Pełny tekst orzeczenia

WYROK ŁĄCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2017 roku

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku w X Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Maria Julita Hartuna

Protokolant: Magdalena Sadowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Pruszczu Gdańskim B. W.

po rozpoznaniu w dniach 30.11.2016 r., 01.02.2017 r., 01.03.2017 r., 19.04.2017 r. na rozprawie sprawy

M. S. (S.), syna G. i G. z domu K., urodzonego (...)

skazanego prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 10 kwietnia 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1268/13, za czyny z art. 291 § 1 k.k. popełniony 14 września 2013 roku, za który wymierzono mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby oraz na podstawie art. 33 § 1, 2 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 30 stawek dziennych po 10 zł każda; przy czym w dniu 31 maja 2016 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, zaś w dniu 17 listopada 2014 roku wykonano karę grzywny;

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 03 lipca 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II K 75/14, za czyny z art. 177 § 1 k.k. popełniony w dniu 10 grudnia 2012 roku, za który wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby i na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z 33 § 1 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda oraz zastosowano względem niego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat; przy czym w dniu 31 maja 2016 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, zaś w dniu 10 grudnia 2015 roku wykonano karę grzywny;

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 07 stycznia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1046/14, za czyny z art. 244 k.k. popełniony 30 września 2014 roku, za który wymierzono mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby i na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z 33 § 1 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych po 10 zł każda; przy czym w dniu 15 lipca 2016 roku wykonano karę grzywny;

4.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 09 stycznia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1045/14, za czyny z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 12 kwietnia 2014 roku, za który wymierzono mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby;

5.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 30 marca 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1188/14, za czyny z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 24 lipca 2014 roku, za który wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby i na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z 33 § 1 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda; przy czym w dniu 07 stycznia 2016 roku wykonano karę grzywny;

6.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 02 grudnia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 602/15, za czyny z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 11 marca 2015 roku, za który wymierzono mu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającego na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez sąd w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym; kara została w całości wykonana;

orzekając na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny i niektórych innych ustaw (Dz.U. z dnia 20 marca 2015 roku, poz. 396)

***

I.  na mocy art. 568a § 1 pkt 2 kpk, art. 85 § 1 i 2 kk, art. 85a kk, art. 86 § 1 i 4 kk łączy kary pozbawienia wolności prawomocnie orzeczone wyrokami:

a)  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 10 kwietnia 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1268/13,

b)  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 03 lipca 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II K 75/14

i w ich miejsce wymierza skazanemu M. S. karę łączną 2 (dwóch) lat i 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 572 kpk umarza postępowanie w pozostałym zakresie,

III.  na mocy art. 576 § 1 kpk a contrario pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach podlegających połączeniu pozostawia do odrębnego wykonania,

IV.  na podstawie art. 577 kpk zalicza skazanemu na poczet orzeczonej w punkcie I wyroku łącznej kary pozbawienia wolności okresy rzeczywistego pozbawienia wolności zaliczone skazanemu w sprawach podlegających łączeniu oraz okresy odbytych kar w sprawach podlegających łączeniu, w szczególności okres od 31.08.2013 r. do 25.04.2014 r.;

V.  na mocy art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. 1983, poz. 49/223 ze zm.) zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie, a wydatkami tego postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt X K 663/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Skazany M. S. był karany następującymi prawomocnymi wyrokami:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 10 kwietnia 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1268/13, za czyny z art. 291 § 1 k.k. popełniony 14 września 2013 roku, za który wymierzono mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby oraz na podstawie art. 33 § 1, 2 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 30 stawek dziennych po 10 zł każda; przy czym w dniu 31 maja 2016 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, zaś w dniu 17 listopada 2014 roku wykonano karę grzywny;

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 03 lipca 2014 roku wydanym w sprawie o sygn. akt II K 75/14, za czyny z art. 177 § 1 k.k. popełniony w dniu 10 grudnia 2012 roku, za który wymierzono mu karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby i na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z 33 § 1 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda oraz zastosowano względem niego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat; przy czym w dniu 31 maja 2016 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności, zaś w dniu 10 grudnia 2015 roku wykonano karę grzywny;

3.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 07 stycznia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1046/14, za czyny z art. 244 k.k. popełniony 30 września 2014 roku, za który wymierzono mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat tytułem próby i na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z 33 § 1 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych po 10 zł każda; przy czym w dniu 15 lipca 2016 roku wykonano karę grzywny;

4.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 09 stycznia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1045/14, za czyny z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 12 kwietnia 2014 roku, za który wymierzono mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat tytułem próby;

5.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 30 marca 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 1188/14, za czyny z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 24 lipca 2014 roku, za który wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby i na podstawie art. 71 § 1 k.k. w zw. z 33 § 1 i 3 k.k. karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 zł każda; przy czym w dniu 07 stycznia 2016 roku wykonano karę grzywny;

6.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 02 grudnia 2015 roku wydanym w sprawie o sygn. akt X K 602/15, za czyny z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii popełniony 11 marca 2015 roku, za który wymierzono mu karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającego na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez sąd w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym; kara została w całości wykonana;

dowody: akta spraw X K 602/15, X K 1045/14, X K 1188/14, II K 75/12, D 101/15 Sądu Rejonowego Gdańsk - Południe w Gdańsku, odpisy wyroków k. 2 - 3, 8 - 11, 16 - 17, odpis postanowienia k. 4 -7, 12 - 15, dane o karalności k. 19 - 20, 39 - 41, dane o pobytach i orzeczeniach k. 30 - 33

Skazany jest bezdzietnym kawalerem. Ma wykształcenie średnie techniczne, ukończył technikum budownictwa. Obecnie pracuje w Niemczech przy montażu rusztowań, zarabia 8,5 euro/godz, wynajmuje pokój z dostępem do kuchni i łazienki. Utrzymuje kontakt z matką i braćmi, twierdzi, że ojciec wyrzucił go z domu. Jest zdrowy, nie nadużywa alkoholu, nie przyjmuje środków odurzających.

dowody: wywiad środowiskowy k. 46 - 48

Sąd zważył, co następuje:

Zacząć wypada od wskazania, iż od dnia 1 lipca 2015 r. ustawodawca gruntownie przebudował model orzekania w przedmiocie wyroku łącznego i kar łącznych, uchwalając również przepisy intertemporalne, które wskazują jakie przepisy stosować po dacie 1 lipca 2015 r. w związku z wejściem w życie w dniu 1 lipca 2015 roku przepisów ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks Karny oraz niektórych innych. Przepis art. 19 ust 1 wyżej wymienionej ustawy stanowi, że przepisów rozdziału IX kodeksu karnego, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie stosuje się do kar prawomocnie orzeczonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że zachodzi potrzeba orzeczenia kary łącznej w związku z prawomocnym skazaniem po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy. W niniejszej sprawie, skoro M. S. został skazany m.in. wyrokiem Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie X K 602/15, stosować należy przepisy znowelizowane.

Zgodnie z art. 85 § 1 i 2 kk w obecnym brzmieniu, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Podstawą orzeczenia kary łącznej są wymierzone i podlegające wykonaniu w całości lub w części kary lub kary łączne za przestępstwa, o których mowa w § 1. Należy nadmienić, że w przypadku M. S. zastosowania nie znajdują przepisy art. 85 § 3 i 4 kk.

W niniejszej sprawie przesłanki warunkujące możliwość wydanie wyroku łącznego zachodzą zatem w stosunku do następujących wyroków, podlegających wykonaniu:

1.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 10 kwietnia 2014 roku wydany w sprawie o sygn. akt X K 1268/13

2.  Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 3 lipca 2014 roku wydany w sprawie o sygn. akt X K 75/14.

We wszystkich tych przypadkach M. S. wymierzono kary pozbawienia wolności, a zatem kary, które można ze sobą połączyć. Nadto, żadna z tych kar nie została jeszcze w całości wykonana. Mimo że początkowo zostały one wymierzone z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, obecnie podlegają one wykonaniu, gdyż prawomocnie zarządzono wykonanie tych kar (w odróżnieniu od kar wymierzonych wyrokami w sprawach X K 1046/14, X K 1045/14 oraz X K 1188/14, które nadal pozostają warunkowo zawieszone). Nie podlega też połączeniu kara ograniczenia wolności orzeczona wyrokiem w sprawie X K 602/15 ani żadna z grzywien, gdyż wszystkie te kary zostały już wykonane.

Rozważając kwestię wysokości kary łącznej, jaka winna zostać orzeczona względem M. S. w miejsce skazań objętych wyżej wymienionymi wyrokami Sąd miał na względzie treść art. 86 kk, wyznaczającego jej granice. Z przepisu tego wynika, że Sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (ewentualnie - kar łącznych, podlegających łączeniu, vide art. 86 § 4 kk) do ich sumy, nie przekraczając jednak w odniesieniu do kary pozbawienia wolności – 15 lat. Co do zasady zatem, kara łączna pozbawienia wolności w tym wypadku powinna mieścić się w granicach od 2 lat pozbawienia wolności do 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności.

Nadmienić należy, że wymierzając karę łączną Sąd nie rozważa ponownie kwestii społecznej szkodliwości czynów, za które zostały orzeczone kary jednostkowe, ani też stopnia zawinienia przy popełnieniu wyżej wymienionych czynów. W doktrynie prawa karnego podkreślano dotąd, że przy wymiarze kary łącznej decydujące znaczenie ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej (M. Szewczyk, Kara łączna w polskim prawie karnym, Kraków 1981, s. 78). Zastosowanie właściwej zasady łączenia kar (absorpcji, kumulacji, asperacji) w głównej mierze zależy od związku podmiotowego i przedmiotowego pomiędzy zbiegającymi się czynami. W aspekcie przedmiotowym związek realnie zbiegających się przestępstw wyrażają kryteria przedmiotowe poszczególnych przestępstw, tj. bliskość czasowa ich popełnienia (największa, gdy przestępstwa popełniane są równocześnie lub bezpośrednio po sobie), tożsamość osób pokrzywdzonych (największa ścisłość związku zachodzi, gdy kilkoma przestępstwami pokrzywdzono tę samą osobę), rodzaj naruszonego dobra prawnego (im bardziej zbliżone dobra prawne, tym większa przedmiotowa bliskości przestępstw), sposób działania sprawcy. W aspekcie podmiotowym chodzi o motywy bądź pobudki kierujące sprawcą, rodzaj i formę jego zawinienia. Im ściślejszy związek podmiotowy i przedmiotowy pomiędzy zbiegającymi się czynami, tym bardziej zasadne jest zastosowanie zasady absorpcji. (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 marca 1981 r. VI KZP 5/81, OSNPG 1981, z. 5, poz. 43 oraz uchwale w składzie 7 sędziów z dnia 25 lutego 2005 roku, I KZP 36/04, OSNKW 2005, Nr 2, poz. 13). Dodany nowelizacją obowiązującą od 1 lipca 2015 roku przepis art. 85a kk wprost wskazuje zaś, że orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Mając na uwadze powyższe względy Sąd doszedł do przekonania, iż wymiar kary łącznej za pozostające w zbiegu przestępstwa w tym wypadku winien zostać ukształtowany na zasadzie kumulacji, jako że omawiane czyny to przestępstwa całkowicie odmiennego rodzaju (niebędące przestępstwami podobnymi), popełnione w dość znacznym odstępie czasu (niespełna roku).

Faktem jest, że skazany cieszy się stosunkowo pozytywną opinią środowiskową i ma prawidłowy stosunek do pracy. Niemniej jednak, okolicznością wyjątkowo niekorzystną dla M. S. jest fakt, iż po popełnieniu czynów, za które został skazany powyższymi wyrokami, popełnił szereg kolejnych przestępstw, w tym aż trzykrotnie został skazany z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie powstrzymało go przed ich popełnieniem nawet ryzyko zarządzenia wykonania kar pozbawienia wolności. W rezultacie, mimo iż M. S. na przestrzeni dwóch lat dopuścił się sześciu przestępstw, ani razu nie doświadczył realnego pozbawienia wolności. Okazało się tymczasem, że skazywanie oskarżonego na kary łagodniejszego rodzaju bądź kary z warunkowym zawieszeniem ich wykonania nie spełniało swej podstawowej funkcji, mianowicie nie powstrzymało w żaden sposób M. S. przed popełnianiem kolejnych przestępstw. Skazany przekonał się o skuteczności wymiaru sprawiedliwości, wiedział, że popełnianie przez niego przestępstw będzie skutkowało określonymi negatywnymi konsekwencjami, lecz okazało się, że nie osiągnięto w ten sposób żadnego efektu. Zdaniem Sądu, przemawia to przeciwko nadmiernemu skracaniu okresu przebywania przez M. S. w zakładzie karnym, gdzie wobec skazanego będą prowadzone oddziaływania edukacyjne.

Dlatego też, zdaniem Sądu, adekwatna do okoliczności sprawy jest kara łączna 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności.

Na marginesie należy wskazać, że Sąd rozważał również, czy względniejszym dla skazanego nie będzie zastosowanie wobec niego przepisów obowiązujących przed 1 lipca 2015 r., zgodnie z przepisem art. 4 § 1 kk. Niemniej jednak, według zasad obowiązujących uprzednio, połączeniu podlegałyby nie tylko wyroki Sądu Rejonowego Gdańsk - Południe w Gdańsku w sprawach X K 1268/13 oraz II K 75/14, ale także wyroki Sądu Rejonowego Gdańsk - Południe w Gdańsku w sprawach X K 1046/14. X K 1045/14 oraz X K 1188/14 (pozostające w odrębnym zbiegu realnym). Tymi ostatnimi wyrokami orzeczono kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, które nie zostały dotąd zarządzone, a w ocenie Sądu, kara łączna wynikająca z ich połączenia musiałaby być karą bezwzględną - Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie widzi podstaw, by wobec M. S., skazanego dotąd sześciokrotnie, stosować dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania kary. Nawet w sytuacji, gdy M. S. ustabilizował w ostatnim czasie swój tryb życia, pracuje za granicą i przez ponad rok nie został ponownie skazany, prognoza kryminologiczna jest bardzo niepewna, z uwagi na utrwaloną, widoczną w dotychczasowej linii życia skazanego, postawę lekceważenia porządku prawnego. Uznanie, że skazany zasługuje zatem na warunkowe zawieszenie wykonania kary, byłoby, zdaniem Sądu, rażąco niesprawiedliwe. W tej sytuacji łączenie kar według poprzednio obowiązujących zasad byłoby dla skazanego bardzo niekorzystne.

Sąd uznał za w pełni wiarygodny materiał dowodowy zgromadzony w sprawie w postaci wywiadu kuratora, danych o karalności, odpisów orzeczeń, danych z akt poprzednich spraw. Dowody te są kompletne, zebrane zgodnie z wymogami procedury, nie były kwestionowane przez strony, a zatem brak jest podstaw do ich podważania.

W punkcie III wyroku na podstawie art. 576 § 1 kpk ( a contrario) pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach określonych w punkcie I wyroku łącznego Sąd pozostawił do odrębnego wykonania. Natomiast w punkcie II Sąd umorzył postępowanie w pozostałym zakresie (co do części nie podlegającej łączeniu).

Rozstrzygnięcie zawarte w punkcie IV zostało skorygowane postanowieniem uzupełniającym, zatem nie ma potrzeby obecnie go omawiać, gdyż z chwilą uprawomocnienia się tego postanowienia utraci moc.

Na mocy art. 624 § 1 kpk Sąd orzekł o kosztach postępowania w sprawie, zwalniając M. S. od ich ponoszenia w całości, obciążając nimi Skarb Państwa, z uwagi na konieczność odbycia przez skazanego kary pozbawienia wolności, ograniczającej znacznie jego możliwości zarobkowe.