Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marek Szymanowski (spr.)

Sędziowie: SA Bożena Szponar - Jarocka

SO del. Marzanna Rogowska

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 czerwca 2014 r. w B.

sprawy z odwołania J. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawczyni J. B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łomży III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 5 grudnia 2013 r. sygn. akt III U 860/13

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łomży pozostawiając temu Sądowi orzeczenie o kosztach instancji odwoławczej.

Sygn. akt III AUa 72/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 16 października 2013 roku, wydaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił J. B. prawa do emerytury w warunkach szczególnych, gdyż odwołująca nie udowodniła wymaganych 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

J. B. w odwołaniu od powyższej decyzji kwestionowała sposób wyliczenia przez organ rentowy stażu pracy w warunkach szczególnych. Wskazała, iż ze świadectwa pracy w warunkach szczególnych wynika, iż wskazany staż pracy obejmuje zakres 15 lat i 2 dni.

Sąd Okręgowy w Łomży po rozpoznaniu powyższego odwołania, wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 roku odwołanie oddalił. Sąd I instancji ustalił, iż J. B. urodziła się (...), nie jest członkiem OFE. W okresie od 12.05.1977 r. do 14.05.1992 r. zatrudniona była w (...) Zakładach (...) na stanowisku brakarza – przeglądacza. Następnie od 6.04.1995 r. do 31.12.1995 r. oraz od 1.02.1996 r. do 31.07.1996 r. zatrudniona była w Szkole Podstawowej nr (...) w Ł. na stanowisku sprzątaczki. Natomiast w okresie od 26.05.1992 r. do 25.12.1993 r., od 04.01.1996 r. do 31.01.1996 r. oraz od 3.08.1996 r. do 2.08.1997 r. zarejestrowana była w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ł. jako osoba bezrobotna. Od 1.03.1999 r. do 31.12.2000 r. otrzymywała zasiłek z tytułu wychowania dziecka wymagającego stałej opieki i pielęgnacji.

Nadto Sąd ustalił, że J. B. w dniu 22.08.2013 r. złożyła wniosek o emeryturę. Decyzją z dnia 16.10.2013 r. – obecnie zaskarżoną Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wnioskodawczyni prawa do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, a zatem nie spełniła niezbędnego warunku do przyznania tego świadczenia.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przewidziane jest w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, nr 153, poz. 1227 ze zm.) zawartym w rozdziale 2 działu II ustawy dotyczącym urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. Natomiast w art. 184 ust. 1 w/w ustawy zostało przewidziane prawo do wcześniejszej emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., którym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33,, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn)

Nadto Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 32 ust. 1a pkt 1 przy ustalaniu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Rodzaje prac i stanowisk oraz warunki na podstawie których osobom spełniającym powyższe wymagania przysługuje prawo do emerytury, ustala się zgodnie z art. 32 ust. 4 w/w ustawy na podstawie przepisów dotychczasowych. W niniejszej sprawie wspomniane przepisy dotychczasowe rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w/w rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Sąd I instancji wskazał też na treść § 4 cytowanego rozporządzenia, zgodnie z którym pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach nabywa prawo do emerytury jeżeli spełnia łącznie następujące warunki : osiągnął wiek emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy odwołująca posiada wymagany 15 – letni staż pracy w warunkach szczególnych.

Sąd Okręgowy ustalił, że odwołującej do stażu pracy w warunkach szczególnych zaliczono okres pracy od 12.05.1977 r do 14.05.1992 r., tj. okres 15 lat i 2 dni w (...) Zakładach (...) na stanowisku brakarza - przeglądacza i brakarza krojczego. Jednak zgodnie z art. 32 ust. 2a odliczono od powyższego okresu czas niewykonywania przez odwołującą pracy przypadający po dniu 14 listopada 1991 r. za który uzyskała ona świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby macierzyństwa tj. okres 8 dni. Sąd I instancji podkreślił, że organ rentowy nie kwestionował przedstawionego świadectwa pracy, a jedynie prawidłowo odliczył od wskazanego w nim okresu pracy w warunkach szczególnych okres, w którym odwołująca korzystała z zasiłku chorobowego. Brak możliwości zaliczenia wskazanego okresu skutkował koniecznością uznania, iż na dzień 1.01.1999 r. wnioskodawczyni legitymowała się stażem pracy w warunkach szczególnym w łącznym wymiarze 14 lat, 11 miesięcy i 24 dni.

Sąd I instancji podkreślił, iż zastosowanie art. 32 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS do osób, które przed 1 lipca 2004 r. nie spełniły wszystkich warunków nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jak to miało miejsce w niniejszej sprawie zostało w judykaturze Sądu Najwyższego uznane za nienaruszające wyrażonych w art. 2 i art. 32 Konstytucji RP zasad równości i sprawiedliwości społecznej ( wyrok SN z dnia 21.05.2009 r., II UK 370/08. Skoro zatem odwołująca nie spełniła wszystkich warunków do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury przed dniem 1 lipca 2004 r. ( nie osiągnęła wymaganego wieku 55 lat), przy uwzględnieniu obowiązującego wówczas stanu prawnego to po tej dacie okresy niezdolności do pracy z powodu choroby przypadające po dniu 14 listopada 1991 r. nie mogą zostać zaliczone do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach ( wyrok SN z 13.12.2010 r. I UK 180/10).

Mając powyższe na uwadze Sąd I instancji stwierdził, że odwołująca nie legitymuje się wymaganym okresem zatrudnienia co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach uprawniającym do przyznania jej prawa do emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze, Sąd Okręgowy na zasadzie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił.

J. B. zaskarżyła powyższy wyrok w całości i wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i wznowienie postępowania na skutek wystąpienia nowych okoliczności w sprawie, które nie zostały wskazane przed Sądem Okręgowym podczas rozprawy, a mianowicie odnaleziona w dniu 18 grudnia 2013 r. legitymacja ubezpieczeniowa po wydaniu wyroku z której wynika, iż nie była na świadczeniu chorobowym z ZUS w wymiarze 8 dni po 14 listopada 1991r. jak to wskazał ZUS w decyzji naliczającej mi wymiar czasu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja okazała się być zasadną aczkolwiek z innych przyczyn , niż w niej podniesiono.

Na wstępie wskazać należy, że apelująca ubiega się o emeryturę w oparciu o podstawę prawną przewidzianą w art. 184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszy Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 tej ustawy, jeżeli w dniu jej wejścia w życie (czyli 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli: 1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz 2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 tej ustawy. Z kolei w myśl art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym będącym pracownikami, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny, określony w art. 27 ust. 2 i 3 tej ustawy (ust. 1), przy czym dla celów ustalenia uprawnień emerytalnych, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia (ust. 2), zaś wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4). "Przepisami dotychczasowymi" w rozumieniu art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS są w szczególności przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r., które mają zastosowanie do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione w § 4-15 tego rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia (§ 1 ust. 1).

Jak wynika z przedstawionego świadectwa pracy J. B., będąc zatrudniona w (...) Zakładach (...) w okresie od dnia 12 maja 1977 roku do dnia 14 maja 1992 roku, wykonywała pracę brakarz – przeglądacz ( przyuczenie), brakarz przeglądacz oraz brakarz krojczy, tj. pracę wymienioną w dziale XIV, ust 24 poz. 1 wykazu A, stanowiącego załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr 7 Ministra przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego (Dz. Urz. MG z dnia 3 sierpnia 1987 roku, Nr 4, poz. 7 ). W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w dziale XIV (Prace różne) pod pozycją 24 wskazano kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno – techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie. Łączny okres zatrudnienia odwołującej w tym zakładzie od dnia 12 maja 1977 roku do dnia 14 maja 1992 roku wyniósł 15 lat i 2 dni, z tym, że ZUS ograniczył staż pracy wnioskodawczyni w warunkach szczególnych o okresy zasiłkowe (8 dni ), co dało 14 lat 11 miesięcy i 24 dni - wskazane w decyzji odmownej jako niekwestionowany okres pracy w warunkach szczególnych.

Ponieważ spór w niniejszej sprawie miedzy stronami dotyczył tego czy wnioskodawczyni przy ustaleniu prawa emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach przewidzianej art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie t.j. Dz.U. z 2009 roku Nr 153, poz. 1227 ze zm.) do 15 - letniego okres pracy w szczególnych warunkach podlega zaliczeniu okres pobierania zasiłku chorobowego po 14 listopada 1991 r. inne okoliczności nie były w sprawie badane, bowiem przy przyjętej przez Sąd Okręgowy wykładni przepisów prawa materialnego nie miały one znaczenia.

Sąd Apelacyjny rozważając czy od okresu pracy wnioskodawczyni w szczególnych warunkach należało odliczyć okresy niewykonywania pracy za które wnioskodawczyni otrzymała po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie bądź świadczenie z ubezpieczenia społecznego z tytułu choroby i macierzyństwa - doszedł jednak do odmiennego wniosku niż Sąd Okręgowy.

Jak wynika z treści przepisu art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 roku wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Ust. 1a powyższego przepisu został dodany ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 roku o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2004 roku, Nr 121, poz. 1264), która weszła w życie z dniem 1 lipca 2004 roku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd pierwszej instancji wydając zaskarżony wyrok dokonał błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania przepisów prawa materialnego, tj. art. 184 oraz art. 32 ust. 1a ustawy opierając się zresztą w tym względzie na wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2010 r.( I UK 180/10 LEX nr 785647) , zgodnie z którym jeśli wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków do wcześniejszej emerytury przed dniem 1 lipca 2004 r. przy uwzględnieniu obowiązującego wówczas stanu prawnego, to po tej dacie okresy niezdolności do pracy z powodu choroby przypadające po dniu 14 listopada 1991 r. nie mogą zostać zaliczone do okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Gdyby zatem za podstawę wykładni art. 32 ust. 1a w zw. z art. 184 ust. 1 ustawy przyjąć powyższe orzeczenie to rzeczywiście trzeba by zgodzić się z Sądem pierwszej instancji i wyłączyć sporny kilkudniowy okres pobierania zasiłku chorobowego z okresu pracy w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy wydając zaskarżony wyrok pominął jednak to , iż powyższa wykładnia nie utrwaliła się i stopniowo odszedł od niej również Sąd Najwyższy , który stoi aktualnie na gruncie odmiennego rozumienia zmian art. 32 obowiązujących od dnia 1 lipca 2004r. Aktualnie Sąd Najwyższy przyjmuje, że osiągnięcie do 1 stycznia 1999 r. okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej) wyłącza „ponowne” ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego (według innego stanu prawnego). Oznacza to, że wymagane do przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1988 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 1440) okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (ust. 1 pkt 1) oraz okresy składkowe i nieskładkowe (ust. 1 pkt 2) ustala się według stanu prawnego, który obowiązywał do dnia wejścia w życie tej ustawy, a nie według stanu prawnego obowiązującego w innej (wcześniejszej) dacie ustania spornego okresu zatrudnienia lub w (późniejszej) dacie złożenia wniosku o tę emeryturę ( por. w tym zakresie : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09, OSNP 2011 nr 19-20, poz. 260, wyrok SN z dnia 18 maja 2012 r., III UK 99/11, LEX nr 1227193; wyroku SN z dnia 13 lipca 2011 r. I UK 12/11 LEX 989126 ; postanowienie SN z dnia 9 marca 2012 r. I UK 367/11 Lex nr 1215125 ; wyrok SN 6 lutego 2014 r. II UK 284/13 niepubl). Sąd Najwyższy nawiązując do ochrony ekspektatywy maksymalnie ukształtowanej, której ochrony wielokrotnie udzielał Trybunału Konstytucyjny - przyjmuje , iż art. 184 ustawy pełni funkcję wzmocnienia tej ekspektatywy wobec pozostających w toku stosunków nabywania prawa do emerytury z tytułu wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach przed dniem 1 stycznia 1999 roku. W przepisie tym ustawodawca utrwalił sytuację osób, które w dniu wejścia w życie ustawy wypełniły warunki stażu szczególnego i ogólnego i zadeklarował ich przyszłe prawo do emerytury w wieku wcześniejszym. Przez wydanie tego przepisu nastąpił stan związania, tj. zobowiązania się przez Państwo do powstrzymania się od jakiejkolwiek ingerencji w istniejące prawo tymczasowe. Wobec tego przewidziana w ustawie ekspektatywa prawa do emerytury nie mogła wygasnąć na skutek nowej regulacji ustalania stażu zatrudnienia. Gwarancji przyszłego prawa do emerytury złożonej wobec osób, o których mowa w art. 184 ustawy, ustawodawca nie mógł już naruszyć przez ustalenie innego sposobu wyliczenia ich stażu ubezpieczenia. Stąd ocena, że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 roku określonego w art. 184 ustawy okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 roku. Pogląd ten wzmacnia treść
art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej, odsyłająca w zakresie warunków emerytalnych
do przepisów dotychczasowych (obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1999 roku).

Sąd Apelacyjny podziela powyższą wykładnię, która to wykładnia będzie w toku dalszego postępowania wiążąca dla Sądu Okręgowego ( art. 386 §6 k.p.c.). Oznacza to, prościej rzecz ujmując, iż domniemany okres pobierania zasiłku (domniemany bo wnioskodawczyni zakwestionowała fakt jego pobierania w postępowaniu ) co do zasady nie podlega wyłączeniu z okresu pracy w szczególnych warunkach.

Pogląd Sądu Okręgowego, w zakresie wykładni prawa materialnego , a którego to poglądu Sąd Apelacyjny nie zaaprobował - spowodował, iż Sąd Okręgowy nie prowadził żadnego postępowania dowodowego w sprawie. Na etapie sądowym organ rentowy zdawał się nie kwestionować posiadania przez wnioskodawczyni okresy zbliżonego do 15 lat ( z wyłączeniem spornych dni pobierania zasiłku chorobowego), tym niemniej wypada zauważyć, iż przed wydaniem decyzji organ rentowy miał zastrzeżenia formalne do wystawionego świadectwa pracy w szczególnych warunkach ( notatka kolegialna).

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego - Sąd ubezpieczeń społecznych, przyznając prawo do świadczenia, ma obowiązek ustalić wszystkie jego warunki, nawet gdy organ rentowy w decyzji negatywnie ocenił tylko niektóre z nich, bez rozpoznania pozostałych. Z istoty praw do świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych, które wymagają spełnienia ustawowych imperatywnych przesłanek ich nabycia, wynika, że odpowiada prawu sądowe orzeczenie o braku przesłanek kreujących z mocy ustawy prawo do dochodzonego świadczenia, których istnienia wcześniej nie zakwestionował organ rentowy i odwrotnie nie byłoby trafnym orzeczenie sądowe przyznające prawo do świadczenia z zakresu ubezpieczeń społecznych osobie, która nie spełnia ustawowych przesłanek warunkujących jego nabycie ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2008 r. II UK 104/08 LEX nr 658183; wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 25 stycznia 2002 r., II UKN 788/00,OSNP 2003 nr 23, poz. 575; 7 lutego 2002 r., II UKN 42/01, OSNP 2003 nr 22, poz. 551; 23 listopada 2004 r., I UK 15/04, OSNP 2005 nr 11, poz. 161; czy 7 marca 2006 r., I UK 195/05, OSNP 2007 nr 3 - 4, poz. 55). Oznacza to , iż koniecznym jest przeprowadzenie postepowania dowodowego w całości co do tego czy rzeczywiście wnioskodawczyni na stanowiskach wskazanych w świadectwie wykonywała pracę w szczególnych warunkach. Trzeba przy tym także przypomnieć, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem treść świadectwa pracy oraz świadectwa pracy w szczególnych warunkach podlega weryfikacji. Dokonana przez pracodawcę w świadectwie pracy w szczególnych warunkach ocena charakteru zatrudnienia pracownika nie jest dla sądu wiążąca, dokument ten podlega co do swojej wiarygodności i mocy dowodowej takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód. Świadectwo pracy jako dowód z dokumentu prywatnego nie ma natomiast silniejszej mocy dowodowej niż dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron (por. w tym zakresie wyrok SN z dnia 5 października 2011 r. II UK 43/11 LEX nr 1108484) np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2005 r., II UK 15/05, LEX nr 603168 oraz wyroki tego Sądu z dnia 3 października 2000 r., I CKN 804/98, LEX nr 50890; z dnia 30 czerwca 2004 r., IV CK 474/03, OSNC 2005 nr 6, poz. 113; z dnia 9 kwietnia 2009 r., I UK 316/08, LEX nr 707858; z dnia 6 stycznia 2009 r., II UK 117/08, OSNP 2010 nr 13-14, poz. 167; z dnia 27 lipca 2010 r., II CSK 119/10, LEX nr 603161). Zdaniem Sądu Apelacyjnego szczególnie wnikliwego potraktowania wymaga pierwsze ze stanowisk zajmowanych przez wnioskodawczynię. Wedle świadectwa wnioskodawczyni pracę rozpoczynała, (zakładając, że świadectwo wskazuje kolejne zajmowane stanowiska ) na stanowisku ,, brakarz przeglądacz - przyuczenie ‘’. Koniecznym jest zatem kompleksowe wyjaśnienie tego na czym fatycznie polegała praca wnioskodawczyni, w szczególności na czym polegało owe przyuczenie, pod kątem świadczenia pracy w szczególnych warunkach. Czyniąc ustalenia w tym zakresie koniecznym stanie się zażądanie akt osobowych wnioskodawczyni, których jak się zdaje tylko pewna skopiowana część znajduje się w aktach kapitałowych. Całość tych akt w połączeniu z ewentualnie zgłoszonymi dowodami z źródeł osobowych będzie pomocna przy weryfikacji okresów pracy w szczególnych warunkach stwierdzanych świadectwem pracy.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny na zasadzie art. 386 §4 k.p.c. orzekł jak na wstępie.