Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

26 września 2019 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Izabela Foksińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Karolina Marcinkowska

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2019 roku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w G.

przeciwko S. F.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami procesu obciąża powoda.

Sygn. akt V GC 27/19 upr

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. złożył w dniu 23 listopada 2018 roku pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie przeciwko pozwanym K. L. i S. F. o zapłatę kwoty 8 192 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od poszczególnie wskazanych kwot i dat oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż na podstawie umowy sprzedaży energii elektrycznej dostarczał stronie pozwanej energię elektryczną do lokalu wskazanego w umowie. W związku z wykonywaniem usługi strona powodowa wystawiła i doręczyła stronie pozwanej faktury: fakturę VAT nr (...) wymagalną 3 kwietnia 2018 r., fakturę VAT nr (...) wymagalną 5 czerwca 2018 r., fakturę VAT nr (...) wymagalną 6 sierpnia 2018 r., fakturę VAT nr (...) wymagalną 6 sierpnia 2018 r., fakturę VAT nr (...) wymagalną 20 września 2018 r. Ponadto powód wystawił notę odsetkową wykazaną fakturą nr (...), która stała się wymagalna dnia 6 sierpnia 2018 r. oraz notę odsetkową wykazaną fakturą nr (...), która stała się wymagalna w dniu 20 września 2018 r. Strona powodowa dodała, iż w celu polubownego zakończenia sporu pismem z dnia 8 listopada 2018 r. wezwała stronę pozwaną do spłaty zadłużenia. Pomimo wezwania strona pozwana nie uiściła należności wynikających z umowy oraz należnych odsetek.

Postanowieniem z dnia 14 grudnia 2018 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Toruniu.

Pismem z dnia 12 lutego 2019 roku powód uzupełnił braki formalne i fiskalne pozwu złożonego w elektronicznym postępowaniu upominawczym poprzez złożenie pełnomocnictwa procesowego, uiszczenie uzupełniającej opłaty sądowej, a także złożył dokumenty objęte wnioskami dowodowymi.

W dniu 26 lutego 2019 r. Sąd Rejonowy w Toruniu Wydział V Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodny z żądaniem pozwu.

Pozwana S. F. w ustawowym terminie złożyła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniosła o oddalenie powództwa w całości. Pozwana zakwestionowała powództwo zarówno co do zasady, jak i wysokości. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazała, iż spółka cywilna, łącząca ją z K. L., została rozwiązana ze skutkiem natychmiastowym na mocy umowy z dnia 31 marca 2018 roku. Wówczas pozwane dokonały podziału majątku wspólnego tytułem uczestnictwa w spółce w ten sposób, że pozwana S. F. przeniosła na pozwaną K. L. w całości przysługujący jej w majątku udział oraz wszelkie prawa i wierzytelności. Z kolei K. L. zobowiązała się do przejęcia wszelkich długów z zakresu prawa prywatnego i publicznego. Pozwana podniosła, iż w okresie, za który powód dochodzi zapłaty nieuregulowanych faktur, nie była już wspólniczką spółki cywilnej i nie prowadziła działalności gospodarczej.

Nakaz zapłaty wydany w dniu 26 lutego 2019 r. uprawomocnił się wobec pozwanej K. L. w dniu 31 maja 2019 r.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powód wskazał, iż nie został poinformowany o rozwiązaniu umowy spółki cywilnej. W ocenie powoda bez znaczenia pozostaje fakt przejęcia wszelkich długów przez drugą wspólniczkę bez poinformowania o powyższym powodowej spółki. Powód dodał, iż strona pozwana w momencie zaprzestania prowadzenia działalności powinna dążyć do rozwiązania zawartych w tym okresie umów, mając przy tym możliwość rozwiązania umowy kompleksowej zawartej z powodową spółką, ewentualnie zmiany w zakresie odbiorcy energii elektrycznej.

Sąd ustalił, co następuje:

S. F. i K. L. prowadziły działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej po nazwą (...) S.C.

(okoliczność bezsporna)

W dniu 15 marca 2017 roku S. F. zawarła w imieniu i na rzecz (...) S.C. umowę kompleksową z (...) S.A. w G., w ramach której dostarczano energię elektryczną do lokalu położonego w T. przy ulicy (...).

(dowód: umowa kompleksowa z dnia 15 marca 2017 r. wraz z Ogólnymi Warunkami Umów Kompleksowych, k. 23-26)

W dniu 31 marca 2018 r. K. L. i S. F. zawarły umowę, na podstawie której strony rozwiązały spółkę cywilną ze skutkiem natychmiastowym. S. F. zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej w dniu 31 marca 2018 r. a działalność ta została wykreślona z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w dniu 3 kwietnia 2018 r.

(dowód: wydruk z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, k. 57-58; umowa z dnia 31 marca 2018 r., k. 60; porozumienie z dnia 31 marca 2018 r., k. 61)

(...) S.A. w G. w czasie trwania umowy wystawił na rzecz (...) S.C. faktury VAT:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 20 marca 2018 r. na kwotę 4 627,44 zł (w tym 2 264,77 zł za zużycie energii i zadłużenie w kwocie 2 362,67 zł) z terminem płatności w dniu 3 kwietnia 2018 r.,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 22 maja 2018 r. na kwotę 4 847,28 zł (w tym 2 422,51 zł za zużycie energii i zadłużenie w kwocie 2 424,77 zł) z terminem płatności w dniu 5 czerwca 2018 r.,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 23 lipca 2018 r. na kwotę 7 084,23 zł (w tym 2 899,54 zł za zużycie energii i zadłużenie w kwocie 4 184,69 zł) z terminem płatności w dniu 6 sierpnia 2018 r.,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 6 września 2018 r. na kwotę 8 050,25 zł (w tym 833,48 zł za zużycie energii i zadłużenie w kwocie 7 216,77 zł) z terminem płatności w dniu 20 września 2018 r.

(dowód: faktury VAT, k. 29-30, 33-36v)

(...) S.A. w G. wystawił na rzecz (...) S.C.:

- notę obciążeniową nr (...) z dnia 23 lipca 2018 r. na kwotę 80,78 zł z tytułu opłaty za wystawienie wezwania do zapłaty z terminem płatności w dniu 6 sierpnia 2018 r.,

- notę obciążeniową nr (...) z dnia 6 września 2018 r. na kwotę 80,78 zł z tytułu opłaty za wystawienie wezwania do zapłaty z terminem płatności w dniu 20 września 2018 r.,

- notę odsetkową nr (...) z dnia 6 września 2018 r. na kwotę 60,97 zł z terminem płatności w dniu 20 września 2018 r.

(dowód: nota obciążeniowa z dnia 6 września 2018 r., k. 27; nota odsetkowa z dnia 6 września 2018 r., k. 28; nota obciążeniowa z dnia 23 lipca 2018 r., k. 31)

Wezwaniem datowanym na dzień 21 września 2018 roku (...) S.A. wezwał (...) S.C. do zapłaty kwoty 8 192 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania.

(dowód: wezwanie przedsądowe z dnia 21 września 2018 r., k. 37)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony postępowania. Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów w całości, gdyż nie budziły one wątpliwości co swojej prawdziwości, a strony nie zakwestionowały ich skutecznie. Zważyć przy tym należy, że czym innym jest przyznanie dowodowi z dokumentu waloru prawdziwości, a zatem tego, że nie został on podrobiony czy przerobiony, a czym innym jest wyciąganie stosownych wniosków z treści tego dokumentu.

Sąd zarządził zwrot pisma pozwanej z dnia 20 września 2019 r. jako spóźnionego, nadto z uwagi na jego złożenie bez zarządzenia Sądu. Wskazać należy, iż zgodnie z ogólną regułą procesową, strony mogą składać pisma procesowe tylko wtedy, gdy sąd tak postanowi, chyba że pismo obejmuje wyłącznie wniosek o przeprowadzenie dowodu (art. 207 § 3 k.p.c.). Wprawdzie pismo pozwanej zostało zatytułowane ,,wniosek dowodowy”, jednakże zawierało ono również twierdzenia i stanowisko strony. Tym samym powyższe pismo podlegało zwrotowi, bowiem zostało złożone z naruszeniem reguł procesowych. Abstrahując od powyższego, warto zauważyć, iż pismo pozwanej nie odpowiadało również wymogom określonym w art. 126 § 1 pkt 4 k.p.c., gdyż nie zostało własnoręcznie podpisane przez pozwaną.

Ustalając stan faktyczny, Sąd miał na uwadze, iż okolicznością bezsporną było związanie stron postępowania umową kompleksową, tj. sprzedaży energii elektrycznej oraz świadczenie usług dystrybucji oraz fakt, że na podstawie tej umowy dostarczano stronie pozwanej energię elektryczną. Aktem prawnym, który określa zasady i warunki zaopatrywania odbiorców w energię przez przedsiębiorstwa energetyczne jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2018r. poz. 755). Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 3 powyższej ustawy dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, o którym mowa w art. 7, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji i umowy o świadczenie usług magazynowania paliw gazowych lub umowy o świadczenie usług skraplania gazu. Dostarczanie paliw gazowych lub energii może odbywać się na podstawie umowy zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii, zwanej dalej „umową kompleksową”. Nadto w myśl art. 535 § 1 k.c. w zw. z art. 555 k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody.

Kwestią sporną stanowił natomiast obowiązek zapłaty przez pozwaną S. F. kwoty 8 192 zł tytułem należności za sprzedaż i dostawę energii elektrycznej przez powoda. Pozwana zakwestionowała powództwo tak co do zasady, jak i co do wysokości, wskazując, iż w okresie, za który powód dochodzi zapłaty nieuregulowanych faktur, pozwana nie była już wspólniczką spółki cywilnej i nie prowadziła działalności gospodarczej.

W ocenie Sądu niniejsze powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Po analizie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd doszedł do przekonania, iż stanowisko strony pozwanej jest uzasadnione. Sąd uznał, iż zobowiązanie, którego zapłaty domaga się powód, stało się wymagalne już po wystąpieniu pozwanej S. F. ze spółki cywilnej. Należy wskazać, iż zgodnie z art. 864 k.c. za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Podkreślić należy, iż w orzecznictwie sądowym występują dwa odmienne poglądy dotyczące kwestii odpowiedzialności byłego wspólnika za zobowiązania spółki cywilnej związane z działalnością spółki, które stały się wymagalne po wystąpieniu wspólnika ze spółki. W myśl pierwszego poglądu, jeżeli dochodzi do zawarcia umowy w ramach spółki cywilnej, to zawiera ją wspólnik, gdyż spółka cywilna nie ma podmiotowości prawnej, którą posiadają jedynie jej wspólnicy ( zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 marca 2015 r., III AUa 72/14). W takiej sytuacji związanie umową istnieje do momentu, w którym wspólnik dokona wypowiedzenia zawartej umowy. Tym samym w przypadku stosunków zobowiązaniowych o charakterze trwałym, w celu uwolnienia się od odpowiedzialności z tytułu zaciągniętego zobowiązania wspólnika wypowiadającego udział lub gdy spółka ulega rozwiązaniu, powinien on wypowiedzieć zawartą umowę, której jest stroną. Sąd jednak podziela drugi z poglądów, zgodnie z którym stroną umowy jest wspólnik zawierający ją nie jako osoba fizyczna, lecz reprezentant spółki cywilnej. Działa on wtedy nie w imieniu własnym, ale w imieniu wszystkich pozostałych wspólników, zawierając umowę w ich imieniu i na ich rzecz ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 września 2008 r., II CNP 49/08, Legalis nr 170349).

W niniejszej sprawie mamy do czynienia z umową kompleksową, która została podpisana przez pozwaną S. F.. Jednakże w ocenie Sądu samo zawarcie umowy przez pozwaną stanowiło akt z zakresu reprezentacji spółki, zaś pozwana działała w tym przypadku nie tyle w imieniu własnym, co w imieniu i na rachunek wszystkich wspólników spółki cywilnej. Ponadto w treści umowy jako odbiorcę wskazano (...) S.C.’’ oraz adres, pod którą spółka prowadziła działalność. W rozpoznawanej sprawie nieistotny jest zatem fakt, że pozwana S. F. złożyła swój podpis pod przedmiotową umową. Doniosła jest natomiast okoliczność, że w momencie powstania zobowiązania nie była ona już wspólnikiem spółki cywilnej. Nadmienić należy, że wystąpienie ze spółki cywilnej (...) nie miało znaczenia z punktu widzenia trwania umowy kompleksowej. Umowa ta obowiązywała nadal, lecz jej stroną była już tylko K. L., bowiem to ona dalej prowadziła działalność gospodarczą. Po rozwiązaniu spółki cywilnej z dniem 31 marca 2018 r. pozwana S. F. przestała być już jej wspólnikiem i nie była stroną umowy zawartej z powodem. Zauważyć również należy, że S. F. po wystąpieniu ze spółki nie mogła wypowiedzieć umowy kompleksowej właśnie z uwagi na zaprzestanie bycia jej stroną i bycia wspólnikiem.

Powtórzyć należy, iż w myśl art. 864 k.c. odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jest solidarna. Odnosząc się do charakteru zobowiązań, za które odpowiedzialność ponoszą wspólnicy w sposób solidarny, wskazać należy, iż dotyczą one działalności gospodarczej spółki cywilnej i nie mają charakteru zobowiązań osobistych wspólników. W przedmiotowej sprawie pozwana S. F. zawarła w dniu 15 marca 2017 r. umowę kompleksową z (...) S.A. jako wspólnik spółki cywilnej, nie zaś jako osoba fizyczna na własny rachunek. Ponadto w momencie zaistnienia wymagalności dochodzonych roszczeń, pozwana nie była już wspólnikiem spółki cywilnej, bowiem z dniem 31 marca 2018 r. została ona rozwiązana za porozumieniem stron i jak wynika z (...) z tym dniem pozwana zaprzestała prowadzenia działalności gospodarczej. Dla ustalenia kręgu podmiotów odpowiedzialnych z tytułu zobowiązań spółki w sytuacji, gdy źródłem zobowiązania jest umowa, nie ma znaczenia skład osobowy spółki z daty zawarcia tej umowy. Istotne jest natomiast to, czy dany podmiot był wspólnikiem spółki z okresie powstania zobowiązania, ewentualnie, czy przystąpił do spółki już po powstaniu tego zobowiązania ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2002 r.,(...), niepubl., wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2003 r., I CK 201/02, Lex nr 151608). Tym samym pozwana, w ocenie Sądu, nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki, które stały się wymagalne już po jej wystąpieniu ze spółki i zaprzestaniu prowadzenia działalności.

Na marginesie należy dodać, iż pozwana S. F. wskazywała na porozumienie zawarte z K. L., zgodnie z którym zobowiązała się ona do przejęcia wszelkich długów z zakresu prawa prywatnego i publicznego i zwolniła pozwaną z obowiązku świadczenia w ramach tych długów. W ocenie Sądu powyższe przejęcie długu było nieskuteczne wobec powódki. Zgodnie bowiem z art. 519 § 1 k.c. osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony, zaś w myśl art. 519 § 2 k.c. przejęcie długu może nastąpić przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika lub przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela. Tym samym do skutecznego przejęcia długu w niniejszej sprawie mogłoby dojść wskutek zawarcia umowy między (...) S.A. (wierzycielem) a K. L. za zgodą pozwanej S. F. lub umowy między K. L. a S. F. za zgodą (...) S.A. (wierzycielem). Wprawdzie pozwana S. F. zawarła umowę, na mocy której K. L. zobowiązała się do przejęcia wszelkich długów, jednakże ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, aby powód (wierzyciel) wyraził zgodę na takie przejęcie długu. W konsekwencji umowę stron w tym zakresie należało uznać za bezskuteczną w stosunku do osób trzecich, w tym powoda.

Mając powyższe na względzie, Sąd oddalił powództwo zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne w z zw. z art. 535 § 1 k.c. i art. 555 k.c. a contrario.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zgodnie z tą zasadą w przypadku oddalenia powództwa, kosztami procesu (w tym uiszczoną opłatą od pozwu oraz kosztami zastępstwa procesowego) obciążono stronę powodową. Orzeczenie zaś o kosztach procesu było obligatoryjne, mając na uwadze treść art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c.