Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2019 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

Przewodniczący –	Sędzia SO Małgorzata Perdion-Kalicka
Protokolant –	st.sekr.sądowy Jadwiga Skrzyńska

po rozpoznaniu 5 września 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) Przedsiębiorstwa (...) "TERMAL" S.A. w L.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. w L.

o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej

na skutek odwołania od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 11 lipca 2017 r.

Nr (...)

1.  oddala odwołanie;

2.  zasądza od (...) Przedsiębiorstwa (...)S.A. w L. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  zasądza od (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. w L. na rzecz (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. w L. kwotę 720 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka

Sygn. akt XVII AmE 307/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 11 lipca 2017 r. znak (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na podstawie art. 8 ust. 1 i art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2017 r., poz. 220 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257), po rozpatrzeniu wniosku (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w L. z 3 czerwca 2015 r. w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy przyłączenia do sieci ciepłowniczej (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w L., zwanej dalej (...), sieci ciepłowniczej dn 250 należącej do wnioskodawcy, zasilającej obiekty zlokalizowane na osiedlach (...) (...)oraz W. w L., stwierdził, że na (...) nie ciąży publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej (...), sieci ciepłowniczej dn 250 należącej do wnioskodawcy, zasilającej obiekty zlokalizowane na osiedlach (...) (...) oraz W. w L. z uwagi na brak ekonomicznych warunków przyłączenia i ekonomicznych warunków dostarczania ciepła. ( decyzja, k. 4-28).

Od powyższej decyzji odwołanie złożyło (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w L. zaskarżając ją w całości, wnosząc o zmianę decyzji Prezesa URE i stwierdzenie, że na (...) Przedsiębiorstwie (...) S.A. ciąży publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej dn 250 należącej do (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w L., zasilającej obiekty zlokalizowane na osiedlu (...) (...) oraz W. w L.. (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w L. wniosło także o przeprowadzenie dowodu z pisma z 27 lipca 2017 r. (...)ze Starostwa Powiatowego w L., które zostało załączone do odwołania na okoliczność jego treści wskazując, iż przyczyni się ono do wszechstronnego rozpoznania sprawy.

Zaskarżonej decyzji Powód zarzucił:

1. naruszenie przepisów art. 7 ustawy Prawo energetyczne poprzez uznanie, iż w niniejszej sprawie nie istnieją ekonomiczne warunki przyłączenia sieci (...) T. do sieci (...) i ekonomiczne warunki dostarczania ciepła – pomimo wykazania przez (...) T., w toku postępowania przed Prezesem URE, istnienia tych warunków,

2.  naruszenie przepisów art. 7 ustawy Prawo energetyczne poprzez uznanie, iż ekonomiczne warunki dostarczania ciepła rozważane winny być z uwzględnieniem kosztów demontażu dotychczasowej sieci ciepłowniczej, w sytuacji w której brak jest podstawy prawnej do dokonania takich ustaleń (dokonanych notabene wbrew dokumentacji przedstawionej przez (...) T.),

3.  naruszenie przepisów art. 7 ustawy Prawo energetyczne poprzez uznanie, iż ekonomiczne warunki dostarczania ciepła rozważane winny być z uwzględnieniem kosztów demontażu dotychczasowej sieci ciepłowniczej, w sytuacji w której (...) T. przedstawił oświadczenie użytkownika wieczystego gruntu ( Spółdzielni Mieszkaniowej (...)) wyrażające zgodę na pozostawienie unieczynnionej sieci w ziemi po zakończeniu demontażu wskazujące na zbyteczność demontażu, jak również jego uciążliwość dla mieszkańców osiedla,

4.  naruszenie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, w szczególności zaś art. 3 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 4 ustawy poprzez uznanie przez Prezesa URE unieczynnionej sieci ciepłowniczej za odpad w rozumieniu tej ustawy, który winien być zagospodarowany zgodnie z przepisami ustawy o odpadach,

5.  naruszenie art. 3 ust. 2 i art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993 r. w szczególności w kontekście działań spółki (...) S.A. noszących znamiona szczególnego przypadku działania sprzecznego z prawem lub dobrymi obyczajami, które zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy (art. 3 ust. 1 UZNK), tj. utrudnianie dostępu do rynku.

Pismem z dnia 4 stycznia 2018 r. zainteresowany – Wojewódzkie Przedsiębiorstwo (...) S.A. złożyło odpowiedź na odwołanie, wnosząc o oddalenie odwołania w całości, zasądzenie od powoda na rzecz zainteresowanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz dopuszczenie dowodu z kserokopii decyzji Prezydenta Miasta L. z 30 marca 2016 r., nr(...) na okoliczność nakładania na stronę powodową przez właściciela nieruchomości obowiązku demontażu sieci cieplnej w sytuacji, gdy jest ona nieczynna.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 3 stycznia 2018 r. Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o oddalenie odwołania, przeprowadzenie dowodu z dokumentów zgromadzonych przez Prezesa URE w toku przedmiotowego postępowania administracyjnego na okoliczność prawidłowości zaskarżonej decyzji oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. jest przedsiębiorstwem energetycznym, wpisanym do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego od dnia 4 marca 2002 r. Przedmiotem działalności (...) jest m. in. produkcja i dystrybucja ciepła, wytwarzanie i dystrybucja energii elektrycznej (odpis pełny z KRS, k. 92-97v).

(...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w L. również jest przedsiębiorstwem energetycznym zajmującym się m. in. produkcją i dystrybucją ciepła (odpis pełny z KRS, k. 154-176).

W dniu 3 grudnia 2014 r. (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. z siedzibą w L. złożyło wniosek o określenie warunków przyłączenia nowo wybudowanej sieci ciepłowniczej DN 250 do sieci (...). Wniosek ten został uzupełniony pismem z 26 lutego 2015 r. wraz z załącznikami (wniosek o przyłączenie do sieci (...), k. 4 – 6 akt adm., uzupełnienie wniosku, k. 11-17 akt adm.)

Nowo wybudowana przez T. infrastruktura służąca do przesyłania ciepła stanowiła zdublowanie istniejącej na osiedlach (...) (...) i W. czynnej infrastruktury ciepłowniczej należącej do (...), która stanowiła sieć ciepłowniczą i którą było dostarczane ciepło produkowane przez (...) do odbiorców na tych osiedlach. W pierwotnych planach T. miało wybudować sieć ciepłowniczą wraz ze gazowym źródłem ciepła na osiedlu (...) (...). Ostatecznie do wybudowania kotłowni gazowej nie doszło i dlatego wnioskodawca domagał się jedynie włączenia do sieci (...) wybudowanej infrastruktury przesyłowej.

Ciepło do większości odbiorców na terenie osiedla (...) (...) dostarcza T. w oparciu o umowy zawarte z odbiorcami, natomiast (...) na tym osiedlu ma tylko dwóch odbiorców indywidualnych. Dostarczane do wszystkich odbiorców ciepło jest przesyłane sieciami ciepłowniczymi należącymi do (...).

(...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. odmówiło powodowi zawarcia umowy o przyłączenie sieci ciepłowniczej wybudowanej przez T. do istniejącej sieci ciepłowniczej (...). Podjęcie decyzji odmownej nastąpiło z uwagi na nieuregulowane stosunki handlowe między (...) Przedsiębiorstwem (...) S.A., a (...) Przedsiębiorstwem (...) S.A. w L.. (odpowiedź (...) z 7 kwietnia 2015 r., k. 19 akt adm.).

Ze względu na odmowę przyłączenia do sieci ciepłowniczej (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. w L., pismem z dnia 3 czerwca 2015 r. zwróciło się do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE) z wnioskiem o rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej należącej do (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A.. W uzasadnieniu wniosku - Wnioskodawca wskazał, iż jego zdaniem opóźnienia w płatności nie mogą być przeszkodą w zawarciu umowy przyłączeniowej. Nadto (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A podało, iż działania (...) Przedsiębiorstwa (...) mają na celu utrudnienie i w konsekwencji trwałe uniemożliwienie spółce włączenia się do sieci poprzez dokonywanie zmiany warunków technicznych funkcjonowania swojej sieci ciepłowniczej (wniosek o wszczęcie postępowania, k. 1 – 3 akt adm.).

Pismem z dnia 3 lipca 2015 r. (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. poinformowało Prezesa URE, iż podtrzymuje swoje stanowisko o odmowie zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej z (...) Przedsiębiorstwem (...) S.A. w L.. Brak woli zawierania nowych umów z (...) spółka uzasadnia notorycznym uchylaniem się (...) od zapłaty należności wynikających z realizacji już zawartych umów sprzedaży ciepła. Zawarcie kolejnej umowy z (...) stwarza ryzyko zwiększenia istniejącego zadłużenia. (...) Przedsiębiorstwo (...) S.A. odstąpiło więc od procedowania w sprawie zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej z (...) Przedsiębiorstwem (...) S.A. w L. do czasu uregulowania istniejących zobowiązań. Wobec tego (...) nie sporządzał analiz istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia sieci (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A do sieci (...) (pismo (...) z 3 lipca 2015 r, k. 31-31v akt adm.).

W toku postępowania administracyjnego (...) przedstawił analizę opłacalności przyłączenia obiektu do sieci w lokalizacji L. os. (...) (...) i W.. Łączne nakłady inwestycyjne i szacunkowy koszt inwestycji określono na kwotę 5 251 110,26 zł, która uwzględnia: koszty unieczynnienia i demontażu sieci i 47 komór ciepłowniczych (...) na osiedlu (...) (...) w wysokości 4 341 522,06 zł, koszt przebudowy sieci zasilającej (...) z DN 500 na przyłącze DN 100 w związku z unieczynnieniem sieci (...) w wysokości 192 494,8 zł, koszt budowy przyłączy do sieci (...) dla dwóch odbiorców (...) nie przyłączonych po likwidacji sieci (...) do sieci ciepłowniczej w wysokości 27 694,4 zł, wartość majątku istniejącej na osiedlu sieci (...) w wysokości 496 399 zł, nakłady inwestycyjne w ramach budowy przyłącza pomiędzy siecią (...), a siecią (...) w wysokości 193 000 zł. Natomiast szacowane przychody ze sprzedaży wnioskodawcy dodatkowej ilości ciepła w skali roku wynoszą(...) zł. Przeprowadzona analiza wskazuje na brak zwrotu nakładów w okresie 30 lat (analiza opłacalności przyłączenia obiektu do sieci, k. 115-118 akt adm.). Podobna konkluzja dotycząca braku warunków ekonomicznych przyłączenia sieci (...) wynika z również opracowania sporządzonego przez (...) sp. z o.o. we W. (analiza uwarunkowań ekonomiczno-technicznych, z uwzględnieniem aspektów prawnych, w zakresie możliwości zawarcia umowy o przyłączenie nowej sieci ciepłowniczej wybudowanej w L. przez (...) S.A. do istniejącej sieci ciepłowniczej należącej do (...) S.A., k. 218-238 akt adm.).

Zainteresowany (...) uzyskując zezwolenia i uzgodnienia trasy przebudowywanej innej sieci ciepłowniczej był już zobowiązywany do demontażu istniejących sieci, które przestawały być użytkowane (decyzja z 30.03.2016rr k.89 oraz mapy geodezyjne demontażu unieczynnionych odcinków starej sieci k. 183).

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dokumentów zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym oraz w postępowaniu sądowym, które to dokumenty nie były kwestionowane przez strony, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić im mocy dowodowej. W odniesieniu do analizy opłacalności przyłączenia obiektu wnioskowy do sieci (...), to Sąd oparł ustalenia dotyczące opłacalności na analizie przedstawionej przez (...), z której wynika, że inwestycja w przyłączenie wnioskodawcy do sieci zgodnie z wnioskiem spowoduje zwrot poniesionych kosztów w perspektywie nie krótszej niż 30 lat. Taki sposób bilansowania był akceptowany przez wnioskodawcę (...) T. za wyjątkiem kosztów demontażu nieczynnej sieci (...), których powód nie traktował jako koniecznych, uznając, że nie istnieje konieczność demontażu dotychczasowej sieci.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Odwołanie podlegało oddaleniu.

Zarzuty sformułowane przez powoda w odwołaniu dotyczyły zasadniczo następujących kwestii: szeroko ujętego naruszenia art. 7 p.e. - przede wszystkim w kontekście nietrafnej, zdaniem strony, oceny przesłanek niezaistnienia po stronie (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. publicznoprawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej (...), sieci ciepłowniczej dn 250 należącej do (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w L., a w szczególności uwzględnienia kosztów demontażu dotychczasowej sieci ciepłowniczej przy ocenie przesłanki ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci; naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 4 ustawy o odpadach - w zakresie uznania unieczynnionej sieci ciepłowniczej za odpad w rozumieniu tej ustawy, a także naruszenie art. 3 ust. 2 i art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w kontekście utrudniania przed (...) dostępu do rynku.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że podstawę prawną dla wydanej przez Prezesa Urzędu w niniejszej sprawie decyzji stanowił przepis art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego. Zgodnie z jego treścią, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest właściwy do rozstrzygania sporów w sprawach dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, co w niniejszej sprawie miało miejsce.

W ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie po stronie (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. nie istniał publicznoprawny obowiązek, o jakim mowa w art. 7 p.e., zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciepłowniczej (...), sieci ciepłowniczej dn 250 należącej do (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. z siedzibą w L..

Zgodnie z art. 7 ust. 1 i 3 p.e przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci lub przyłączenia w pierwszej kolejności instalacji odnawialnego źródła energii, jest obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i zainteresowany podmiot, podając przyczyny odmowy. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 zdanie pierwsze, nie dotyczy przypadku, gdy ubiegający się o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci nie ma tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, obiektu lub lokalu, do których paliwa gazowe lub energia mają być dostarczane

Przywołany przepis nakłada na wszystkie przedsiębiorstwa energetyczne publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, gwarantując podmiotom ubiegającym się o przyłączenie do sieci prawo do uzyskania takiego przyłączenia, a w konsekwencji możliwość zawarcia umowy, na podstawie której, odbywać się będzie dostarczanie lub odbiór paliw lub energii. W świetle powyższego przepisu, publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci ciąży na przedsiębiorstwie energetycznym zajmującym się przesyłaniem lub dystrybucją paliw lub energii, zarówno wtedy, gdy z wnioskiem o wydanie warunków przyłączenia i zawarcie umowy o przyłączenie występuje odbiorca, a więc podmiot, który zamierza pobierać energię, jak i wtedy, gdy z wnioskiem takim występuje podmiot, który planuje prowadzić działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu energii i/lub wprowadzaniu jej do systemu, czy dostarczania energii odbiorcom. Obciążający przedsiębiorstwo energetyczne, zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw lub energii, publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie nie ma charakteru bezwzględnego. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że publicznoprawny obowiązek przedsiębiorstwa energetycznego przyłączenia podmiotu do sieci istnieje wówczas, gdy spełnione są łącznie przesłanki wynikające z art. 7 ust 1 pe i art. 7 ust. 3 pe oraz art. 7 ust. 8d pe. Przesłankami tymi są m.in:

- istnienie technicznych warunków przyłączenia i dostarczenia energii;

- istnienie ekonomicznych warunków przyłączenia i dostarczenia energii;

- posiadanie przez ubiegającego się o przyłączenie tytułu prawnego do korzystania

z obiektu;

- spełnienie przez ubiegającego się o przyłączenie warunków przyłączenia;

- dopuszczalność lokalizacji planowanej inwestycji w aktach planistycznych;

- uiszczenie zaliczki na poczet opłaty za przyłączenie do sieci.

W przypadku stwierdzenia braku spełnienia przez podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci któregokolwiek z ww. warunków, od których uzależnione jest istnienie publicznoprawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie, przedsiębiorstwo energetyczne uprawnione jest do odmowy zawarcia umowy. Ocena, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci, jest dokonywana przez przedsiębiorstwo energetyczne po złożeniu przez podmiot wniosku o przyłączenie wraz z wymaganymi dokumentami. Wydawane przez przedsiębiorstwo energetyczne warunki określają aspekty techniczne przyłączenia stosownie do okoliczności konkretnego przypadku, przy czym ze względu na bezpieczeństwo sieci i niezawodność dostaw, prawo do ich kształtowania należy do przedsiębiorstwa energetycznego.

Odnosząc się merytorycznie do treści rozstrzygnięcia Prezesa URE, zdaniem Sądu Okręgowego, decyzja wydana w niniejszej sprawie jest prawidłowa. Prezes URE badając istnienie technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, doszedł do słusznego wniosku, że w niniejszej sprawie istnieją jedynie techniczne warunki przyłączenia, zaś brak jest warunków ekonomicznych do przyłączenia sieci powoda.

Dokonanie żądanego przez (...) przyłączenia wymagałoby zmodernizowania sieci (...) na osiedlach (...) (...) oraz W. w L. polegającej m. in. na jej unieczynnieniu. Zdaniem Sądu demontaż dotychczasowej sieci, w zakresie w jakim nie pokrywa się ona z nową siecią jest konieczny z uwagi na przepisy ustawy o odpadach. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 6 ustawy o odpadach odpadem jest każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany. W tej kwestii Sąd Okręgowy podziela stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z 11 maja 2017 r. w sprawie II OSK 2274/15, wskazujące, iż „wolę pozbycia się określonego przedmiotu (substancji) należy łączyć z kryterium jego zaistniałej nieprzydatności, która wiąże się ze zmianą sposobu użytkowania przedmiotu polegającą na użytkowaniu go w inny sposób aniżeli nakazuje to jego przeznaczenie. […] Sytuacja, w której przedmiot po okresie jego użytkowania przestaje być wykorzystywany w pierwotnym celu, powinna być traktowana jako wyraźna przesłanka, że dotychczasowy posiadacz tego przedmiotu miał zamiar jego pozbycia się.” W sytuacji przyłączenia sieci ciepłowniczej (...) do sieci (...), dotychczas używana sieć ciepłownicza, stanowiąca własność (...) nie mogłaby być wykorzystywana w pierwotnym celu, tj nie służyłaby do przesyłu ciepła. Z powodów technologicznych nie mogłaby być wykorzystywana do przesyłu ciepła także do dwóch dotychczasowych odbiorców (...) na osiedlach, gdzie głównym dostawcą ciepła jest T.. Odbiorcy ci musieliby zostać przyłączeni do sieci T..

W związku z powyższym, sieć (...) byłaby całkowicie nieprzydatna i stanowiłaby odpad w rozumieniu ww. ustawy o odpadach, gdyż jej właściciel (...) musiałby się jej pozbyć jako bezużytecznej. Należy w tym miejscu zaznaczyć, iż zgodnie z koncesją na przesyłanie i dystrybucję ciepła udzieloną (...) Przedsiębiorstwu (...) S.A. jest ono zobowiązane do pozbycia się odpadów związanych z rozbudową sieci ciepłowniczej po zaprzestaniu wykonywania działalności koncesjonowanej, tj. np. w razie wygaśnięcia koncesji lub jej cofnięcia. W myśl pkt. 2.3.3. koncesji na przesyłanie i dystrybucję ciepła koncesjonariusz zobowiązany jest po zaprzestaniu działalności koncesjonowanej do likwidacji skutków swojej działalności, w szczególności w zakresie przywrócenia rzeźby terenu do właściwego stanu, usunięcia wszelkich zniszczeń i zanieczyszczeń związanych z budową, rozbudową i eksploatacją sieci ciepłowniczej, instalacji i urządzeń. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że zaprzestanie działalności koncesjonowanej w zakresie przesyłu ciepła do osiedli (...) (...) oraz W. przy użyciu istniejącej sieci stwarza po stronie (...) obowiązek usunięcia unieczynnionej sieci, gdyż mieści się to w pojęciu „usunięcia skutków działalności”. Przy czym nawet jeśli przyjąć za powodem, że warunek koncesji dotyczy momentu całkowitego zaprzestania działalności koncesjonowanej, to nie oznacza to, że kosztów demontażu związanych z przyłączeniem powoda nie należy uwzględniać w kosztach tego przyłączenia. Poniesienie kosztów nawet w przyszłości, będzie niewątpliwie związane funkcjonalnie i rzeczowo właśnie z przyłączenie (...) do sieci, a (...) powinien te koszty na przyszłość zabezpieczyć. Zatem nawet przy takiej interpretacji należy uznać, że koszty te są związane z przyłączeniem powoda i wliczyć je do niezbędnych kosztów ponoszonych przez (...) w związku z przyłączeniem powoda.

W kwestii zarzucanej przez T. zbyteczności demontażu przez (...) dotychczasowej sieci ciepłowniczej, to podstawą do pozostawienia nieużywanych urządzeń przesyłowych w gruncie nie może być także oświadczenie użytkownika wieczystego gruntu w którym te urządzenia są umieszczone, tj Spółdzielni Mieszkaniowej (...), która na piśmie wyraziła zgodę na pozostawienie unieczynnionej sieci w ziemi po zakończeniu demontażu (pism z 15.02.2016r, k.186 akt adm). Po pierwsze należy stwierdzić, że pismo to zostało podpisane jedynie przez Prezesa Spółdzielni, który zgodnie z informacją wynikającą z publicznie dostępnej informacji zawartej w KRS (nr KRS pod którym wpisana jest spółdzielnia (...)) nie był uprawniony do jednoosobowej reprezentacji (wymagana jest reprezentacja dwuosobowa: dwaj członkowie zarządu łącznie lub jeden członek zarządu i pełnomocnik powołany przez zarząd – podobnie jak w art. 54 § 1 prawa spółdzielczego). Skoro więc Prezes Spółdzielni nie mógł jej reprezentować jednoosobowo, to jego oświadczenie nie może odnieść skutku prawnego.

Po wtóre nawet oświadczenie spółdzielni wyrażone zgodnie z zasadą reprezentacji nie może zmienić oceny prawnej pozostawionych w ziemi, bezużytecznych instalacji ciepłowniczych jako odpadu, który podlegać powinien unieszkodliwianiu zgodnie z przepisami ustawy o odpadach (art. 18 i następne wskazują, że odpady w pierwszej kolejności powinny być poddane odzyskowi i/lub unieszkodliwione, w każdym zaś wypadku muszą być składowane na składowisku odpadów, a nie w dowolnym miejscu, a więc nie mogą co do zasady pozostać w ziemi).

Powyższe jednoznacznie wskazuje, że unieczynnione instalacje przesyłowe musza być usunięte z gruntu przez ich właściciela tj (...), a to jak wykazały analizy wiąże się z poniesieniem przez (...) bardzo wysokich kosztów rzędu kilku milionów złotych. Zważywszy, że potencjalne korzyści jakie uzyska (...) z tytułu przyłączenia nowej sieci nie pozwolą w perspektywie kilkunastu lat na odzyskanie nawet części kosztów demontażu unieczynnionej sieci ciepłowniczej, oczywistym jest, że z punktu widzenia istnienia ekonomicznych warunków przyłączenia, przyłączenie (...) nie jest możliwe.

Należy przy tym wskazać, że wprawdzie po stronie przedsiębiorstwa energetycznego istnieje obowiązek zapewnienia realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, w tym wypadku ciepłowniczej, który aktualizuje się w określonych warunkach, o których mowa w art. 7 ust. 5 pe, jednakże obowiązek ten korygowany jest m.in. przez obowiązek zapewnienia aby nakłady i koszty nie powodowały w poszczególnych latach nadmiernego wzrostu cen i stawek opłat za przesył ciepła, przy zapewnieniu ciągłości, niezawodności i jakości a także konieczność uwzględnienia sposobów finansowania inwestycji i przewidywanych przychodów niezbędnych do realizacji inwestycji. Podkreślenia wymaga, że w sprawie niniejszej rzeczone koszty unieczynnienia sieci nie są przewidziane w planach inwestycyjnych (...) na lata 2016-2020 (zadania inwestycyjne k.207 akt adm), a więc (...) nie ma zagwarantowanych środków na sfinansowanie tej inwestycji. Ponadto także w założeniach lub planach zaopatrzenia w ciepło, o których mowa w art. 19 i 20 które opracowuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, nie zostatała przewidziana potrzeba rozwoju i modernizacji systemu zaopatrzenia w ciepło na terenie miasta L..

Przy czym brak uwzględnienia przedmiotowej inwestycji unieczynnienia sieci w planach inwestycyjnych (...) Przedsiębiorstwa (...) S.A. uniemożliwia temu przedsiębiorstwu także finansowanie prac demontażowych i utylizacyjnych z opłat uiszczanych przez odbiorców, tj. otrzymania środków finansowych poprzez taryfę zatwierdzoną przez Prezesa URE na poczet realizacji inwestycji. Wobec powyższego całkowity koszt modernizacji sieci ciepłowniczej w celu przyłączenia sieci (...) spoczywałby na (...) Przedsiębiorstwie (...) S.A.

Na zakończenie warto podkreślić, że sprawa niniejsza ma precedensowy charakter, głownie z racji tego, że nie jest powszechne tworzenie alternatywnej infrastruktury przesyłowej, czy to ciepłowniczej, energetycznej czy wodociągowo kanalizacyjnej, czy nawet kolejowej. Wiąże się to zasadniczo z bardzo wysokimi kosztami budowy takiej infrastruktury, których nie będzie można odzyskać z zysków uzyskiwanych ze świadczenia usług. Stąd tego typu działalność gospodarcza oparta na infrastrukturze przesyłowej jest najbardziej typowym przykładem monopoli naturalnych występujących w gospodarce. Wszak trudno sobie wyobrazić, że w miastach biegną równolegle do siebie sieci wodociągowe czy kanalizacyjne, a odbiorcy mają możliwość wyboru jednego z kilku dostawców takich usług. Podobnie rzecz się ma w odniesieniu do przesyłu energii elektrycznej, ale też właśnie do przesyłu ciepła. Należy bowiem zwrócić także uwagę na trudności techniczne, ale też ograniczenia formalne dla budowy kolejnych instalacji tego typu na ograniczonych wszak obszarach i przy wielości tytułów prawnych do nieruchomości przez które tego typu instancje najczęściej przebiegają.

Powyższe uwagi, wskazujące na brak racjonalności w budowaniu alternatywnych sieci przesyłowych i tym samym uzasadnienia dla istnienia między przedsiębiorcami konkurencji w tym obszarze, pozwalają na postawienie tezy, że inwestor decydujący na się na budowę infrastruktury alternatywnej wobec już istniejącej, bez wcześniejszego zawarcia umowy o przyłączenie, musi się liczyć z ryzykiem braku ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci. Należy przy tym nadmienić, że najbardziej pożądanym w takich warunkach rozwiązaniem jest skorzystanie z możliwości jakie daje przepis art. 7 ust 9 p.e. w myśl którego, w przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi przyłączenia do sieci z powodu braku warunków ekonomicznych, za przyłączenie do sieci przedsiębiorstwo to może ustalić opłatę w wysokości uzgodnionej z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci w umowie o przyłączenie do sieci. Wówczas jest szansa, że nowo wybudowana instalacja ciepłownicza może być wykorzystana zgodnie z jej przeznaczeniem, zaś brak po stronie (...) warunków ekonomicznych przyłączenia zostanie zrównoważony pokryciem przez podmiot przyłączany części kosztów, jakie wiążą się dla (...) z przyłączeniem.

Odnośnie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 3 ust. 2 i art. 15 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, to Sąd podzielił stanowisko Prezesa URE. Zwalczanie nieuczciwej konkurencji nie należy do kompetencji Prezesa URE, a roszczenia z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mogą być przez powoda, jako pokrzywdzonego działaniami innego przedsiębiorcy, dochodzone na drodze cywilnoprawnej.

W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do uwzględnienia odwołania, podlegało ono oddaleniu, na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c.

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął w oparciu o przepis art. 98 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem powód jako strona przegrywająca zobowiązany jest do zwrotu pozwanemu oraz zainteresowanym kosztów procesu, na które składają się poniesione przez nich koszty zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych obowiązującego na datę wniesienia odwołania, w kwocie po 720 zł.

SSO Małgorzata Perdion-Kalicka