Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 8 października 2018 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt III C 220/18 Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko M. P. (1) o zapłatę oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy ustalił, iż M. P. (2) i M. P. (1) zawarli w dniu 24 lutego 2004 r. z Bankiem (...) S.A. z siedzibą w K. umowę kredytu hipotecznego, nr (...)- (...), na podstawie której Bank udzielił im kredytu w kwocie 26.000,00 zł na zakup prawa własności lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym położonego w Ł. przy ulicy (...), na okres 120 miesięcy, licząc od dnia wypłaty kredytu lub jego pierwszej transzy. Powód wypowiedział powyższą umowę pismem z dnia 22 sierpnia 2006 r. z okresem wypowiedzenia wynoszącym 30 dni od daty otrzymania pisma. Okres wypowiedzenia upłynął w dniu 5 października 2006 r. Pozwana M. P. (1) odebrała wypowiedzenie umowy w dniu 5 września 2006 r., Powód w dniu 27 lutego 2018 r. wystawił wyciąg z ksiąg Banku numer (...). Na kwotę dochodzonej należności składały się: 21.197,64 zł – należność główna, 14.100,00 zł – suma odsetek od zadłużenia przeterminowanego naliczonych w okresie od dnia 26 września 2006 r. do 18 listopada 2015 r. według stopy procentowej w wysokości 1,8 krotności stopy odsetek ustawowych nie wyższych niż 4-krotność stopy kredytu lombardowego NBP. Dalsze odsetki ustawowe za opóźnienie naliczane były od dnia wytoczenia powództwa od sumy należności głównej i odsetek, tj. od kwoty 35.297,64 zł. Aktualny powód jest następcą prawnym Banku (...) S.A. na podstawie art. 531 § 1 k.s.h. w związku z podziałem Banku (...) S.A. w trybie art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h. dokonanym w dniu 29 listopada 2007 r.

Sąd Rejonowy wskazał, iż ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów prywatnych złożonych przez stronę powodową oraz art. 339 § 2 k.p.c., zgodnie z którym w wypadku wydania wyroku zaocznego przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy powództwo oddalił, podnosząc, iż roszczenie dochodzone pozwem jest przedawnione, na podstawie art. 117 § 1 k.c., art. 117 § 2 ¹ k.c.,
art. 117 ¹ § 1 k.c oraz art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy -Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018, poz. 1104), zgodnie z którym roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. 9 lipca 2018 r.) nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w Kodeksie cywilnym, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. W niniejszej sprawie termin przedawnienia roszczenia przeciwko pozwanej wynosi 3 lata, bowiem roszczenie związane jest z prowadzeniem działalności gospodarczej. Sąd Rejonowy wskazał, iż w niniejszej sprawie całe roszczenie z tytułu umowy stało się wymagalne w dniu 5 października 2006 r. Wobec tego, roszczenie uległo przedawnieniu w dniu 5 października 2009 r., a zatem podlegało oddaleniu wobec pozwanej jako dłużnikowi osobistemu. Dodatkowo Sąd I instancji wskazał, iż co do ewentualnej odpowiedzialności pozwanej, jako dłużniczki rzeczowej, strona powodowa nie udowodniła istnienia zabezpieczenia rzeczowego w postaci hipoteki na nieruchomości i wysokości tego zabezpieczenia. Zgodnie bowiem z art. 67 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 1916), do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Strona powodowa nie udowodniła, aby nastąpiło skuteczne ustanowienie hipoteki na nieruchomości, samo bowiem postanowienie umowne nie stanowi o ustanowieniu hipoteki, lecz konstytutywny jest wpis do księgi wieczystej. (wyrok z uzasadnieniem).

Od powyższego wyroku apelację wywiodła strona powodowa zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia w postaci art. 339 § 2 k.p.c. poprzez bezzasadne przyjęcie w wyroku zaocznym, że powód nie wykazał dowodowo okoliczności ustanowienia na jego rzecz zabezpieczeń hipotecznych kredytu w sytuacji, w której twierdzenia pozwu w tym zakresie nie budziły uzasadnionych wątpliwości sądu co do możliwego braku ich prawdziwości lub tez powołania ich wyłącznie w celu obejścia prawa wobec czego wskazane twierdzenia były objęte ustawowym domniemaniem ich zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, co wyłączało po stronie powoda obowiązek ich dodatkowego wykazywania w postępowaniu dowodowym. Strona powodowa wniosła na podstawie art. 368 § 1 pkt 4 k.p.c o dopuszczenie dowodu z dokumentu urzędowego w postaci odpisu z księgi wieczystej o numerze (...) na okoliczność skutecznego zabezpieczenia hipotecznego udzielonego pozwanej kredytu oraz możliwości uzyskania przez powoda zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia pomimo upływu okresu przedawnienia. Skarżący wskazał, iż potrzeba powołania tego dowodu powstała dopiero na etapie postępowania apelacyjnego gdyż w toku postępowania przed Sądem I instancji pozwana nie zakwestionowała faktu skutecznego obciążenia jej nieruchomości hipotekami ustanowionymi na rzecz powoda. W konsekwencji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienia w całości powództwa oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za obie instancje (apelacja).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy oraz ocenę prawną tego stanu faktycznego wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Po pierwsze nie ulega wątpliwości, iż roszczenie w sprawie niniejszej jest przedawnione i co trafnie zauważył Sąd Rejonowy. Rozważania w tym zakresie Sąd Okręgowy uznaje zatem za zbędne.

Odnosząc się natomiast do zarzutu skarżącego w zakresie istnienia hipoteki wskazać należy, iż zgodnie z art. 67 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 1916), do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Strona powodowa nie udowodniła, aby nastąpiło skuteczne ustanowienie hipoteki na nieruchomości, samo bowiem postanowienie umowne nie stanowi o ustanowieniu hipoteki, lecz konstytutywny jest wpis do księgi wieczystej. Wbrew twierdzeniom powoda sam fakt podniesienia tej okoliczności w pozwie nie zwalniał skarżącego z obowiązku wykazania faktu rzeczywistego ustanowienia hipoteki. Nie jest bowiem wystarczającym załączenie umowy kredytowej, choćby wskazywała zabezpieczenie kredytu a także fakt zaciągnięcia przez pozwaną kredytu hipotecznego. Treść art. 339 § 2 k.p.c. nie zwalnia powoda z obowiązku przytoczenia faktów, które są niezbędne do dokonania subsumcji. Sąd obowiązany jest bowiem, nawet przy uznaniu twierdzeń powoda za prawdziwe, dokonać prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach, z punktu widzenia prawa materialnego, co zresztą zasadnie wskazał Sąd Rejonowy.

Złożenie dokumentu księgi wieczystej na etapie postępowania apelacyjnego nie może odnieść odmiennego skutku. Nie zachodziły bowiem żadne obiektywne przeszkody, aby przedmiotowe dowody w wymaganej formie zostały zgłoszone w toku postępowania pierwszoinstancyjnego. Nie powinno ulegać wątpliwości, że strona, która dopuszcza się zaniedbania w zakresie przysługującej jej inicjatywy dowodowej w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, musi się liczyć z tym, że sąd drugiej instancji jej wniosku dowodowego nie uwzględni. Skarżący niewątpliwie mógł i powinien dokumenty te przedłożyć już na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego. Nie sprostał jednak temu obowiązkowi.

Mając zatem na uwadze niezasadność zarzutów apelacyjnych oraz jednocześnie brak ujawnienia okoliczności, które podlegają uwzględnieniu w postępowaniu odwoławczym z urzędu, apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.