wyjaśnień biegły wskazywał, iż ustalił wyłącznie technologicznie uzasadniony czas naprawy, który uzależniony jest jedynie od pracochłonności tej naprawy. Biegły nie był w stanie uwzględnić, jaki wpływ na czas naprawy miały inne okoliczności, w tym akceptacja kalkulacji naprawy. Ponadto biegły wskazał, że „nie będzie w to wnikał” i „nie potrafi powiedzieć, czy wziął to pod uwagę” (k. 179). W konsekwencji opinia biegłego nie korespondowała z tezą dowodową, która dotyczyła ustalenia uzasadnionego i niezbędnego czasu naprawy, nie zaś jedynie pracochłonności naprawy. Nie mogła więc być przydatna dla rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne jedynie w niewielkiej części.

Zgodnie z ogólnymi regułami postępowania dowodowego obowiązek przedstawienia dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne – art. 6 k.c. w zw. z art.3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Z kolei, zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Zatem w sytuacji zaistnienia szkody ubezpieczyciel odpowiadający z tytułu ubezpieczenia OC za sprawcę szkody obowiązany jest do jej naprawienia w całości.

W przedmiotowym procesie pozwany nie kwestionował okoliczności faktycznych zdarzenia, swojej odpowiedzialności (co do zasady) za wyrządzoną szkodę oraz ważności umowy najmu i cesji wierzytelności. Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa podniósł wyłącznie jeden zarzut – zbyt długiego czasu naprawy, który nie pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Pozwany celem wykazania powyższego zgłosił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego. Biegły sądowy R. R. w pierwszej opinii pisemnej z dnia 17 stycznia 2015 roku wskazał, że gdyby naprawa prowadzona była bez zbędnej zwłoki powinna zakończyć się w dniu 1 marca 2012 roku. W uzasadnieniu biegły stwierdził, że na czas tego okresu wpłynęły zmieniające się decyzje pozwanego zakładu ubezpieczeń (uznanie szkody za całkowitą, a później zgoda na naprawę pojazdu) oraz opóźnienie zgody właściciela pojazdu (firmy leasingowej) na naprawę pojazdu. Postanowieniem z dnia 2 lipca 2015 roku zlecono biegłemu sporządzenie opinii uzupełniającej zobowiązując do przyjęcia założenia, że do uzasadnionego czasu naprawy nie wlicza się okresu spowodowanego zwłoką podmiotu trzeciego, tj. właściciela uszkodzonego pojazdu (leasingodawcy). W pisemnej opinii uzupełniającej z dnia 4 października 2015 roku biegły wskazał, że pomiędzy dniem powiadomienia o kolizji, a dniem podjęcia decyzji o naprawie samochodu wyrażonej przez zakład ubezpieczeń, upłynęło 15 dni kalendarzowych. W tym czasie właściciel pojazdu mógł wyrazić zgodę na jego naprawę, co nie miałoby wpływu na opóźnienie czynności serwisowych po zaakceptowaniu kosztów naprawy. W konsekwencji biegły wskazał, że uzasadniony czas naprawy nieobarczony zwłoką właściciela powinien zawierać się w okresie od 21 stycznia 2012 roku (dzień kolizji) do dnia 21 lutego 2012 roku (dzień, w którym powinna zakończyć się naprawa). W kolejnej, sporządzonej w odpowiedzi na zarzuty powoda, pisemnej opinii uzupełniającej z dnia 21 kwietnia 2016 roku, biegły podtrzymał dotychczasowe stanowisko ponownie opisując dwa warianty ustalenia uzasadnionego czasu naprawy – z uwzględnieniem zwłoki właściciela samochodu w udzieleniu zgody na naprawę i bez jej uwzględnienia.

Opinia biegłego sądowego R. R. jest opinią logiczną, jasną i przekonującą. Biegły sporządził opinię w dwóch wariantach. Oba zostały oparte na wiedzy i doświadczeniu biegłego. Po złożeniu przez biegłego drugiej opinii uzupełniającej żadna ze stron opinii nie kwestionowała, nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej lub dowodu z opinii innego biegłego.

W przedmiotowej sprawie istotne było ustalenie, w jakim zakresie za szkodę odpowiada jej sprawca, a w konsekwencji również zakład ubezpieczeń. Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Normalnym następstwem uszkodzenia pojazdu jest przebywanie tego pojazdu w warsztacie w celu naprawy. W konsekwencji zakład ubezpieczeń odpowiada za szkodę wywołaną niemożnością korzystania z pojazdu, który został oddany do naprawy. Odpowiedzialność ta nie obejmuje jednak zwłoki zakładu naprawczego, poszkodowanego lub osoby trzeciej. Nie pozostają one bowiem w adekwatnym związku przyczynowo – skutkowym ze szkodą. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że poszkodowany nie miał wpływu na czynności podejmowane przez warsztat lub inne podmioty. Odpowiedzialność sprawcy została bowiem oparta na istnieniu adekwatnego związku przyczynowego i w związku z tym nie może obejmować skutków, które wykraczają poza ten związek.

W przedmiotowej sprawie na długość czasu naprawy wpływała również zwłoka podmiotu trzeciego – właściciela pojazdu (leasingodawcy). Bez zgody właściciela pojazdu warsztat nie mógł bowiem przystąpić do naprawy. Zwłoka ta nie może obciążać pozwanego zakładu ubezpieczeń – nie pozostaje bowiem w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą (tak samo jak zwłoka zakładu naprawczego). W konsekwencji przy ustalaniu uzasadnionego czasu naprawy należało wyeliminować zwłokę właściciela pojazdu. Jak wynika z opinii uzupełniającej biegłego sądowego R. R. z dnia 4 października 2015 roku zgoda właściciela pojazdu powinna być wyrażona pomiędzy dniem powiadomienia o kolizji a dniem decyzji zakładu ubezpieczeń o ustaleniu szkody częściowej. Nie powinna więc powodować przedłużenia uzasadnionego czasu naprawy. W konkluzji biegły stwierdził, że uzasadniony czas naprawy nieobarczony zwłoką właściciela powinien zakończyć się w dniu 21 lutego 2012 roku (k. 250). W konsekwencji uzasadniony okres najmu zawierał się w okresie 25 stycznia 2012 roku – 21 lutego 2012 roku, a więc wynosił 28 dni. Z kolei, uzasadniony czynsz najmu wyniósł 6.160 złotych (28 razy 220 złotych). Ponieważ pozwany przed procesem zapłacił 5.940 złotych, do zasądzenia pozostawała kwota 220 złotych. W pozostałym zakresie powództwo było bezzasadne.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie odsetek od zasądzonej na rzecz powódki kwoty Sąd oparł na treści art. 481 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Mając na uwadze, że wniosek o wypłatę odszkodowania został doręczony pozwanemu w dniu 5 marca 2012 roku (k. 18), uzasadnione było żądanie odsetek ustawowych od 5 kwietnia 2012 roku. Ze względu na zmianę brzmienia przepisu art. 481 § 2 k.c., wprowadzonego z dniem 1 stycznia 2016 roku ustawą z dnia 9 października 2015 roku o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1830), do dnia 31 grudnia 2015 roku Sąd zasądził odsetki ustawowe, zgodnie przepisem art. 481 § 2 k.c. w poprzednio obowiązującym kształcie, natomiast od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 roku (art. 56 ustawy o zmianie ustawy o terminach zapłaty).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzeczono jak w punkcie I i II sentencji wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu Sąd oparł się na dyspozycji przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Koszty procesu wyniosły w sumie 1.460 złotych, w tym:

- poniesione przez powoda: opłata od pozwu 66 złotych, wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową 197 złotych – łącznie 263 złotych;

- poniesione przez pozwanego: wynagrodzenie pełnomocnika wraz z opłatą skarbową 197 złotych, zaliczka na biegłego 1.000 złotych – łącznie 1.197 złotych.

Powód wygrał 16,67% (220/1.319,93 razy 100%), a więc pozwany powinien ponieść 16,67% kosztów procesu, tj. kwotę 243,35 złotych. Ponieważ pozwany poniósł kwotę wyższą, tj. 1.197 złotych powód powinien mu zapłacić 953,65 złotych.

Rozstrzygnięcia zawarte w punktach IV i V wyroku oparto na art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. Nie uiszczone koszty sądowe wyniosły: 455,21 złotych plus 465 złotych plus 255 złotych plus 134,91 złotych – łącznie 1.310,12 złotych. Pozwany powinien ponieść 16,67% tych kosztów, a więc 218,40 złotych, a powód pozostałą część, tj. 1.091,72 złotych.