Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: star. sekr. sądowy Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2019 r. w Legnicy

sprawy z wniosku L. G.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W.

o emeryturę rolniczą

na skutek odwołania L. G.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w W.

z dnia 7 listopada 2018 r.

znak (...)

oddala odwołanie

SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Sygn. akt V U 772/18

UZASADNIENIE

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego decyzją z dnia 7 listopada 2018 r. znak: (...) odmówił wnioskodawczyni L. G. przyznania prawa
do emerytury rolniczej.

W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawczyni wykazała 24 lata i 19 dni okresów podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu wobec wymaganych 25 lat.

Wnioskodawczyni odwołała się od przedmiotowej decyzji.

W uzasadnieniu odwołania wskazała, że pracowała w gospodarstwie rolnym i opłacała składki po 24 sierpnia 1990 r. do 31 sierpnia 1991r.

W odpowiedzi Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu podtrzymano argumenty przedstawione w zaskarżonej decyzji, a nadto podniesiono, iż do stażu pracy i opłacania składek na ubezpieczenie rolników przyjęto okres od 1 października 1994 r. Do okresu opłacania składek na ubezpieczenia społeczne rolników nie wliczono okresu od nabycia gospodarstwa rolnego ( 24 sierpnia 1990r. ) do momentu przejścia na ubezpieczenie ZUS ( 31 sierpnia 1991r.) z powodu braku informacji
o opłaconych w spornym okresie składkach na ubezpieczenie społeczne. Dodatkowo Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wskazał, że w aktach emerytalnych wnioskodawczyni znajduje się postanowienie z dnia 18 października 2018 r. informujące
o odmowie wydania zaświadczenia o opłacaniu składek na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników w okresie od 24 sierpnia 1990 r. do 31 sierpnia 1991 r. tj. do przejścia na ubezpieczenie w ZUS. W postanowieniu Urząd Gmin stwierdza brak dokumentów potwierdzających fakt opłacania składek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy :

Wnioskodawczyni L. G. - urodzona (...) – w dniu 24 sierpnia 1990r. nabyła gospodarstwo rolne na podstawie aktu notarialnego – umowy sprzedaży .

Gospodarstwo rolne położone było we wsi G. gmina M. o powierzchni 3,88 ha wraz z zabudowaniami .

W okresie od 24 sierpnia 1990r. do 31 sierpnia 1991r. Urząd Gminy M. prowadził ewidencję podatkową rolników opłacających składki na ubezpieczenia społeczne . W powyższej ewidencji brak jest wpisów dotyczących opłacania przez wnioskodawczynię składek na Fundusz Emerytalny rolników .

Kopie dowodów wpłaty wydawane były rolnikom dokonującym w/w opłat .

Od dnia 24 sierpnia 1990r. do 1998r. wnioskodawczyni korzystała ze zwolnień z opłacania podatku rolnego , co wpisane zostało w Urzędzie Gminy M. w księdze ewidencji gospodarstwa nr (...), prowadzonej dla L. G. .

Wnioskodawczyni nie posiada dokumentów dokonania opłat składek na Fundusz Emerytalny Rolników w okresie od 24 sierpnia 1990r. do 31 sierpnia 1991r.

L. G. zwróciła się do Wójta Gminy M. o potwierdzenie wysokości opłacanych składek na Fundusz Emerytalny Rolników w okresie od 24 sierpnia 1990r. do 31 sierpnia 1991r.

Postanowieniem z dnia 18 października 2018r. Wójt Gminy M. odmówił wydania takiego zaświadczenia .

W uzasadnieniu postanowienia wskazano , że w ewidencji podatkowej oraz w spisach archiwalnych zdawczo-zbiorczych za okres od 24 sierpnia 1990r. do 31 sierpnia 1991r. brak jakichkolwiek dokumentów potwierdzających wpłaty dokonywane przez wnioskodawczynię na Fundusz Emerytalny Rolników .

W spornym okresie od 13 czerwca 1991r. wnioskodawczyni miała zarejestrowaną działalność gospodarczą za numerem (...) w zakresie hurt – handel artykułami spożywczymi i przemysłowymi pochodzenia krajowego i zagranicznego . Działalność zgłoszona była przez wnioskodawczynię oraz przez S. P..

Decyzją Wójta Gminy M. z dnia 09 listopada 1994r. działalność ta wykreślona była z ewidencji działalności gospodarczej .

dowód:

akta ubezpieczeniowe wnioskodawczyni k. 1-21.

Sąd zważył co następuje :

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Należy wskazać, że ubezpieczenie społeczne rolników wprowadzone zostało w Polsce po raz pierwszy ustawą z dnia 27 października 1977 roku o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1978 roku , z tym, że zgodnie z art. 69 składki na fundusz emerytalny rolników rolnik opłacał składki, począwszy od dnia 1 lipca 1977r., chyba że rozpoczął prowadzić gospodarstwo rolne po tym dniu, Wskazana ustawa z 27 października 1977 r. określała jako rolnika: właściciela lub posiadacza gospodarstwa rolnego o powierzchni powyżej 0,5 ha gruntów rolnych i leśnych, który nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz ich rodzin (art. 75 ust, 1 pkt 1 ustawy).

W wykonaniu ustawy z dnia 27 października 1977 r., która utworzyła Fundusz Emerytalny Rolników - wydane zostało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9.12.1977r. w sprawie wykonania niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin. § 27 jako organ właściwy w sprawach składek na ubezpieczenia wskazywał naczelnika gminy oraz stanowił, że należność z tytułu składki pobiera się w trybie obowiązującym przy realizacji zobowiązań pieniężnych rolników wobec Państwa. Okoliczność, że dana osoba spełniała warunki do uznania go za rolnika w myśl ww, przepisów nie wystarczała do uznania, że opłacał składki na ubezpieczenie społeczne, rolników. Zgodnie bowiem z § 30 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1977 r. zaopatrzenie emerytalne obejmowało rolników, którzy wytwarzali w swoich gospodarstwach rolnych i sprzedawali jednostkom gospodarki uspołecznionej produkty rolne o wartości nie mniejszej niż 15 000 zł rocznie. VV razie niespełnienia tych warunków zwracano im wpłacone składki na ubezpieczenie. Nadto przepis art. 40 ustawy z dnia z 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin stanowił, że rolnik, który rozpoczął prowadzenie gospodarstwa rolnego przed ukończeniem 35 lat życia, był zwolniony od obowiązku opłacania składki przez okres pierwszych 5 lat gospodarowania. Przepis ten obowiązywał w okresie od 1 stycznia 1978 r. do 31 grudnia 1982 r.

Na mocy kolejnego aktu prawnego ustawy z dnia 14 grudnia 1982r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, wydane zostało rozporządzenie
z dnia 28.03.1983r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin . W § 1 ust. 1 stanowi, że naczelnik gminy prowadzi ewidencję okresów ubezpieczenia i opłacania składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych Rolników każdej z osób objętych ubezpieczeniem i na podstawie prowadzonej ewidencji potwierdza okresy i wysokości świadczeń przysługujących z ubezpieczenia społecznego oraz kwot opłaconych składek od hektarów przeliczeniowych od działów specjalnych. Stosownie do § 29 ust. 2 tego rozporządzenia składkę pobiera się w trybie i od działów specjalnych. Stosownie do § 29 ust. 2 tego rozporządzenia składkę pobiera się w trybie obowiązującym przy realizacji zobowiązań pieniężnych rolników wobec Państwa. Zatem składki na Fundusz Emerytalny Rolników, a potem na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników pobierane były przez organy podatkowe w trybie uiszczania podatku gruntowego i podatku rolnego przez rolników. Składki te naliczano w urzędach począwszy od 1978r. Dowodem zapłaty podatku wraz z ubezpieczeniem były dokumenty wpłaty, wydawane wpłacającemu (wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 kwietnia 2016r., II SA/Po 1161/15).

Ubezpieczeniem społecznym rolników urzędy gminy zajmowały się do czasu wejście w życie przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, tj. do dnia 1 stycznia 1991 roku, na mocy której dane dotyczące ubezpieczeń miały zostać przekazane jednostkom terenowym KRUS.

Jak wynika z akt ubezpieczeniowych w dniu nabycia gospodarstwa przez wnioskodawczynię obowiązywały przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym według których „obowiązek podatkowy w podatku rolnym od gruntów ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących w dniu 1 stycznia roku podatkowego właścicielami lub samoistnymi posiadaczami gospodarstw rolnych" (art. 3 ust. 1 ustawy). Ponadto zgodnie z ówczesnym brzmieniem przepisów (obowiązujących od 1 stycznia 1990 roku) zwalniało się od podatku rolnego od gruntów „grunty nabyte w drodze kupna na utworzenie nowego lub powiększenie już istniejące gospodarstwa oraz grunty Państwowego Funduszu Ziemi objęte w trwałe zagospodarowanie - na okres 5 lat" (art. 12 ust. 1 pkt 4). Okres zwolnienia liczył się od roku podatkowego następującego po roku, w którym .zawarto umowę sprzedaży gruntów lub przyjęcia gruntów w trwałe zagospodarowanie (ust. 2 art. 12 ustawy). Dodatkowo po upływie okresu zwolnienia stosowało się ulgę w podatku rolnym od gruntów, polegającą na obniżeniu podatku w pierwszym roku podatkowym o 75% i w drugim roku o 50% (ust. 3 tegoż artykułu).

Z zapisów w karcie gospodarstwa nr (...) prowadzonej dla wnioskodawczyni wynika, że L. G. nabywając gospodarstwo rolne w sierpniu 1990 roku zobowiązana była do opłacania należnego podatku w pełnej wysokości dopiero począwszy od 1998 roku, gdyż we wcześniejszych latach korzystała z ustawowych zwolnień .

W tym zakresie Sąd podzielił stanowisko przedstawione w postanowieniu Wójta Gminy M. , że karta ewidencyjna wymiaru i poboru składki na Fundusz Ubezpieczenia Społecznego Rolników nie była prowadzona przez Gminę M. , ponieważ L. G. była w spornym okresie zwolniona od opłacania podatku rolnego oraz w sierpniu 1991r. przeszła na ubezpieczenie w ZUS .

Rozpoznając odwołanie złożone w sprawie Sąd zwrócił uwagę na fakt , że zgodnie z zasadą kontradyktoryjności (art. 232 k.p.c.) ciężar dowodu spoczywa
na stronach postępowania cywilnego i to strony są obowiązane wskazywać dowody
dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Z kolei przepis art. 6 k.c. określa reguły dowodzenia, to jest przedmiot dowodu oraz osobę, na której spoczywa ciężar udowodnienia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.).Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w treści uzasadnienia wyroku z dnia 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07, „ciężar” udowodnienia faktu należy rozumieć w ten sposób, że z jednej strony ów ciężar jest to obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania Sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności, zaś skutkiem tego jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu.

W przedmiotowej sprawie wnioskodawczyni jak sama wskazała nie posiada jakichkolwiek dowodów potwierdzających opłacanie w spornym okresie podatku od hektarów i składki osobowej.

Ponadto w toku postępowania dowodowego prowadzonego w sprawie ustalono , że od daty nabycia prawa do gospodarstwa rolnego tj. od 24 sierpnia 1990r. wnioskodawczyni korzystała ze zwolnienia z podatku rolnego , którego w spornym okresie nie opłacała .

W takiej stanie faktycznym sprawy to na wnioskodawczyni spoczywał ciężar przedstawiania dowodów opłaty tego podatku i opłaty składek na Fundusz Emerytalny Rolników , bowiem w uzasadnieniu postanowienia z dnia 18 października 2018r. Wójt Gminy M. przedstawił szczegółowe stanowisko w tej sprawie , które stanowiło podstawę wydania niniejszego wyroku .

W konsekwencji Sąd uzna ł , że wnioskodawczyni nie spełniała przesłanek określonych w art. 19 ust.1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniach społecznych rolników ( Dz.U. z 2017r. , poz. 2336) , gdyż na dzień złożenia wniosku o emeryturę rolnicza udokumentowała 24 lata i 09 dni okresu podlegania ubezpieczeniom emerytalno-rentowym – wobec wymaganych 25 lat.

Reasumując Sąd - na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c – oddalił odwołanie , gdyż nie znalazł podstaw do jego uwzględnienia z przyczyn wskazanych w niniejszym uzasadnieniu .