Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2019 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Stanisław Jabłoński (spr.)

Sędziowie: SSO Krzysztof Głowacki

(...) P. W.

Protokolant Jowita Sierańska

przy udziale Tomasza Salwy Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2019 r.

sprawy D. S.,

syna A. i J. z domu Ł.,

urodzonego w dniu (...) w R.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Miliczu

z dnia 3 czerwca 2019r. sygn. akt II K 41/19

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Miliczu) na rzecz r.pr. M. M. kwotę 247, 89 złotych (dwustu czterdziestu siedmiu i 89/100, w tym VAT), tytułem nieopłaconej obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym wraz z kosztami dojazdu do Sądu;

III.  zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

D. S. skazany został:

1.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 26 listopada 2012r. w sprawie II K 414/12 za czyn z art.209§1 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności, którą wykonano;

2.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy z dnia 17 czerwca 2014r. w sprawie VI K 345/13 za czyn z art.209§1 kk na karę 2 lat pozbawienia wolności, którą objęto wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Miliczu wydanym w sprawie II K 140/15;

3.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzebnicy z dnia 19 września 2014r. w sprawie VI K 125/14 za czyn z art.209§1 kk na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą objęto wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Miliczu wydanym w sprawie II K 140/15;

4.  wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 5 października 2015r. w sprawie II K 140/15 na karę 2 lat pozbawienia wolności, która jest obecnie wykonywana;

5.  wyrokiem Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 21 stycznia 2019r. w sprawie II K 113/18 za czyny z art.209§1a kk na karę łączną 10 miesięcy pozbawienia wolności, która jest obecnie wykonywana;

Sąd Rejonowy na podstawie art.568a§1 pkt 2 kpk w zw. z art. 85§1 i 2 kk i art.86§1 kk połączył kary łączne wymierzone skazanemu D. S. wyrokami Sądu Rejonowego w Miliczu opisanymi powyżej w pkt 4 i 5 części wstępnej wyroku i wymierzył temu skazanemu karę łączną 2(dwóch)lat i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności; na poczet wymierzonej skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres zatrzymania w sprawie opisanej w pkt 5 części wstępnej wyroku, od godz. 20:35 w dniu 15 kwietnia 2018 roku do godz. 13:07 w dniu 16 kwietnia 2018 roku przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności; pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach pozostawił do odrębnego wykonania; w pozostałym zakresie umorzył postępowanie, nadto zasądził od Skarbu Państwa na rzecz r.pr. M. M. kwotę 200 złotych tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej skazanemu z urzędu i nie obciążył skazanego kosztami sądowymi.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego zarzucając:

obrazę przepisów prawa materialnego tj. art. 85a k.k., poprzez jego błędne zastosowanie i uznanie przez Sąd pierwszej instancji, że zasadną będzie kara 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności podczas gdy pomiędzy czynami jakich dopuścił się skazany zachodzi zbieżność czasowa oraz typu czynu przestępczego, skazany D. S. prezentuje swoją postawą pozytywny przebieg procesu resocjalizacji, przez co orzeczona przy zastosowaniu częściowej absorpcji kara w wyroku łącznym nie spełnia wobec niego waloru wychowawczego i nie czyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości oraz jest rażąco niewspółmierna, gdyż Sąd I instancji me zastosował zasady pełnej absorpcji i w rezultacie wymierzył karę łączną nadmiernie surową i zbyt dolegliwą dla skazanego.

Obrońca podnosząc ten zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie I, przez orzeczenie w wyroku łącznym kary łącznej z uwzględnieniem pełnej absorpcji, tj. wymierzenie skazanemu kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności bądź kary łącznej znacznie łagodniejszej niż uczynił to Sąd I instancji, stosując zasadę asperacji zbliżoną absorbcji oraz o zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu r. pr. M. M. wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną skazanemu w postępowaniu odwoławczym według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy skazanego nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności zważyć należy, iż zastrzeżenia budzi zarzut obrońcy dotyczący obrazy prawa materialnego przy wyrokowaniu przez Sąd I Instancji, a które to uchybienie zdaniem skarżącego polegało na błędnym zastosowaniu i uznaniu przez Sąd pierwszej instancji, że zasadną będzie kara 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności podczas gdy pomiędzy czynami jakich dopuścił się skazany zachodzi zbieżność czasowa oraz typu czynu przestępczego.

Nadto obrońca podniósł, że skazany D. S. prezentuje swoją postawą pozytywny przebieg procesu resocjalizacji, przez co orzeczona przy zastosowaniu częściowej absorpcji kara w wyroku łącznym nie spełnia wobec niego waloru wychowawczego i nie czyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości oraz jest rażąco niewspółmierna, gdyż Sąd I instancji me zastosował zasady pełnej absorpcji i w rezultacie wymierzył karę łączną nadmiernie surową i zbyt dolegliwą dla skazanego.

Godzi się zauważyć, że obraza prawa materialnego po pierwsze ma miejsce, gdy nie są kwestionowane ustalenia faktyczne, na których sąd orzekający oparł rozstrzygnięcie, a po wtóre z obrazą prawa materialnego mamy do czynienia, gdy sąd nie zastosuje przepisu, który winien być przyjęty za podstawę orzeczenia lub też gdy zastosuje błędny przepis prawa przy wyrokowaniu.

Dokonując zatem oceny zarzutu obrońcy skazanego należy przyjąć, że faktycznie jest to zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych przez Sąd Rejonowy przy wyrokowaniu polegający na wadliwej ocenie przesłanek dotyczących zarówno osoby skazanego, jak i czynów przypisanych skazanemu w wyrokach podlegających połączeniu.

Dokonując zatem oceny zasadności stanowiska obrońcy należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy nie podzielił podniesionego zarzutu, by ukształtowana przez Sąd Rejonowy kara łączna na zasadzie asperacji i to nie zbliżona do zasady absorpcji była niezasadna..

W pierwszej kolejności należy bowiem zauważyć, że przepis art. 85a k.k. stanowi, iż orzekając karę łączną, Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Realizacja tej powinności w praktyce oznacza więc, że przy ustalaniu wysokości kary łącznej Sąd musi mieć na uwadze zarówno warunki i właściwości osobiste skazanego, jak i również rodzaj oraz ilość popełnionych przez niego przestępstw. Jest bowiem oczywistym, że to właśnie na podstawie tych uwarunkowań możliwe jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy konkretnie orzeczona kara łączna spełni te cele, o których mowa w cytowanym wyżej przepisie.

Decydując, na podstawie obowiązujących przepisów, o ostatecznym kształcie kary łącznej, Sąd winien uwzględnić też relacje zachodzące pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, które sprowadzają się do łączącego je związku przedmiotowo - podmiotowego oraz dzielących je odstępów czasowych, tak aby orzeczona kara łączna zawierała w sobie całościową ocenę przestępczej działalności skazanego i we właściwy sposób miarkowała zastosowaną wobec niego represję karną. Suma tych okoliczności decyduje o zastosowaniu przy wymiarze kary łącznej zasady absorpcji, asperacji bądź kumulacji. Przy czym podzielić należy stanowisko Sądu I instancji, że priorytetową powinna być zasada asperacji, natomiast absorpcja lub kumulacja, to rozwiązania skrajne, wyjątkowe. Ponieważ kara łączna jest swego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej skazanego w okresie czasu objętym skazaniami. Ma ona likwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym wynikłą z kilkakrotnych skazań. Jednakże nie jest to sposób na premię dla sprawcy większej ilości przestępstw. Stąd też, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, zastosowanie zasady absorpcji przy kształtowaniu kary łącznej, o którą wnioskował skarżący, ma charakter wyjątkowy i zasada ta winna być brana pod uwagę tylko w takich sytuacjach, gdzie między zbiegającymi się przestępstwami zachodzi bardzo bliski związek przedmiotowy i podmiotowy, i które w istocie winny być objęte jednym postępowaniem, a z różnych przyczyn do tego nie doszło. Zatem w takich sytuacjach, które mogą dać podstawy do przekonania, że przestępcze zachowania danej osoby miały charakter incydentalny w jej życiu.

Taka natomiast możliwość nie zachodziła w rozpoznawanej sprawie. D. S. był bowiem na przestrzeni kilku lat karany za przestępstwa niealimentacji a analiza natomiast dat czynów przypisanych skazanemu wskazuje, że stosowane wobec D. S. środki wychowawczego oddziaływania okazywały się nieskuteczne. Sąd Rejonowy natomiast poddał analizie wskazane wyżej przesłanki i wymierzenie skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności na zasadzie asperacji było, w ocenie Sądu Odwoławczego, sprawiedliwe i w żadnej mierze nie prowadziło do wymierzenia kary rażąco surowej. Przeciwnie, w sytuacji gdy określenie wysokości tej kary mogło nastąpić w granicach od 2 lat pozbawienia wolności do 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia miesięcy wolności, ukształtowanie jej na zasadzie asperacji na poziomie 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności, po pierwsze, jest wyrazem tego, że Sąd meriti uwzględnił wszystkie wyżej wymienione okoliczności, decydujące o zasadzie kształtowania kary łącznej i po wtóre, gwarantuje, że kara ukształtowana na tej zasadzie i w takim wymiarze spełni swe cele, tak w zakresie społecznego, jak i indywidualnego oddziaływania.

Nietrafny jest również zarzut niedostatecznego uwzględnienia pozytywnych wyników resocjalizacji skazanego. Apelujący zdecydowanie przecenia okoliczności związane z zachowaniem skazanego w trakcie odbywania kary. Oczywiście nie sposób nie zauważyć, że skazany, jak zresztą wprost to wynika z opinii o nim sporządzonej przez Dyrektora Zakładu Karnego w S., cieszy się jedynie oceną pozytywną w stopniu dostatecznym.

Reasumując stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy nie dopuścił się uchybień zarzucanych przez apelującego, zaś wymierzając skazanemu karę łączną uwzględnił w należytym stopniu cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do skazanego oraz potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, słusznie uznając, że w przypadku tego skazanego nie zachodzą podstawy do ukształtowania jej na zasadzie absorpcji, a na zasadzie asperacji.

Mając powyższe na uwadze oraz nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji obrońcy skazanego, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Na podstawie §17 ust 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu., Sąd Okręgowy zasądził na rzecz obrońcy z urzędu r. pr M. M. kwotę 247, 89 zł. / w tym VAT /tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej skazanemu w postępowaniu odwoławczym.

Biorąc zaś pod uwagę charakter kary orzeczonej wobec D. S., Sąd Okręgowy zwolnił go w oparciu o przepis art. 624 § 1 k.p.k. i art. 634 k.p.k. z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.