Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 lipca 2016 roku (data prezentaty) małoletni powód M. M. (1), reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową A. M. wniósł o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 13 kwietnia 2011 roku, sygn. akt IV RC 251/10 od pozwanego D. M. na rzecz małoletniego M. M. (1) z kwoty 1.100 zł miesięcznie do kwoty 1.800 zł miesięcznie Przedstawicielka ustawowa małoletniego powództwo w przedmiocie podwyższenia alimentów uzasadniała okolicznościami tj. wzrost wydatków utrzymania i wychowania małoletniego związanych ze zmianą jego usprawiedliwionych potrzeb od czasu zasądzenia poprzedniego obowiązku alimentacyjnego (6 lat temu) m.in. poprzez: rozpoczęcie przez małoletniego od września 2016 roku nauki w gimnazjum sportowym w W., potrzebą korzystania z komunikacji miejskiej, wyprowadzką powoda z mieszkania pozwanego i koniecznością wynajęcia innego lokalu( k. 2-5).

Pismem z dnia 17 listopada 2016 r. przedstawicielka ustawowa małoletniego zmodyfikowała powództwo wnosząc o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 13 kwietnia 2011 roku, sygn. akt IV RC 251/10 od pozwanego D. M. na rzecz małoletniego M. M. (1) z kwoty 1.100 zł miesięcznie do kwoty 2.000 zł miesięcznie ( k. 40-46).

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 stycznia 2017 r. ( data prezentaty) pozwany D. M., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł o oddalenie powództwa w całości ( k.61-63).

Stanowiska stron nie uległy zmianie do końca postępowania ( k.184).

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Małoletni M. M. (1) urodzony w dniu (...) jest dzieckiem ze związku małżeńskiego D. M. i A. M.. Rodzice małoletniego nie mieszkają razem od 2004 roku, wówczas kiedy pozwany wyprowadził się z dotychczasowego miejsca zamieszkania rodziny. Od tego czasu małoletni mieszka z matką, która sprawuje nad nim pieczę. Dotychczasowy obowiązek alimentacyjnego pozwanego na rzecz małoletniego powoda został ustalony wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 13 kwietnia 2011 roku, w sprawie o sygn. akt IV RC 251/10 w kwocie 1100 zł miesięcznie.

W chwili poprzedniego orzekania o alimentach sytuacja stron przedstawiała się następująco:

Małoletni Powód M. M. (1) miał wówczas 8 lat, uczęszczał do I klasy szkoły podstawowej. Jego miesięczny koszt utrzymania Sąd ocenił na około 1.800 zł, w tym: świetlica- 16 zł, komitet rodzicielski – 8 zł, zajęcia taneczne- 67,50 zł, angielski- 240 zł, wyżywienie- 600 zł, obiady w szkole- 100 zł, podręczniki- 41 zł, wakacje- 125 zł, odzież, obuwie- 175 zł, środki czystości- 30 zł, energia elektryczna- 30 zł, opiekunka- 500 zł ( k. 135-142) akt RC 251/10)

Przedstawicielka ustawowa A. M. do 2011 r. prowadziła wówczas własną działalność gospodarczą w postaci zakładu kosmetycznego, którą następnie zawiesiła, aby podjąć pracę na podstawie umowy zlecenia z wynagrodzeniem 800 zł wraz z prowizją od każdego klienta w wysokości 40% kwoty otrzymanej za świadczone usługi, co łącznie stanowiło dochód w kwocie 2.000 zł. Poza tym wynajmowała pokój, z czego otrzymywała kwotę 750 zł. Przedstawicielka ustawowa posiadała zalęgłości czynszowe, toczyło się wobec niej i małoletniego postępowanie o eksmisję ( k. 135-142 akt RC 251/10)

Pozwany D. M. w chwili poprzedniego orzekania o alimentach pozostawał bez pracy, utrzymywał się dzięki pomocy rodziny i pożyczkom zaciąganym u znajomych. Wcześniej pozwany zajmował się realizacją projektów filmowych. Posiadał zobowiązania wobec ZUS oraz Urzędu skarbowego. Sąd określił możliwości zarobkowe pozwanego jako znaczne, określając je na kwotę 2.500- 3.000 zł. Pozwany spotykał się z małoletnim raz lub dwa razy w miesiącu ( k. 135-142 akt RC 250/10).

Obecnie sytuacja stron przedstawia się następująco:

Małoletni M. M. (1) ma 13 lat, mieszka z matką w 1 – pokojowym mieszkaniu w W. o powierzchni 31 m ², za który czynsz najmu wynosi 1.650 zł miesięcznie( k. 55-58). Opłaty mieszkaniowe w postaci energii i gazu wynoszą około 200 zł miesięcznie ( k. 102). Od początku roku szkolnego 2016/2017 małoletni rozpoczął naukę w Gimnazjum Sportowym Nr 39 w W., przy ul. (...). Małoletni będzie korzystał z komunikacji miejskiej, dotychczasowo do szkoły chodził pieszo. Małoletni dwa razy w tygodniu uczęszcza na basen, bierze korepetycje z matematyki, których koszt wynosi 45 zł za jedną lekcję. Małoletni okazjonalnie uczęszcza na prywatne wizyty lekarskie, był u laryngologa, gdzie koszt wizyty wyniósł 170 zł ( k. 102)

Matka małoletniego koszt utrzymania dziecka oceniła na kwotę 3 667 zł (bez kosztów wyjazdów wakacyjnych), na którą składają się wydatki tj.: ½ udziału w opłatach mieszkaniowych – 1 000 zł, ½ udziału w zaciągniętych przez matkę kredytach – 632 zł, wyżywienie w domu – 750 zł, obiady w szkole – 180 zł, ubiór – 150 zł, fryzjer – 30 zł, telefon – 25 zł, zajęcia dodatkowe: siatkówka – 100 zł, treningi zawodowe z siatkówki – 240 zł, basen – 100 zł, zajęcia z koncentracji – 140 zł, korepetycje z matematyki – 320 zł. W wakacje 2016 r. małoletni był na 2 wyjazdach wakacyjnych za łączną kwotę 3 000 zł. Dodatkowo matka małoletniego podała, że w koszty utrzymania dziecka wchodzą opłaty związane ze środkami czystości, artykułami i książkami szkolnymi, wycieczkami szkolnymi i składkami klasowymi, lekarstwami, rozrywką, kupnem np. gofra, lodów, pizzy itd.

Pismem z dnia 17 listopada 2016 r., przedstawicielka ustawowa małoletniego precyzującym powództwo, wskazała miesięczne koszty utrzymania małoletniego na kwotę 4.064, 50 zł miesięcznie ( k. 43).

Pozwany koszty utrzymania małoletniego określa ma kwotę 2.200 zł ( k. 148)

Przedstawicielka ustawowa małoletniego powoda A. M. posiada wykształcenie średnie, pracowała jako manicurzystka, obecnie nie posiada zatrudnienia, otrzymuje dochody z tzw. szarej strefy ( k. 102) . Miesięczny dochód ze świadczonych usług ocenia na kwotę 5 000 zł. A. M. obciążona jest spłatą dwóch kredytów konsumpcyjnych w łącznej kwocie rat 1263 zł miesięcznie. A. M. miesięczne koszty swojego utrzymania ocenia na kwotę 2 755 zł, na którą składają się wydatki tj.: ½ udziału w opłatach mieszkaniowych – 1 000 zł, ½ udziału w zaciągniętych kredytach – 632 zł, wyżywienie w domu – 750 zł, ubiór, kosmetyki – 150 zł, bilet mzk – 98 zł, telefon – 25 zł, sport – 100 zł.

Od 05 stycznia 2017 r. posada status osoby bezrobotnej bez prawa do zasiłku ( k. 97) W 2015 r. osiągnęła dochód po odliczeniach w kwocie 5458,05 zł ( k. 98).

Pozwany D. M. posiada wyższe wykształcenie, jest zatrudniony w L. A. Sp. z.o.o, gdzie osiąga średnie miesięczne wynagrodzenie w kwocie 1355,69 zł ( k. 70) . Według deklaracji podatkowej w 2015 r. osiągnął dochód po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie 16.725,44 zł ( k. 67) Pozwany mieszka w siedzibie firmy, w której pracuje lub u siostry, w związku z czym nie ponosi kosztów mieszkaniowych ( k. 149). Współpracował przy realizacji filmu (...) ( k. 150) Pozwany posiada zadłużenie w ZUS, Urzędzie Skarbowym. Alimenty na rzecz małoletniego syna reguluje bezpośrednio pracodawca pozwanego. Pozwany spotyka się z małoletnim regularnie co dwa tygodnie ( k. 148)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w aktach sprawy, w tym w szczególności na podstawie: zeznań przedstawicielki ustawowej ( k. 101-105), pozwanego ( 148-150) akt postępowania RC 251./10 oraz dokumentów przedstawionych przez strony, albowiem nie zostały one zakwestionowane w toku postępowania przed Sądem oraz nie wzbudzały również wątpliwości Sądu co do ich rzetelności i wiarygodności zawartych w nich treści.

Sąd nie uwzględnił zeznań Świadka P. G. ( k. 100-101), które w ocenie Sadu postawały w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego. Trudno bowiem dać wiarę twierdzeniom świadka, aby pozwany żywił się w kuchni firmowej, a jego wynagrodzenie w kwocie około 1.500 zł w tak rażący sposób odbiegało od wynagrodzenia pozostałych pracowników zatrudnionych w firmie na poziomie 2-3 tys. zł. Tak ustalone wynagrodzenie pozwanego budzi zastrzeżenie Sadu i mogłoby być odbierane jako przejaw dyskryminacji w zatrudnieniu.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo małoletniego powoda o podwyższenie alimentów zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W myśl art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie natomiast z art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka może polegać też w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Żądanie powoda oparte było na art. 138 kro, zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku (III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.”

Granicę obowiązku alimentacyjnego stanowią uzasadnione potrzeby dziecka. „Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku.” (por. Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III opubl. Lex).

Dotychczasowa kwota alimentów płatnych przez pozwanego została ustalona Wyrokiem Sadu Rejonowego dla Warszawy M. w W. z dnia 13 kwietnia 2011 r. RC 251/10, a zatem około 7 lat temu. W ocenie Sądu przez okres ten nie tylko zwiększyła się siła nabywcza pieniądza, ale wzrosły również potrzeby małoletniego związane z wydatkami mieszkaniowymi, żywnością, kosztami zakupu odzieży. Wskazać należy w tym miejscu na pogląd wyrażony w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 1 stycznia 1965 r. ( ICZ 135/64, LEx nr 5811), zgodnie z którym różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od daty orzeczenia określającego wysokość renty alimentacyjnej, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb związany z uczęszczaniem małoletniego do szkoły, pobierania dodatkowych lekcji itp. , co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków.

W ocenie Sadu wskazane przez przedstawicielkę ustawową wydatki na utrzymanie ,małoletniego na poziomie ponad 4.000 zł należy uznać za znacznie zawyżone . Z wyliczeń Sądu wynika, że całkowita miesięczna kwota utrzymania małoletniego M. wynosi około 2.400 zł, na co składają się następujące wydatki: wydatki mieszkaniowe- 850 zł, wydatki szkolne- 100 zł, wyżywienie wraz z obiadami w szkole- 180 zł, wakacje, ferie- 200 zł, odzież i obuwie- 200 zł, środki czystości- 30 zł, leki, wizyty lekarskie- 50 zł, rozrywka- 100 zł, basen- 80 zł.

Sąd uznał wydatki mieszkaniowe w kwocie 850 zł, stanowiącej połowę opłaty za czynsz najmu wraz z opłatami za media. Sąd uwzględnił wydatki szkolne jedynie w kwocie 100 zł, zaliczając w tym zakresie jedynie wydatki niezbędne w postaci kosztów ubezpieczenia, składek ma radę rodziców, dojazdów oraz wyjść do kina. Koszty wyżywienia wraz z obiadami w szkole sąd uznał za uzasadnione w kwocie 800 zł, co stanowi kwotą nieznacznie wyższą niż w chwili poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego, jednak wzrost wydatków w tym zakresie w ocenie Sądu jest uzależniony przede wszystkim upływem czasu. Koszty odzieży i obuwia sąd ustalił w oparciu o zasady doświadczenia życiowego, w wysokości adekwatnej do potrzeb 14- letniego chłopca. Koszty wizyt lekarskich i zakupu leków Sąd uznał za uzasadnione jedynie do kwoty 50 zł, z uwagi na fakt, że przedstawicielka ustawowa nie wykazała jakoby małoletni był przewlekle chory, a odbyte wizyty lekarskie miały charakter epizodyczny, wynikający z okresowych dolegliwości. Koszt wakacji i ferii Sąd ustalił mając na uwadze konieczność zapewnienia małoletniemu wypoczynku w okresie wolnym od zajęć szkolnych, w wysokości adekwatnej do poziomu życia obydwojga rodziców. Koszty basenu Sąd uznał jedynie do kwoty 80 zł, jako realny wydatek ośmiu pobytów małoletniego na basenie w miesiącu. Sąd nie uznał kosztów korepetycji, z uwagi na fakt że strona powodowa nie udowodniła, żeby wydatek ten miał charakter konieczny, w szczególności nie wskazała, że małoletni ma trwały problem w przyswajaniu wiedzy z danego przedmiotu, w tym przypadku matematyki. Pozostałe koszty utrzymania małoletniego wskazane przez przedstawicielkę ustawową zarówno podczas rozprawy, jak i w pismach procesowych Sad uznał za nie udowodnione, w związku z czym nie uwzględnił ich w ustalaniu wysokości świadczenia alimentacyjnego.

Przechodząc do oceny możliwości zarobkowych stron sąd zauważył, że aktualne zarobki zarówno pozwanego jak i przedstawicielki ustawowej są znacznie niższe niż ich aktualne możliwości zarobkowe, co jest szczególnie widoczne w odniesieniu do pozwanego. Pozwany posiada doświadczenie zawodowe pozwalające mu na zarobkowanie na poziomie pozwalającym na partycypowaniu w utrzymaniu syna na poziomie wyższym niż dotychczas. Sąd zauważył także, że pomimo , iż pozwany posiada zadłużenie nie pozwalające mu na funkcjonowanie na właściwym poziomie, to nie podjął działań w celu normalizacji swojej sytuacji w postaci chociażby wystąpienia o ogłoszenie tzw. upadłości konsumenckiej. W tym miejscu wskazać należy, ze w dacie poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego pozwany również zmagał się z problemami finansowymi wynikającymi z zadłużenia wobec ZUS czy Urzędu skarbowego, pozostając wówczas bez pracy. W ocenie Sadu pozwany w tym czasie powinien podjąć starania o poprawę swojej sytuacji życiowej, w szczególności mając na uwadze fakt posiadania małoletniego syna, który systematycznie rośnie, w związku z czym rosną też jego potrzeby.

Zakres kontaktów i osobistych starań pozwanego, w opiece nad małoletnim w okresie od poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego w ocenie Sądu nie uległ istotnej zmianie.

Reasumując powyższe, z uwagi na istotną zmianę po stronie potrzeb małoletniego Sąd ustalił wysokość obowiązku alimentacyjnego powoda w kwocie po 1.500 zł miesięcznie. Z uwagi na brak istotnych zmian w zakresie kontaktów pozwanego z synem, Sąd utrzymał udział pozwanego w kosztach utrzymania powoda na podobnym poziomie procentowym co w poprzednim orzeczeniu alimentacyjnym stanowiącym około 60% uzasadnionych kosztów jego utrzymania, co w tak ustalonym stanie faktycznym przesądziło o zwiększeniu wysokości świadczenia alimentacyjnego do kwoty 1.500 zł. W pozostałej części koszty utrzymania małoletniego powinna ponosić jego matka, która posiada ku temu odpowiednie możliwości.

Z uwagi na powyższe, na mocy art. 133 § 1 krio w zw. z art. 135 § 1 i 2 krio w zw. z art. 138 krio, orzeczono jak w punkcie 1 i 2 sentencji.

Sąd nakazał pobranie od pozwanego D. M. na rzecz Skarbu Państwa – kasy Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w W. kwoty 240 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych. Podstawą tego rozstrzygnięcia był art. 96 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. ( 400x12x5%=240 zł)

O kosztach zastępstwa adwokackiego orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie miedzy stronami.

O rygorze natychmiastowej wykonalności Sąd orzekł na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.