Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 sierpnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 sierpnia 2019 r. w S.

odwołania E. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 25 października 2017 r. Nr (...)

w sprawie E. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o wysokość emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję częściowo i ustala E. G. wysokość emerytury na kwotę (...),70 (jeden tysiąc sto siedemdziesiąt pięć 70/100) złotych od dnia 1 października 2017 roku z uwzględnieniem kapitału początkowego w kwocie 77.068,75 (siedemdziesiąt siedem tysięcy sześćdziesiąt osiem 75/100) złotych;

II.  oddala odwołanie w pozostałej części.

UZASADNIENIE

Decyzją z 25 października 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 24 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z z2017r. poz. 1383 ze zm.) przyznał E. G. prawo do emerytury od 1 października 2017r., tj. od wejścia w życie przepisów ustawy z 16 listopada 2016r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017r. poz.38). Wysokość emerytury organ rentowy ustalił wg zasad określonych w art. 26 powyższej ustawy na kwotę 1 050,43 złotych brutto miesięcznie. Jednocześnie organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach wskazując, że nie udowodniła co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (decyzja z 25 października 2017r. o przyznaniu emerytury k.8 akt emerytalnych).

Odwołanie od w/w decyzji złożył E. G. kwestionując ustaloną przez organ rentowy wysokość kapitału początkowego, a przez to wysokość emerytury. W uzasadnieniu stanowiska ubezpieczona wskazała, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego, który do ustalenia wysokości kapitału i wysokości emerytury nie uwzględnił rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach oraz urlopu wychowawczego, na którym przebywała 13 lat (odwołanie k.1 akt sprawy).

Na rozprawie w dniu 26 lipca 2018r. ubezpieczona wniosła o wyliczenie wysokości emerytury i wysokości kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) przy Instytucie (...) od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r. (k.12-13 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc, że do wysokości kapitału początkowego uwzględnione zostały okresy opieki nad dziećmi: od 23 kwietnia 1993r. do 31 grudnia 1993r., od 1 stycznia 1994r. do 30 września 1997r. oraz od 31 maja 1998r. do 9 sierpnia 1998r., tj. ukończenia przez córkę (...). roku życia. Organ rentowy wyjaśnił, że do wysokości kapitału początkowego nie został uwzględniony okres pracy ubezpieczonej od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r. z uwagi na brak pieczątki w świadectwie pracy. Ponadto wskazał, że ubezpieczona nie przedstawiła świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, a w konsekwencji nie wykazała, by legitymowała się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.13 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 2 października 2017r. ubezpieczona E. G., urodzona w dniu (...), wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z wnioskiem o emeryturę wraz rekompensatą z tytułu pracy w szczególnych warunkach (k.1-3 akt emerytalnych). Po rozpoznaniu powyższego wniosku, zaskarżoną decyzją z dnia 25 października 2017r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 1 października 2017r. ,tj. od wejścia w życie przepisów ustawy z 16 listopada 2016r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017r. poz.38) i ustalił, że kwota emerytury ubezpieczonej wynosi 1 050,43 złotych miesięcznie. Nadto organ rentowy wskazał, że przy ustaleniu wysokości emerytury nie uwzględniono rekompensaty, gdyż ubezpieczona nie udowodniła 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (decyzja z 25 października 2017r. o przyznaniu emerytury k.8 akt emerytalnych). Do ustalenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił 16 lat i 1 miesiąc okresów składkowych oraz 4 lata i 9 miesięcy okresów nieskładkowych (w tym 4 lata i 7 miesięcy jako okres opieki nad dziećmi), a do ustalenia podstawy wymiaru emerytury organ rentowy przyjął wynagrodzenie ubezpieczonej, które stanowiło podstawę wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych przypadających na okres od 1 stycznia 1977r. do 31 grudnia 1986r. Ustalony w oparciu o powyższe wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 30,64%. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia ubezpieczonej od 12 kwietnia 1979r. do 28 lutego 1987r. z uwagi na brak pieczątki firmowej na świadectwie pracy oraz okresu opieki nad dzieckiem od 10 sierpnia 1998r. do 31 grudnia 1998r. jako przekraczającego okres podlagający zaliczeniu na podstawie art. 7 ust. 5 w/w ustawy (decyzja z 20 października 2017r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego k.38 akt o ustalenie kapitału początkowego).

W okresie od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r. ubezpieczona była zatrudniona w Zakładzie (...) przy Instytucie (...) jako monter elementów półprzewodnikowych (świadectwo pracy z 15 czerwca 1977r. k.4 akt o ustalenie kapitału początkowego za wnioskiem z 5 listopada 2002r., umowa o pracę z 30 kwietnia 1975r. – akta osobowe oraz legitymacja ubezpieczeniowa k.11 akt sprawy).

Następnie E. G. była zatrudniona w (...) Zakładach (...) w W. na stanowisku monterki (świadectwo pracy z 28 września 1987r. za okres od 29 sierpnia 1977r. do 30 września 1987r. k.5 akt o ustalenie kapitału początkowego za wnioskiem z 5 listopada 2002r.). W okresie tego zatrudnienia, tj. w dniu 1 stycznia 1983r. ubezpieczona urodziła syna P. (kopia odpisu aktu urodzenia syna k.17 akt sprawy). W związku ze sprawowaniem stałej opieki nad dzieckiem w okresie od 20 maja 1983r. do 18 maja 1986r. ubezpieczona nie wykonywała pracy na rzecz (...) Zakładów (...) i przebywała na bezpłatnym urlopie wychowawczym (podanie o urlop wychowawczy – akta osobowe).

W okresie od 1 października 1987r. do 31 sierpnia 1991r. ubezpieczona pracowała jako sprzątaczka w Akademii Obrony Narodowej w W. (świadectwo pracy z 31 sierpnia 1991r. k.6 w/w akt o ustalenie kapitału początkowego).

W dniu 13 listopada 1992r. ubezpieczona urodziła syna D. (odpis aktu urodzenia k.11 akt o ustalenie kapitału początkowego za wnioskiem z 5 listopada 2002r.). W chwili urodzenia syna ubezpieczona była zatrudniona w firmie (...) w W. na stanowisku introligatora (świadectwo pracy z 31 grudnia 1992r. za okres 7 stycznia 1991r. do 28 lutego 1991r. oraz od 2 września 1991r. do 21 grudnia 1992r. k.7 w/w akt o ustalenie kapitału początkowego). Od dnia 23 kwietnia 1993r. ubezpieczona korzystała z bezpłatnego urlopu wychowawczego (świadectw pracy z 31 grudnia 1993r. za okres od 1 stycznia 1993r. do 31 grudnia 1993r. k.8 w/w akt o ustalenie kapitału początkowego).

Córkę E. ubezpieczona urodziła w dniu 9 sierpnia 1994r (odpis aktu urodzenia córki k.12 w/w akt o ustalenie kapitału początkowego). W chwili urodzenia córki ubezpieczona nadal korzystała z bezpłatnego urlopu wychowawczego udzielonego przez firmę (...) w W.. W związku ze sprawowaniem opieki nad córką E. ubezpieczona korzystała z urlopu wychowawczego do dnia 9 sierpnia 1998r., tj. ukończenia przez córkę (...). roku życia. Po wykorzystaniu urlopu ubezpieczona rozwiązała umowę o pracę z firmę (...) w W. (świadectwo pracy z 20 listopada 1998r. za okres od 1 stycznia 1994r. do 19 listopada 1998r. k.9 w/w akt o ustalenie kapitału początkowego).

Dodatkowo w okresie od 1 października 1997r. do 30 maja 1998r.ubezpieczona była zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie Produkcyjno- Handlowym (...) S.C. z siedzibą w S. na stanowisku preserki (świadectwo pracy z 30 maja 1998r. k.10 w/w akt o ustalenie kapitału początkowego).

Łączny przyjęty przez organ rentowy wymiar okresów nieskładkowych związanych ze sprawowaniem przez ubezpieczoną opieki nad dziećmi wynosi 4 lata i 7 miesięcy (decyzja z 20 października 2017r. o ponownym ustaleniu kapitału początkowego k.38 akt o ustalenie kapitału początkowego).

Wysokość kapitału początkowego ubezpieczonej ustalona przy przyjęciu okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) przy Instytucie (...) w W. od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r. i przy uwzględnieniu zarobków osiąganych w powyższym okresie (za rok 1975 – 14 148 złotych, za rok 1976 – 24 738 złotych, za rok 1977 – 19 719 złotych) wynosi 77 068,75 złotych, a wysokość emerytury ubezpieczonej ustalona na dzień 1 października 2017r. przy uwzględnieniu tak obliczonego kapitału początkowego wynosi 1 175,70 złotych brutto miesięczne (opinia biegłej księgowej A. D. k.40-46 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej E. G. okazało się częściowo zasadne.

Zgodnie z art.174 ust.2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.) przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się odpowiednio przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy ,tj. przed 1 stycznia 1999r. okresy składkowe, o których mowa w art.6, a także okresy nieskładkowe, o których mowa w art.7 pkt 1-3, 5 i 6-12, W świetle powyższego uregulowania nieuzasadnione okazały się zarzuty ubezpieczonego co do nieprzyjęcia przez organ rentowy do obliczenia wysokości kapitału początkowego okresów ubezpieczania przypadających po 31 grudnia 1998r.

W odwołaniu i w toku postępowania ubezpieczona kwestionowała wysokość kapitału początkowego, a przez wysokość emerytury, która w jej ocenie obliczona została nieprawidłowo z uwagi na nieuwzględnienie okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) przy Instytucie (...) od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r., okresu bezpłatnego urlopu wychowawczego z tytułu sprawowania opieki nad synem P., a ponadto rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dał podstawy do ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego ubezpieczonej i w konsekwencji do przeliczenia wysokości emerytury ubezpieczonej z uwzględnieniem okresu zatrudnienia ubezpieczonej w latach 1975-1977r. Ustalenia Sądu pokazują, że w okresie od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r. ubezpieczona była zatrudniona w Zakładzie (...) przy Instytucie (...), zaś w okresie od 29 sierpnia 1977r. do 30 września 1987r. w (...) Zakładach (...) w W.. W toku postepowania Sąd pozyskał akta osobowe ubezpieczonej z okresu zatrudnienia w Zakładzie (...) przy Instytucie (...) (okresu nie uwzględnionego dotychczas do wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury) oraz w (...) Zakładach (...) w W., na podstawie których biegła wyliczyła, że wynagrodzenie zasadnicze ubezpieczonej w roku 1975 roku wyniosło 14 148 złotych, w roku 1976 – 24 738 złotych, zaś w roku 1977 – 19 719 złotych. W oparciu o tak ustalone wynagrodzenie, biegła z zakresu księgowości ustaliła, że wysokość kapitału początkowego ubezpieczonej wynosiłaby 77 068,75 złotych, a wysokość emerytury – w oparciu o tak ustalony kapitał – na dzień 1 października 2017r. wynosi 1 175,70 złotych brutto miesięcznie (opinia biegłej k.40-46 akt sprawy). Analizując powyższe wyliczenia biegłej Sąd stwierdził, że są one wiarygodne i dają podstawę do dalszej zmiany zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień 1 października 2017r. wynosi 1 175,70 złotych miesięcznie. Mając to na uwadze, na podstawie art.477.14§1 kpc Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Sąd nie znalazł natomiast podstaw do uwzględnienia odwołania ubezpieczonej w zakresie, w jakim ubezpieczona zakwestionowała nieuwzględnienie do obliczenia wartości emerytury rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z art.21 ust.1 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2008r., Nr 237, poz.1656 ze zm.) rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat, przy czym w myśl ust.2 powyższego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczona nie legitymuje się 15-letnim stażem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu dotychczasowych przepisów. Należy wskazać, że praca w szczególnych warunkach to praca, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 ze zm.) wyliczona enumeratywnie w wykazach zawartych w załączniku do przedmiotowego rozporządzenia, przy czym zgodnie z §2 ust.1 rozporządzenia okresami pracy w szczególnych są okresy, w których praca zaliczana do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Zauważyć przy tym należy, że do pracy w warunkach szczególnych nie wlicza się okresów opieki nad dziećmi i urlopów wychowawczych.

Z ustaleń Sądu wynika, że okres aktywności zawodowej ubezpieczona obejmuje okres jej zatrudnienia: w Zakładzie (...) przy Instytucie (...) od 30 kwietnia 1975r. do 15 czerwca 1977r., w (...) Zakładach (...) w W. od 29 sierpnia 1977r. do 30 września 1987r. oraz w firmie (...) w W. od 7 stycznia 1991r. do 19 listopada 1998r, co po wyłączeniu okresów opieki nad dziećmi i okresów urlopów wychowawczych łącznie stanowi 10 lat, 10 miesięcy i 17 dni (vide: ustalenia faktyczne). W tych okolicznościach Sąd stwierdził, że ubezpieczona nie udowodniła co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Tym samym ubezpieczona nie spełniła przesłanek do przyznania emerytury wraz z rekompensatą z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w pozostałym zakresie na podstawie art.477 ¹⁴ §1 kpc Sąd odwołanie ubezpieczonej oddalił – pkt II sentencji wyroku.