Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni M. S. we wniosku zatytułowanym rozliczenie konkubinatu wniosła o dokonanie rozliczenia konkubinatu M. S. i uczestnika C. G. (1) przez przyznanie wnioskodawczyni nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), ruchomości wymienionych we wniosku, przyznanie uczestnikowi ruchomości wskazanych we wniosku, zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwoty 1.544880 zł tytułem dopłaty i orzeczenie o kosztach postępowania.

W uzasadnieniu wniosku wskazała, że wnioskodawczyni i uczestnik poznali się w maju 2011 r. Od tego czasu tworzyli parę. Na początku 2013 r. wnioskodawczyni zamieszkała z uczestnikiem w T.. Mimo nie zawarcia związku małżeńskiego wnioskodawczyni i uczestnik postrzegani byli przez osoby z zewnątrz jako mąż i żona. Wspólnie podejmowali decyzje w zakresie urządzania domu oraz rozwiązań technicznych, a także stylu tworzonej sali balowej. Wnioskodawczyni została zatrudniona w przedsiębiorstwie uczestnika, jako osoba dozorująca ruch kopalni (...). Uczestnicy wiedli zgodne życie. Istniała między nimi wieź emocjonalna. Uczestnik wspomagał finansowo dzieci wnioskodawczyni z poprzedniego związku. W lutym 2017 r. uczestnik oświadczył wnioskodawczyni, że nosi się z zamiarem powrotu do byłej żony. Wnioskodawczyni podjęła decyzje powrotu w rodzinne strony. Zabrała swoje rzeczy z domu w T. i opuściła nieruchomość. W dniu 31.05.2017 r. uczestnik zobowiązała się zapłacić wnioskodawczyni kwotę 66.000 zł oraz sprzedać samochód marki S. (...) za kwotę 19.000 zł osobie wskazanej przez wnioskodawczynię. Uczestnik przekazał wnioskodawczyni kwotę 6.000 zł. Odmówił zapłaty pozostałej części kwoty, wezwał wnioskodawczynię do zwrotu jego rzeczy, które rzekomo miałyby znajdować się w jej posiadaniu.

Wnioskodawczyni w dniu 2.04.2013 r. podjęła pracę w zakładzie uczestnika, na stanowisku niższego dozoranta ruchu. W praktyce nadzorowała całokształt procesu sprzedaży żwiru. Działalność obojga uczestników doprowadziła do uzyskania przychodu z działalności żwirowni w wysokości 2.240.000 zł. Z początkiem 2015 r. uczestnicy podjęli wspólną decyzję o wydzierżawieniu żwirowni.

Wnioskodawczyni podniosła, że rozliczeniu podlega majątek nabyty przez uczestników w trakcie trwania ich związku oraz dochód uzyskany z prowadzonego przedsiębiorstwa tj. żwirowni, z którego konkubenci finansowali wspólne inwestycje w postaci urządzenia domu oraz sali balowej.

Uczestnik C. G. (2) wniósł o oddalenie wniosku i orzeczenie o kosztach postępowania. W uzasadnieniu swego stanowiska wskazał, że nieruchomość objęta księgą wieczystą nr (...) stanowi wyłączną własność uczestnika. W cenie uczestnika przedmioty zgłoszone przez wnioskodawczynię do podziału nie stanowią przedmiotu współwłasności. Wskazał, że niezależnie od charakteru związku wnioskodawczyni i uczestnika, podstawą majątku zgromadzonego w konkubinacie są, wbrew wywodom wnioskodawczyni, nie są przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, lecz przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Do konkubentów nie mogą być stosowane przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnoszące się do osób pozostających w związku małżeńskim. (k.124-127)

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

Wnioskodawczyni i uczestnik poznali się w 2011 r. Od listopada 2011 r. wnioskodawczyni i uczestnik zaczęli się systematycznie spotykać bądź to w ówczesnym miejscu zamieszkania wnioskodawczy w T., lub w miejscu zamieszkania uczestnika w T., albo w innych miejscowościach.

Wnioskodawczyni zrezygnowała z dotychczasowego zatrudnienia w aptece i na początku 2103 r. przeprowadziła się do Targowa. (pismo k.78) Zamieszkała z uczestnikiem w domu położonym na nieruchomości stanowiącej jego własność. Wnioskodawczyni i uczestnik prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Przez osoby trzecie byli postrzegani jako para. Wspólnie wyjeżdżali na wakacje, organizowali przyjęcia i jako para byli zapraszani na przyjęcia organizowane przez inne osoby. Uczestnik finansował naukę dzieci wnioskodawczyni w szkołach w W..

Uczestnik od 8.03.1982 r. prowadzi działalność gospodarczą. (wypis k.130) Decyzją z dnia 4.09.2012 r. uczestnik C. G. (2) prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą G. C. G. (2) w W. otrzymał koncesję na wydobywanie kruszywa naturalnego ze złoża (...) gm. D.. Koncesja ta wcześniej, tj. decyzją z dnia 28.12.1998 r., była udzielona Przedsiębiorstwu (...) Sp. z o.o. w O.. Od daty otrzymania koncesji uczestnik prowadził działalność w żwirowni. (dokumenty k. 176-189)

Wnioskodawczyni z dniem 2.04.2013 r. została zatrudniona w zakładzie stanowiącym własność uczestnika G. C. G. (2) w T., na stanowisku niższy dozoru ruchu. Wynagrodzenie został ustalone na kwotę 1.600 zł brutto. Umowa została zawarta na czas określony do 31.01.2014 r. Kolejną umowę o pracę wnioskodawczyni zawarła z uczestnikiem w dniu 1.02.2014 r., następna w dniu 1.02.2016 r. (dokumenty k. 79-81, 87-89) Przeciwko wnioskodawczyni prowadzone były postępowania egzekucyjne z wniosku różnych wierzycieli. W toku tych postępowań egzekucyjnych skierowano egzekucje do wynagrodzenia wnioskodawczyni otrzymywanego w zakładzie (...) w T.. (dokumenty k. 68-76)

W trakcie trwania związku konkubenckiego wnioskodawczyni i uczestnika zakupiono szereg rzeczy stanowiących wyposażenie domu mieszkalnego położonego na nieruchomości w T. oraz wyposażenie sali balowej urządzanej w domu na nieruchomości w T.. W zakupie tych rzeczy uczestniczyła wnioskodawczyni. Rzeczy te zostały zakupione na rzecz przedsiębiorstwa prowadzonego przez uczestnika G. C. G. (2) w T..(faktury k.17-27, k.395 -401)

W dniu 13.09.2013 r. uczestnik kupił nieruchomość składająca się z działki nr (...) położoną w T. o pow. 0,3079 ha., dla nieruchomości tej prowadzona jest księga wieczysta nr (...), w której jako właściciel figuruje C. G. (2). (odpis KW k.102-110)

Na początku 2016 r. stosunki między wnioskodawczynią a uczestnikiem zaczęły się psuć. Uczestnik odwołał wyjazd wnioskodawczyni na (...), na którą to wycieczkę mieli udać się wspólnie, pojechał sam. W dniu 18.08.2016 r. złożył wnioskodawczyni oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, które wycofał. Następnie w dniu 2.05.2017 r. wypowiedział jej umowę o pracę. (dokumenty k.82,83,90)

Wnioskodawczyni i uczestnik w maju 2017 r. zakończyli swój związek. W dniu 8.05.2017 r. wnioskodawczyni i uczestnik zawarli porozumienie zgodnie z którym, uczestnik zobowiązał się do zapłaty na rzecz wnioskodawczyni kwoty 66000 zł oraz sprzedaży samochodu marki S. za kwotę 19.000 zł wskazanej przez wnioskodawczynię osobie. Wnioskodawczyni otrzymała od uczestnika kwotę 6.000 zł w dniu 8.05.2017 r. Nie otrzymała pozostałej kwoty wynikającej z tego porozumienia. Nie został też przez uczestnika sprzedany samochód wskazanej przez wnioskodawczynię osobie. (dokumenty k.84,91-93)

Ponadto powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie: dokumentów k. 141-170, 206-298, 395-400, zeznań świadków: K. J. płyta CD k.321, S. S. (1) płyta CD k.349, S. S. (2) k.374-376, T. K. k.377-378, A. K. płyta CD k.421, zeznań wnioskodawczyni i uczestnika płyta CD k. 434, zdjęć k. 34-67, 418.

Sąd Rejonowy zważy, co następuje:

Wnioskodawczyni swoje żądanie wywodzi z faktu, że w latach od 2013 r. do 2016 r. tworzyła z uczestnikiem związek konkubencki, rzeczy, majtek zgromadzony w tym okresie stanowi zatem ich majątek wspólny. Przy czym wskazuje, że chodzi tu o majątek nabyty w tym czasie z dochodów jakie przynosiła żwirownia. Nie rości sobie praw do majtku nabytek w tym okresie ale z pieniędzy uzyskanych z innych składników majątku uczestnika.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie sądu pozwala przyjąć, że wnioskodawczyni i uczestnik tworzyli związek konkubencki. Oceny takiej sąd dokonała analizując zeznania przesłuchanych w sprawie świadków K. J., S. S. (1), S. S. (2), A. K. oraz zeznania wnioskodawczyni. Wynika z nich bowiem w sposób spójny, że wnioskodawczyni i uczestnik mieszkali razem w domu położonym na nieruchomości w T., prowadzili wspólne gospodarstwo domowe, przez osoby trzecie byli postrzegani jako para, wspólnie wyjeżdżali na wakacje, organizowali przyjęcia i jako para byli zapraszani na przyjęcia organizowane przez inne osoby. Uczestnik finansował naukę dzieci wnioskodawczyni z pierwszego związku w szkołach w W.. Zeznania te maja dodatkowo oparcie w zdjęciach złożonych przez wnioskodawczynię obrazując wspólne życie jej i uczestnika. Zeznań tych nie podważają zeznania świadka T. K., które nie odnoszą się do wspólnego pożycia wnioskodawczyni i uczestnika, a dotyczą sprzedaży mebli uczestnikowi.

Z tych też względów, jako nie mające potwierdzenia w dowodach, sąd nie dał wiary zeznaniom uczestnika co do charakteru związku łączącego go z wnioskodawczynią.

Jednakże sam fakt pozostawania w konkubinacie nie daje jednak wnioskodawczyni podstawy prawnej do rozliczeń majątkowych z uczestnikiem. Pogląd o równych udziałach w zgromadzonym majątku osób pozostających w związku nieformalnym, nie ma podstaw prawnych. Rzeczy nabyte w czasie trwania nieformalnego związku nie staja się automatycznie przedmiotami objętymi współwłasnością, z samego faktu wspólnego pożycia stron, prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, nie wynika domniemanie współwłasności poszczególnych rzeczy. (por. Wyrok WSA w Opolu z dnia 2.12.2015 r. (...)/Op 455/15)

Zgodnie z linią orzecznicza sądów powszechnych, do partnerów z konkubinatu nie mogą być stosowane przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego odnoszące się do osób pozostających w związku małżeńskim. Do rozliczeń majątkowych pomiędzy osobami pozostającymi w trwałym związku faktycznym (konkubinacie) mogą mieć zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. (por. Wyrok SN z dnia 16.05.2000 r. IV CKN 32/00, Wyrok SA w Białymstoku z dnia 12.06.2014 r. IACa 601/13, Wyrok SA w Szczecinie z dnia 28.07.2016 r., Wyrok SA w Gdańsku z dnia 14.03.2018 r. w sprawie V ACa 92/17) W postanowieniu z dnia 6.10.2004 r. w sprawie II CK 47/04 Sąd Najwyższy wypowiedział się, że ochrona interesów majątkowych konkubentów w ich wzajemnych stosunkach nie powinna być intensywniejsza niż ochrona małżonków w analogicznych stanach faktycznych. Oznaczałoby to bowiem naruszenie bezspornych preferencji prawnych przyznanych związkom małżeńskim formalnie zawartym.

Jednakże nie można wykluczyć w konkretnych okolicznościach sprawy, że stosunki majątkowe pomiędzy konkubentami mogły być ukształtowane w ten sposób, ze gospodarowali oni „ze wspólnego portfela”, nie rozliczając wnoszonych dochodów i ponoszonych wydatków, które traktowane były jako jednakowe. Jest to jednak wynik konkretnych ustaleń faktycznych. Nie mogą ich zastąpić funkcjonujące na gruncie prawa małżeńskiego domniemanie równości udziałów w majątku lub też konsekwencje związane ze współwłasnością majątkową. Takie ukształtowanie stosunków majątkowych pomiędzy konkubentami przekłada się na zakres i sposób dowodzenia w sprawie z powództwa konkubenta domagającego się zwrotu kwot wyłożonych na majątek drugiego, zwłaszcza w okresie długoletniego związku. (por. Wyrok SN z dnia 5.10.2011 r. IV CSK 11/11)

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że zgłoszone przez wnioskodawczynię do podziału rzeczy stanowią współwłasność jej i uczestnika. Uczestnik zaprzeczył temu. Z dokumentów w postaci faktur zakupu rzeczy wynika, że wymienione w nich rzeczy zostały nabyte przez przedsiębiorstwo prowadzone przez uczestnika G. C. G. (2). Z odpisu księgi wieczystej nr (...) prowadzonej dla nieruchomości składającej się z działki nr (...) położonej w T. o pow. 0,3079 ha wynika, że stanowi ona wyłączną własność uczestnika. Z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków również nie wynika by rzeczy wskazane przez wnioskodawczynię zostały nabyte także z jej środków finansowych. Świadkowie K. J. i T. K. zeznali, że nie wiedzą jakie były stosunki finansowe wnioskodawczyni i uczestnika. Natomiast świadek S. S. (2) zeznał, że nie interesował się finansami stron, nie wie czy wnioskodawczyni przekazywała jakieś pieniądze na wspólne inwestycje, jakie rzeczy zakupiła z własnych dochodów. Podobnie świadek A. K. zeznała, że nie wie ona na co wnioskodawczyni przeznaczała własne dochody. Co prawda świadek S. S. (1) zeznała, że wnioskodawczyni i uczestnik wspólnie dokonywali zakupu rzeczy wymienionych we wniosku, jednakże przyznała, że nie wie w jakiej wysokości i na zakup jakich rzeczy wnioskodawczyni przeznaczyła własne środki. Zeznała, że nie wie jakie były ustalenia finansowe między nimi, a mianowicie, które z nich i ile przeznaczyło na zakup poszczególnych rzeczy. Sąd nie dał wiary zeznaniom tego świadka, że wnioskodawczyni posiadała własne oszczędności, które przeznaczyła na zakup wymienionego we wniosku majątku, gdyż nie maja potwierdzenia w dowodach. Z przedstawianych przez wnioskodawczynię wydruków z rachunku bankowego, z którego miała korzystać wnioskodawczyni (k. 206-276), nie wynika by miała ona jakieś oszczędności. Przedłożone dokumenty PIT, również nie wskazują na to by osiągała dochody pozwalające jej na poczynienie oszczędności. Ponadto zeznania te są sprzeczne z zeznaniami wnioskodawczyni. Zeznała ona bowiem, że rzeczy te zostały zakupione z dochodu generowanego przez żwirownię w okresie jej związku konkubenckiego z uczestnikiem, zgodnie z ustaleniami między nią a uczestnikiem. Wnioskodawczyni nie przedstawiła jednak żadnego dowodu by takie ustalenia miały miejsce, a uczestnik temu zaprzeczył. Z zeznań wnioskodawczyni nie wynika zatem, by własne środki finansowe przeznaczała na zakup rzeczy wymienionych we wniosku

Bezspornym jest w sprawie, że żwirownia prowadzona przez uczestnika stanowi jego wyłączny majątek, a zatem dochód generowany przez żwirownie stanowi jego majtek osobisty. Sam fakt pozostawania w konkubinacie z uczestnikiem, jak to wcześniej wskazano, nie daje postaw do przyjęcia, że wnioskodawczyni ma udział w tych dochodach, a tym samym że rzeczy zakupione z tego dochodu stanowią współwłasność jej i uczestnika. Z zeznań uczestnika wynika ponadto, że oprócz działalności w postaci żwirowni prowadzi inny rodzaj działalności gospodarcze. Wnioskodawczyni, w ocenie sądu, nie przedstawiła żadnych dowodów, że wskazany przez nią majątek został nabyty tylko i wyłącznie z dochodu ze żwirowni, że jego nabycie nie było finansowane z innego rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestnika.

W świetle chociażby tylko powołanych zeznań wnioskodawczyni nie sposób też przyjąć, by dokonała ona nakładów ze swoje go majątku na majątek uczestnika.

Mając na uwadze powyższe rozważania sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o przeprowadzenie dowodów z opinii biegłych, jak nieprzydatnych w sprawie i zmierzających do przedłużenia czasu trwania postępowania.

W tym stanie rzeczy na mocy art. 210 k.c., art. 405 k.c. orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 520 § 2 k.p.c.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)