Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2019r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Wydział III Karny

w składzie:

przewodniczący: SSO Daniel Strzelecki

protokolant: Ewa Król

przy udziale prokurator Prokuratury Rejonowej w Lwówku Śląskim: Anety Kawki

w sprawie o wydanie wyroku łącznego

wobec skazanego M. G.

urodzonego dnia (...) w J.

syna Z. i E. z domu L.

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 14 września 2009r. w sprawie sygn. III K 113/09 za:

a)  ciąg przestępstw z art. 279§1 k.k. i art. 13§1 k.k. w zw. z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. popełniony okresie od nocy z 5 na 6 marca 2006r. do nocy z 23 na 24 kwietnia 2008r. na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności i karę 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwieście złotych) każda;

b)  przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w bliżej nieustalonym okresie do dnia 19 lutego 2008r. na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

c)  przestępstwo z art. 58 ust. 1 i art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnione w okresie od 2005r. do końca 2007r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwieście złotych) każda;

d)  przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. popełnione w okresie od początku 2006r. do stycznia 2008r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwieście złotych) każda;

e)  przestępstwo z art. 178a§1 k.k. popełnione w dniu 28 listopada 2007r. na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

f)  przestępstwo z art. 258§1 k.k. popełnione w okresie od początku 2006r. do połowy 2007r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

za które to ciąg przestępstw i przestępstwa wymierzono mu karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności i karę łączną 360 (trzystu sześćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwadzieścia złotych) każda z warunkowym zawieszeniem wykonania kary łącznej pozbawienia wolności na okres 10 (dziesięciu) lat próby, przy czym postanowieniem tego sądu z dnia 2 marca 2019r. w sprawie sygn. akt II Ko 154/18 zarządzono wykonanie tej kary łącznej pozbawienia wolności;

2.  Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 22 grudnia 2017r. w sprawie sygn. II K 1660/15 za przestępstwo z art. 280§1 k.k. popełnione w dniu 28 września 2015r. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

I.  na podstawie na podstawie art. 85§1 i 2 k.k. i art. 86§1 k.k. w zw. z art. 569§1 i 2 k.p.k. łączy karę łączną pozbawienia wolności wymierzoną skazanemu M. G. wyrokiem opisanym w pkt. 1 części wstępnej wyroku łącznego i karę pozbawienia wolności wymierzoną mu wyrokiem opisanym w pkt. 2 tej części wyroku łącznego w wymierza mu karę łączną 6 (sześciu) lat pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 63§1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w pkt. I części dyspozytywnej wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności zalicza skazanemu okres odbytej przez niego kary łącznej pozbawienia wolności w sprawie opisanej w pkt. 1 części wstępnej wyroku łącznego jak i okres odbytej przez niego kary pozbawienia wolności w sprawie opisanej w pkt. 2 tej części wyroku łącznego;

III.  na podstawie art. 572 k.p.k. w pozostałym zakresie postępowanie umarza;

IV.  na podstawie art. 624§1 k.p.k. zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu.

UZASADNIENIE

M. G. został prawomocnie skazany następującymi wyrokami:

3.  Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 14 września 2009r. w sprawie sygn. III K 113/09 za:

g)  ciąg przestępstw z art. 279§1 k.k. i art. 13§1 k.k. w zw. z art. 279§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. popełniony okresie od nocy z 5 na 6 marca 2006r. do nocy z 23 na 24 kwietnia 2008r. na karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności i karę 200 (dwustu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwieście złotych) każda;

h)  przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii popełnione w bliżej nieustalonym okresie do dnia 19 lutego 2008r. na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

i)  przestępstwo z art. 58 ust. 1 i art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. popełnione w okresie od 2005r. do końca 2007r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwieście złotych) każda;

j)  przestępstwo z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 12 k.k. popełnione w okresie od początku 2006r. do stycznia 2008r. na karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i karę 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwieście złotych) każda;

k)  przestępstwo z art. 178a§1 k.k. popełnione w dniu 28 listopada 2007r. na karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

l)  przestępstwo z art. 258§1 k.k. popełnione w okresie od początku 2006r. do połowy 2007r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

za które to ciąg przestępstw i przestępstwa wymierzono mu karę łączną 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności i karę łączną 360 (trzystu sześćdziesięciu) stawek dziennych grzywny po 200zł (dwadzieścia złotych) każda z warunkowym zawieszeniem wykonania kary łącznej pozbawienia wolności na okres 10 (dziesięciu) lat próby, przy czym postanowieniem tego sądu z dnia 2 marca 2019r. w sprawie sygn. akt II Ko 154/18 zarządzono wykonanie tej kary łącznej pozbawienia wolności;

4.  Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 22 grudnia 2017r. w sprawie sygn. II K 1660/15 za przestępstwo z art. 280§1 k.k. popełnione w dniu 28 września 2015r. na karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

Dowód: dane o karalności M. G. k. 3-14; wyrok Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 14 września 2009r. w sprawie sygn. akt III K 113/09 k. 19-30; wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 22 grudnia 2017r. w sprawie sygn. akt II K 1660/15 k. 31; postanowienie Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 12 marca 2019r.

w sprawie sygn. akt III Ko 154/18 k. 45.

M. G. w okresie pobytu w izolacji penitencjarnej starał się przestrzegać porządku i dyscypliny, w kontaktach z przełożonymi przyjmował postawę regulaminową, a w grupie wychowawczej funkcjonował właściwie. W stosunku do skazanego nie stosowano środków przymusu bezpośredniego, nie odnotowano u niego zachowań agresywnych lub autoagresywnych. M. G. nie był wyróżniany nagrodami kodeksowymi, nie uzyskał również ulg, lecz przekroczeń dyscyplinarnych nie dopuścił się. Nie był on także uczestnikiem podkultury przestępczej, a w stosunku do popełnionych przestępstw był krytyczny.

Dowód: opinia o skazanym Zakładu Karnego w S.

z dnia 20 grudnia 2018r. k. 40.

Wobec M. G. zaktualizowały się materialnoprawne przesłanki, które obligowały do wydania wyroku łącznego. Antycypując bowiem problem, który zostanie rozważony w dalszej części uzasadnienia, a odnoszący się do względności konkurujących ustaw, nadmienienia wymagało to, że skoro w obu tych ustawach przepisy statuujące instytucję kary łącznej przewidywały, że „(…) sąd orzeka karę łączną” (art. 85 k.k. ustawy dawnej, jak i w art. 85§1 k.k. ustawy obowiązującej), to obowiązek orzeczenia kary łącznej w przypadku zaistnienia przesłanek do jej wymierzenia aktualizował się niezależnie od tego, którą z tych konkurujących ustaw zastosowano by w niniejszym postępowaniu – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2015r., II KK 84/15, LEX nr 1681879.

Rozważając natomiast zagadnienie, jakie przepisy statuujące instytucję kary łącznej należało zastosować wobec M. G., należało zauważyć, że ustawą z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396), która weszła w życie w dniu 1 lipca 2015r., istotnie przemodelowano zasady orzekania w przedmiocie kary łącznej. W treści art. 19 ust. 1 powołanej ustawy przewidziano, że przepisów rozdziału IX ustawy, o której mowa w art. 1 (Kodeksu karnego – dopisek S.O.), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. Brzmienie tego unormowania mogłoby zatem sugerować, że w sytuacji, gdy jeden z wyroków skazujących uprawomocnił się po dniu 1 lipca 2015r., to do łączenia sankcji znajdować będą zastosowanie obowiązujące po tej dacie przepisy art. 85 k.k. Niemniej jednak należało zaaprobować zaprezentowany w doktrynie prawa karnego materialnego pogląd, zgodnie z którym jeżeli przynajmniej jeden z wyroków skazujących uprawomocnił się po wejściu w życie wskazanej ustawy, zaś co najmniej jeden z czynów, za które orzeczono podlegającą łączeniu sankcję, został popełniony przed tą datą, to problem konkurencji ustawy dawnej i obowiązującej należy rozstrzygać na płaszczyźnie art. 4§1 k.k. – J. Majewski, Komentarz do niektórych przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw [w:] Kodeks karny. Komentarz do zmian 2015, LEX 2015, teza 2 do art. 19. Rzecz bowiem w tym, że art. 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. nie stawia jednoznacznego zastrzeżenia, iż do kar orzeczonych przed dniem 1 lipca 2015r. stosować trzeba art. 85 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed tą datą. W treści tego unormowania jednoznacznie zastrzeżono przecież, że w sytuacji łączenia kar orzeczonych wyrokami, które uprawomocniły się przed tą datą i po niej, może zajść „(…) potrzeba orzeczenia kary łącznej (…)” na zasadach określonych ustawą nowelizującą, przy czym prawodawca doprecyzował w dalszej części cytowanego przepisu, że taka sytuacja może wystąpić „(…) w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy (nowelizującej – dopisek S.O.)”.

W konkluzji tego fragmentu wywodu podnieść należało, że wyrok w sprawie sygn. akt II K 1660/15, którym M. G. skazano za popełnione przez niego przestępstwo na karę pozbawienia wolności, a która podlegała łączeniu wyrokiem łącznym, uprawomocnił się po dniu 1 lipca 2015r. Nie można było jednak tracić z pola widzenia tego, że przedmiotem osądu wyroku w sprawie sygn. akt III K 113/09, który w realiach niniejszej sprawy otwierał realny zbieg przestępstw, były czyny popełnione przez skazanego przed tą datą. Dlatego właśnie do oceny względności konkurujących unormowań rozdziału IX Kodeksu karnego należało zastosować zasady statuowane w art. 4§1 k.k. Wprawdzie w treści tego unormowania ustawodawca przewidział prymat stosowania ustawy obowiązującej w chwili orzekania, zastrzegł jednak zarazem, że pierwszeństwo stosowania tej ustawy zostaje wyłączone, gdy ustawę obowiązującą poprzednio należy uznać za względniejszą dla sprawcy.

Oceniając zatem konkurencję obu ustaw w konkretnych okolicznościach niniejszego postępowania, stwierdzenia w pierwszej kolejności wymagało to, że wybór jednej z ustaw powinien znajdować oparcie w ustaleniu, która z nich przewiduje w określonej sytuacji prawnej względniejsze dla skazanego konsekwencje, co odnosić należało do całokształtu prawnokarnych konsekwencji wynikających z zastosowania każdej z tych ustaw – wyrok Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z dnia 13 stycznia 1970r., V KRN 402/69, OSNKW 1970/4-5/37; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 1996r., I KZP 2/96, OSNKW 1996/3-4/16.

Analizując zatem w kontekście opublikowanych wobec M. G. wyroków skazujących, czy przepisy rozdziału IX Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r. były dla niego względniejsze, należało stanowczo stwierdzić, że brzmienie tych właśnie unormowań stawiało skazanego w sytuacji mniej korzystnej aniżeli przepisy obowiązujące po tej dacie. Zauważyć należało, że w korelacji temporalnej statuowanej w art. 85 k.k. w jego brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 2015r., nie pozostawały żadne wyroki, którymi M. G. został skazany. To zaś oznaczało, że na podstawie przepisów statuujących instytucję kary łącznej w ich brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r., kary mu wymierzone nie podlegałaby połączeniu. Przedstawione spostrzeżenie jednoznacznie dowodziło, że poprzednio obowiązujące przepisy nie stawiały skazanego w sytuacji korzystniejszej aniżeli te obowiązujące po dniu 30 czerwca 2015r., bowiem wyłącznie na podstawie unormowań obowiązujących aktualnie powstała możliwość wydania w sprawie wyroku łącznego co do kar wymierzonych mu wyrokami jednostkowymi, które podlegały wykonaniu.

Analizując natomiast zagadnienie łączenia kar wymierzonych M. G. wszystkimi powołanymi wyżej wyrokami skazującymi, jak i uwzględniwszy wskazania zawarte w treści art. 86§1 k.k., sąd doszedł do przekonania, że łączność podmiotowo - przedmiotowa tych zachowań pozwalała na zastosowanie wobec skazanego zasady zbliżonej do asperacji z jej ukierunkowaniem ku absorpcji. Zauważenia bowiem na wstępie wymagało to, że najkorzystniejsza dla skazanego zasada pełnej absorpcji powinna znajdować zastosowanie w sytuacji, gdy pomiędzy czynami, za które wymierzono kary podlegające łączeniu, zachodziłaby istotna podmiotowo - przedmiotowa zbieżność.

Rozważając zatem kwestię podmiotowo - przedmiotowej łączności analizowanych czynów opisanych w pkt. 1 - 2 części wstępnej wyroku łącznego, dostrzegać z jednej strony należało, że wszystkie te przestępstwa M. G. popełnił działając z zamiarem bezpośrednim. Nie można było jednak z drugiej strony abstrahować od tego, że większości zachowań skazanego osądzonych wyrokami skazującymi towarzyszyło dążenie ukierunkowane na dokonanie zaboru w celu przywłaszczenia należących do pokrzywdzonych rzeczy ruchomych. Dodać jednak należało, że wyrokiem w sprawie sygn. akt III K 113/09 zmierzał skazany również do naruszenia całkowicie innych dóbr podlegających prawnokarnej ochronie, a mianowicie obowiązującego w kraju systemu reglamentowania dostępu do substancji psychoaktywnych, czy też bezpieczeństwa w komunikacji. Zachowaniem zaś przypisanym mu wyrokiem skazującym z pkt. 2 części wstępnej wyroku łącznego dążył on nie tylko do dokonania zaboru należących do pokrzywdzonych ruchomości, ale także oddziaływał na ich dobra prawnie chronione w postaci zdrowia. Wzgląd na te okoliczności pozwalał zatem na stwierdzenie, że motywacje towarzyszące M. G. przy popełnianiu występków osądzonych wyrokami opisanymi w pkt. 1 - 2 części wstępnej wyroku łącznego nie były całkowicie tożsame, chociaż charakteryzowały się podobieństwem.

Analiza okoliczności przedmiotowych pozostających w zbiegu realnym czynów zabronionych popełnionych przez M. G., a osądzonych w sprawach opisanych w pkt. 1 - 2 części wstępnej wyroku łącznego, prowadziła natomiast do wniosku, że nie zostały one bynajmniej popełnione w krótkich ostępach czasowych. Wszak ustawowe znamiona przestępstw osądzonych wyrokiem w sprawie sygn. akt III K 113/09 zostały przez skazanego zrealizowane w latach 2005 – 2008, zaś przedmiotem osądu wyroku w sprawie sygn. akt II K 1660/15 był występek popełniony przez niego w dniu 28 września 2015r. To zaś oznaczało, że ustawowe znamiona wszystkich przestępstw osądzonych tymi wyrokami zostały przez M. G. zrealizowane w okresie przeszło dziesięcioletnim. Nie można było jednak abstrahować od tego, że wszystkie przypisane mu przestępstwa, za które wymierzono mu podlegające łączeniu sankcje, zostały popełnione w S., Ś., J. i Z., a zatem w nieodległych miejscach. Dodać należało, że czynami tymi godził on zasadniczo w tożsame dobro prawnie chronione w postaci mienia, chociaż przypomnienia wymagało również to, że naruszył on i inne dobra prawnie chronione w postaci systemu reglamentującego dostęp do narkotyków, bezpieczeństwa w komunikacji, czy zdrowia.

Z omówionych wyżej przyczyn odnoszących się do podmiotowo – przedmiotowej łączności zachowań opisanych w pkt. 1 – 2 części wstępnej wyroku łącznego należało zatem definitywnie wykluczyć możliwość przyjęcia, że analizowane działania M. G. stanowiły emanację realizacji chociażby przynajmniej zbliżonego planu.

Przy określaniu kary łącznej w odniesieniu do sankcji orzeczonych wobec M. G. w tych sprawach sąd miał również na względzie globalną ocenę zachowania skazanego. Przy analizie tego zagadnienia na pierwszy plan wysuwało się spostrzeżenie, zgodnie z którym skazany po popełnieniu kilkudziesięciu przestępstw przypisanych mu wyrokiem w sprawie sygn. akt III K 113/09 przez wiele lat, bowiem aż do czasu popełnienia przestępstwa, które osądzono w sprawie sygn. akt II K 1660/15, nie naruszał w poważniejszy sposób porządku prawnego.

Sąd miał na względzie również fakt, że z opinii o M. G. sporządzonej w Zakładzie Karnym w S. wynikało niezbicie, że w okresie jego izolowania jego zachowanie było poprawne. Wzgląd na tą okoliczności pozwalał stwierdzić, że proces jego resocjalizacji może doprowadzić do tego, że będzie on prawidłowo funkcjonował w społeczeństwie.

W konkluzji tego fragmentu wywodu godziło się zauważyć, że łącząc wymierzone M. G. kary, które podlegały wykonaniu i za pozostające w zbiegu realnym przestępstwa, sąd dysponował możliwością określenia granic kary łącznej pozbawienia wolności na pułapie od 5 lat do lat 8.

Stosownie zatem do brzmienia art. 85§1 i 2 k.k. i art. 86§1 k.k. w zw. z art. 569§1 i 2 k.p.k. połączono M. G. karę łączną pozbawienia wolności wymierzoną mu wyrokiem opisanym w pkt. 1 części wstępnej wyroku łącznego i karę pozbawienia wolności wymierzoną mu wyrokiem opisanym w pkt. 2 tej części wyroku łącznego. Skazanemu wymierzono zatem karę łączną 6 lat pozbawienia wolności.

Działając zaś w oparciu o art. 63§1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. na poczet orzeczonej w pkt. I części dyspozytywnej wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności zaliczono M. G. okres odbytej przez niego kary łącznej pozbawienia wolności w sprawie opisanej w pkt. 1 części wstępnej wyroku łącznego jak i okres odbytej przez niego kary pozbawienia wolności w sprawie opisanej w pkt. 2 tej części wyroku łącznego.

Jako że nie mogły zostać połączone węzłem kary łącznej orzekanej wyrokiem łącznym orzeczona wobec M. G. wyrokiem w sprawie sygn. akt III K 113/09 kara łączna grzywny a także orzeczone tymże skazaniem jak i wyrokiem w sprawie sygn. akt II K 1660/15 zakazy prowadzenia pojazdów, przepadki, czy też obowiązki naprawienia szkód, to w tym zakresie postępowanie o wydanie wyroku łącznego na podstawie art. 572 k.p.k. umorzono.

Dodać należało też, że kary wymierzone M. G. pozostałymi wyrokami jednostkowymi – w sprawach o sygn. II K 709/01, 1088/02 i II K 794/11 - nie podlegały połączeniu węzłem kary łącznej orzekanej wyrokiem łącznym. Czyny osądzone tymi orzeczeniami nie korelowały bowiem temporalnie w rozumieniu art. 85 k.k., w jego brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r., zaś wymierzone tymi wyrokami kary zostały wykonane.

Działając zaś w oparciu o treść art. 624 k.p.k., z uwagi na fakt izolowania M. G., zwolniono go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu.