Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący : SSR del Anna Kruszewska

Protokolant : sekretarz sądowy Edyta Zawada

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2019 roku w Krakowie

na rozprawie

sprawy (...) Sp. z o.o. w K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

przy uczestnictwie zainteresowanego A. T.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia A. T.

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o. w K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

z dnia 6 czerwca 2018 roku Nr (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od (...) sp. z o. o w K. na Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. kwotę 180 złotych ( sto osiemdziesiąt ) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VII U 2529/18

UZASADNIENIE

wyroku z 14 stycznia 2019 r.

Decyzją z 6 czerwca 2018 r., Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K., powołując się na przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, stwierdził, że A. T. jako osoba wykonująca pracę na podstawie umów zlecenia u płatnika składek (...) Sp. z o.o. w K. podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu w okresie i z podstawą wymiaru składek szczegółowo w tej decyzji wskazanych.

W odwołaniach od powyższych decyzji (...) Sp. z o.o. w K. zaskarżyła powyższą decyzję w całości, zarzucając naruszenie:

- art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 2 c (obowiązujący do 01.01.2016 r.) USUS poprzez jego wadliwą wykładnię i przyjęcie, że z tytułu realizacji umowy łączącej (...) sp. z o.o. z zainteresowanym podlegał on obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu;

- art. 12 ust. 1 USUS, poprzez jego wadliwe zastosowanie i przyjęcie, iż zainteresowany podlegał również obowiązkowemu ubezpieczeniu wypadkowemu;

- art. 36 ust. 2,4 USUS, poprzez jego wadliwe zastosowanie i przyjęcie, iż (...) sp. z o.o. była zobowiązana do zgłoszenia wykonawcy do ubezpieczeń społecznych, mimo, że wykonawca nie był osobą, z którą zawarto umowę wskazaną w art. 6 ust. 1 pkt 4 USUS;

- art. 750 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, iż umowa zawarta pomiędzy (...) sp. z o.o. była umową, do której odpowiednio stosuje się przepisy o zleceniu;

- art. 627 k.c., poprzez jego błędną wykładnię a w rezultacie - brak zastosowania, ze względu na przyjęcie, iż umowa zawarta pomiędzy (...) sp. z o.o. i zainteresowanym nie była umową o dzieło.

- zarzut błędnego przyjęcia przez organ, iż umowa o dzieło zawarta przez (...) sp. z o.o. z zainteresowanym, ma charakter umowy zlecenia i należy stosować do niej przepisy art. 734- 751 k.c.

- art. 77 § 1 k.p.a. poprzez zaniechanie przez organ prowadzący postępowanie wyczerpującego zgromadzenia materiału dowodowego.

Wskazując na powyższe zarzuty odwołujący się wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez stwierdzenie, że A. T., jako wykonawca z tytułu realizacji cywilnoprawnej umowy o dzieło u odwołującego nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu w okresie od 2 czerwca do 3 lipca 2017 r., a w konsekwencji określone w decyzji kwoty nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, a także podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne; zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS Oddział w K. wniósł o jego oddalenie, z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Ponadto domagał się zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zainteresowany nie zajął stanowiska w sprawie.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był bezsporny:

Przedmiotem działalności (...) Sp. z o.o. w K. jest kompleksowe zagospodarowanie terenu oraz usługi budowlane. Firma specjalizuje się w zakładaniu i utrzymaniu terenów zielonych, układaniu kostki brukowej oraz w wykonywaniu instalacji podziemnych. Realizuje również kompleksowe zagospodarowania przestrzeni jako generalny wykonawca, m.in. fontanny, boiska sportowe, obiekty kubaturowe, drogi, instalacje elektryczne, oświetlenie uliczne czy pomniki.

W ramach prowadzonej działalności (...) Sp. z o.o. w K. zawarła z A. T. umowy zatytułowane jako umowa o dzieło Nr (...)polegające na naprawie 5 szt. stojaków na znaki drogowe oraz narzędzia (podspawanie i pomalowanie) za wynagrodzeniem 2336 zł, określając termin wykonania umowy na 3 lipca 2017 r.

A. T. z tytułu zawartych umów uzyskał umówione wynagrodzenie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie, jako bezzasadne podlega oddaleniu.

Przedmiotem rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było ustalenie na podstawie jakiego stosunku prawnego A. T. świadczył czynności na rzecz (...) Sp. z o.o. w K..

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, z zastrzeżeniem ust. 4, który z kolei stanowi, że osoby określone w ust. 1 pkt 4 (zleceniobiorcy) nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Takiemu ubezpieczeniu podlega się z tytułu między innymi umowy zlecenia. Nie stanowi natomiast tytułu do podlegania ubezpieczeniu społecznemu (emerytalnemu i rentowemu ani wypadkowemu) zawarcie umowy o dzieło. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy - od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (art. 13 pkt. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Nadto w myśl art. 36 ust. 1 i 2 ustawy każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, zaś obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób określonych m.in. w art. 6 ust. 1 pkt. 1-4 spoczywa na płatniku składek.

O tym czy daną umowę należy zakwalifikować jako umowę o dzieło, czy jako umowę o świadczenie usług decydują przepisy kodeksu cywilnego.

Umowę o dzieło definiuje art. 627 k.c., zgodnie z którym przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Z kolei stosownie do treści art. 734 § 1 k.c., przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, przy czym do pokrewnych do zlecenia umów o świadczenie usług (art. 750 k.c.) stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Elementem konstytutywnym odróżniającym umowę o dzieło od umowy zlecenia jest cel tej umowy - osiągnięcie określonego konkretnego rezultatu, podczas gdy umowa zlecenia polega na podejmowaniu czynności starannego działania. Umowa o dzieło powinna z góry określać jej zindywidualizowany rezultat. Przyjmuje się, że dzieło jest rezultatem obiektywnie osiągalnym i pewnym w danych warunkach. Natomiast umowa zlecenia nie akcentuje rezultatu jako koniecznego do osiągnięcia, elementem wyróżniającym umowę zlecenia nie jest bowiem wynik, lecz staranie w celu osiągnięcia tego wyniku. Tym samym w przypadku umowy zlecenia ocenie podlega nie konkretnie osiągnięty cel, ale czynności zmierzające do jego osiągnięcia oraz staranność ich wykonania. „Istotą umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Umowa o świadczenie usług jest zaś umową starannego działania, zatem jej celem jest wykonywanie określonych czynności, które nie muszą zmierzać do osiągnięcia rezultatu. Jednym z kryteriów pozwalających na odróżnienie umowy o dzieło od umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania umówionego rezultatu (dzieła) sprawdzianowi na istnienie wad fizycznych” (por: wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 stycznia 2006r., sygn. akt III AUa 1700/05, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 6 września 2012r., sygn. akt III AUa 330/12, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 maja 2012r., sygn. akt III AUa 267/12). Nie ulega wątpliwości, iż w przypadku zawarcia umowy o dzieło istotne znaczenie ma osoba wykonującego dzieło, który musi posiadać specyficzne umiejętności, predyspozycje pozwalające na osiągnięcie ustalonego rezultatu. Z kolei w umowie zlecenia elementy podmiotowe mają podrzędne znaczenie, skoro cechą konstytutywną tej umowy jest jedynie staranne działanie.

Równocześnie podkreślić także należy, iż nazwa umowy nie przesądza o jej rodzaju. Jeśli bowiem tytuł nie odpowiada istocie umowy, należy badać treść umowy oraz sposób jej faktycznego wykonywania. Skoro zaś dana umowa wiąże się z obowiązkami publicznoprawnymi, w tym wypadku obowiązkiem opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne, to obowiązek organu rentowego, a następnie zakres kognicji sądu ubezpieczeń społecznych, sięga badania rzeczywistej treści umowy stron (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 19 stycznia 2012 r., III AUa 1539/11, LEX nr 1127086). Nawet zamiar zawarcia umowy o dzieło, a także świadome podpisanie takiej umowy nie mogą nadać cywilnoprawnego charakteru zatrudnieniu zainicjowanemu taką umową, jeśli wykazuje ono w przeważającym stopniu cechy innego typu stosunku prawnego np. umowy o świadczenie usług (wyrok Sądu Najwyższego z S. z dnia 30 stycznia 2014r. w sprawie do sygn. akt III AUa 629/130).

Czynności wykonywane przez A. T. na rzecz (...) Sp. z o.o. w K. świadczone były de facto w oparciu o umowę o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednio przepisy o umowie zlecenia.

Umowa przewidywała prace, których wynikiem miało być przywrócenie wymienionych przedmiotów do poprzedniego stanu (naprawa). Wymagały pewnych umiejętności (w szczególności spawania), ale miały charakter odtwórczy, a nie twórczy. W jej wyniku nie powstały nowe rzeczy, nie nastąpiła żadna ich przeróbka, a jedynie przywrócono im wcześniejszą użyteczność. Zainteresowany, naprawiając przedmioty, musiał dostosować się do nadanego im wcześniej kształtu i użytego materiału. Osiągnął fizyczny rezultat, ale rezultatu tego nie można nazwać dziełem.

Konkludując, Sąd przyjął, że umowy zawarte przez (...) Sp. z o.o. w K.

z zainteresowanym miały charakter umów zlecenia (umów o świadczenie usług), nie zaś umów o dzieło. Wykonywanie pracy na podstawie tych umów rodzi tytuł obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

W konsekwencji powyższego odwołanie podlegało oddaleniu na podstawie powołanych wyżej przepisów oraz w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekając jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji na mocy art. 98 k.p.c.