Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 czerwca 2019r. Sąd Rejonowy w Oleśnicy uznał oskarżonego S. U. za winnego tego, że w okresie od 09 listopada 2016 roku do 23 listopada 2016 roku w T. przy ul. (...) na terenie posesji nr (...) w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał uszkodzenia ścianek działowych pomieszczeń piwnicznych o łącznej wartości 787, 15 złotych na szkodę J. U. to jest przestępstwa z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 12 kk przy zastosowaniu art. 37a kk wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności zobowiązując go w tym czasie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydzieści) godzin w stosunku miesięcznym. Na podstawie art. 46§1 k.k. orzekł od S. U. na rzecz oskarżyciela posiłkowego J. U. kwotę 787,15 zł tytułem naprawienia szkody w całości. Ponadto na podstawie art. 627 kpk. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w łącznej kwocie 250 zł. w tym wymierzył mu opłatę w wysokości 180 złotych i zasądził od oskarżonego S. U. na rzecz oskarżyciela posiłkowego J. U. kwotę 2520 zł. tytułem zwrotu wydatków na pełnomocnika z wyboru.

S. U. złożył zażalenie na postanowienie zawarte w wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach tj. obciążenie go kosztami oraz złożył 2 apelacje od wyroku pierwszą w dniu 3 lipca 2019r. (data wpływu) i drugą 17 lipca 2019r. (data wpływu). W apelacjach zarzucił.

- że Sąd Rejonowy przypisał mu uszkodzenie 2 ścianek działowych pomimo, że w toku całego postępowania i w a/o zarzucono mu uszkodzenie jednej,

- bezzasadne zawyżenie w ustaleniach wartości szkody z 400 zł. (zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa) do 2300 zł. (akt oskarżenia)

- niedokonanie oględzin uszkodzonych ścianek i nie przesłuchanie świadków: J. S., S. H., P. M. i G S. m in. na okoliczność, dlaczego nie wykonano oględzin, skąd się wzięła różnica w wycenie szkody z 400 zł. na 2300 zł. do czego miały służy przeprowadzone oględziny i sporządzony kosztorys, dlaczego nie przesłuchano świadka S. oraz co się stało protokołem przesłuchania K. B. nadto wniósł o przesłuchanie biegłego ze sprawy o dział spadku K. B. (2) na okoliczność, dlaczego nie przeprowadził oględzin budynku, czy jego opinia w sprawie cywilnej ma moc prawną, czy J. U. wykonał postanowienie ws. cywilnej stawiając mur na ostatnim stopniu schodów prowadzących do piwnicy. Podczas rozprawy oskarżony doprecyzował wniosek o przesłuchanie K. B. wnosząc o powołanie go, jako biegłego i dodatkowo wniósł o przesłuchanie M. P. na okoliczności związane z oględzinami.

W konsekwencji oskarżony wniósł o dopuszczenie tych dowodów w postępowaniu odwoławczym a w głosach końcowych wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie go od stawianego zarzutu.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zażalenie i apelacje oskarżonego nie zasługują na uwzględnienie.

Przeprowadzona przez Sąd Okręgowy kontrola odwoławcza nie wykazała uchybień Sądu I instancji wskazanych w apelacjach i zażaleniu oskarżonego.

Sąd Odwoławczy aprobuje przyjęte przez Sąd meriti stanowisko, iż istnieje szereg dowodów przemawiających za uznaniem winy i sprawstwa oskarżonego w zakresie popełnienia zarzuconego mu przestępstwa tj. że w okresie od 09 listopada 2016 roku do 23 listopada 2016 roku w T. przy ul. (...) na terenie posesji nr (...) w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, dokonał uszkodzenia ścianek działowych pomieszczeń piwnicznych na szkodę J. U. to jest przestępstwa z art. 288 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

Odnosząc się do zarzutów apelacji wskazać trzeba, iż Sąd I instancji poczynił na podstawie pozyskanych dowodów trafne ustalenia faktyczne wskazując, którym konkretnie dowodom, w jakim zakresie i dlaczego dał wiarę, a także dlaczego innym wiary tej odmówił. Przeprowadzona przez Sąd meriti ocena materiału dowodowego przyjętego za podstawę wydanego wyroku jest trafna, nie wykazuje błędów natury faktycznej, uwzględnia wskazania wiedzy, reguły logicznego rozumowania oraz zasady doświadczenia życiowego. Dokonana została przy tym po wszechstronnym rozważeniu całokształtu okoliczności ujawnionych podczas przewodu sądowego i jako taka pozostaje pod pełną ochroną przepisu art.7 k.p.k.

Autor apelacji opiera stawiane zarzuty wyłącznie na bezpodstawnej polemice z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego. Brak jest zaś w treści wniesionego środka odwoławczego wykazania konkretnych uchybień w procesie dochodzenia przez Sąd a quo do ustalonych faktów, które mogłyby świadczyć o naruszeniu którejś z reguł dowodzenia określonej w przepisach procedury karnej. Sąd Okręgowy w pełni podziela dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę dowodów. W szczegółowym pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy odniósł się do wszystkich ujawnionych w toku rozprawy dowodów, które miały znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sąd meriti oparł ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę wyroku na dowodach, z których wynikają okoliczności przesądzające o sprawstwie i winie oskarżonego w zakresie przypisanego mu przestępstwa. Okoliczności te tworzą spójną i logiczną całość, a walor środków dowodowych uznanych przez Sąd za wiarygodne, jest tym większy, że korespondują one ze sobą, wzajemnie się uzupełniając, pomimo że pochodzą z różnych i niezależnych od siebie źródeł dowodowych.

W świetle tych dowodów niebudzacym wątpliwosci jest że prawomocnym postanowieniem wstępnym Sądu Rejonowego w Oleśnicy z dnia 20 października 2011r. w sprawie o sygn.akt INs 322/10 z wniosku J. U. uznano za usprawiedliwione, co do zasady, jego żądanie ustanowienia w powyższym budynku dwóch odrębnych lokali mieszkalnych. Orzeczeniem tym upoważniono także J. U. do przeprowadzenia w okresie 12 miesięcy, prac adaptacyjnych pozwalających na wyodrębnienie dwóch lokali mieszkalnych na nieruchomości wspólnej, w zakresie wynikającym z opinii biegłego K. B. (2) z dnia 18 listopada 2010r. uzupełnionej opinią z dnia 30 lipca 2011r. - tymczasowo, na koszt J. U.. Nakazano także oskarżonemu S. U. udostępnienie części budynku zajmowanego przez niego do wykonania prac adaptacyjnych, co też J. U. uczynił stawiając dwie ścianki działowe tj. zamurował otwór drzwiowy łączący pomieszczenia nr 4 i 8, oraz 2 i 7.

Należy podkreślić że oskarżony w toku postępowania potwierdził fakt uszkodzenia tych ścianek i zamontowanie pieca (k. 700). Jak wynika z ustaleń w dniu 9 listopada 2016r. S. U. wybił otwór w jednej z powyższych ścian. Pomimo wezwania przez J. U. na interwencję patrolu policji, oskarżony kontynował prace do 23 listopada 2016r., wybijając otwór w kolejnym zamurowanym otworze drzwiowym a po wybiciu otworów zamontował piec c.o. i podłączył go do instalacji kominowej. W wyniku przedmiotowych uszkodzeń pokrzywdzony jak wynika z opinii biegłego B. poniósł szkodę w wysokości łącznej 787,15 zł.

Oskarżony jednak kwestionował przypisanie mu w wyroku uszkodzenia dwóch ścianek gdyż od początku postępowania i w zarzucie a/o wpisana jest jedna i w związku z tym kwestionował wartość szkody. Odnosząc się do zarzutu, że w toku postępowania przygotowawczego i w a/o nie zarzucono mu uszkodzenia 2 ścianek należy stwierdzić, że racje ma skarżący, że podczas całego postępowania przedmiotem zarzutu był jedna ścianka i dopiero w wyroku Sąd przypisał mu uszkodzenie ścianek działowych. Pomimo tego faktu zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie albowiem Sąd prowadząc postępowanie dostrzegając, że doszło do popełnienia przestępstwa ciągłego z art. 12 kk był uprawniony, co więcej zobligowany do zmiany opisu czynu i objęcia dwóch zachowań objętych jednym zamiarem w postaci uszkodzenia dwóch ścianek działowych. Należy, bowiem zauważyć, że pokrzywdzony złożył zawiadomienie o uszkodzeniu jednej ścianki następnie drugiej. Postępowanie, pomimo, że toczyło się przy zarzucie dotyczącym jednej ścianki obejmowało te zachowania tj. okres od 9 do 23 listopada 2016r. (omyłkowo wskazany nawet, jako okres do 2017r.). W konsekwencji dostrzegając te uchybienia procesowe w toku postępowania, Sąd jednak ocenił, że Sąd I instancji był uprawniony do objęcia wyrokiem uszkodzenia dwóch ścianek. Znajduje to oparcie w orzecznictwie, gdzie stwierdzono m in., że czyn ciągły opisany w art. 12, określa, bowiem instytucję prawa karnego materialnego, nie zaś procesowego (por. postanowienie SA w Katowicach z dnia 20 czerwca 2001 r., II AKo 92/01, Biul. SAKa 2001, nr 3, s. 11). Oznacza to, że stosowanie tej instytucji uzależnione jest wyłącznie od spełnienia przez dwa (lub więcej) zachowania przesłanek określonych w art. 12 k.k. Przyjęcie lub pominięcie instytucji czynu ciągłego w żadnej mierze nie może być zależne od względów procesowych ani tym bardziej od pozaprocesowego uznania organów procesowych (por. wyrok SN z dnia 21 czerwca 1989 r., V KRN 127/89, OSNPG 1990, nr 2, poz. 22; wyrok SA w Białymstoku z dnia 10 lutego 2015 r., II AKa 5/15). Na materialnoprawny charakter instytucji czynu ciągłego oraz obowiązek jej stosowania w razie wystąpienia przewidzianych w art. 12 k.k. przesłanek wskazuje się w orzecznictwie SN, podkreślając, że "stosowanie konstrukcji prawa materialnego jest bezpośrednio powiązane ze spełnieniem przesłanek przewidzianych w ustawie. Do tego kręgu należy instytucja unormowana w art. 12 k.k., która w sposób szczególny określa zasady odpowiedzialności karnej w sytuacji, gdy wiele czynów oskarżonego wyczerpujących znamiona określonego typu przestępstwa, zostaje objętych jednością czynu ciągłego" (wyrok SN z dnia 5 lutego 2009 r., II KK 250/08).W przypadku spełnienia przesłanek określonych w art. 12 "pominięcie niektórych zachowań z przyczyn procesowych lub z powodu trudności technicznych i w konsekwencji pozostawienie ich do odrębnego postępowania nie jest dopuszczalne" (postanowienie SA w Gdańsku z dnia 1 kwietnia 1992 r., II AKz 108/92, OSA 1992, z. 9, poz. 49).

Stosowanie zatem konstrukcji czynu ciągłego jest obowiązkiem sądu orzekającego co wynika z materialnoprawnego charakteru tej instytucji prawnej, której celem jest m.in. stworzenie podstaw do uzyskania w trakcie procesu karnego pełnego obrazu społecznej szkodliwości, podjętych przez sprawcę zachowań oraz dokonania ich łącznej oceny,

Odnosząc się zaś do podnoszonego zarzutu dotyczącego oddalenia wniosku o dopuszczenie z przesłuchania K. B. należy stwierdzić, że zgodnie z treścią art. 193 § 1 k.p.k. konieczność dopuszczenia opinii biegłego wystąpić może wtedy, gdy stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie wymaga wiadomości specjalnych. I tak też uczynił Sąd Rejonowy dopuszczając dowód z opinii innego biegłego M. B. na okoliczność ustalenia wartości robót niezbędnych do likwidacji uszkodzeń, która w toku postępowania i w apelacji nie była kwestionowana. Stąd brak było podstaw z art., 201 kpk. do dopuszczenia kolejnej opinii biegłego B. ( który sporządzał opinie w sprawie cywilnej), a już w szczególności na okoliczności zawarte we wniosku o jego przesłuchanie. Jak wynika z wniosków oskarżonego nie kwestionując opinii biegłego B. próbował podważyć on jedynie opinie biegłego B. sporządzoną w sprawie cywilnej co było bezprzedmiotowe w tej sprawie.

Sad Odwoławczy nie uwzględnił także zarzutu w zakresie nie przesłuchania przez Sąd Rejonowy świadków: J. S., S. H., P. M. i G S. m. in. na okoliczność dlaczego nie wykonano oględzin, skąd się wzięła różnica w wycenie szkody z 400 zł. na 2300 zł. do czego miały służyć przeprowadzone oględziny i sporządzony kosztorys i oddalił wniosek o przesłuchanie tych świadków i M. P. w postępowaniu odwoławczym. Tezy dowodowe postawione, bowiem we wnioskach dowodowych nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i w ocenie w sposób oczywisty zmierzały do przedłużenia postepowania. W zakresie wysokości szkody został, bowiem powołany niezależny biegły M. B., który sporządził bardzo dokładną opinię wyliczając wartość szkody, w której wartość zakupu materiałów nieznacznie odbiega od kwoty przedstawionej przez oskarżonego na bazie informacji uzyskanej od J. S.. Oskarżony jednak nie dostrzega, że oprócz zakupu materiałów na wartość szkody składa się także robocizna wyliczona przez biegłego B.. Należy dodać, że przesłuchiwanie świadków w tym funkcjonariuszy policji na okoliczność skąd się wzięła w zarzucie kwota 2300 zł, jako wartość szkody było niecelowe i jedynie zmierzało do przedłużenia postępowania albowiem świadkowie nie są biegłymi, aby wyceniać wartość szkody.

W konsekwencji podzielając także ocenę dokonaną przez Sąd Rejonowy opinii biegłego M. B. Sąd podzielił dokonaną wycenę uszkodzeń 2 ścianek działowych. Sąd jednak z uwagi na to, że przedmiotem wyceny przez biegłego było także poza uszkodzeniem 2 ścianek obsadzenie wyczystki w trzonie kominowym odliczył koszty z tym związane tj. 60, 78 zł. (tj. 56, 28 zł. + 8 procent podatku VAT - 4,50 zł.) zgodnie z opinia biegłego M. B. i przyjął, że wartość szkody wyniosła 726,37 zł. Wprawdzie było to kolejne zachowanie oskarżonego (pozo uszkodzeniem dwóch ścianek) związane z jego działaniami w okresie objętym zarzutem jednak jak wynika z opisu czynu przypisanego mu w wyroku Sąd nie ujął tego uszkodzenia w opisie czynu, zatem przy apelacji wyłącznie na korzyść oskarżonego należało zmienić wartość szkody, odejmując koszty związane z obsadzeniem wyczystki w trzonie kominowym. Ponadto Sąd poprawił błędną kwalifikacją albowiem w wyroku nie wskazano paragrafu art.12 kk. Dokonując poprawy kwalifikacji Sąd biorąc pod uwagę, że apelacja pochodzi wyłącznie od oskarżonego przyjął zgodnie z opisem przypisanego mu czynu, że działał w wykonaniu z góry powziętego zamiaru tj. dopuścił się czynu z art. 288 par.1 kk w zw. z art. 12 par.1 kk. albowiem brak było podstaw do zmiany ustaleń na jego niekorzyść i przyjęcie par. 2 art. 12 kk.

Kierunek wywiedzionych apelacji (co do winy), obligował Sąd Okręgowy, zgodnie z treścią art. 447 § 1 k.p.k., do całościowej oceny zaskarżonego wyroku, a zatem koniecznym było przeanalizowanie, czy zaskarżone orzeczenie nie nosi cech rażącej niewspółmierności w zakresie wymierzonej oskarżonemu kary. I także w ocenie Sądu Okręgowego w tym zakresie biorąc pod uwagę wiek oskarżonego i dotychczasową niekaralność oraz fakt, że przypisany mu czyn jest wynikiem długoletniego konfliktu rodzinnego oskarżonego z bratem ocenił, że wymierzona kara nosi cechy rażącej niewspółmierności. Sąd I instancji nie uwzględnił wymierzając karę ograniczenia wolności w formie pracy społecznie użytecznej wieku i stanu zdrowia oskarżonego, w szczególności faktu, że oskarżony leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego i przewlekłej choroby niedokrwiennej serca. (karta konsultacji kardiologicznej k. 1602-1603). W konsekwencji realizując uprawnienie ustawowe do wymierzenia kary zgodnie z dyrektywami wskazanymi w treści art. 53 k.k oceniając okoliczności podmiotowe i przedmiotowe sprawy Sąd odwoławczy obniżył wymierzoną karę do miesiąca ograniczenia wolności, zobowiązując oskarżonego do wykonywania nieopdpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. W ocenie Sądu Odwoławczego kara ta choć symboliczna spełni swoje cele wychowacze i zapobiegawcze wobec oskarżonego.

Dokonując kontroli odwoławczej Sąd dopatrzył sie także naruszenia art. 415 par.1 kpk, który stanowi, że nie orzeka się obowiązku naprawienia szkody, jeżeli roszczenie wynikajace z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innnego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. W przedmiotowej sprawie Sąd nałożył obowiązek naprawienia szkody w sytuacji gdy w zakresie tej szkody toczy się wcześniej wszczęte postępowanie cywilne o dział spadku. Jak wynika z dokumentów z tego postępowania tj, postanowienia z dnia 4 maja 2018r. o powołaniu biegłego (sprawa I Ns 234/16 SR w Oleśnicy) biegły był zobowiązany do wyliczenia wartości nakładów na dokonanie koniecznych prac adaptacyjnych poniesionych przez wnioskodawcę (J. U.) związanych z działem spadku przy uwzględnieniu, że część prac (chodzi o uszkodzenie ścianek) musiał wykonać dwukrotnie wskutek ich zniszczenia przez uczestnika postępowania (oskarżonego) k. 700. Zgodnie bowiem z przepisami wszystkie nakłady poniesione przez wnioskodawcę (J. U.) zostaną uwzględnione w końcowym rozstrzygnięciu tego sądu o dziale spadku. W konsekwencji naruszenia zasady antykumulacyjnej Sąd w wyniku kontroli odwoławczej był zobligowany do uchylenia nałożonego w wyroku obowiązku naprawienia szkody. Reasumując, Sąd Odwoławczy kierując się wyżej wskazanymi względami zmienił zaskarżony wyrok, utrzymując go w mocy w pozostałej części.

Dokonując natomiast kontroli odwoławczej Sąd nie dopatrzył się uchybienia w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania za I instancję. Rozstrzygnięcia te zapadły zgodnie z przepisami art z art. 627 k.p.k. Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że oskarżony ma stały dochód i jest w stanie ponieśc koszty sądowe. Jednocześnie zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 636 § 1 k.p.k. Sąd obciążył oskarżonego kosztami za postępowanie odwoławcze tj. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego koszty zastępstwa adwokackiego zgodnie ze stawką określoną w Rozporządzeniu M.S., koszty sądowe i wymierzył opłatę za obie instancje biorąc pod uwage obniżenie orzeczonej kary.