Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa E. R.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 29 października 2013 roku, sygn. akt I C 981/12

1. zmienia zaskarżony wyrok w punktach I i IV (pierwszym i czwartym) sentencji w ten tylko sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powódki odsetki ustawowe od kwoty 15.000 zł poczynając od dnia 4 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty, a w pozostałej części apelację oddala,

2. znosi wzajemnie koszty procesu między stronami za instancję odwoławczą.

Sygn. akt II Ca 187/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. R. kwotę 32.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami:

-

od kwoty 15.000,00 zł od dnia 05 listopada 2012 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 15.000,00 zł od dnia 07 marca 2013 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 2.000,00 zł od dnia 12 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty; zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. R. kwotę 8.055,00 zł tytułem skapitalizowanej renty z ustawowymi odsetkami:

-

od kwoty 2.000,00 zł od dnia 05 listopada 2012 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 4.755,00 zł od dnia 18 lutego 2013 roku do dnia zapłaty,

-

od kwoty 1.300,00 zł od dnia 12 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty; zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. R. kwotę 512,00 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od dnia 04 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty; oddalił powództwo w pozostałej części; umorzył postępowanie co do kwoty 700,00 zł; zasądził od pozwanego (...) S.A.w W. na rzecz powódki E. R. kwotę 1.909,43 zł tytułem zwrotu kosztów procesu po stosunkowym rozdzieleniu; nakazał ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim tytułem brakujących opłat sądowych i zaliczek na opinie biegłych wyłożonych przez Skarb Państwa, od uiszczenia których powódka E. R. została zwolniona, po stosunkowym rozdzieleniu kwotę 2.738,06 zł; odstąpił od obciążania powódki E. R. kosztami sądowymi, od uiszczenia których została zwolniona.

Podstawę powyższego orzeczenia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

Pełnomocnik powódki po wcześniejszym rozszerzeniu powództwa ostatecznie wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki:

- kwoty 42 500,00 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy z ustawowymi odsetkami od dnia 4 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty;

-

kwoty 8 055,00 zł. tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb po wypadku wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty;

-

kwoty 512,00 zł. tytułem odszkodowania z tytułu zniszczonego mienia wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 4 sierpnia 2012 roku do dnia zapłaty.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa.

W dniu (...)r. w T. na skrzyżowaniu ulicy (...) doszło do wypadku drogowego w wyniku którego poszkodowana została powódka E. R..

Sprawcą wypadku drogowego był H. P., kierujący samochodem osobowym marki (...), numer rejestracyjny (...), który w chwili zdarzenia posiadała zawartą ze stroną pozwaną umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej.

Z miejsca zdarzenia E. R. została przewieziona do (...) w T. gdzie wykonano badania i stwierdzono złamanie kości piętowej prawej, stłuczenie z raną płatową po stronie kostki przyśrodkowej podudzia lewego i stłuczenia łokcia prawego. Zaopatrzono kontuzjowane okolice / zszyto rany, założono opatrunek gipsowy / i wypisano powódkę do domu z zaleceniem dalszego leczenia ambulatoryjnego. Gips został utrzymany przez 6 tygodni.

Silne dolegliwości bólowe związane ze skutkami wypadku utrzymywały się u powódki przez ok. 2 tygodnie, a dolegliwości ze strony łokcia trwały ok. miesiąc.

Przebyte złamanie kości piętowej prawej zostało wygojone w prawidłowym ustawieniu bez ograniczeń w zakresie ruchomości stawu skokowego prawego.

Obecnie powódka nie wymaga stałego leczenia związanego ze skutkami wypadku a rokowania na przyszłość są dobre.

Przebyte złamanie kości piętowej skutkuje u powódki okresowymi powysiłkowymi dolegliwościami bólowymi i obrzękami co wpływa na ograniczenie funkcji kończyny dolnej prawej.

Trwały uszczerbek na zdrowiu w zakresie ortopedii i traumatologii u E. R. wynosi 8 %.

Na tylnej / grzbietowej / powierzchni przedramienia prawego u powódki w odcinku bliższym i środkowym po wypadku pozostała słabo widoczna blizna pourazowa płaszczyznowa / po głębokim otarciu naskórka / o wymiarach 120 mm x 40 mm, cielisto różowa, z licznymi poziomo ułożonymi, Unijnymi blizenkami biało odbarwionymi nieznacznie wypukłymi.

Na stronie przyśrodkowej dalszego odcinka podudzia lewego pozostała u powódki linijna blizna pourazowa po zaopatrzeniu chirurgicznym w kształcie litery L sino - czerwona, w odcinku pionowo - skośnym / górnym / dł. 67 mm i szerokości 6 mm/ drabinkowata / z licznymi poprzecznymi, prostopadłymi do jej przebiegu, bliznami po szwach chirurgicznych o szerokości 15 mm/, w odcinku poziomym / dolnym / dł. 46 mm i szer. 6 mm / drabinkowata „ / z licznymi poprzecznymi prostopadłymi do jej przebiegu bliznami po szwach chirurgicznych o szerokości 14 mm /. Natomiast na stronie przednio - bocznej dalszego odcinka podudzia lewego widoczna jest płaszczyznowa blizna pourazowa, owalna, o średnicy 39 mm, różowo - jasno brunatna, zagłębiona, ścieńczała.

Zaleceniem chirurgii plastycznej jest systematyczne stosowanie do pielęgnacji blizn maści witaminowych maści leczniczych i maści peelingujących oraz stosowania zabiegów laserowych odbarwiających blizny.

Z przyczyn chirurgii plastycznej powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w łącznej wysokości 6 % tj. 1 % z uwagi na bliznę pourazową przedramanienia prawego oraz 5% z uwagi na blizny podudzia lewego.

Po wypadku u E. R. występują lęki przed jazdą rowerem i samochodem, wzmożone poczucie doznanej krzywdy i natrętne remiscencje dotyczące wypadku z reakcjami płaczu, z tego też powodu stwierdzono u niej nerwicę z zaburzeniami lękowymi.

Po wypadku powódce była potrzebna pomoc psychologiczna obecnie nie potrzebuje pomocy psychologa i nie wymaga również leczenia psychiatrycznego.

Rokowania co do ustąpienia nerwicy w przyszłości są dobre.

W następstwie wypadku z dnia 29 maja 2012 roku powódka, w zakresie psychiatrii, E. R. doznała długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości -5%.

W dniu 3 lipca 2012 roku E. R. zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi żądając wypłaty z tytułu zadośćuczynienia w kwocie 30 000,00 zł., oraz z tytułu kosztów leczenia wypłacenia kwoty 1 000,00 zł., a z tytułu zniszczonych rzeczy kwotę 912,00 zł. W trakcie likwidacji szkody - pozwany wypłacił na rzecz powódki kwotę 10 000,00 zł. tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 200,00 zł. tytułem zwrotu kosztów leczenia i kwotę 500,00 zł. tytułem odszkodowanie za zniszczone rzeczy w wypadku.

Powódka obecnie nie pracuje pozostaje na utrzymaniu męża A. R..

Kwestią sporną między stronami była natomiast wysokość należnego powódce zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Wysokość zadośćuczynienia Sąd Rejonowy ustalił na kwotę 42 000,00 zł. i zasądził 32 000,00 zł. gdyż 10 000,00 zł. zostało wypłacone powódce przez ubezpieczyciela.

Sąd uwzględnił przy tym stopień uszczerbku na zdrowiu, a także trwale następstwa zdarzenia wynikające z opinii biegłych i wyjaśnień E. R.. Kwota ta będzie stanowiła „ odpowiednią „ w rozumieniu art. 445 k.c. realną, dość znaczną wartość, zapewniającą powódce pewną satysfakcję materialną, adekwatną do znacznego rozmiaru jego krzywdy, stopnia i czasu trwania cierpień.

O należnych od zasądzonego tytułem zadośćuczynienia za krzywdę odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. zasądzając należne odsetki od kwoty 15.000,00 zł od dnia 5 listopada 2012 r. / tj. data doręczenia odpisu pozwu do dnia zapłaty, od kwoty 15 000,00 zł od dnia 07 marca 2013 roku do dnia zapłaty i od kwoty 2 000,00 zł. od dnia 12 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty.

Przy odpowiedzialności deliktowej wezwanie do zapłaty związane jest z datą doręczenia odpisu pozwu, chyba że strona wykaże istnienie wcześniejszego wezwania przedsądowego. W konkretnej sprawie od doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty należą się odsetki tym bardziej, gdy tytułem zadośćuczynienia zasądzono kwotę żądaną przez powódkę.

W pozostałym zakresie w powództwo zostało oddalone.

W punkcie V wyroku Sąd Rejonowy umorzył postępowanie co do kwoty 700,00 zł. stosownie do pisma pełnomocnika powódki, który cofnął powództwo w tym zakresie.

O kosztach procesu orzekł zgodnie z przepisem art. 98 § 1 i 3 k.p.c, stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

W oparciu o treść z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. nr 167, poz. 1398 ze zm) Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim tytułem zaliczek na opinie biegłych wyłożonej przez Skarb Państwa od uiszczenia których powódka E. R. była zwolniona po stosunkowym rozdzieleniu kwotę 2 738,06 zł. odstępując od obciążania powódki kosztami sądowymi od uiszczenia których została zwolniona.

Pełnomocnik powódki zaskarży wyrok

1.  w zakresie pkt I. i IV. w części oddalającej powództwo co do kwoty 10.500,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od 12.04.2013r. do dnia zapłaty,

2.  w części oddalającej powództwo w zakresie żądanych ustawowych odsetek od zadośćuczynienia za następujące okresy:

a)  od kwoty 15.000,00 zł od dnia 04.08.2012r. do dnia 04.11.2012r.,

b)  od kwoty 5.000,00 zł od dnia 04.08.2012r. do dnia 06.03.2013r.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 445 kc poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie skutkujące zasądzeniem nieodpowiedniej (rażąco niskiej) sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę,

2.  naruszenie przepisów prawa procesowego mającego istotny wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia, tj. art. 233 kpc poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów skutkującą przyjęciem, iż rozmiar cierpień psychicznych i fizycznych powstałych u powódki w wyniku wypadku z dnia 29.05.2012r. uzasadniał przyznanie jej zadośćuczynienia w kwocie 42.000,00 zł i zasądzenia 32.000,00 zł (przy uwzględnieniu wypłaconej przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego sumy 10.000,00zł), w sytuacji gdy krzywda, stopień bólu i cierpień oraz rokowania na przyszłość oraz sytuacja życiowa E. R. winna skutkować przyznaniem kwoty wyższej co najmniej o 10.500,00 zł,

3. naruszenia art. 14 ust 1 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2003, Nr 124, poz. 1152 z pózn. zm.) w zw. z art. 445 kc poprzez ich niezastosowanie i zasądzenie odsetek od kwoty zadośćuczynienia z datą późniejszą niż ustawowy 30-dniowy termin przewidziany na likwidację szkody przez zakład ubezpieczeń.

Wskazując na powyższe wnosił o:

1. zmianę zaskarżonego orzeczenia w pkt I. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 42.500,00 zł zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami:

a)  od kwoty 20.000,00 zł od dnia 04.08.2012r. do dnia zapłaty,

b)  od kwoty 10.000,00 zł od dnia 08.03.2013r. do dnia zapłaty,

c)  od kwoty 12.500,00 zł od dnia 12.04.2013r. do dnia zapłaty,

2. zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz stosowną zmianę w zakresie kosztów postępowania za I instancję.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje: apelacja jest uzasadniona jedynie w części, w której kwestionuje oddalenie powództwa w zakresie ustalenia daty początkowej płatności odsetek ustawowych.

W ocenie Sądu II instancji zaskarżone orzeczenie w tej części zostało wydane z obrazą przepisu art. 481§ 1 k.c. w związku z art. 455 k.c.

Stosownie do treści art. 481 § 1 k.c. odsetki ustawowe należą się wierzycielowi, kiedy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego w terminie. Z kolei art. 455 k.c. stanowi, że jeśli termin spełnienia świadczenia nie wynika z treści ani z właściwości zobowiązania, to zobowiązanie ma charakter bezterminowy, a o jego przekształceniu w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel, wzywając dłużnika do spełnienia świadczenia w określonej wysokości.

Wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie jest źródłem zobowiązania sprawcy szkody do zapłaty, ponieważ pozostaje nim czyn niedozwolony, tak więc odsetki od zadośćuczynienia należą się wierzycielowi od daty zgłoszenia roszczenia o wypłatę stosownie do art. 455 k.c. Od tej chwili biegnie termin do uiszczenia odsetek za opóźnienie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29.08.2013 r. w sprawie I CSK 667/12, Lex 1391106 ).

Z tego to powodu na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w punktach pierwszym i czwartym w ten sposób, że zasadził odsetki ustawowe od kwoty 15000,00 zł poczynając od dnia 4.08.2012 r. do dnia zapłaty.

Apelacja w pozostałej części nie jest uzasadniona i nie może odnieść zamierzonego przez jej autora skutku.

Zarówno Sąd Rejonowy jak i autor apelacji na uzasadnienie swego stanowiska przywołali zasadnie utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego. Niewątpliwym jest, co wynika, z w/w orzeczeń, że określając wysokość zadośćuczynienia sąd powinien kierować się wszystkimi okolicznościami, które mają wpływ na rozmiar doznanej krzywdy tj. okres trwania cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie, liczbę i czasookres pobytów w szpitalach, liczbę i stopień inwazyjności ewentualnych zabiegów medycznych i czas trwania ewentualnych dolegliwości bólowych oraz trwałość skutków czynu niedozwolonego, wpływ na dotychczasowe życie poszkodowanego, ogólną sprawność fizyczną i psychiczną poszkodowanego oraz prognozy poszkodowanego na przyszłość. Te wszystkie w/w okoliczności zostały przez Sąd Rejonowy uwzględnione przy określaniu wysokości należnego powódce zadośćuczynienia. Z poczynionych prawidłowo ustaleń faktycznych wynika, że powódka silne dolegliwości bólowe odczuwała przez okres 2 tygodni, przez okres 2.5 miesiąca miała utrudnione poruszanie się ze względu odniesione obrażenia stopy, a dolegliwości ze strony łokcia utrzymywały się do jednego miesiąca. Powódka nie była hospitalizowana albowiem udzielono jej po wypadku stosownej pomocy medycznej i wypisano do domu. Przebyte zaś złamanie kości piętowej prawej zostało wygojone, bez ograniczeń w zakresie ruchomości stawu skokowego i przy dobrych rokowaniach na przyszłość. Utrzymująca się nerwica powinna ustąpić ponieważ rokowania w tym zakresie dla powódki są dobre.

Biorąc powyższe pod uwagę należy zaakceptować twierdzenie Sądu Rejonowego, iż kwota 42000,00 zł tytułem zadośćuczynienia jest adekwatna do rozmiaru krzywdy powódki. W tej sytuacji nie ma podstaw do uznania zarzutu apelującego, iż wysokość zadośćuczynienia należnego powódce została ustalona z naruszeniem art. 445 k.c.

Apelację w tej części jako niezasadną Sąd Okręgowy oddalił na podstawie art. 385 k.p.c.

Z uwagi na sytuację majątkową powódki ( bezrobocie ) Sąd Okręgowy uznał, że w sprawie niniejszej zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek uzasadniający nie obciążanie powódki kosztami procesu za instancję odwoławczą na rzecz strony pozwanej.