Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2019r.

Sąd Rejonowy w Mrągowie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Wojciech Szałachowski

Protokolant: p.o. sekr. sąd. Kamila Szarniak

w obecności prokuratora Prok. Rej. Andrzej Zagraba

przy udziale oskarżyciela publicznego – nie stawił się nikt.

po rozpoznaniu dnia 26.02.2019r., 28.03.2019r., 24.04.2019r. sprawy

1. P. K. syna C. i W. z domu K.,

ur. (...) r. w Ł.,

oskarżonego o to, że:

I. Zajmując się sprawami gospodarczymi, a w szczególności finansowymi, jako Prezes Zarządu w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., realizując umowę dzierżawy powierzchni, zawartą z R. B. z PHU (...) z siedzibą w M., w dniu 24 października 2016 roku w M. w lokalu (...) przy ulicy (...), urządzał gry na automatach H. S. bez numeru, A. H. M. (...) Nr (...), StarGames bez numeru, dzierżawiąc część powierzchni lokalu pod instalację ww. automatów i eksploatując je w miejscu do tego nieprzeznaczonym i bez wymaganego zezwolenia naruszając dyspozycję określoną w art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 23 a ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz.U. 2016 r., poz. 471)

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

II. Zajmując się sprawami gospodarczymi, a w szczególności finansowymi, jako Prezes Zarządu w firmie (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., realizując umowę dzierżawy powierzchni, zawartą z R. B. z PHU (...) z siedzibą w M., w dniu 22 listopada 2016 roku w M. w lokalu (...) przy ulicy (...), urządzał gry na automatach H. S. bez numeru, A. H. M. (...) bez numeru, SilverShark bez numeru, dzierżawiąc część powierzchni lokalu pod instalację ww. automatów i eksploatując je w miejscu do tego nieprzeznaczonym i bez wymaganego zezwolenia naruszając dyspozycję określoną w art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 23 a ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz.U. 2016 r., poz. 471)

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

2.R. B. syna P. i M. z domu K.,

ur. (...) w W.,

oskarżonego o to, że:

I. Realizując umowę dzierżawy powierzchni, zawartą z P. K. Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., w dniu 24 października 2016 roku w M. w lokalu (...) przy ulicy (...), urządzał gry na automatach H. S. bez numeru, A. H. M. (...) Nr (...), StarGames bez numeru, wydzierżawiając część powierzchni lokalu pod instalację ww. automatów i eksploatację ich w miejscu do tego nieprzeznaczonym i bez wymaganego zezwolenia naruszając dyspozycję określoną w art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 23 a ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz.U. 2016 r., poz. 471)

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

II. Realizując umowę dzierżawy powierzchni, zawartą z P. K. Prezesem Zarządu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., w dniu 22 listopada 2016 roku w M. w lokalu (...) przy ulicy (...), urządzał gry na automatach H. S. bez numeru, A. H. M. (...) bez numeru, SilverShark bez numeru, wydzierżawiając część powierzchni lokalu pod instalację ww. automatów i eksploatację ich w miejscu do tego nieprzeznaczonym i bez wymaganego zezwolenia naruszając dyspozycję określoną w art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1, art. 23 a ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (Dz.U. 2016 r., poz. 471)

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

O R Z E K A :

I. Oskarżonego P. K. uznaje za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za to:

- za czyn opisany w punkcie I na podstawie art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks skazuje go na karę grzywny w rozmiarze 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość stawki na 100 (sto) złotych;

- za czyn opisany w punkcie II na podstawie art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks skazuje go na karę grzywny w rozmiarze 80 (osiemdziesiąt) stawek dziennych ustalając wysokość stawki na 100 (sto) złotych;

II. Na podstawie art. 85 § 1 i 2 k.k. i art. 86 § 1 i 2 k.k. wymierza oskarżonemu P. K. jedną łączną karę grzywny w rozmiarze 100 (sto) stawek dziennych ustalając wysokość stawki na 100 (sto) złotych;

III. Na podstawie art. 1 § 2 kks w zw. z art.. 17 § 1 pkt. 3 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 kks postępowanie karne co do oskarżonego R. B. umarza;

IV. Na podstawie art. 30 § 5 kks orzeka przepadek dowodów rzeczowych w postaci automatów do gier i środków pieniężnych przechowywyanych w magazynie depozytowym (...)- (...)Skarbowego w O. – opisanych na karcie 222 w pkt. od 1 do 6 wraz z środkami pieniężnymi opisanym w pkt. 7-8 na karcie 222;

V. Na podstawie art. 632a § 1 k.p.k. obciążą każdego z oskarżonych kosztami procesu za postępowanie po ½ części.

Sygn. akt IIK 313/18

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, co następuje:

Prezesem Zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O., jest P. K., w związku z czym jest osobą uprawnioną do działania w imieniu spółki.

W dniu 03 czerwca 2015 roku PHU (...) zawarł umowę dzierżawy powierzchni w lokalu użytkowym z wydzierżawiającym (...) Spółka z o.o. z siedzibą w O. (d. umowa dzierżawy powierzchni w lokalu użytkowym k. 41).

Przedmiotem umowy była dzierżawa miejsca w lokalu (...) przy ulicy (...) w M., o powierzchni 12 m2, na którym dzierżawca będzie prowadził działalność gospodarczą. Na mocy powyższej umowy do lokalu R. B. zostały wstawione automaty do gier. W imieniu spółki umowę te podpisał oskarżony P. K. jako prezes spółki (...) spółka z o.o. z siedzibą w O. (d. umowa dzierżawy powierzchni w lokalu użytkowym k. 41).

W dniu 24 października 2016 roku funkcjonariusze Urzędu Celnego w O. wykonywali obowiązki służbowe na terenie M. ukierunkowane na przestrzeganie przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych. W związku z charakterystycznym oznaczeniem udali się w tym celu do lokalu (...) położonego na ulicy (...). W lokalu tym ujawnili trzy automaty do gier H. (...) bez numeru, (...) H. (...) XXL nr (...), S. (...) bez numeru, które pod względem wizualnym i konstrukcyjnym przypominały urządzenia wykorzystywane do organizowania gier hazardowych (d. protokół oględzin automatów do gier k. 17-21). Funkcjonariusze przeprowadzili na powyższych urządzeniach w drodze eksperymentu procesowego doświadczenie polegające na ustaleniu przebiegu gry. Po przeprowadzonym eksperymencie funkcjonariusze ustalili, iż urządzenia te służą do prowadzenia gier o charakterze komercyjnym odpłatnym, a udostępniane na nim gry mają charakter losowy, co odpowiada definicji gier na automatach (d. protokół z przebiegu przeprowadzenia w drodze eksperymentu procesowego doświadczenia odtworzenia przebiegu gry na automacie k. 9-10).

Podobnie też w dniu 22 listopada 2016 roku funkcjonariusze Urzędu Celnego w O. wykonywali obowiązki służbowe na terenie M. i ponownie udali się do lokalu (...) położonego na ulicy (...). W lokalu tym ujawnili trzy automaty do gier H. (...) bez numeru, (...) H. (...) XXL nr (...) oraz Silver S. bez numeru, które pod względem wizualnym i konstrukcyjnym przypominały urządzenia wykorzystywane do organizowania gier hazardowych (d. protokół oględzin automatów do gier k. 17-21). Funkcjonariusze przeprowadzili na powyższych urządzeniach w drodze eksperymentu procesowego doświadczenie polegające na ustaleniu przebiegu gry. Po przeprowadzonym eksperymencie funkcjonariusze ustalili, iż urządzenia te służą do prowadzenia gier o charakterze komercyjnym odpłatnym, a udostępniane na nim gry mają charakter losowy, co odpowiada definicji gier na automatach (d. protokół przeszukania lokalu (...), spis i opis rzeczy k. 86, protokół oględzin miejsca k. 87-91, protokół z przebiegu przeprowadzenia w drodze eksperymentu procesowego doświadczenia odtworzenia przebiegu gry na automacie k. 78-79).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów oraz pozostałych dowodów ujawnionych w toku rozprawy głównej i zaliczonych w poczet materiału dowodowego.

Oskarżony P. K. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, iż nie zrobił nic zakazanego prawem. Dodał, że spółka podejmując działalność sprawdziła, a w trakcie działalności utwierdzała się, że działalność nie jest zakazana, w związku z czym nie powinien mieć przedstawionych zarzutów. Nie rozumie powodów przedstawienia mu zarzutów. Dodał, że spółka podjęła opinię prawną również w Kancelarii Sejmu, zapoznali się wyrokami sądu, które były w domenie publicznej. Było też pismo ówczesnego ambasadora polski w ówczesnej komisji europejskiej do vice premiera ministra gospodarki W. P. oraz pismo ministra gospodarki do ministra finansów nadzorującego służby celne J. K.. Z tych wszystkich dokumentów jednoznacznie wynikało, że przepisy wprowadzenia ustawy nie zostały dochowane przez Sąd. Przy trybunie oznaczało to, że przepisy ustawy 6 i 14 nie mogą być stosowane w stosunku do obywateli. Te wszystkie stanowiska zostały podtrzymane w uchwale Sądu Najwyższego z listopada 2014r., która również jednoznacznie stwierdziła o obowiązku notyfikacji przepisów, co nie zostało wykonane. Dla niego te dokumenty były najważniejsze, dopiero Sąd Najwyższy w styczniu 2017 r. diametralnie zmienił jego wiedzę na ten temat i spółka zaprzestała działalność. Dostał wyrok z sądu w Gdańsku, który podtrzymuje jego stanowisko (d. wyjaśnienia oskarżonego P. K. k. 203, 393).

Oskarżony R. B. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnił, że jego umowa z Panem P. K. obejmowała dzierżawę lokalu, na który pan P. prowadził własną działalność gospodarczą. Dodał, że nie miała nic wspólnego z jego działalnością, prowadził działalność związaną ze sprzedażą nieruchomości. Nie interesował się tym co pan K. robi i w żaden sposób nie współpracował z P. K.. Dodał, że nie pamięta w jaki sposób nawiązał współpracę z panem K., najprawdopodobniej zgłosił się do niego w sprawie wydzierżawienia lokalu. Nie pamięta, w którym to było roku 2014 lub 2015. Umowę podpisywali wspólnie z panem P.. W momencie podpisywania umowy nie otrzymał dokumentów dotyczącej automatów. Nie rozmawiał na ten temat. W trakcie prowadzenia jego działalności na pewno pojawiła się taka rozmowa na temat Urzędu Celnego, chodziło o jakieś zatrzymania, chciał zaciągnąć informacji. Wcześniej też były zatrzymane automaty w tym lokalu. Nie pamięta czy po pierwszej sprawie wstawiono nowe automaty, nie pamięta z jakiego powodu został uniewinniony. Wydawało mu się to logiczne, jest tylko właścicielem lokalu. Z działalnością Pana P. nie ma nic wspólnego. Wyjaśnił nadto, że zna pana P. i pana K.. Zatrudniał ich w 2016 roku, a Pan A. P. jest dalej zatrudniony. Dodał, że ani on ani jego pracownicy nie obsługiwali tych automatów, mieli inne zadania. Dodał, że jedynie część lokalu była wydzierżawiona. W pozostałej części lokalu było biurko, toaleta dla pracowników, telewizor. Lokal był oznaczony napisem (...) ze względu na wcześniejszą nazwę i prowadzoną działalności. Wcześniej był to punkt gier na automatach o niskich wygranych, koncesjonowany, której był pracownikiem. Gdy zgłosił się pan P., nie zmieniali tego z uwagi na koszty. Lokal był oznaczony (...), bo miała taką nazwę od lat. Dla niego ta nazwa została, bo zasłaniała słońce. Nie chcieli odrywać naklejek. Dodał, że nie wiedział jaką działalność chce prowadzić Pan K.. Widział, że stoją tam automaty. Nie ma wiedzy na temat tego, czy urządzanie gier na automatach jest nielegalne. Wyjaśnił, że od około 14 lat zajmuje się branżą hazardową. Wcześniej serwisował automaty do gier dla firmy (...) z W.. Dodał, że po tej sprawie, w której został uniewinniony, nie zawierał nowej umowy dzierżawy. Nie pamięta czy te automaty zostały zabrane fizycznie z lokalu. Obecna sprawa jest kontynuacją sytuacji wcześniejszej. Pan P. wspominał mu, że automaty do niego wróciły. Stwierdził, że z jego uczestnictwa w branży i z rozmów z prawnikami wynikało, że przepisy są niejednoznaczne. Wie, że przepisy zmieniły się w 2009 roku, a potem były przepychanki z politykami. Nie przekazywał pieniędzy na wypłatę wygranych z automatów. W kasie pracownicy zawsze mieli pieniądze kasowe. Nie mieli kasy fiskalnej (d. wyjaśnienia oskarżonego R. B. k. 193, 293, 394).

Sąd zważył, co następuje:

W realiach niniejszej sprawy należy wskazać, że zarzuty stawiane obu oskarżonym dotyczą czynów podjętych w październiku 2016 oraz w listopadzie 2016 roku, czyli po wejściu ustawy z 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych zmieniającej tę ustawę od dnia 3 września 2015 roku. Projekt ustawy, co niewątpliwe, został poddany procedurze notyfikacji Komisji Europejskiej.

Niezależnie od tego należy wskazać, że z przepisy art. 14 ust. 1 aktualnie obowiązującej ustawy o grach hazardowych w konfrontacji z brzmieniem art. 4 ustawy z 12 czerwca 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych, wprost wskazują, że czyny zarzucane oskarżonym miały mieć miejsce już po upływie okresu dostosowawczego (dostosowanie do wymogów mogło nastąpić jedynie do 01 lipca 2016 roku).

Niezależnie od tego należy wskazać nadto, że w okresie zarzucanych oskarżonym czynów istniało już orzeczenie (...) z 13 października 2016 roku jako konsekwencja pytania prejudycjalnego SO w Łodzi, w którym to orzeczeniu wskazano, że przepis art. 6 ust. 1 ugh nie wchodzi w zakres pojęcia „przepisów technicznych w myśl dyrektywy 98/34 WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 24 czerwca 1998 roku (Dz.U. 1998 (...). 37).

Z uwagi na treść wyjaśnień oskarżonego P. K. i w realiach niniejszego postępowania, trzeba podkreślić, że kwestia oceny zamiaru oskarżonego w rozumieniu art. 4 kks musi zostać oceniona w kontekście art. 10 kks, w szczególności w kontekście tego, że jak wyjaśnił tenże oskarżony – mniemał, że prowadzona przez niego działalność gospodarcza jest dozwolona i nie rodzi odpowiedzialności prawnokarnej.

W tym miejscu należy zauważyć, że przepis art. 10 kks normuje kwestię błędu, co do okoliczności stanowiącej znamię czynów, a także co do bezprawności i karalności czynu. Działanie w błędzie, co do okoliczności stanowiącej znamię czynu, jest uregulowane w art. 10 § 1 kks i wyłącza odpowiedzialność sprawcy jedynie czynu umyślnego. Funkcją błędu, co do ustawowego znamienia typu podstawowego jest wyłączenie umyślności. Błąd ten dekompletuje umyślną stronę podmiotową typu czynu zabronionego.

Przez „usprawiedliwione” błędne przekonanie, należy rozmieć taką sytuację, w której z uwagi na ustalone okoliczności sprawcy nie można zarzucić, że gdyby dołożył należytej staranności, to rozpoznałby właściwie daną okoliczność Można zaznaczyć, że błąd może być wynikiem mylne interpretacji przepisów wypełniających blankietowe znamiona czynów zabronionych. Odnosząc te uwagi natury teoretycznej do realiów niniejszej sprawy należy wskazać, że oskarżony P. K., profesjonalnie trudniący się urządzeniem gier na automatach, mający przy tym wcześniej kontakt z sądowym postępowaniem karno- skarbowym z art. 107 § 1 kks po pierwsze musiał mieć świadomość tego, że prowadzona przez niego działalność może wiązać się z odpowiedzialnością karno-skarbową. Po wtóre oskarżony był zobowiązany osobiście lub przez upoważnioną osobę do bieżącej znajomości przepisów prawnych regulujących tej wielce specyficzną działalność gospodarczą. Oskarżony nigdy nie zwrócił się do właściwego organu, czyli Ministra Finansów o wyjaśnienie wątpliwości, poprzez domaganie się od tego organu wydania stosownej interpretacji. Po trzecie nie istnieje żadne orzeczenie w odniesieniu do oskarżonego P. K., które mogłoby go utwierdzać w błędnym przekonaniu o dopuszczalności prowadzenia tego rodzaju działalności, bez wymaganego zezwolenia i w miejscu do tego nie przeznaczonym (zważyć przy tym należy, że tenże oskarżony w momencie orzekania miał świadomość prawomocnego skazania w tożsamej sprawie przez SR w Radomiu – vide k. 26) niezależenie od tego, że był wielokrotnie skazywany za czyny z art. 107 § 1 kks (k. 344 – 345).

Powyższa argumentacja jest także istotna w zakresie tego, że nie ustalono by oskarżony kiedykolwiek ubiegał się o ustalenie w okresie przejściowym wskazanym w treści art. 4 cyt. wyżej ustawy o ustaleniem, że dotyczy to także jego działalności w zakresie urządzania gier na automatach.

Reasumując wina oskarżonego P. K. nie budzi wątpliwości i znajduje pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Działaniem swym wyczerpał on dyspozycję art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks.

W tym stanie rzeczy należy uznać, że wymierzone oskarżonemu P. K. jednostkowe kary grzywny oraz jej łączny wymiar jest adekwatny do stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości czynów mu zarzucanych oraz adekwatny do jego stosunków majątkowych.

Co do oskarżonego R. B., realia sprawy nakazują rozważenie i ocenę stopnia społecznej szkodliwości obu zarzucanych mu czynów.

Determinantami oceny stopnia społecznej szkodliwości określonymi w art. 53 § 7 kks są rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra, waga naruszonego obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności prawnej, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, postać zamiaru, motywacja sprawcy i rodzaj naruszonej reguły ostrożności i stopień jej naruszenia.

W tych granicach należy wskazać, że w sprawie oskarżonego R. B. z pewnością nie wchodzi w grę wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publiczno-prawnej, gdyż nie dotyczy tego przepis art. 107 § 1 kks. Trudno jest też ocenić wagę naruszonego obowiązku finansowego, ponieważ taki obowiązek nie ciążył na tym oskarżonym. W tej sytuacji należy odnieść się do tezy, że reglamentowanie działalności hazardowej służy ochronie kilku dóbr prawnych, w tym ochronę mienia Skarbu Państwa, ochronę szeroko pojętego porządku publicznego oraz być może mienie klientów podmiotów wykonujących działalność hazardową.

W tej sytuacji trzeba zwrócić uwagę, że zachowanie oskarżonego polegało na wynajęciu powierzchni lokalu użytkowego – innemu przedsiębiorcy w zakresie jedynie trzech automatów. W konkretnej sprawie należy uznać więc, że skala urządzania przez oskarżonego P. K. gier na tych automatach była niewielka, w związku z tym zagrożenie wyżej opisanych dóbr prawnych również było niewielkie. Dlatego też należy uznać, że zawinienie oskarżonego B. jest subminimalne i nie przekracza tej granicy, którą ustawodawca wyznaczył dla karalności tego rodzaju przestępstw skarbowych i w konsekwencji należało postepowanie karne umorzyć z uwagi na znikomy stopień społecznej szkodliwości zarzucanych R. B. czynów.

O dowodach rzeczowych, Sąd orzekł na podstawie art. 30 § 5 kks, jak w punkcie IV wyroku.

O kosztach procesu orzeczono jak w punkcie V wyroku.