Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

przy udziale Jacka Kowalskiego Prokuratora Prokuratury Rejonowej del. do Prokuratury Okręgowej,

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2019 r.

sprawy B. M.

syna P. i E. z domu Ł.

urodzonego (...) w P.

oskarżonego z art. 177 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 13 września 2018 r. sygnatura akt II K 1010/17

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od oskarżonego B. M. na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. S. 600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe związane z postępowaniem odwoławczym, w tym wymierza 180 złotych opłaty za to postępowanie.

Sygn.akt IV Ka 804 / 18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Świdnicy wyrokiem z dnia 13 września 2018r. sygn. akt II K 1010 /17:

I.  Oskarżonego B. M. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 177 § 2 k.k., polegającego na tym, że w dniu 26 kwietnia 2017 roku na 388 km drogi krajowej nr (...) w woj. (...), kierując pojazdem ciężarowym m-ki M. nr rej. (...) nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, iż jadąc drogą uprzywilejowaną nie zachował należytej ostrożności, przystąpił do manewru skrętu w lewo w drogę podporządkowaną, przekroczył linię oddzielającą pasy ruchu, doprowadził do zderzenia kierowanego przez siebie samochodu z prawidłowo jadącym motorowerem m-ki R. (...) nr rej. (...) po przeciwnym pasie ruchu drogi (...) G. S., w wyniku czego G. S. doznał obrażeń ciała w postaci: urazu klatki piersiowej z obustronnym załamaniem żeber, stłuczenia płuc i krwiaka do jamy opłucnej, urazu jamy brzusznej z pęknięciem wątroby i złamania talerza biodrowego prawego i miednicy, otarcia naskórka i podbiegnięcia krwawego na kończynach dolnych i tułowiu, w wyniku zaś rozległego urazu tułowia powodującego zatrzymanie krążenia i oddychania zgonu G. S. w Szpitalu we W., i za to na podstawie powołanego przepisu wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej w punkcie I wyroku kary pozbawienia wolności oskarżonemu warunkowo zawiesił na okres próby 3 (trzech) lat;

III.  na podstawie art. 42 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 (dwóch) lat;

IV.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądził od oskarżonego B. M. na rzecz pokrzywdzonych A. S., D. S. oraz S. S. kwoty po 6000 (sześć tysięcy) złotych na rzecz każdego z nich tytułem zadośćuczynienia;

V.  zasądził od oskarżonego B. M. na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. S. kwotę 1944 (jeden tysiąc dziewięćset czterdzieści cztery złote) złotych tytułem poniesionych kosztów zastępstwa procesowego w toku śledztwa oraz przed Sądem Rejonowym;

VI.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki powstałe od chwili wszczęcia postępowania oraz zobowiązał go do uiszczenia 180 (stu osiemdziesięciu) złotych tytułem opłaty.

Z wyrokiem tym w całości nie pogodził się oskarżony, wnosząc apelację za pośrednictwem obrońcy.

Apelujący na podstawie art.444 kpk i art.425&l pkt.1-3 kpk powyższy wyrok zaskarżył w całości i zarzucił:

1/ obrazę przepisów postępowania, tj.art.4,5,410 ,co miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia przez:

- nierozważenie wszystkich okoliczności sprawy, a szczególnie tych ,które przemawiały na korzyść oskarżonego,

- rozstrzygnięcie nieusuwalnych wątpliwości na niekorzyść oskarżonego,

- oparcie ustaleń na okolicznościach, które nie zostały ujawnione na rozprawie /art.438 pkt.2 kpk/,

2/ błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za jego podstawę ,a mających wpływ na treść wyroku przez ustalenie na podstawie nieprawidłowej oceny dowodów, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu chociażby z winy nieumyślnej /art.438 pkt.3 kpk/.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł:

1/ o zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego od dokonania zarzucanego mu czynu, ewentualnie ,

2/ o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Świdnicy

Sąd Okręgowy zważył co następuje;

Apelacja jest całkowicie bezzasadna.

Sąd Rejonowy poczynił w sprawie obiektywne ustalenia faktyczne, bo oparł je o prawidłowo przeprowadzone i nienagannie ocenione dowody, w szczególności zeznania jedynego naocznego świadka K. K. i opinię biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych T. T.. Wnioski końcowe prowadzące do uznania sprawstwa i zawinienia oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu, trafnie zakwalifikowanego z art. 177 § 2 kk, mieszczą się w granicach swobodnej oceny dowodów, w żadnym wypadku nie można im zarzucić dowolności. Pisemne motywy wyroku wypełniają wszystkie wskazania art. 4 i 7 kpk, są pozbawione błędów natury faktycznej i logicznej, przez co podlegają pełnej aprobacie sądu odwoławczego.

Wbrew zarzutom skarżącego sąd meriti poddał ocenie wszystkie dowody, w tym i te, które miały świadczyć na korzyść oskarżonego (tj. jego wyjaśnienia) i wskazał, w jakim zakresie uznał je za podstawę ustaleń faktycznych wyroku. Oskarżony podawał, że przed rozpoczęciem kierowanym pojazdem manewru skrętu w lewo w drogę gruntową nie widział pokrzywdzonego poruszającego się motorowerem przeciwnym pasem ruchu, taką wersję wszak Sąd Rejonowy przyjął, ustalając iż w ten sposób oskarżony wjechał na przeciwległy pas ruchu nie ustępując pierwszeństwa pojazdowi pokrzywdzonego, właśnie na przeciwległym pasie ruchu tamże doszło do zderzenia obu pojazdów ( k. 1 motywów wyroku). Takie postępowanie oskarżonego zostało trafnie ocenione jako nieumyślne naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym przez niezachowanie należytej ostrożności skutkujące nieumyślnym spowodowaniem wypadku komunikacyjnego ze skutkiem śmiertelnym, co wyczerpuje ustawowe znamiona art. 177 § 2 kk.

Wskazał także sąd rejonowy w jakim zakresie nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego, tj. że w momencie rozpoczęcia manewru skrętu motoroweru pokrzywdzonego nie było na pasie naprzeciwko a pojawił się na chwilę przed zderzeniem zaś oskarżony swój manewr skrętu wykonał stosownie do zasad ruchu drogowego. W tej mierze sąd przywołał nie tylko zeznania jedynego naocznego świadka K. K. ale i opinię biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych T. T.. Wymieniony świadek złożył zeznania konsekwentne i spójne, jest dla stron procesu osoba obcą, zatem słusznie jego relacja posłużyła za podstawę ustaleń faktycznych co do tego, że pokrzywdzony jechał motorowerem przez kilka kilometrów przed pojazdem świadka, jadąc z prędkością 40- 45 km/h, zaś manewr oskarżonego był nagły i nieostrożny, przez co pokrzywdzony mimo podjętych czynności obronnych nie był w stanie wypadku uniknąć. Trafnie podkreślał sąd rejonowy, iż relacja świadka zadaje kłam twierdzeniom oskarżonego, jakoby pojawienie się pokrzywdzonego na trasie ruchu oskarżonego miało charakter nagły i nieoczekiwany, skoro oskarżony w wyjaśnieniach podawał, że nie widział, by z naprzeciwka nie jechał ani motorower pokrzywdzonego ani duży pojazd ciężarowy prowadzony przez świadka. Twierdzenia oskarżonego wprost dowodzą, że nienależycie obserwował drogę przed wykonaniem manewru skrętu w lewo, tj. że nie zachował szczególnej ostrożności, wymaganej przy wykonywaniu tego rodzaju manewru ( art.22 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym Dz.U.2018.1990 t.j. z dnia 2018.10.17).

Za wysoce nieuprawnioną dowodowo i całkowicie nielogiczną spekulację uznać należy twierdzenia apelującego, że cyt.” Niewykluczonym więc jest, że ( pokrzywdzony ) wyjechał nagle z tej bocznej drogi, bez oświetlenia, co utrudniło widoczność oskarżonemu”. Myli się tu apelujący podnosząc że to zagadnienie należałoby zbadać chociażby przez cyt. ”odpowiednią wizję lokalną”. Przecież nawet oskarżony nie kwestionuje, że do zderzenia pojazdów doszło na przeciwległym dla niego pasie drogi, a motorower uderzył w tylne prawe koło jego ciężarówki, zatem zgodnie z ustaleniami wyroku.

Oczywiście myli się także apelujący kwestionując ustalenia wyroku co do ukształtowania drogi i terenu miejsca wypadku, tj. że to teren płaski, podnosząc że przedmiotowa droga nr (...) na tym odcinku biegnie w pewnym stopniu w dół oraz sugerując że motorower musiał poruszać się znacznie szybciej. Te wnioski pozostają w zasadniczej sprzeczności z niepodważalnymi i jednoznacznymi ustaleniami oględzin powypadkowych - wedle protokołu oględzin do wypadku doszło przy dobrej widoczności, w świetle dziennym, na terenie płaskim, na prostym odcinku jezdni tak 2000 m przed jak i za miejscem wypadku ( k. 2 verte), co zresztą dobrze zostało udokumentowane na materiale zdjęciowym k. 111 i 114 akt. Skoro ponadto przedmiotowy motorower nie mógł rozwinąć prędkości wyższej niż fabrycznie przewidziana 45 km/h to stanowisko apelującego w tym zakresie pozostaje gołosłownym i nielojalnym do ustalonych dowodami realiów wypadku.

Równie błędne pozostają obszerne dywagacje apelacji dotyczące pominięcia milczeniem kwestii badania krwi pokrzywdzonego na zawartość alkoholu, w tym zaniechania jej pobrania i zbadania, przydając temu kardynalne znaczenie jako uzasadniające rzekome wątpliwości co do zdolności prawidłowego poruszania się po drodze przez pokrzywdzonego i tym samym wzbudzające wątpliwości co do zawinienia oskarżonego pokrzywdzonego. Przecież w sprawie nie występowały powody do kwestionowania stanu trzeźwości pokrzywdzonego, bo ani świadek K. K. ( który jechał za pokrzywdzonym przez kilka kilometrów) nie podawał, by sposób poruszania się motoroweru wskazywał na nietrzeźwość kierującego pokrzywdzonego, zaś wykonane w szpitalu badanie krwi pokrzywdzonego ( podkr. SO) wykluczyło kierowanie pod wpływem alkoholu, bo wśród dokumentów leczenia szpitalnego pokrzywdzonego na k. 186 akt znajduje karta informacyjna, a na niej ujęto negatywny wynik badania krwi pokrzywdzonego na zawartość alkoholu. Uważna lektura akt sprawy takiego błędu pozwoliłaby uniknąć.

Podobnie należy ocenić stanowisko apelującego w przedmiocie ustaleń stanu technicznego motoroweru i jego wpływu na zaistnienie wypadku. Sąd rejonowy nader wyraźnie wskazywał, iż motorower przed wypadkiem był sprawny technicznie, ale rozstrzygnął na korzyść oskarżonego wątpliwość faktyczną przyjmując wniosek, że motorower nie miał włączonych przednich świateł mijania. Jakkolwiek świadek K K. widział tylko tylne światła motoroweru, co pozwala wnioskować że i z przodu włączone także były, mimo że i podczas późniejszego badania biegłego włącznik świateł mijania znajdował się w pozycji włączonej ( k. 118 akt), to jednak bezpośrednio po wypadku nie udokumentowano pozycji, w jakiej znajdował się włącznik świateł motoroweru. W takiej sytuacji dowodowej w stopniu niemal graniczącym z pewnością motorower miał włączone przednie światła mijania ale brak udokumentowania pozycji włącznika bezpośrednio po wypadku przyczynił się do omawianego wniosku. Zatem i tu nie ma racji apelujący, jakoby zaskarżony wyrok był obarczony obrazą prawa procesowego art. 5 § 2 kpk.

Do kategorii nieusuwalnych okoliczności w rozumieniu art. 5 § 2 kpk nie należą podnoszone przez apelującego rzekome braki ustaleń prędkości przedwypadkowych motoroweru pokrzywdzonego i jadącego za nim w bezpośredniej bliskości samochodu świadka K. K.. Przecież te ustalenia prędkości zostały dokonane na 40- 45 km/h, które sąd czynił w oparciu o zeznania świadka K. K., przy czym w sprawie nie występują jakiekolwiek okoliczności dowodowe pozwalające je racjonalnie zakwestionować. Przypuszczenia apelującego nie wsparte żadnym dowodem tego ustalenia nie są w stanie podważyć. Także obiektywny dowód w postaci zapisu tarczy tachografu pojazdu oskarżonego, z którego wynika, zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonego, że bezpośrednio przed wypadkiem na krótko zatrzymał swój pojazd przepuszczając jadące z naprzeciwka inne pojazdy.

Z przytoczonych względów zarzuty i wnioski apelacji okazały się niezasadne. Nic nie sprzeciwia się trafności wniosków wyroku, iż przedmiotowy wypadek został spowodowany wyłącznie przez oskarżonego, który wskutek nieumyślnego naruszenia zasad ruchu bezpieczeństwa drogowego doprowadził do zderzenia pojazdów, skutkującego śmiercią pokrzywdzonego G. S., a także i tego, że pokrzywdzony nie miał szansy wypadku uniknąć.

Nie występują także uzasadnione podstawy dla złagodzenia wymiaru kary wobec oskarżonego, skoro sąd orzekający wyważył wszystkie istotne okoliczności wedle kryteriów art.53 kk. W świetle przyjętego przez sąd I instancji wysokiego stopnia społecznej szkodliwości popełnionego występku, brak jest podstaw do uznania, by wymierzona kara 1- go roku pozbawienia wolności ( tj. nieznacznie powyżej minimalnego ustawowego zagrożenia w art.177 § 2 kk a przy maksymalnym zagrożeniu do 8 –miu lat pozbawienia wolności) z zastosowaniem dobrodziejstwa warunkowego jej zawieszenia na okres próby lat 3-ch, stanowiła konsekwencję karną rażąco niewspółmiernie surową w rozumieniu przepisu art.438 pkt. 4 kpk. Zostały tu uwzględnione z jednej strony nieumyślne naruszenie przez oskarżonego zasad ruchu drogowego i nieumyślna wina, dotychczasowa niekaralność sądowa i pozytywny tryb życia oskarżonego, a z drugiej strony tragiczne i nieodwracalne skutki czynu ( śmierć pokrzywdzonego ) oraz wynikające z tego długotrwałe następstwa dla żony i dzieci pokrzywdzonego, a także – jako negatywne – zaniechanie choć próby kontaktu z rodziną pokrzywdzonego.

Wobec niezachowania przez oskarżonego należytej szczególnej ostrożności w prowadzeniu pojazdu i tragicznych skutków czynu słusznie orzeczono wobec oskarżonego środek karny ( a nie karę dodatkową – jak to błędnie podniósł apelujący) zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres lat 2-ch.

O kosztach należnych od oskarżonego oskarżycielce posiłkowej w toku postępowania apelacyjnego z tytułu zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk i art. 627 kpk zasądzając je zgodnie z wnioskiem pełnomocnika.

O kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art.636 § 1 kpk i art. 627 kpk oraz na podstawie art.8 w zw. z art.2 ust.1 pkt. 3) ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r./tj. DZ. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm./, obciążając nimi oskarżonego wobec przegrania apelacji.