Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanego P. D. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 33.211,46 złotych i płatność tej kwoty rozłożył na 133 raty miesięczne , przy czym pierwsza rata w wysokości 211,46 złotych , następne 132 raty w wysokości po 250 złotych płatne do dziesiątego każdego miesiąca poczynając od lipca 2018 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo i nie obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu powodowi kosztów procesu .

Apelację od wyroku złożyła strona powodowa zaskarżając wyrok w części rozkładającej zasądzoną należność w wysokości 33.211,46 złotych na 133 rat miesięcznych oraz w zakresie odstąpienia przez sąd od obciążenia pozwanego kosztami procesu .

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił naruszenie :

1.  art. 320 kpc poprzez jego zastosowanie pomimo braku podstaw do zastosowania , z zupełnym pominięciem interesów wierzyciela , poprzez zbyt wysokie rozratowanie i brak klauzuli natychmiastowej wykonalności całej kwoty w przypadku uchybienia w zapłacie raty przez pozwanego ;

2.  art. 102 kpc poprzez jego zastosowanie pomimo , że nie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniany .

W oparciu o wskazane zarzuty powód wniósł o uchylenie pkt 3 zaskarżonego wyroku w ten sposób , że kwota 33.211,46 złotych zostanie rozłożona na 23 miesięczne raty po 1383 złotych każda oraz dodatkowa 24 rata w wysokości 1402,46 złotych , płatne do ostatniego każdego miesiąca , począwszy od września 2018 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat , a ponadto w przypadku uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek raty cała niezapłacona należność będzie natychmiast wymagalna .

Powód wniósł ponadto o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania , w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje .

Alternatywnie skarżący wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania .

Sąd Okręgowy zważył , co następuje :

Apelacja była niezasadna , co skutkowało jej oddaleniem .

Zarzuty podniesione w apelacji sprowadzały się do wykazania , że Sąd Rejonowy niewłaściwie dokonał oceny materiału dowodowego pod kątem możliwości zastosowania w niniejszej sprawie szczególnej zasady wyrokowania i rozłożenia na podstawie art. 320 kpc zasądzonej w punkcie 1 wyroku należności na raty w ilości oraz w kwotach wskazanych przez sąd .

W ocenie Sądu Okręgowego z powyższym stanowiskiem strony skarżącej nie można się zgodzić . Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi rozpoznającemu apelację na konstatację , że dokonane przez Sąd Rejonowy rozstrzygniecie , oparte na wnioskach wywiedzionych z przeprowadzonego materiału dowodowego było prawidłowe . Wbrew bowiem stanowisku apelującego Sąd Rejonowy prawidłowo uznał ,że okoliczności niniejszej sprawy , a zwłaszcza ustalenia poczynione w zakresie sytuacji osobistej i majątkowej pozwanego pozwalały na stwierdzenie , że w sprawie tej zachodzi przesłanka do rozłożenia zasądzonej należności na raty .

W myśl art. 320 kpc rozłożenie zasądzonego roszczenia na raty albo wyznaczenie odpowiedniego terminu do spełnienia zasądzonego świadczenia jest możliwe tylko w szczególnie uzasadnionych wypadkach . Takie wypadki zachodzą , jeżeli ze względu na stan majątkowy , rodzinny , zdrowotny spełnienie świadczenia przez pozwanego niezwłoczne lub jednorazowe spełnienie zasądzonego świadczenia przez pozwanego byłoby niemożliwe lub bardzo utrudnione albo narażałoby jego lub jego bliskich na niepowetowane szkody ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi w z dnia 25 stycznia 2013 roku I ACa 1080/12 LEX 1313300 ) . Jak wynika z powyższego przepis ten ma charakter wyjątkowy , nie tylko procesowy ale również materialnoprawny , bowiem rozłożenie na raty w istotny sposób rzutuje na realizację zasądzonego świadczenia , wpływa również na zakres należnych wierzycielowi odsetek . Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 kpc ma taki bowiem skutek , że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyrokowania do daty płatności poszczególnych rat. ( uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006 roku III CZP 126/06 OSNC 2007/10/147 ) . Wyrok rozkładający na raty świadczenie dotyczy więc obydwu stron . Z punktu widzenia pozwanego wyrok przesuwa termin spełnienia świadczenia , uchylając jednocześnie stan opóźnienia dłużnika w stosunku do żądania wynikającego z pozwu. Dlatego przy zastosowaniu art. 320 kpc należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności danej sprawy , zarówno dotyczące pozwanego , jak i powoda. Z reguły wchodzić będą w grę okoliczności leżące po stronie pozwanego takie jak sytuacja majątkowa , finansowa czy rodzinna , które czynią nierealnym spełnienie od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia . Nie można jednak pominąć sytuacji samego powoda , wierzyciela uprawnionego do otrzymania zasądzonego świadczenia . Jego interes również powinien być brany pod uwagę przy rozkładaniu zasądzonego świadczenia na raty. ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 16 kwietnia 2014 roku V ACa 120/14 LEX nr 1506682 )

Uwzględniając zatem wynikającą z ustalonego stanu faktycznego wysokość uzyskiwanego przez pozwanego i jego żonę dochodu , a także wysokość kosztów utrzymania zwiększonych ze względu na ciężką chorobę dziecka oraz mając na względzie kwotę zasądzonego od pozwanego roszczenia sąd słusznie uznał za zasadne rozłożenie należności na taką wysokość rat , która byłaby realna do spłacania przez pozwanego . Zważyć bowiem należy , że pozwany wraz z żoną , będącą już na emeryturze ma dochód od 2900 do 3000 złotych , płacą czynsz za mieszkanie w wysokości 1000 złotych , a na utrzymaniu mają córkę , która otrzymuje świadczenie z renty socjalnej , ale stwierdzono u niej porażenie mózgowe i chorobę psychiczną . Ponieważ pozwany i jego małżonka otrzymują jednak stałe dochody należy przyjąć , że będzie w stanie płacić comiesięczne raty w wysokości 250 złotych . Rozłożenie należności na 24 raty , tak jak chce tego w apelacji powód przywróci sytuację niewypłacalności pozwanego co do takich kwot , które stanowiłyby połowę jego dochodów .

Zdaniem Sądu Okręgowego zasądzenie kwoty dochodzonej pozwem na 133 rat nie będzie stanowiło pokrzywdzenia powoda , zajmującego się zawodowo pożyczaniem pieniędzy , zwłaszcza , że sąd nie dokonał żadnej analizy umowy pożyczki , opierając swoje rozstrzygniecie na żądaniach pozwu , wynikających z weksla .

Nietrafny był również zarzut naruszenia art. 102 kpc . Sąd I instancji słusznie orzekł o kosztach z zastosowaniem tego przepisu . Zgodnie z powołanym przepisem w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów , albo nie obciążać jej w ogóle kosztami . Przepis ten ustanawia zasadę słuszności , będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu . Jest to rozwiązanie szczególne , nie podlegające wykładni rozszerzającej , wykluczające stosowanie wszelkich uogólnień , wymagającym do swojego zastosowania wyjątkowych okoliczności . Do okoliczności branych przez Sąd pod uwagę przy ocenie przesłanek zastosowania zaliczyć można nie tylko te związane z samym przebiegiem postępowania , ale również dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony .

W rozpoznawanej sprawie w ocenie Sądu I instancji , którą Sąd Okręgowy w pełni podziela za zastosowaniem art. 102 kpc przemawia przede wszystkim trudna sytuacja majątkowa i rodzinna strony pozwanej . W konsekwencji uwzględniając trudną sytuację materialną pozwanego , a także mając na względzie , że na pozwanym ciąży obowiązek spłaty pożyczki w dużej wysokości , jak również okoliczność , ze pozwany uznał powództwo , nie kwestionując w żadnym zakresie jego zasadności i wysokości oraz wyrażając wolę jego spłaty , Sąd słusznie uznał , że obciążenie pozwanego dodatkowo obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania w całości byłoby nieuzasadnione .

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację .