Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie – XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński

Protokolant: sekretarz sądowy Wioleta Donoch

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w Ł.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

z dnia 30 grudnia 2016 r., znak (...)

I.  oddala odwołanie;

II.  zasądza od powoda (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki komandytowej z siedzibą w Ł. na rzecz pozwanego Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Bogdan Gierzyński

Sygn. akt XVII AmE 153/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 grudnia 2016 r. wydaną w sprawie (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na podstawie art. 33 ust 1 pkt 7a i ust 2 oraz art. 33 ust. 9 pkt 3 w związku z art. 30 ust 2 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. z 2015 r., poz. 775 z późn. zm.) oraz na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.) w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2012 r., poz. 1059 z późn. zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w Ł. orzekł:

1.  że Przedsiębiorca naruszył art. 30 ust. 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w ten sposób, iż nie złożył w terminie Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawozdania, o którym mowa w art. 30 ust. 2 ustawy, za III kwartał 2015 r.;

2.  za działanie opisane w pkt 1 wymierzył Przedsiębiorcy karę pieniężną w wysokości 5.000,00 zł.

Od powyższej decyzji odwołanie złożył (...) Sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w Ł., zaskarżając ją w całości.

Zaskarżonej decyzji odwołujący zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 2 ust. 1 pkt. 20 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych i art. 14 ust. 1 w zw. z ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej poprzez ich błędną wykładnię skutkującą uznaniem, że udzielenie koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą i rozpoczęcie takiej działalności stwarza domniemanie, iż działalność tego rodzaju jest wykonywana oraz że decyduje to o posiadaniu statusu „producenta” w rozumieniu ww. ustawy, co stanowi w istocie wykładnię rozszerzającą, niedopuszczalną na gruncie postępowań administracyjnych w szczególności w których dochodzi do stosowania sankcji karnoadministracyjnej. Prawidłowa interpretacja analizowanej normy, oparta na językowej, dosłownej wykładni definicji legalnych zawartych w ustawie o biopaliwach prowadzi bowiem do wniosku, że okoliczności podnoszone w treści decyzji pozostają poza zakresem omawianych norm prawnych, a samo posiadanie koncesji świadczy nie tyle o jej faktycznym wykonywaniu, co o możliwości zgodnego z prawem prowadzenia takiej działalności;

2.  naruszenie prawa materialnego tj. art. 30 ust. 2 w zw. z art. 33 ust. 1 pkt 7a i ust 2 ustawy o biopaliwach poprzez ich błędne zastosowanie i uznanie, że powódka jest producentem w rozumieniu ww. ustawy, zobowiązanym do składania Prezesowi URE sprawozdań kwartalnych z I kwartał 2015 r. i w efekcie wymierzenie przedsiębiorcy kary pieniężnej za niezrealizowanie tego obowiązku w sytuacji, w której:

a)  przed wszczęciem postępowania przez Prezesa URE, spółka informowała Agencję (...) w drodze pisemnej, że nie prowadzi działalności gospodarczej, o której mowa w definicji „producenta” w rozumieniu ww. ustawy,

b)  Spółka nie była w okresie objętym postępowaniem wpisana do rejestru systemu zapasów interwencyjnych,

c)  Przed wszczęciem postępowania przez Prezesa URE spółka informowała Agencję (...), że nie wykonywała i nie planuje rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej w zakresie produkcji paliw lub przywozu ropy naftowej lub paliw, a przede wszystkim, że działalność prowadzona przez spółkę w ramach posiadanej koncesji (...) polega na dokonywaniu wywozu paliw.

Mając na uwadze powyższe zarzuty przedsiębiorca wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez umorzenie postępowania administracyjnego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Oraz w każdym przypadku zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Powód wniósł ponadto na podstawie art. 479 ⁴⁹ k.p.c. o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z następujących dokumentów:

1.  pisma Agencji (...) z dnia 17 czerwca 2015 roku w sprawie (...) (w aktach postępowania przed URE),

2.  odpowiedzi powódki z dnia 24 czerwca 2015 roku w sprawie (...)(w aktach postępowania przed URE),

3.  decyzji Agencji (...) z dnia 27 lipca 2015 roku w sprawie wykreślenia (...) sp. z o.o. z rejestru systemu zapasów interwencyjnych (w aktach postępowania przed URE),

4.  decyzji Agencji (...) z dnia 23 czerwca 2016 roku w sprawie wpisania powódki do rejestru systemu zapasów interwencyjnych (w aktach postępowania przed URE),

5.  pisma Agencji (...) z dnia 22 kwietnia 2015 roku w sprawie (...)

6.  pisma powódki z dnia 15 maja 2015 roku w sprawie (...)

7.  pisma Agencji (...) z dnia 16 czerwca 2015 roku w sprawie (...)

- na okoliczność, iż powódka w okresie objętym postępowaniem nie prowadziła działalności gospodarczej, o której mowa w definicji „producenta"' w rozumieniu ustawy o biopaliwach, a w szczególności na okoliczność nieposiadania przez powódkę statusu „producenta" w rozumieniu ww. ustawy; braku obowiązku złożenia sprawozdania kwartalnego, o którym mowa w art. 30 ust. 2 ww. ustawy; braku podstaw prawnych i faktycznych do nałożenia kary pieniężnej wynikającej z zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Prezes URE udzielił (...) sp. z o.o. sp.k. z siedzibą w Ł. koncesję z dnia 24 lutego 2015 r., znak: (...) na działalność gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi z zagranicą, na kres od 25 lutego 2015 r. do 31 grudnia 2016 r.

Zgodnie z warunkiem 2.7 koncesji Koncesjonariusz jest obowiązany zawiadomić Prezesa URE o zmianach dotyczących wykonywanej działalności objętej niniejszą koncesją (w tym w szczególności firmy, siedziby, adresu, numeru w rejestrze przedsiębiorców, numeru identyfikacji podatkowej, rozszerzenia bądź ograniczenia tej działalności) nie później niż 14 dni do dnia ich powstania.

Zgodnie natomiast z punktem 2.8 koncesji Koncesjonariusz jest obowiązany zawiadomić Prezesa URE o niepodjęciu działalności objętej koncesją, jeżeli nie podejmie jej w ciągu 6 miesięcy od dnia udzielenia koncesji, podając przyczyny niepodjęcia działalności. /k. 1-5v akt adm./

Przedsiębiorca nie złożył w terminie sprawozdania kwartalnego - za III kwartał, o którym mowa w art. 30 ust. 2 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. /okoliczność bezsporna/

Pismem z dnia 30 czerwca 2016 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zawiadomił przedsiębiorcę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej w związku z niezłożeniem powyższego sprawozdania. /k. 7 akt adm./

W dniu 30 grudnia 2016 r. Prezes URE wydał zaskarżoną przez powoda decyzję.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów wskazanych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje.

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji producentem jest przedsiębiorca w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, wykonujący działalność gospodarczą w zakresie:

a)  wytwarzania, magazynowania, importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych i wprowadzania ich do obrotu lub

b)  importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego biokomponentów, a następnie ich wykorzystania do wytwarzania przez siebie paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych.

Z kolei zgodnie z art. 30 ust. 2 ww. ustawy (w brzmieniu obowiązującym na datę wydania zaskarżonej decyzji), producenci obowiązani są do przekazywania w terminie do 45 dni po zakończeniu kwartału, Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki, sprawozdań kwartalnych sporządzonych na podstawie faktur VAT lub innych dokumentów, zawierających informacje dotyczące ilości i rodzajów:

-

wytworzonych paliw ciekłych i biopaliw ciekłych (art. 30 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy),

-

wprowadzonych do obrotu paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, z określeniem zawartości biokomponentów w tych paliwach (art. 30 ust. 2 pkt 1 lit. b i c ustawy),

-

biopaliw ciekłych przeznaczonych do zastosowania w wybranych flotach, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (art. 30 ust. 2 pkt 1 lit. d ustawy),

-

biopaliw ciekłych zużytych na potrzeby własne (art. 30 ust. 2 pkt 1 lit. e ustawy),

oraz zawierających informacje dotyczące kosztów wytworzenia poszczególnych rodzajów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych, z wyszczególnieniem zagregowanych kosztów:

-

zakupu biokomponentów,

-

zakupu surowców innych niż biokomponenty, użytych do wytworzenia poszczególnych rodzajów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych,

-

przerobu surowców użytych do wytworzenia poszczególnych rodzajów paliw ciekłych i biopaliw ciekłych,

-

kosztów pozostałych.

Bezsprzecznie, przedsiębiorca uzyskał koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą, udzieloną decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 24 lutego 2015 r. od dnia 25 lutego 2015 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., a przedmiotem jego działalności była, zgodnie z punktem 1. udzielonej Koncesji, działalność gospodarcza w zakresie obrotu następującymi paliwami ciekłymi z zagranicą:

-

benzynami silnikowymi innymi niż benzyny lotnicze,

-

olejami napędowymi,

-

gazem płynnym (...)),

-

estrami stanowiącymi samoistne paliwo ciekłe. /k. 2 akt adm./

Przedsiębiorca był zatem producentem w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy o biokomponentach i paliwach ciekłych. Ciążył na nim, w związku z powyższym, obowiązek złożenia sprawozdania kwartalnego wynikający z art. 30 ust. 2 ustawy za III kwartał 2015 r. Powód sprawozdania takiego nie złożył, czego on sam nie kwestionuje. Zakwestionował jednakże już w postępowaniu administracyjnym fakt, że jest on producentem w rozumieniu art. 30 ust. 2 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 20 ustawy o biopaliwach (k. 11 akt adm.).

Pismem z dnia 11 lipca 2016 r. powód wniósł o umorzenie postępowania na podstawie art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego uzasadniając, że jest ono bezprzedmiotowe z uwagi na brak posiadania przez niego statusu producenta w rozumieniu ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (k. 11-14 akt adm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1829) Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 ww. ustawy Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, z zastrzeżeniem zawartym w ust. 5 tego przepisu, zgodnie z którym przepisu ust. 1 nie stosuje się, w przypadku gdy ustawy uzależniają podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej od obowiązku uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo zezwolenia, o którym mowa w art. 75 tej ustawy.

Z kolei w myśl art. 46 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania lub przeładunku, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią.

Z punktu 2.7 Koncesji, uzyskanej przez powoda 24 lutego 2015 r. wynika obowiązek powiadomienia Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o zmianach dotyczących wykonywanej działalności w tym o rozszerzeniu bądź ograniczeniu tej działalności nie później niż 14 dni od dnia ich powstania.

Natomiast, zgodnie z warunkiem nr 2.8. Koncesji, koncesjonariusz był obowiązany zawiadomić Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o niepodjęciu działalności objętej koncesją, jeżeli nie podejmie jej w ciągu 6 miesięcy od dnia udzielenia koncesji, podając przyczyny niepodjęcia działalności. Przedsiębiorca nie przekazał tej informacji, a zatem winien był wypełnić obowiązek wynikający z art. 30 ust. 2 ustawy o biokomponentach i paliwach ciekłych, przy czym podkreślenia wymaga, że znaczenia nie ma treść wniosku o udzielenie koncesji, lecz sama treść decyzji koncesyjnej.

Jakkolwiek udzielenie koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą stwarza domniemanie, że działalność taka jest wykonywana do czasu zawiadomienia o jej zakończeniu lub zaprzestaniu, zaś powód jak twierdzi zajmuje się wywozem paliw, co obejmuje koncesja, to fakt że nie wykonywał tej działalności, nie zwalnia go od spełnienia obowiązków nałożonych przez przepisy prawa na koncesjonariuszy, w tym obowiązku sprawozdawczego wynikającego z art. 30 ust. 2 ustawy o biokomponentach i paliwach ciekłych.

Wykazywanie przez przedsiębiorców wartości „zerowych” sprawozdaniach stanowi również informację istotną dla Prezesa URE, albowiem stanowi ona podstawę sporządzenia przez niego zbiorczego raportu kwartalnego, o którym mowa w art. 30 ust. 4 tej ustawy.

Brak takiego sprawozdania utrudnia Prezesowi URE wykonanie tego obowiązku, a z przepisów prawa nie wynika, że brak aktywności przedsiębiorcy jednoznaczny jest z niewykonywaniem przez niego działalności gospodarczej w danym kwartale.

Dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy nie mają znaczenia okoliczności dotyczące braku wpisu powoda do rejestru systemu zapasów interwencyjnych, o których mowa w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego (Dz.U. z 2017 r., poz. 1210, z pózn. zm.), albowiem regulacja ta dotyczy odmiennych obowiązków i uprawnień przedsiębiorcy i nie posiada wpływu na obowiązek sprawozdawczy określony w art. 30 ust. ustawy o biokomponentach i paliwach ciekłych.

Zgodnie z treścią art. 33 ust. 1 pkt 7a ustawy o biokomponentach i paliwach ciekłych (w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2018 r.) karze pieniężnej podlega ten, kto nie złożył w terminie sprawozdania kwartalnego, o którym mowa w art. 30 ust. 2 ustawy lub podał w tym sprawozdaniu nieprawdziwe dane.

Zgodnie zaś z art. 33 ust. 9 pkt 3 tej ustawy, również w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania decyzji kara ta wymierzana jest przez Prezesa URE i jej wysokość jest stała i wynosi 5.000 zł. Przepis ten jednoznacznie określa wysokość kary i nie pozwala na jej miarkowanie.

Obowiązek wynikający z art. 30 ust. 2 ustawy i odpowiadająca mu kara za jego niewykonanie z art. 33 ust. 1 pkt. 7 ustawy uchylony został z dniem 1 stycznia 2018 r. ustawą z dnia 24 listopada 2017 r. ustawą o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r., poz. 2290), jednak przepis przejściowy tej ustawy – art. 16 wyraźnie stanowi, że za okresy do końca 2017 r. stosuje się przepisy dotychczasowe, również w co do kar za niewykonanie obowiązku.

Mając an uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto, zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zasadą odpowiedzialności za wynik procesu przyjmując, że powód jako strona przegrywająca sprawę, zobowiązany jest do zwrotu Prezesowi URE kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 720 zł, ustalone w oparciu o § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSO Bogdan Gierzyński