Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSR del. Justyna Dołhy

protokolant: sekr. sądowy Renata Szczegot

przy udziale prokuratora Teresy Pakieły

po rozpoznaniu dnia 30 maja 2019 r. w Warszawie

sprawy M. B., syna T. i B., ur. (...)
w L.

oskarżonego o przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.,

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie

z dnia 27 lipca 2018 r. sygn. akt II K 203/15

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zwalnia oskarżonego od uiszczenia kosztów sądowych
w II instancji, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt VI Ka 1343/18

UZASADNIENIE

M. B. został oskarżony o to, że w dniu 17 lutego 2015 r. w miejscowości L., województwa (...), powiatu (...), przyjął do ukrycia podzespoły samochodowe w postaci: przednie drzwi lewe od strony kierowcy, przednie drzwi prawe od strony pasażera, tylne drzwi lewe pasażera, tylne drzwi prawe pasażera, pokrywę silnika, tylny zderzak, podsufitkę, wzmocnienie deski rozdzielczej, jedno koło na feldze metalowej z oponą zimową marki M. o rozmiarze 195/60 R15, o łącznej wartości 3.000 zł, pochodzące z kradzieży z włamaniem samochodu osobowego marki T. (...) o nr rej. (...), nr nadwozia – VIN: (...), dokonanej w dniu 16 lutego 2015 r. w miejscowości D. przy ul. (...), gdzie wartość strat wyniosła 20.000 zł na szkodę I. J. i R. J., przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności, będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne, tj. popełnienia występku z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 27 lipca 2018 roku w sprawie o sygn. akt II K 203/15 Sąd Rejonowy w Wołominie uznał oskarżonego M. B. za winnego tego, że w bliżej nieustalonym dniu w okresie od dnia 16 lutego 2015 r. do dnia 17 lutego 2015 r. w bliżej nieustalonym miejscu przyjął drzwi przednie lewe i prawe, drzwi tylne prawe, pokrywę komory silnika, zderzak tylny oraz koło na feldze stalowej z oponą, o łącznej wartości 952 zł, pochodzące z samochodu marki T. (...) o nr rej. (...) i nr VIN (...), skradzionego w dniu 16 lutego 2015 r. w D. na szkodę A. i I. J., wiedząc, że ww. rzeczy uzyskane zostały za pomocą czynu zabronionego, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne, tj. występku z art. 291 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w brzmieniu ww. ustawy obowiązującym w dniu 17 lutego 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. Sąd skazał oskarżonego na podstawie art. 291 § 1 k.k. w brzmieniu ww. ustawy obowiązującym w dniu 17 lutego 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. na karę roku pozbawienia wolności.

Od powyższego wyroku apelację wniósł obrońca oskarżonego, w której zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający na niewłaściwym ustaleniu świadomości oskarżonego w zakresie pochodzenia przedmiotu z przestępstwa i przypisanie mu tej wiedzy na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, nie przyznaniu wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego co do źródła pochodzenia przewożonych przedmiotów oraz na kwalifikacji czynu jako przyjęcia rzeczy będącego znamieniem paserstwa. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego lub ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Wołominie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Kontrola instancyjna zaskarżonego orzeczenia wykazała, iż Sąd Rejonowy prawidłowo przeprowadził postępowanie w sprawie. Ustalenia faktyczne zostały poczynione na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego w toku rozprawy głównej, ocenionego w sposób wszechstronny z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy ocenił materiał dowodowy w sposób kompleksowy, odnosząc się do wszystkich zgromadzonych i przeprowadzonych w toku rozprawy dowodów. Sąd wywiódł prawidłowy wniosek w przedmiocie winy oskarżonego, brak również podstaw do zakwestionowania wymiaru orzeczonej wobec oskarżonego kary. Trzeba zarazem podkreślić, iż Sąd Rejonowy przeprowadził postępowanie w sposób wyczerpujący, dążąc do pełnego wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, w tym skrupulatnie weryfikując linię obrony oskarżonego. Stanowisko skarżącego sprowadza się w istocie rzeczy do polemiki z przeprowadzoną przez Sąd pierwszej instancji oceną dowodów i wyprowadzonymi na jej podstawie ustaleniami faktycznymi, polemiki opartej na wybiórczym podejściu do ujawnionych okoliczności sprawy i rozpatrywaniu poszczególnych faktów w oderwaniu od pozostałych. W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty poczynione w apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż ustalenia faktyczne będące podstawą przypisania M. B. pełnej świadomości przestępnego źródła pochodzenia przyjętych przez niego przedmiotów nie budzą wątpliwości Sądu Okręgowego, ponieważ wynikają z kompleksowej i zgodnej z treścią art. 7 kpk oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, którą w pełni należy podzielić. Wbrew zarzutom apelacji, stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy oskarżony kwestionuje swoje sprawstwo i winę, Sąd ustala stronę podmiotową przestępstwa na podstawie okoliczności towarzyszących zdarzeniu wynikających ze zgromadzonych innych dowodów aniżeli wyjaśnienia oskarżonego. W przeciwnym wypadku nie mogłoby dojść do skazania sprawców, którzy nie przyznali się i tych, którzy odmówili składania wyjaśnień. Okoliczności popełnienia przedmiotowego występku wyraźnie wskazują, że oskarżony zarówno oceniając sytuację w ramach powszechnej wiedzy jak i w ramach własnych doświadczeń w zakresie paserstwa wiedział, że przyjęte i przewożone przez niego części samochodowe pochodzą z kradzieży zaś jego wyjaśnienia w zakresie rzekomego zakupienia ich przez ogłoszenie umieszczone na portalu allegro stanowią wyłącznie jego linię obrony zmierzającą do uniknięcia odpowiedzialności karnej za popełniony występek. Sąd I instancji zasadnie i trafnie nie uznał za wiarygodne twierdzeń oskarżonego o rzekomym zakupie części samochodowych od osoby wystawiającej je na portalu allegro i ocenę tę trzeba w pełni podzielić. Uzupełniając ocenę dokonaną przez Sąd I instancji należy wyraźnie wskazać, iż przyjęte przez oskarżonego lewe, przednie drzwi samochodowe od strony kierowcy były pozbawione wkładki zamka, co samo w sobie powinno wzbudzić podejrzenia każdej osoby dokonującej zakupu części, tym bardziej – osoby skazanej już za paserstwo umyślne i kradzież z włamaniem, która winna przykładać szczególną wagę do tych kwestii w celu nie popełnienia ponownie czynu zabronionego. Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, pomijając nawet kwestię braku dokumentu zakupu części, nie było niczym trudnym wskazanie rzekomego sprzedawcy części i jego numeru telefonu, zwłaszcza, że jak wynika z wyjaśnień oskarżonego dokonał on transakcji w dniu zatrzymania przez Policję.

Odnosząc się z kolei do zarzutu dotyczącego oceny wiarygodności wyjaśnień M. B. i jego postawy w świetle art. 74 § 1 k.p.k., wskazać należy, iż Sąd Okręgowy nie stwierdził w tym zakresie żadnych naruszeń. Zgodzić się oczywiście należy, iż oskarżony w procesie karnym nie ma obowiązku dowodzenia swojej niewinności, a w ramach przysługującego mu prawa do obrony może on również odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania oraz odmówić składania wyjaśnień (art. 175 § 1 k.p.k.) i sam fakt skorzystania z tego uprawnienia nie może dla niego powodować żadnych negatywnych następstw. Jednakże należy również podkreślić, iż w sytuacji gdy oskarżony zdecydował się składać wyjaśnienia, to podlegają one takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód. Uznanie ich niewiarygodności nie oznacza wcale, że na oskarżonego przerzucony został, z naruszeniem art. 74 § 1 k.p.k., ciężar dowodzenia jego niewinności (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. akt III KK 363/07). Fakt, iż oskarżony zdecydował się nie ujawniać pewnego zakresu informacji ani też nie poczynił sam żadnych ustaleń mających go uchronić przez ponownym popełnieniem przestępstwa paserstwa, nie zwalnia Sądu z dokonania oceny jego wyjaśnień i postawy w chwili popełnienia czynu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 18 października 2012 r., sygn. akt II AKa 206/12). Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wnioski zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zdaniem Sądu Okręgowego nie prowadzą do przeświadczenia, że to na oskarżonym spoczął obowiązek dowodzenia swojej niewinności. Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny dowodów i na tej podstawie wskazał, iż wyjaśnienia M. B. nie zasługują na przyznanie waloru wiarygodności w tym zakresie, który dotyczy jego rzekomego zakupu na portalu allegro, a tym samym stanu świadomości co do źródła pochodzenia przedmiotowych części samochodowych.

Również w zakresie kwalifikacji czynu Sąd Okręgowy nie dopatrzył się naruszeń. Wbrew zarzutowi skarżącego, Sąd Rejonowy słusznie wskazał, iż czyn popełniony przez M. B. spełnia w zakresie podmiotowym znamię przyjęcia rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego, a taka kwalifikacja odpowiada ustaleniom faktycznym poczynionym w sprawie. Z uwagi na fakt, iż okoliczności nabycia przedmiotowych części samochodowych pochodzących z kradzieży z włamaniem na szkodę A. i I. J. nie zostały dostatecznie sprecyzowane, uznano iż niewątpliwie M. B. posiadał te przedmioty, co ujawniono w ramach czynności przeszukania podczas zatrzymania. Biorąc pod uwagę, że sprawcą paserstwa jest ten, kto rzecz uzyskaną za pomocą czynu zabronionego przyjmuje, tj. obejmuje w posiadanie, zgodzić należy się z ustaleniami Sądu I instancji, iż to właśnie znamię wypełnia czyn będący przedmiotem niniejszego postępowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2016 r., sygn. akt II KK 246/16).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy stwierdzając ponadto, że nie jest on dotknięty innymi wadami, które powinny być brane pod uwagę przez sąd odwoławczy z urzędu. Orzeczona kara jest karą współmierną do wagi popełnionego przestępstwa, nie przekracza stopnia zawinienia, uwzględnia w sposób właściwy zarówno stopień społecznej szkodliwości czynu, okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowość oskarżonego, w tym jego uprzednią karalność oraz fakt popełnienia czynu w warunkach recydywy specjalnej podstawowej. Sąd rozważył wszelkie okoliczności mające wpływ na wymiar kary, a w społecznym odczuciu orzeczona kara roku pozbawienia wolności jest karą sprawiedliwą, spełniającą stawiane karaniu cele zarówno w zakresie indywidualnego oddziaływania na sprawcę, jak i w zakresie prewencji generalnej.

Uwzględniając sytuację materialną oskarżonego M. B., który obecnie odbywa karę pozbawienia wolności, Sąd zwolnił go od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze wydatkami obciążając Skarb Państwa.

SSR del. Justyna Dołhy