Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 stycznia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 stycznia 2014 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. W.

przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej ul. (...) w Ł.

o uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 15 maja 2013r. sygn. akt I C 1110/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki Z. W. na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w Ł. kwotę 135 (sto trzydzieści pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 15 maja 2013 r. Sąd Okręgowy w Łodzi oddalił powództwo o uchylenie uchwały nr (...) Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w Ł. podjętej na zebraniu w dniu 24 maja 2012 r. i w trybie indywidualnego zbierania głosów od dnia 24 maja 2012 r. do dnia 30 maja 2012 r. w sprawie „wyrażenia zgody na zawarcie w sprawie z powództwa E. G. (...) przeciwko w/w Wspólnocie o zapłatę kwoty 88.776,22 złotych toczącej się przed Sądem Rejonowym dla Ł. w Ł.Wydział XIII Gospodarczy sygn. akt XIII GC 1095/11, ugody sądowej, na mocy której Wspólnota zapłaci na rzecz powódki - E. G. kwotę nie wyższą niż 45.000 złotych jako wyczerpującą wzajemne roszczenia stron objęte sporem, zaś koszty postępowania między stronami zostaną wzajemnie zniesione” i rozstrzygnął o kosztach postępowania (k 121).

Sąd pierwszej instancji wskazał na twierdzenia powódki o narażeniu Wspólnoty podjętą uchwałą na znaczne straty finansowe i podniesione przez nią zarzuty natury proceduralnej dotyczące trybu podjęcia uchwały.

Odnosząc się do twierdzeń powódki stwierdził, że zaskarżona uchwała została podjęta częściowo w drodze głosowania na zebraniu, a częściowo w trybie indywidualnego zbierania głosów, co jest zgodne z art. 23 ust 1 ustawy o własności lokali.

Uznał za niesłuszny zarzut powoda dotyczący trybu powiadamiania właścicieli o podjęciu uchwały. Zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy o własności lokali, o treści uchwały, która została podjęta z udziałem głosów zebranych indywidualnie, każdy właściciel lokalu powinien zostać powiadomiony na piśmie. Przepis ten nie wprowadza obowiązku potwierdzania podpisem przez właścicieli lokali odbioru powiadomienia o podjęciu uchwały. Nie miało też, w jego ocenie, znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, w jakiej dacie każdy z członków wspólnoty mieszkaniowej został powiadomiony o treści uchwały. Za całkowicie bezpodstawny i gołosłowny uznał również zarzut wpływu na wynik głosowania sporządzenia listy do głosowania wg kolejności alfabetycznej właścicieli. Twierdzenie, że zaskarżona uchwała nie określiła precyzyjnie wykonanych prac uznał za pozbawione racji z uwagi na okoliczność, że zaskarżona uchwała dotyczyła upoważnienia do zawarcia ugody i w związku z tym powinna określać tylko jej warunki. Ten wymóg uchwała nr (...) spełniała.

Zdaniem sądu okręgowego uchwała nr (...) została podjęta zgodnie z przepisami ustawy o własności lokali, jej treść nie narusza zasad prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną, ani usprawiedliwionych interesów powódki.

Zaskarżona uchwała nr (...) została podjęta w celu umożliwienia Wspólnocie zawarcia ugody w sprawie sądowej z powództwa E. G.. Decyzja Wspólnoty Mieszkaniowej o zakończeniu sporu sądowego z wykonawcą robót budowlanych ugodą była uzasadniona z uwagi na duże prawdopodobieństwo uwzględnienia przez sąd roszczeń E. G.. Zawartej ugody nie można uznać za niekorzystną dla Wspólnoty lub jej członków, w szczególności dla powódki. Udowodnienie przez Wspólnotę swoich racji w sporze z E. G. wymagałoby prowadzenia długotrwałego i kosztownego procesu, którego wynik i tak byłby niepewny (k 122 do 124).

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi złożyła powódka, zaskarżając go w całości w oparciu o zarzuty:



błędnej interpretacji i niewłaściwego zastosowania przepisów ustawy o własności lokali poprzez przyjęcie, że właściciel lokalu jest zwolniony od wszelkiej odpowiedzialności za podejmowane decyzje, w tym finansowe,



sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że uchwała nie naruszyła zasad prawidłowego zarządzania nieruchomością i interesów właścicielki lokalu nr (...).

W konkluzji apelacji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa (k 131 do 132 i k 143 protokół z rozprawy apelacyjnej w zakresie wniosków apelacji).

W odpowiedzi na apelację Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w Ł. wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego wg norm przepisanych (k 137 do 138).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje

Apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu.

Zgodnie z przyjętą wykładnią art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., nr 80, poz. 903 ze zm.) naruszenie interesu właściciela lokalu stanowi kategorię obiektywną, ocenianą m.in. w świetle zasad współżycia społecznego (zob. wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia: 12 czerwca 2013 r., VI ACa 1727/12, LEX nr 1345546, 19 maja 2011 r., I ACa 35/11, LEX nr 1120118 i wyrok z 18 sierpnia 2011 r., I ACa 232/11, LEX nr 1120093, 6 grudnia 2011 r., VI ACa 843/11, nr LEX nr 1312121, wyroki SA w Szczecinie z dnia: 29 listopada 2012 r., I ACa 621/12, LEX nr 1246875, 11 października 2012 r., I ACa 507/12, LEX nr 1237864 - teza druga i jej uzasadnienie, wyroki SA w Poznaniu z dnia: 24 lutego 2011 r., I ACa 88/11, LEX nr 898662, 13 grudnia 2006 r., I ACa 589/06, LEX nr 271385).

Nie może stanowić przyczyny uchylenia uchwały okoliczność, że jeden z członków wspólnoty ponosi większe koszty niż dotychczas. W sprawie, w której taki zarzut został postawiony przez powoda konieczne jest wykazanie, że ponoszone do tej pory koszty były wystarczające dla celów utrzymania wspólnej nieruchomości, natomiast koszty wynikające ze skarżonej uchwały są wygórowane w stosunku do potrzeb wspólnoty. Ciężar udowodnienia tych okoliczności obciąża powoda, który kwestionuje prawidłowość podjętej uchwały (por. z cyt. wcześniej wyroki Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia: 12 czerwca 2013 r., VI ACa 1727/12, LEX nr 1345546).

Zawarta za akceptacją sądu ugoda sądowa jest skuteczna i wiąże strony dopóki nie zostanie prawnie podważona (por. wyrok SN z dnia 13 października 1972 r., III PRN 66/72, LEX nr 602642; wyrok SN z dnia 8 grudnia 2010 r., V CSK 157/10, LEX nr 688708).

Ugoda sądowa ma dwoisty charakter, łączący elementy materialnoprawne i procesowe. Jest czynnością procesową uprawnionych podmiotów, umożliwiającą wyłączenie dalszego postępowania, co do istoty sprawy i prowadzącą do umorzenia postępowania (art. 223 § 2 kpc w związku z art. 203 § 4 kpc i art. 355 § 1 kpc). Jest też czynnością prawną (umową, ugodą w rozumieniu art. 917 kc).

Sąd badając dopuszczalność zawarcia ugody w sprawie nie może - przy ocenie zgodności czynności prawnej (ugody) z przepisami obowiązującego prawa i zasadami współżycia społecznego - pomijać przyczyn, które do jej zawarcia doprowadziły i okoliczności im towarzyszących (por. z wyrokiem SN z dnia 8 grudnia 2010 r., V CSK 157/10, LEX nr 688708, wyrok SN z dnia 13 października 1972 r., III PRN 66/72, LEX nr 602642).

Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi musiał, w związku z treścią omówionych art. 223 § 2 kpc w zw. z art. 203 § 4 kpc, przed zawarciem ugody sprawdzić dopuszczalność jej zawarcia w sprawie XIII GC 1095/11. Poświęcił tym czynnościom trzy terminy rozprawy przeprowadzone w dniach: 27 marca 2012 r. (k 190), 15 maja 2012 r. (k 236 do 237) i 12 czerwca 2012 r. (k 240). Dokonał tych czynności w związku z treścią art. 210 § 2 kpc, art. 212 § 1 kpc i art. 223 § 1 kpc, inicjatywą obu stron postępowania i po przedstawieniu w sprawie przez strony ich stanowiska oraz dołączeniu dokumentów wskazujących na ich poparcie. Miał, wbrew twierdzeniom skarżącej, możliwość zbadania nie tylko faktur wystawionych przez stronę powodową (k 12 odwr. do 15 akt XIII GC 1095/11), ale i protokołu odbioru robót budowlanych z dnia 15 czerwca 2010 r. podpisanego przez pełnomocnika powódki - jej syna (k 170 akt XIII GC 1095/11 i k 8).

W toku sprawy XIII GC 1095/11 Zarząd Wspólnoty uznał, że jest ona najlepszym rozwiązaniem powstałego sporu (k 104 do 105 zeznania świadka W. F.). To, że uchwała Zarządu (k 7) obejmowała niższą kwotę (30.000 złotych) spowodowane było potrzebą opracowywania warunków ugody przez każdą ze stron i przedstawienia ich do negocjacji z drugą stroną postępowania (k 190 wnioski stron złożone na rozprawie w dniu 27 marca 2012 r.). Dopiero zestawienie propozycji Zarządu z warunkami opracowanymi przez kontrahenta - E. G. dało podstawę do podjęcia rozmów pomiędzy stronami, te natomiast skutkowały przedstawieniem członkom Wspólnoty wypracowanego w ramach pertraktacji stanowiska. Zbadane musiały zostać przez Zarząd i Wspólnotę przed podjęciem ugody również konsekwencje, o których mowa w piśmie Banku (...) z dnia 24 maja 2011 r. (k 82 i k 81 wystąpienie z pytaniem w dniu 28 października 2010 r.) oraz treści uchwał podjętych uprzednio przez Wspólnotę, w szczególności uchwały nr 10/2008 z 21 października 2008 r. dotyczące rozszerzenia remontów o ocieplenie ścian podłużnych (k 79) i uchwały nr 3/12/2009 z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie wyrażenia zgody i zobowiązania Zarządu do zlecenia zmiany audytu energetycznego i wykreślenia punktu dotyczącego zabudowy loggi i ich przeszklenia (k 80), warunki zawartych umów zawartych wbrew uchwale nr 10/2008 przez Zarząd, w którego skład wchodził pełnomocnik powódki (k 9 do 14 z dnia 31 marca 2009 r. - § 1 ust. 1b i c, k 20 do 25 z dnia 25 czerwca 2009 r., k 15 do 17 oraz k 18 do 19 z dnia 1 września 2009 r.), przyczyny odstąpienia od umowy (k 29 do 32), wysokość żądań strony powodowej w sprawie XIII GC 1095/11 (k 33 do 35, k 104 zeznania świadka A. P. i k 78 protokół z dnia 24 maja 2012 r. z zebrania Wspólnoty) i zastrzeżenia zgłaszane przez członków Wspólnoty.

Zestawienie daty podjętej uchwały przez Zarząd (11 maja 2012 r.) z datą terminu rozprawy odroczonego celem podjęcia rozmów i stanowiskami stron zaprezentowanymi na rozprawie w dniu 15 maja 2012 r. przesądzają wniosek o braku podstaw do wyprowadzonego przez skarżącą wniosku o rozbieżnym stanowisku Wspólnoty w zakresie zawartej ugody sądowej i nieprawidłowym przedstawieniu kwoty 45.000 złotych do akceptacji przed podjęciem uchwały przez Wspólnotę.

Skarżąca w toku postępowania o uchylenie uchwały nie wykazała naruszenia jej interesów na skutek podjętej uchwały. To, że doszło do odwołania zarządu, której członkiem był jej pełnomocnik (k 100 uchwał nr (...) r. z dnia 19 marca 2013 r.) nie może stanowić uzasadnienia dla naruszenia tego interesu. Nie mogły również o nim stanowić przyczyny zagłosowaniem za uchwałą Gminy Ł. (k 103). Ocena, czy określone fakty mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu zależy zawsze od tego, jak rozumiana jest norma prawna, która znajduje zastosowanie w sprawie. Innymi słowy, dokonane ustalenia faktyczne oceniane są w świetle przepisu prawa materialnego, który wyznacza zakres niezbędnych ustaleń i ma decydujące znaczenie dla oceny, czy określone fakty, jako przedmiot dowodu, mają wpływ na treść orzeczenia. Przyczyny zagłosowania za uchwałą przez innego członka Wspólnoty nie mogą mieć znaczenia dla oceny, czy został naruszony interes innego członka, zwłaszcza w kontekście zaprezentowanego przez pełnomocnika powódki stanowiska i umotywowania zgłoszonego wniosku. Oddalenie tego wniosku przez sąd pierwszej instancji (k 106) na podstawie art. 217 § 2 kpc w zw. z art. 227 kpc uznane zostało przez sąd drugiej instancji w sytuacji istniejącej w sprawie za prawidłowe. Skarżący zresztą naruszenia tego przepisu prawa procesowego w złożonym środku odwoławczym nie zarzuca.

Naruszenie art. 227 kc w zw. z art. 233 § 1 kpc dotyczyć może tylko sfery faktu i to odnoszącej się do istoty zawisłego sporu (por. m.in. teza 3 wyroku SN z dnia 13 stycznia 2010 r., III CSK 357/09, LEX nr 574526 i uzasadnienie wyroku SN z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 434/00, LEX nr 530599). Prawidłowe postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc wymaga wskazania konkretnego dowodu przeprowadzonego w sprawie, którego zarzut ten dotyczy i podania, w czym skarżący upatruje wadliwą jego ocenę (por. m.in. z wyrokiem SN z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 274/03, LEX nr 164852). Nie jest nim inna ocena tych samych dowodów przeprowadzona przez skarżącego. Jeśli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 kpc) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. z wyrokiem SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00, LEX nr 56906).

W niniejszej sprawie apelująca nie wskazała na dowody, które zostały błędnie ocenione przez sąd okręgowy. Nie wykazała też w sprawie, na czym miałoby polegać naruszenie jej interesu na skutek uchwały, która doprowadziła do zawarcia ugody sądowej w sprawie XIII GC 1095/11. Twierdzenie, że każdy członek Wspólnoty ma obowiązek dbania o jej działalność finansową jest zgodne z założeniami ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, ale w sprawie nie udowodniono, w jaki sposób treść tej uchwały wpłynie lub wpłynęła na sytuację finansową powódki.

Ustawodawca zastrzegł nadzór sądu orzekającego wyrażający się w podjęciu ingerencji w ramach zastrzeżonych w art. 203 § 4 kpc kryteriów, którego postanowienia stosuje się odpowiednio do ugody sądowej (art. 223 § 2 kpc). Ugoda zawierana w postępowaniu rozpoznawczym została skontrolowana przez sąd. W toku dokonywania tej kontroli sąd oprócz zbadania elementów faktycznych i materialnoprawnych sporu badał charakter oświadczeń stron również z punktu widzenia ewentualnych wad złożonych oświadczeń woli.

Dążenie do uchylenia zaakceptowanej przez sąd ugody sądowej poprzez uchylenie uchwały Wspólnoty, która doprowadziła do jej zawarcia nie spełnia kryteriów wymienionych w art. 25 ust. 1 ustawy o własności lokali. Inne są zasady podważenia czynności w postaci zawarcia ugody sądowej i uchylenia uchwały wspólnoty mieszkaniowej. Nie można pominąć, że w przypadku przyjęcia zaprezentowanego przez skarżącą poglądu sądy w obu sprawach musiałyby dokonać dwukrotnie oceny w zakresie wykładni zasad współżycia społecznego raz z punktu widzenia interesu Wspólnoty i drugi raz jej członka. Oczywiście nie można wykluczyć okoliczności, że mogłyby one być rozbieżne, lecz nie sposób nie zauważyć, że w przypadku żądania uchylenia uchwały tylko z powodu chęci późniejszego podjęcia działań mających na celu uchylenie się Wspólnoty od skontrolowanej uprzednio przez sąd ugody sądowej zasady współżycia społecznego stałyby w sprzeczności z tak pojętym interesem strony. Zakłada on w swej istocie sprzeczność z interesem wspólnoty mieszkaniowej, która działa z uwzględnieniem ochrony wszystkich jej członków a nie tylko jednego z nich.

Mając powyższe okoliczności na względnie na podstawie art. 385 kpc Sąd Apelacyjny w Łodzi orzekł jak na wstępie (punkt 1 sentencji wyroku).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc i art. 391 § 1 kpc.