Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący : SSO Monika Hołdys

Protokolant : st. sekr. sądowy Ewa Sarecka

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2019 roku w Krakowie na rozprawie

sprawy D. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W.

przy uczestnictwie zainteresowanego (...)

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia

na skutek odwołania D. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w W.

z dnia 17 października 2017 roku Nr (...)

I.  oddala odwołanie.

II.  zasądza od D. K. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych

I Oddział w W. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VIIU 3470\17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 października 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. uznał, że D. K. jako pracownik u płatnika składek (...) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia 1marca 2015r do dnia 31 marca 2015r. Jako podstawę prawną decyzji wskazano treść art. 83 ust. 1 pkt 1, art. 68 ust. 1 pkt. 1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016r., poz. 963 z zm.) oraz art. 83 par.1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016r., poz 1666 t. j.).

Od tej decyzji odwołał się D. K. domagając się jej zmiany poprzez stwierdzenie, że podlegał ubezpieczeniu społecznemu od dnia 1 marca 2015r do dnia 31 marca 2015r. jako pracownik u płatnika składek (...). W uzasadnieniu odwołania podał, że w tym okresie został oddelegowany do Polski na podstawie tej samej umowy, którą zawarł na terenie Litwy. Wskazał, że w jego ocenie ZUS bezzasadnie oparł swoje rozstrzygnięcie na podstawie pokontrolnych ustaleń Państwowej Inspekcji Pracy w W., albowiem jest w posiadaniu kopii pism pokontrolnych skierowanych do (...) oraz do Zarządu Państwowego Funduszu Zabezpieczenia Społecznego w W., w których nie ma informacji potwierdzających jakoby pracownicy (...) nie wykonywali pracy na terenie Litwy. Podał również, że żaden z protokołów nie odnosi się do wykonywania pracy w Polsce, a litewski urząd nie unieważnił umowy pracę zawartej na terenie Litwy z litewskim pracodawcą .

W odpowiedzi na odwołanie organ ubezpieczeniowy domagał się oddalenia odwołania wskazując okoliczności jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Zdaniem ZUS postępowanie administracyjne poprzedzające wydanie zaskarżonej decyzji wykazało, że zgłoszenie skarżącego do polskiego systemu ubezpieczeń przez litewską firmę nosi znamiona świadomego, celowego oraz zorganizowanego działania, którego celem było obejście ustawy o ubezpieczeniach społecznych i obniżenie kosztów wynikających z opłacania składek z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej

Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest, że odwołujący D. K. został zgłoszony przez płatnika składek (...) do ubezpieczenia społecznego od dnia 1 marca 2015r do dnia 31 marca 2015r. Dokument zgłoszeniowy wpłynął do ZUS po terminie to jest w dniu 8 lipca 2015r. , a wyrejestrowujący w dniu 21 września 2015r.( także po terminie ). W tym samym czasie odwołujący zgłoszony był do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej (z bazy danych przedsiębiorców CEDIG wynika, że jest jednym z współwłaścicieli spółki cywilnej pod nazwą (...)s.c. (...) jak również prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...)). Poza sporem pozostaje również okoliczność, że Państwowa Inspekcja Pracy Republiki Litewskiej przeprowadziła kontrolę działalności m.innymi spółki (...) w trakcie której ustalono, że pracownicy spółki nie wykonują swojej pracy na terenie Litwy, zaś sama spółka w rzeczywistości nie prowadzi działalności na terenie Republiki Litewskiej.

Pomimo wezwania przez ZUS odwołujący nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających świadczenie pracy na rzecz litewskiego pracodawcy na terenie Polski. Także płatnik składek nie złożył żadnych dowodów dla wykazania rzeczywistego świadczenia pracy przez ubezpieczonego .

Podobnie w postępowaniu toczącym się przed tutejszym Sądem - strony nie wykazały żadnej inicjatywy dowodowej.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016r., poz. 963 z zm. ) ubezpieczeniom społecznym podlegają m.in. pracownicy. Z kolei pracownikiem zgodnie z art. 2 k.p. (Dz.U. z 1998r. Nr 21 poz. 94 z zm.) pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

W pierwszej kolejności zauważyć należy że, w zakresie objęcia obowiązkiem ubezpieczenia osoba zgłaszająca się do ubezpieczenia musi wykazać istnienie stosunku prawnego będącego na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy systemowej tytułem ubezpieczenia. Ubezpieczenie pracownicze wykazuje się umową o pracę, przy czym okoliczności zawarte w takiej umowie nie są dla organu wiążące. Nie stanowi zatem podstawy do objęcia ubezpieczeniem społecznym dokument nazwany umową o pracę jeśli rzeczywisty stosunek prawny nią objęty nie odpowiada treści art. 22 kp. Tym samym o tym, czy strony istotnie nawiązały umowę o pracę, nie decyduje tylko formalne zawarcie (podpisanie) umowy nazwanej umową o pracę, lecz faktyczne i rzeczywiste realizowanie na jej podstawie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy - przede wszystkim świadczenia pracy przez pracownika z zamiarem realizowania obowiązków pracowniczych, czyli świadczenia pracy w charakterze pracownika. Ustalenie, że osoba, z którą formalnie zawarto umowę o pracę, faktycznie pracy nie świadczyła, a także że przy zawieraniu umowy o pracę w ogóle takiego zamiaru nie miała, czyni zawartą jedynie dla pozoru umowę o pracę bezwzględnie nieważną z mocy prawa (art. 83 § 1 k.c.) i wyklucza możliwość stwierdzenia, że w takiej sytuacji doszło do nawiązania stosunku pracy (Tak. wyrok SN z dnia 18.05.2006r. III UK 32/06.). Jeśli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy nawet wówczas gdy jest odprowadzana składka na ubezpieczenia społeczne. „Stosunek ubezpieczeniowy jest następczy wobec stosunku pracy i powstaje tylko wówczas, gdy stosunek pracy jest realizowany”. Jeżeli stosunek pracy nie powstał bądź też nie jest realizowany, wówczas nie powstaje stosunek ubezpieczeniowy, nawet jeśli jest odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 17.01.2006 r III AUa 433/05).

Czynnikiem decydującym o uznaniu osoby fizycznej za pracownika jest ustalenie czy była ona stroną stosunku pracy. Dlatego w celu wyjaśnienia czy w danej sytuacji wystąpiły przesłanki składające się na kodeksowe pojęcie "pracownika" należy łącznie traktować definicje ustawowe z art. 2 i art. 22 § 1 k.p. Zestawienie treści obu przepisów nakazuje przyjąć, że pracownikiem jest osoba, która w drodze jednej z czynności prawnych wyliczonych w art. 2 k.p. nawiązała stosunek pracy charakteryzujący się wskazanymi w art. 22 § 1 k.p. cechami. Zgodnie z art. 22 § 1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Stwierdzenie wystąpienia wskazanych przesłanek powoduje, że zawarta między stronami umowa jest umową o pracę. W tym miejscu wspomnieć należy, że „…o ustaleniu charakteru umowy o świadczenie pracy nie może przesądzać jednoznacznie jeden jej element, ale całokształt okoliczności faktycznych”. (wyrok SN z dnia 7 października 2009 r. III PK 38/092). Stosunek pracy ma charakter dobrowolny, zobowiązaniowy i zachodzi między dwoma podmiotami, z których jeden, zwany pracownikiem, obowiązany jest świadczyć osobiście i w sposób ciągły, powtarzający się, na rzecz i pod kierownictwem drugiego podmiotu - pracodawcy, pracę określonego rodzaju oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zatrudniać pracownika za wynagrodzeniem.

Sąd po przeanalizowaniu niniejszej sprawy uznał, że zarówno skarżący jak też płatnik składek w żaden sposób nie wykazali, że doszło do nawiązania stosunku pracy oraz, że praca ta była faktycznie wykonywana. Nie złożono bowiem żadnych wniosków dowodowych dla wykazania zasadności odwołania – nie wskazano dokumentów ( umowa o pracę , akta osobowe, itp) ani też zeznań świadków, które potwierdziły by rzeczywiste świadczenie pracy na terenie Polski. W tym stanie rzeczy bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy pozostają zarzuty składane przez odwołującego dotyczące przebiegu postępowania kontrolnego prowadzonego przez litewskie instytucje państwowe.

Reasumując powyższe Sąd uznał, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu, a zastrzeżenia ponoszone przez skarżącego są nieuzasadnione i nie zasługują na uwzględnienie

Mając to na względzie, orzeczono jak w pkt. I sentencji wyroku na mocy cytowanych przepisów oraz przepisu art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 kpc w związku z par. 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U. poz. 1804 ze zmianami).