Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt: V GC 47/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 05 października 2017r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w V Wydziale Gospodarczym w składzie:

Przewodniczący: SSR Robert Roliński

Protokolant: Paulina Frelicka

po rozpoznaniu w dniu 28.09.2017r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa: I. J.

przeciwko : (...) Sp. jawna z/s w K.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda I. J. na rzecz pozwanej (...) Sp. jawna z/s w K. kwotę 3 917 zł (trzy tysiące dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2 417zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje pobrać od powoda I. J. na rzecz Skarbu Państwa Sadu Rejonowego w Kaliszu kwotę 2 941,33 zł ( dwa tysiące dziewięćset czterdzieści jeden złotych trzydzieści trzy grosze) tytułem zwrotu wydatków.

Sygn. akt V GC 47/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 26 stycznia 2015r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód I. J. wniósł o zasądzenie od pozwanej C.J. B., (...) Spółki Jawnej z/s w K. kwoty 16.199,99 zł. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 07 stycznia 2014r. do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 4.800 zł. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda podniósł, że pozwana zleciła powodowi wykonanie kotłowni gazowej w obiekcie przy ul. (...) w K.. Zakres wykonanych prac przez powoda został potwierdzony przez pozwaną w protokole odbioru instalacji z dnia 06.02.2014r. W dniu 30.12.2013r. powód wystawił pozwanej fakturę VAT nr (...) obejmującą wynagrodzenie z tytułu dokonanych przez powoda prac z terminem płatności do 06.01.2014r. Faktura opiewała na kwotę 34.999,99 zł. Pozwana zapłaciła większość należności wynikającej z faktury, do zapłaty pozostała kwota dochodzona niniejszym powództwem, która nie została uregulowana pomimo wezwania do zapłaty z dnia 01.10.2014r.

(pozew k. 3-5 akt)

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 25 lutego 2015r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w osobie Referendarza Sądowego, w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 152212/15, orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości. Wniosła o oddalenie powództwa w całości. Ponadto wniosła o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pełnomocnik pozwanej podniósł, że pozwana w ramach rękojmi za wady wykonanego obiektu (robót związanych z instalacją kotła w budynku przy ul. (...) w K.), którego termin wykonania został wyznaczony na dzień 29.09.2014r. domaga się obniżenia wynagrodzenia o kwotę 29.520 zł. z uwagi na wady wykonanych prac i poniesiony koszt robót naprawczych i wykończeniowych powierzonych innej osobie i dokonuje potrącenia w/w kwoty w ujęciu materialnym ( na mocy pełnomocnictwa procesowo-materialnego) i wnosi z tego tytułu zarzut potrącenia do wysokości 16.800 zł. wskazując, iż dochodzone żądanie jest bezzasadne w związku z treścią art. 656§1 k.c.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 16-18 akt)

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty pełnomocnik powoda podniósł, iż oponuje podniesionemu przez pozwaną żądaniu obniżenia wynagrodzenia, jak również zarzutowi potracenia z uwagi na brak wzajemnej wierzytelności oraz brak wymagalności roszczenia pozwanej.

W uzasadnieniu pełnomocnik powoda zakwestionował, by jakiekolwiek wady obiektu powstały w związku z wykonywanymi przez powoda pracami, tym bardziej, że nie miał on możliwości dokończyć wszystkich prac w związku z zaprzestaniem przez pozwaną dokonywania płatności. Ponadto wskazał, iż pozwana nie podniosła skutecznie zarzutu potrącenia.

(odpowiedz na sprzeciw od nakazu zapłaty k. 87-89 akt)

W piśmie procesowym z dnia 17 marca 2016r. pełnomocnik pozwanej podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie wskazując, iż prace zlecone przez pozwana obejmowały wykonanie kotłowni na obiekcie budynku przychodni medycznej. Powód opóźniał się z pracami i opuścił faktycznie plac budowy, a próby skontaktowania się z nim były bezskuteczne. Pozwana wezwała powoda do wykonania prac, wyznaczyła mu dodatkowy termin, a wobec upływu terminu przybrała do wykonania prac inną firmę budowlaną w celu wykonania niezbędnych prac i zabezpieczenia budynku przed okresem jesienno-zimowym. Ponadto w oparciu o pełnomocnictwo obejmujące czynności materialne i procesowe pełnomocnik pozwanej dokonał potrącenia kwoty 29.520 zł. w ujęciu materialnym i zgłosił zarzut potracenia do wysokości 16.800 zł. Ponadto wskazał, iż zapłata części należności z przedmiotowej faktury miała formę zaliczki na materiały, której to zapłaty domagał się powód z uwagi na ograniczone środki finansowe.

(pismo k. 97-102 akt)

Sąd poczynił następujące ustalenia faktyczne:

W ramach ustnej umowy zawartej pomiędzy stronami powód jako wykonawca zobowiązał się wykonać zgodnie z projektem kotłownię gazową, natomiast pozwana jako inwestor zobowiązała się do odbioru przedmiotu umowy oraz do zapłaty umówionego wynagrodzenia.

(okoliczność bezsporna)

Powód otrzymał od pozwanej schemat technologii kotłowni gazowej z układem solarnym. Projekt był jeden, nie było żadnych projektów zamiennych.

(dowód: schemat k. 151,280 akt;

zeznania świadka A. P. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku 00:31:51

– 00:40:49 min)

Wynagrodzenie obejmujące także koszty wykonania instalacji solarnej wraz z materiałem w kwocie 198.973,40 zł. strony uzgodniły w oparciu o kosztorys obejmujący materiał oraz koszty montażu.

(dowód: kosztorys k. 136 akt)

Prace związane z wykonaniem instalacji hydraulicznej kotłowni były wykonywane według schematu i planu przygotowanego przez powoda.

(dowód: zeznania świadka B. B. e-protokół z dnia 11.04.2016 roku 00:07:55-

00:13:30 min)

W dniu 30 grudnia 2013r. powód wystawił pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 34.999,99 zł. obejmującą należność z tytułu materiałów hydraulicznych dla kotłowni z terminem płatności do dnia 06.01.2014r. Pozwana na poczet należności wynikającej z w/w faktury uiściła kwotę 18.800 zł. w związku z poniesionymi i wykazanymi przez powoda kosztami na materiały.

(dowód: faktura VAT k. 287 akt;

faktury k. 240-267, 269-275 akt;

potwierdzenia wpłaty k.138,139 akt)

Pismo przygotowane przez powoda w dniu 06 lutego 2014r. zatytułowane protokół odbioru technicznego końcowego kotłowni gazowej nie zostało podpisane przez żadną ze stron. Natomiast na piśmie tym projektant W. T. zamieścił odręczną notatkę, iż akceptuje pkt 3 i 5 dotyczące zmiany w wykonawstwie kotłowni dotyczące poprawienia sprawności kotłowni o dodatkowo zamontowane elementy-dołożono sprzęgło hydrauliczne z odmulaczem o mocy 420 KW, 2 pompy na powrocie firmy (...)/1-8, 2 czujniki niskiego poziomu wody A. (...), 2 rozdzielacze kotłowe na piony każdy dodatkowo posiadające 3 wyjścia, 3 liczniki ciepła c.o. firmy (...). Ponadto zaakceptował propozycję montażu zaworu klapowego z siłownikiem na piecu głównym wiodącym w celu zmiany systemu na system pracy kotłów, że każdy jest wiodący. Przy czym projektant wskazał, iż wyraził na tym piśmie swoja opinię, natomiast wykonawca powinien uzyskać zgodę inspektora nadzoru, inwestora oraz poprzeć proponowane zmiany obliczeniami z wpisem do dziennika budowy. Bez zgody taka opinia nie jest wiążąca. Jednocześnie projektant nie potwierdził, iż dokonywał zmian w projekcie.

(dowód: pismo k. 137 akt;

zeznania świadka W. T. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku 00:45:25 –

00:52:03 min)

Zgody na zmiany w projekcie nie wydał główny wykonawca projektu - obiekt przychodni przy ul. (...).

(dowód: zeznania świadka M. W. e-protokół z dnia 19.09.2016 roku 00:07:43 –

00:25:57 min;

zeznania świadka T. S. e-protokół z dnia 19.09.2016 roku 00:37:05 –

00:49:54 min)

W dniu 06 marca 2014r. został sporządzony protokół odbioru technicznego częściowego kotłowni na paliwo gaz ziemny, który został podpisany przez inspektora nadzoru robót sanitarnych B. C. oraz powoda, w którym stwierdzono brak izolacji rur, brak urządzenia wykrywającego gaz (...). Ponadto stwierdzono, iż wykonawca powinien dostarczyć dokumenty w postaci pozytywnej opinii projektanta na temat zmian oraz protokołu odbioru urządzeń przez pracownika Urzędu Dozoru Technicznego.

(dowód: protokół k. 109 akt)

W dniu 03 kwietnia 2014r. Urząd Dozoru Technicznego wydał decyzje o zezwoleniu na eksploatację stałego zbiornika ciśnieniowego firmy (...), kotłów cieczowych firmy (...) oraz stałego zbiornika ciśnieniowego firmy (...).

(dowód: decyzje wraz z dokumentacją techniczną k. 207-230 akt)

W dniu 27 maja 2014r. został sporządzony protokół odbioru technicznego częściowego kotłowni gazowej, który został podpisany przez inspektora nadzoru robót sanitarnych B. C. oraz powoda, w którym stwierdzono poprawność działania kotłów i podgrzewacza (...) oraz poprawność działania instalacji detekcji gazów (gazex). Ponadto stwierdzono, iż wykonawca powinien dostarczyć dokumenty w postaci odbiorczej (atesty, gwarancję, protokół z prób ciśnieniowych), projekt powykonawczy (zmiany w stosunku do projektu pierwotnego) oraz protokół kominiarski. Ponadto w uwagach wskazano, iż protokół nie dotyczy kotłowni w całości ze względu na brak albo zły montaż części solarnej kotłowni. Ponadto zalecono zastosowanie 3 czujników gazu w systemie gazex oraz przeniesienia czujnika temperatury zewnętrznej na ścianę najbardziej zacienioną.

(dowód: protokół k. 110 akt;

zeznania świadka B. C. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku 00:05:56 –

00:17:41 min;

faktura k. 268 akt)

W dniu 20 sierpnia 2014r. powód poinformował pozwaną, iż przesyła w załączniku protokoły i zgody na zmiany poprawiony schemat kotłowni. Na nowy czeka od T.. Ponadto poinformował pozwaną, iż po ustaleniach z inspektorem nadzoru do zrobienia jest izolacja, centrala grzewcza, tabliczka hilti, zawór klapowy, pompy na piecach powrót. Ponadto potwierdził wpłaty w kwocie 113.000 zł. wskazując, iż do rozliczenia pozostaje kwota w zaokrągleniu 17.000 zł.

(dowód: korespondencja mailowa k. 155,156 akt)

Pismem z dnia 25 września 2014r. pozwana poinformowała powoda, iż przyjmuje do wiadomości wezwanie do zapłaty z dnia 22.09.2014r. jednocześnie wskazała, iż deklarowana w obecności B. C. pełna gotowość eksploatacyjna na dzień 17.09.2014r. nie została dotrzymana. Z uwagi na zbliżający się termin uruchomienia ogrzewania i konieczność zapewnienia odpowiedniej temperatury w budynku (...), konieczne jest poprawienie wykonanej instalacji, co wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów. Ponadto pozwana poinformowała powoda, iż w związku z wadliwym wykonaniem przez powoda części robót odmawia uregulowania wystawionej faktury w stosownej do wielkości niewykonanych prac części i domaga się obniżenia wynagrodzenia w zakresie określonym kosztorysem. Pozwana wezwała także powoda do przekazania pełnej dokumentacji i pełnej gotowości eksploatacyjnej kotłowni do dnia 29.09.2014r. wskazując, iż jeśli powód w/w terminu nie dotrzyma, zakończenie prac, usunięcie błędów technicznych i dokumentacyjnych to zleci wykonanie tych prac firmie, która przedstawi kosztorys powykonawczy.

(dowód: pismo k. 111-112,140-141 akt)

W odpowiedzi na w/w pismo powód poinformował pozwaną m.in., że zobowiązuje się zakończyć natychmiast (bez zbędnej zwłoki) pozostałe prace w kotłowni pod warunkiem zapłaty kwoty z poprzedniej faktury VAT oraz podpisaniu nowej Faktury na materiały solarne w kwocie 16.800 zł. brutto, zgodnie z ustaleniami (aktualnie do ukończenia jest wymiana lub dokręcenie 1 śrubunku z uwagi na niewielki przeciek oraz ukończenie prac w zakresie izolacji na rurach, które zostały wstrzymane z uwagi na nie wywiązanie się inwestora z zobowiązań finansowych).

(dowód: pismo z dnia 25.09.2014r. k. 142-143 akt)

W dniu 29 września 2014r. inspektor nadzoru robót sanitarnych B. C. sporządził protokół, w którym stwierdził, iż w dniu 27.09.2014r. w budynku (...) odbyło się spotkanie w którym brał udział on, inwestor –pozwana oraz wykonawcy instalacji wewnętrznych (co i wod-kan) M. D.. Spotkanie było związane z utrudnieniami w odbiorze w/w instalacji spowodowanymi nie zdatnością kotłowni do eksploatacji (brak możliwości wykonania bezpiecznej próby na ciepło i regulacji instalacji bez zakończenia odbiorów kotłowni), co wymusza konieczność szybkiego doprowadzenia kotłowni do stanu użytkowania przez firmę zastępczą. Ponadto stwierdzono, iż powód nie dotrzymał deklarowanego przez siebie terminu naprawy i uruchomienia kotłowni a dostarczone przez niego w okresie od 06.02.2014r. do dnia dzisiejszego dokumenty nie stanowią podstawy do zakończenia procesu odbiorowego.

(dowód: protokół k. 113 akt;

zeznania świadka B. C. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku 00:05:56 –

00:17:41 min;

zeznania świadka M. D. e-protokół z dnia 11.04.2016 roku

00:21:04-00:57:00 min)

Ze sporządzonego w dniu 29 września 2014r. protokołu kontroli wykonania kotłowni gazowej podpisanego przez inwestora, inspektora nadzoru robót sanitarnych B. C. oraz specjalistę ds. instalacji sanitarnych S. N. wynika, iż stwierdzono brak uruchomienia kotłowni, wykonany układ technologiczny kotłowni niezgodny z projektem oraz wymaganiami stawianymi kondensacyjnym kotłowniom gazowym. Zastosowane urządzenia w znacznej części niezgodne z projektem lub niewłaściwie zamontowane, braki w zamontowanych urządzeniach. Zniszczone niektóre elementy wykończenia kotłowni takie jak płytki ścienne czy biały montaż. Robota wykonana „niechlujnie”. Ponadto w protokole wskazano szereg uchybień i nieprawidłowości, które uniemożliwiły odbiór końcowy kotłowni i jej prawidłową eksploatację, co w przypadku uruchomienia kotłowni może skutkować dużym niebezpieczeństwem dla życia i zdrowia.

(dowód: protokół k. 114-115 akt;

zeznania świadka B. C. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku 00:05:56 –

00:17:41 min;

zeznania świadka S. N. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku

00:27:37 – 00:28:41 min)

Z uwagi na brak zapłaty kwoty 16.199,99 zł. powód w dniu 01 października 2014r. wezwał pozwaną do zapłaty m.in. w/w kwoty w terminie 3 dni na wskazany rachunek bankowy.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 149 akt;

potwierdzenie nadania k. 150 akt)

Pismem z dnia 02 października 2014r. powód potwierdził, iż zobowiązał się do natychmiastowego zakończenia wszystkich prac , zgodnie z otrzymanym kosztorysem pod warunkiem nawet częściowego uregulowania faktury nr (...) z dnia 30.12.2013r.

(dowód: pismo k. 146-148 akt)

Wobec braku podjęcia przez powoda w zakreślonym terminie prac zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości oraz wykonania prac wykończeniowych pozwana zleciła wykonanie tych prac (...) Sp. z o.o. z/s w K.. Zakres prac do wykonania obejmował przeróbkę instalacji hydraulicznej i montaż przepustnic przy kotłach-2 szt, wymiana czopuchów na uszczelkowe do kondensatów – 2 kpl., przeróbka odcinka projekt DN 80 od kotłów do (...) kpl., wymiana przyłącza i zaworu do R. c.o., Sprawdzenie R., kontrola automatyki kotłowej i pogodowej kotłowni i ewentualne naprawy instalacji automatyki (braki i uszkodzenia), uruchomienie c.o. i cwu, izolacja termiczna rur c.o. i cwu (w miarę możliwości), oznakowanie kotłowni (PIP), schemat ideowy i technologiczny (PIP). Wynagrodzenie za w/w prace uzgodniono na kwotę 23.000 zł. netto. Zlecone prace zostały wykonane. W dniu 10 grudnia 2014r. dokonano odbioru kotłowni gazowej, która została uruchomiona na sezon grzewczy 2014/2015, uruchomiono centralne ogrzewanie i ciepłą wodę użytkową

(dowód: zlecenie z dnia 02.10.2014r. k. 108 akt;

protokół k. 239 akt;

zeznania świadka S. Z. e-protokół z dnia z dnia 18.07.2016 roku

00:59:08 – 01:20:34 min;

zeznania świadka B. C. e-protokół z dnia 18.07.2016 roku 00:05:56 –

00:17:41 min;

zeznania świadka M. D. e-protokół z dnia 11.04.2016 roku

00:21:04-00:57:00 min)

W związku z wykonaniem zleconych prac (...) Sp. z o.o. z/s w K. wystawiła pozwanej w dniu 11 grudnia 2014r. fakturę VAT nr (...) tytułem robót montażowo-spawalniczych, elektrycznych i uruchomieniowych na kotłowni gazowej przy ul. (...) w K.. Na fakturze uwzględniono także koszt zamontowania czujnika minimalnego ciśnienia wody w instalacji grzewczej w kwocie 1.000 zł. netto, łączna kwota na fakturze to 29.520 zł. brutto.

(dowód: faktura VAT k. 107 akt;

zeznania świadka S. Z. e-protokół z dnia z dnia 18.07.2016 roku

00:59:08 – 01:20:34 min)

W dniu 16 grudnia 2014r. pozwana wezwała powoda do zapłaty kwoty 29.520 zł. stanowiącej poniesione przez pozwaną koszty uruchomienia i naprawy kotłowni gazowej.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 116 akt)

W dniu 05 września 2016r. pozwana ponownie wezwała powoda do obniżenia wynagrodzenia i wezwała do zapłaty kwoty 29.500 zł. tytułem zastępczo usuniętych wad. Wskazując, iż żąda obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku, tj. o kwotę 29.500 zł. Jednocześnie pozwana dokonała potrącenia kwoty 29.500 zł. z należnościami wzajemnymi w ujęciu materialnym.

(dowód: pismo k. 294 akt;

potwierdzenie nadania i odbioru k. 295-296 akt)

Instalacja kotłowni nie została wykonana przez powoda w zgodzie z projektem Biura (...) z czerwca 2012r. „Projekt budowlany –budynek usługowy w zakresie ochrony zdrowia, branża sanitarna – projektant inż. W. T., sprawdzający inż. T. S.”- zatwierdzony pozwoleniem na budowę bowiem powód w zakresie urządzeń powód zamontował 2 podgrzewacze ciepłej wody firmy (...), w tym jeden bez wymaganej powłoki emaliowanej, zamiast 2 podgrzewaczy typu V. z powłoką emaliowaną. Ponadto zamontował dodatkowe urządzenia nieprzewidziane w projekcie w postaci sprzęgła hydraulicznego. Poza tym w zakresie materiałowym zastosował rury stalowe ocynkowane zamiast przewidzianych projektem rur miedzianych oraz nie wykonał lub wykonał niewłaściwie izolację termiczna rur. Praca całego układu instalacji kotłowni – wykonanego przez powoda nie jest zgodna z zaleceniami producenta V. w zakresie jakości i trwałości urządzeń, niezgodna z fakturami, niezgodna w zakresie współdziałania z instalacją solarną z uwagi na niezastosowanie wymaganych projektem podgrzewaczy cwu prod. V. oraz zastosowanie sprzęgła hydraulicznego wbrew wymaganiom firmy (...) bowiem w kotłowni funkcjonowały kotły równej mocy. Wartość robót wykonanych przez powoda łącznie z materiałami to kwota 105.322,07 zł.

Z powodu zdemontowania części instalacji wykonanej przez powoda oraz zamontowania nowej instalacji przez inną firmę nie jest możliwe sprawdzenie czy były jeszcze inne niezgodności z projektem w montażu instalacji przez powoda. Z uwagi na powyższe nie jest możliwe ustalenie zakresu robót wykonanych przez powoda, nie przyjętych przez pozwaną i następnie wykonanych z poprawkami przez inną firmę.

(dowód: opinia podstawowa i opinie uzupełniające biegłego sądowego k. 313-316, 392-

402,426-442 akt)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego w postaci dokumentów, których prawdziwości żadna ze stron nie kwestionowała. Ponadto sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o zeznania świadków B. C., W. T., M. D., S. N., S. Z., A. P., M. W. i T. S. bowiem w sposób logiczny, spójny i rzeczowy uzupełniły materiał dowodowy oparty na dokumentach. Ponadto Sąd poczynił ustalenia faktyczne na podstawie zeznań świadka B. B. jednakże tylko w części w jakiej były zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Natomiast Sąd odmówił wiary zeznaniom tego świadka w części dotyczącej jego twierdzeń, że prace dotyczące kotłowni zostały doprowadzone do końca bowiem są one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, w tym z korespondencją mailowej powoda z dnia 20.08.2014r.

Ponadto Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu instalacji i urządzeń sanitarnych. Opinia ta była w ocenie Sądu pełna, jasna i spójna, sporządzona z uwzględnieniem doświadczenia zawodowego i kwalifikacji biegłego. Biegły w sposób wyczerpujący odpowiedział na zadane mu pytania.

Opinia biegłego ma na celu ułatwienie Sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Sama opinia nie może być źródłem materiału faktycznego sprawy ani stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłych. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233§1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (postanowienie SN z dnia 07.11.2000r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64). Specyfika oceny tego dowodu wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia i wiedzy powszechnej.

Po doręczeniu opinii pełnomocnik powoda zakwestionował ją zgłaszając zastrzeżenia.

Sąd doręczył biegłemu odpis pisma procesowych pełnomocnika powoda i zobowiązał go do sporządzenia opinii uzupełniającej w zakwestionowanym przez stronę powodową zakresie. Biegły sporządził opinię uzupełniającą zgodnie z żądaniem strony powodowej, ale została ona ponownie zakwestionowana przez pełnomocnika powoda podobnie jak sporządzona przez biegłego kolejna opinia uzupełniająca. Główny zarzut pełnomocnika powoda dotyczył wskazanego przez biegłego stanowiska, iż nie istnieje rzeczywista wartość prac powoda w warunkach rynkowych.

Mimo zarzutów pełnomocnika powoda Sąd podzielił opinię i opinie uzupełniające biegłego sądowego. W ocenie Sądu opinie biegłego są jasne i logiczne. Wnioski wywiedzione w opinii są należycie uzasadnione i wolne od błędów logicznych oraz wewnętrznych sprzeczności, co świadczy o dużym doświadczeniu zawodowym i rzetelnej wiedzy fachowej biegłego. Opinia ta, jako sporządzona zgodnie ze stanem wiedzy, przez fachowca w swojej dziedzinie jest rzeczowa, logiczna, pozbawiona wewnętrznych sprzeczności i oparta na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Biegły w sposób kompleksowy, wyczerpujący i szczegółowo określił, iż instalacja kotłowni wykonana przez powoda, nie została wykonana zgodnie z projektem jak również uzasadnił stanowisko w zakresie wyliczenia wartości robót wykonanych przez powoda.

W tym miejscu należy wskazać mając na uwadze treść faktury stanowiącej podstawę powództwa jak również zgłoszony zarzut potrącenia, iż wartość prac wykonanych przez powoda nie miała decydującego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle okoliczności faktycznych niniejszej sprawy należy uznać, iż strony niniejszego postępowania łączyła umowa o roboty budowlane (art. 647 k.c.). O uznaniu stosunku prawnego za umowę o roboty budowlane decydować powinna ocena jego przedmiotu jako przedsięwzięcia o znacznych rozmiarach, właściwościach fizycznych i użytkowych dających się zindywidualizować, z reguły powiązanego z wymogiem projektowania, a przede wszystkim spełniającego wymogi zawarte w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 ze zm.), polegające m.in. na występowaniu szczególnych uczestników procesu inwestycyjnego oraz obowiązku nadzoru inwestycyjnego (zob. uzasadnienie wyroków Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2005 r., sygn. akt V CK 423/05 oraz z dnia 26 września 2012 r., sygn. akt II CSK 84/12). Co więcej – z umową o roboty budowlane mamy do czynienia także wówczas, gdy rezultatem tych robót nie musi być cały obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Zatem skoro powód w ramach zawartej z pozwaną umowy zobowiązał się wykonać kotłownię gazową w obiekcie mającym świadczyć usługi w zakresie ochrony zdrowia, w oparciu o projekt budowlany dostarczony przez pozwaną jako inwestora, natomiast wykonywanie prac podlegało nadzorowi kierownika budowy oraz inspektora nadzoru to niewątpliwie łączący strony stosunek prawny miał charakter umowy o roboty budowlane.

W niniejszej sprawie powód dochodzi zapłaty należności z faktury nr (...), która jak wynika to z jej treści dotyczy zapłaty za materiały hydrauliczne dla kotłowni. W niniejszej sprawie bezsporna była kwestia poniesionych przez powoda kosztów na materiały jak również okoliczność częściowej zapłaty przez pozwaną należności wynikającej z tejże faktury natomiast spór między stronami dotyczył tego, czy pozwana zobowiązana jest do zapłaty na rzecz powoda pozostałej kwoty tj. kwoty 16.199,99 zł. stanowiącej różnice pomiędzy kwotą wskazana na fakturze, a kwota uiszczona przez pozwana na rzecz powoda w związku z zapłata należności wynikającej z przedmiotowej faktury. Przy czym należy mieć na uwadze, iż powód nie wykonał wszystkich prac związanych z wykonaniem kotłowni gazowej, co też wynika wprost z korespondencji mailowej powoda z dnia 20.08.2014r., jak również stanowiska pełnomocnik powoda wyrażonego w piśmie z dnia 11.03.2016r.

Pozwana odmawiając zapłaty pozostałej do zapłaty części poniesionych przez powoda kosztów na materiały wskazała, iż podstawą odmowy zapłaty należności wobec powoda jest skorzystanie przez nią z przysługującego jej w ramach rękojmi żądania obniżenia ceny w związku z wadliwym wykonaniem prac przez powoda i dokonanym potrąceniem wzajemnej wierzytelności pozwanej wobec powoda wynikającej z faktu poniesienia przez nią kosztów wykonania prac naprawczych i wykończeniowych powierzonych innej osobie. Pozwana wskazała, iż w związku brakiem usunięcia przez powoda pomimo wezwania stwierdzonych wad oraz podjęcia prac wykończeniowych, w związku z koniecznością uruchomienia kotłowni przed zbliżającym się okresem grzewczym powierzyła wykonanie tychże prac innemu podmiotowi w związku z czym poniosła koszty w kwocie 29.520 zł. Odnosząc się do zasadności podniesionego przez pozwaną zarzutu potrącenia należy w pierwszej kolejności wskazać, iż stosownie do art. 656§1 k.c. do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło. Z kolei w myśl art. 638 k.c., według treści obowiązującej w dniu zawarcia umowy przez strony (art. 51 ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 827), (…) do rękojmi za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży. I tak stosownie do art. 560 § 1 k.c. według treści obowiązującej w dniu zawarcia umowy przez strony, jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny. Jeżeli kupujący żąda obniżenia ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej, obniżenie powinno nastąpić w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy wolnej od wad pozostaje do jej wartości obliczonej z uwzględnieniem istniejących wad (§ 3 w/w art. 560 k.c.) Natomiast zgodnie z art. 637§1 k.c. , który jakkolwiek został uchylony jednakże z mocy przepisów przejściowych tj. art. 51 ustawy o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 827) znajduje zastosowanie w niniejsze sprawie, jeżeli działo ma wady, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy.

Otóż mając na uwadze okoliczności faktyczne przedmiotowej sprawy należało uznać, iż wykonane przez powoda prace nie zostały wykonane w sposób prawidłowy, co też wynika z treści zeznań świadków B. C., M. D., S. N., S. Z. i A. P., jak również znalazło wyraz w treści protokołów k. 113,114-115 akt , a także opinii biegłego sądowego. W związku z powyższym skoro powód pomimo wezwania nie usunął wad i nie podjął prac wykończeniowych w zakreślonym przez pozwaną terminie tj. do dnia 29.09.2014r. pozwana z mocy cytowanego wyżej art. 637§1 k.c. była uprawiona do zlecenia wykonania prac naprawczych i wykończeniowych innej osobie.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż powód w piśmie z dnia 02.10.2014r. potwierdził, iż zobowiązał się do natychmiastowego zakończenia wszystkich prac pod warunkiem nawet częściowego uregulowania faktury nr (...) z dnia 30.12.2013r. Jednakże pomimo, iż otrzymał w dniu 23 maja 2014r. i 29 maja 2014r. częściowe wpłaty nie podjął działań zmierzających do zakończenia prac.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału faktycznego należy uznać, iż pozwana wykazała zasadność i celowość wykonanych przez podmiot trzeci prac naprawczo wykończeniowych, co w konsekwencji umożliwiło dokonanie odbioru końcowego kotłowi gazowej. Z kolei powód nie wykazał, iż wykonane przez niego prace zostały wykonane prawidłowo i zgodnie z projektem m.in. powód nie wykazał, iż proponowane przez niego zmiany w projekcie zostały zaakceptowane przez inwestora –pozwaną jak również nie wykazał, iż zmiany te znalazły odzwierciedlenie w dzienniku budowy jak również zostały ujęte w projekcie (zgody na zmiany w projekcie nie wydał główny wykonawca projektu- zeznania świadka M. W.). W tym miejscu należy zaznaczyć, iż projektant W. T. nie sporządził kolejnego projektu zawierającego proponowane przez powoda zmiany. Poza tym powód nie twierdził, iż prace wykonane przez podmiot trzeci nie zostały faktycznie wykonane lub były zbędne.

Wbrew twierdzeniom powoda pismo zatytułowane protokół odbioru technicznego końcowego kotłowni gazowej z dnia 06 lutego 2014r. nie jest dowodem świadczącym o potwierdzeniu przez pozwaną zakresu prac wykonanych przez powoda bowiem po pierwsze pismo to nie jest dokumentem, a tym bardziej protokołem odbioru technicznego końcowego kotłowni gazowej, z uwagi na brak podpisu nie tylko inwestora, ale także wykonawcy, po drugie powód nie wykazał jakimkolwiek dowodem, iż pozwana kiedykolwiek dokonała odbioru technicznego końcowego kotłowni gazowej w zakresie wykonanym przez powoda. Z kolei na w/w piśmie znajduje się jedynie odręczna notatka projektanta W. T., który potwierdził akceptację pkt 3 i 5, przy czym zeznając na rozprawie W. T. zeznał, iż wyraził na tym piśmie swoja opinię, natomiast wykonawca powinien uzyskać zgodę inspektora nadzoru, inwestora oraz poprzeć proponowane zmiany obliczeniami z wpisem do dziennika budowy. Bez zgody taka opinia nie jest wiążąca. Jednocześnie projektant nie potwierdził, iż dokonywał zmian w projekcie. W tym miejscu należy wskazać, iż powód nie wykazał, aby w/w punkty zostały zaakceptowane przez pozwaną. Z kolei z w/w notatki nie wynika, aby projektant potwierdził, iż montaż urządzeń kotłowni gazowej był zgodny z projektem technicznym jak również, aby piece zostały uruchomione. Ponadto wbrew twierdzeniom strony powodowej z dokumentów urzędu dozoru technicznego wynika, iż sprawne i dopuszczone do użytkowania były poszczególne urządzenia takie jak stały zbiornik ciśnieniowy firmy (...), kotły cieczowe firmy (...) oraz stały zbiornik ciśnieniowy firmy (...), natomiast z dokumentów tych nie wynika, aby przedmiotem wydanych decyzji była cała instalacja kotłowni.

Wobec powyższego należy uznać, iż pozwana wykazała, iż przysługuje jej wzajemna wierzytelność wobec powoda ponadto wykazała, iż wierzytelność ta jest wierzytelnością wymagalna bowiem pozwana w dniu 16.12.2014r. oraz 05.09.2016r. wezwała powoda do zapłaty kwoty 29.520 zł. (potwierdzenie odbioru k. 295-296 akt) zakreślając mu termin zapłaty, który upłynął bezskutecznie.

Zatem wbrew twierdzeniom powoda, iż pozwanej nie przysługuje wzajemna wymagalna wierzytelności pozwanej taka wierzytelność na dzień wniesienia pozwu przysługiwała.

Stosownie do art. 498 § 1. k.p.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 k.p.c.).

Rozstrzygając o zarzucie potrącenia, sąd powinien ocenić, czy wierzytelność potrącana istnieje i w jakiej wysokości. Ocena ta jest dokonywana, biorąc pod uwagę wymagania stawiane wobec pozwu w zakresie określenia żądania, przytoczenia okoliczności faktycznych oraz wskazania dowodów, w szczególności dokładnego określenia wierzytelności, jej wysokości, wykazania jej istnienia oraz wyrażenia woli potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności (por. wyr. SA w Łodzi z 21.5.2013 r., I ACa 34/13, L.; wyr. SA w Warszawie z 21.11.2013 r., I ACa 826/13, L.; wyr. SA w Łodzi z 1.2.2016 r., I ACa 1070/15, L.).

Wobec okoliczności faktycznych przedmiotowej sprawy należało uznać, iż pozwana na skutek stwierdzonych wad wykonanych robót przysługiwało prawo powstrzymania się z zapłata pozostałej kwoty wynikającej z przedmiotowej faktury i w konsekwencji odmowy jej zapłaty z uwagi na poniesione przez nią koszty, co znalazło wyraz w podniesionym przez pozwaną zarzucie potracenia. Wzajemna wierzytelność pozwanej wobec powoda powstała w wyniku zrealizowania przez nią uprawnienia wynikającego z rękojmi w postaci żądania obniżenia ceny. Z kolei kwota, o którą pozwana uprawniona była żądać obniżenia ceny wynikała z faktu, iż w związku z koniecznością usunięcia wad, których pomimo wezwania powód nie usunął, poniosła koszty w kwocie 29.520 zł.

Bezspornie, zarówno wierzytelność powoda dochodzona pozwem, jak i wierzytelność pozwanej wynikająca z nienależytego wykonania przez powoda umowy są wierzytelnościami pieniężnymi, wymagalnymi oraz mogą być dochodzone przed sądem. W dacie złożenia przez pozwaną oświadczenia o potrąceniu wierzytelność pozwanej istniała, zaś obowiązek zapłaty odszkodowania ciążył na powodzie już od chwili powstania szkody, a stał się wymagalny od chwili wezwania powoda do zapłaty.

Zatem dokonane przez pozwaną potrącenia wzajemnej wierzytelności w konsekwencji doprowadziło do wygaśnięcia roszczenia powoda.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c. Stosownie do w/w przepisu, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Powołany przepis ustanawia dwie zasady rozstrzygania o kosztach procesu, tj. zasadę odpowiedzialności za wynik procesu oraz zasadę orzekania o zwrocie kosztów niezbędnych i celowych. Przepisy art. 98 § 2 i 3 k.p.c. statuują niezbędne koszty procesu, i tak stosownie do § 3 do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa w sądzie. Jednakże pełnomocnikiem strony powodowej był radca prawny, zatem zastosowanie obok art. 98 k.p.c. znajduje art. 99 k.p.c., zgodnie z którym stronom reprezentowanym przez radcę prawnego zawraca się koszty w wysokości należnej według przepisów o wynagrodzeniu adwokata. Kosztami postępowania sąd obciążył powoda wobec oddalenia powództwa i zasądził ich zwrot od powoda na rzecz pozwanej w całości. Koszty postępowania po stronie pozwanej w niniejszej sprawie stanowiło wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w kwocie 2.400 zł. ustalone w oparciu o § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.490. t.j.) w związku § 21 rozporządzenia MS z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.(Dz.U.2015.1804), opłata skarbowa od pełnomocnictwa radcy prawnego w kwocie 17 zł. oraz koszty zaliczki na biegłego w kwocie 1.500 zł.

W myśl zaś art. 113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005 Nr 167, poz. 1398 ze zmianami) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. W związku z tym, mając na uwadze, że powód przegrał proces Sąd stosownie do punktu 3 wyroku nakazał pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Kaliszu kwotę 2.941,33 zł. tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, na które składają się koszty wynagrodzenia biegłego nie pokryte zaliczką.