Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 stycznia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 stycznia 2017 r. w Gliwicach

sprawy W. G. (G.)

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o podleganie pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu rolników

na skutek odwołania W. G.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 20 czerwca 2016 r. nr (...) - (...).402.483.2016

oddala odwołanie.

(-) SSR del. Renata Stańczak

Sygn. akt VIII U 1813/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 czerwca 2016r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stwierdził w stosunku do ubezpieczonego W. G. ( G. ) ustanie ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie: ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego, macierzyńskiego i emerytalno – rentowego od dnia 1 czerwca 2016r. w związku z niedostarczeniem w terminie do dnia 31 maja 2016r. zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy, to jest za 2015r.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji domagał się jej uchylenia.

W uzasadnieniu swojego stanowiska ubezpieczony wskazał, iż był przekonany,
że dopełnił wszelkich formalności i w związku z tym opłacał składki na ubezpieczenie społeczne rolników. Nie ponosi natomiast odpowiedzialności za uchybienia w pracy poczty.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o jego oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji oraz dodał, iż ubezpieczony w dniu 12 września 2016r. wystąpił do KRUS z wnioskiem
o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia podając jako powód „ uchybienia w pracy poczty, za które musi ponosić negatywne konsekwencje ”. Po rozpatrzeniu tego wniosku została wydana w dniu 7 października 2016r. decyzja, którą odmówiono ubezpieczonemu prawa do przywrócenia terminu do złożenia oświadczenia lub zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2015r.

Rozpoznając sprawę Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony W. G. urodzony w dniu (...) w okresach od dnia 28 października 1997r. do dnia 30 czerwca 2004r. oraz od dnia 1 stycznia 2006r. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy. Natomiast w okresach od dnia 28 października 1997r. do dnia 30 czerwca 2004r., od dnia 1 stycznia 2006r. do dnia 28 lutego 2010r., od dnia 18 maja 2012r. do dnia 5 lipca 2012r. i od dnia 27 sierpnia 2014r. prowadzi pozarolniczą działalność.

Do dnia 31 maja 2016r. do KRUS nie wpłynęło wymagane zaświadczenie z urzędu skarbowego dotyczące ubezpieczonego o kwocie należnego podatku dochodowego
od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za rok podatkowy - 2015.

W takiej sytuacji Prezes KRUS w dniu 20 czerwca 2016r. wydał decyzję zaskarżoną,
którą wyłączył ubezpieczonego z ubezpieczeń: wypadkowego, chorobowego, macierzyńskiego i emerytalno – rentowego od dnia 1 czerwca 2016r.
W dniu 12 września 2016r. ubezpieczony wystąpił do KRUS z wnioskiem
o przywrócenie terminu do złożenia oświadczenia podając jako powód „ uchybienia w pracy poczty, za które musi ponosić negatywne konsekwencje ”, lecz wniosek ten decyzją z dnia

7 października 2016r. został rozpatrzony negatywnie - ubezpieczonemu odmówiono prawa do przywrócenia terminu do złożenia zaświadczenia właściwego urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za 2015r.

Ubezpieczony był wcześniej pouczony o konieczności dostarczenia
w/w zaświadczenia z urzędu skarbowego w nieprzekraczanym terminie do dnia 31 maja każdego roku i o skutkach niezachowania tego terminu. Takie pouczenie znajdowało
na kierowanych do ubezpieczonego decyzjach z dnia 17 stycznia 2007r., 29 maja 2012r.,
31 lipca 2012r., 15 lipca 2014r. ( pkt 3 Informacji na odwrocie tych decyzji ).

Ubezpieczony na rozprawie w dniu 12 stycznia 2017r. oświadczył, iż wiedział
o obowiązku składania w/w zaświadczeń każdego roku do dnia 31 maja i w poprzednich latach takie oświadczenia składał. Dodał, iż nie dysponuje kopią oświadczenia złożonego
w 2016r. ( za 2015r. ) oraz zaznaczył, iż takie oświadczenia zawsze wysyłał listem zwykłym.

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji akt organu rentowego jako okoliczności bezsporne, bo jednoznacznie wynikające z tych dowodów i nie kwestionowane przez strony.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego W. G. nie zasługuje
na uwzględnienie.

Zgodnie z art.7 ust.1 oraz art.16 ust.1 i ust.3 ustawy z dnia 20 grudnia 1999r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz.U. z 2016r., poz.277 ) ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu, macierzyńskiemu oraz emerytalno – rentowemu podlega
z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo rolne obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, a także, jeżeli ten rolnik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do renty lub emerytury albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Stosownie do art.5 a ust.3 i 4 w/w ustawy, rolnik lub domownik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujący przy prowadzeniu tej działalności, podlegający ubezpieczeniu, obowiązany jest złożyć Kasie do dnia 31 maja każdego roku podatkowego zaświadczenie właściwego urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok.

W myśl art.5a ust.6 ustawy, niezachowanie terminu złożenia zaświadczenia, o którym mowa powyżej, jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia z dniem, do którego rolnik lub domownik obowiązany był złożyć zaświadczenie w Kasie, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem terminu na złożenie zaświadczenia.

Przepisy cytowanej ustawy, a konkretnie art.5a ust.3, 4 i ust.6 w sposób kategoryczny stwierdzają, iż niezłożenie przez rolnika zaświadczenia ( oświadczenia ) właściwego urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok w terminie zakreślonym przepisami, czyli do dnia 31 maja każdego roku, jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia z dniem, do którego rolnik lub domownik obowiązany był zaświadczenie takie złożyć. W rezultacie osoba taka jest objęta powszechnym ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Skutek w postaci ustania ubezpieczenia w przypadku braku złożenia w/w zaświadczenia w wymaganym terminie występuje zawsze, nawet, gdy ubezpieczony nie był pouczony o obowiązku złożenia w terminie takiego zaświadczenia, co stwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 września 2015r. sygn. III UZP 1/15 podjętej
w składzie siedmiu sędziów.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w (...) w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 marca 2016r. ( sygn. akt III AUa 1077/15 ) powołując się na liczne orzeczenia Sądu Najwyższego „ celem wprowadzonego art.5a ustawy w brzmieniu obowiązującym było „uszczelnienie” rolniczego systemu ubezpieczenia społecznego. Dopuszczalność wyboru tego ubezpieczenia jest reglamentowana kolejnymi i coraz bardziej rygorystycznymi warunkami, co ma to istotne znaczenie, jeżeli weźmie się pod uwagę, że do dnia 31 grudnia 1996 r. rolnik, który rozpoczynał prowadzenie działalności pozarolniczej był eliminowany z korzystniejszego ubezpieczenia rolniczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2006r., I UK 172/05). Rolnik zatem może nadal podlegać ubezpieczeniu rolniczemu jeżeli kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie przekracza określonej kwoty. Wybór rodzaju ubezpieczenia nie ma charakteru jednorazowego. Wręcz przeciwnie ustawodawca przyjął roczną sekwencję roczną. Przyjęcie takiego rozwiązania wydaje się zrozumiałe, jeżeli zważyć, że korzystanie z preferencyjnego ubezpieczenia społecznego rolników zostało zastrzeżone jedynie dla rolników, którzy w niewielkim zakresie podejmują działalność gospodarczą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2006r., I UK 75/06). Warunkiem formalnym wyboru albo kontynuowania ubezpieczenia rolniczego jest zachowanie terminów wskazanych przez ustawę. Rolnik jest zobowiązany złożyć w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy tej działalności. Rolnik lub domownik mają również obowiązek składać zaświadczenie albo oświadczenie, że nie została przekroczona kwota podatku dochodowego wraz z wnioskiem o kontynuowaniu ubezpieczenie społecznego rolników corocznie do dnia 31 maja (art. 5a ust. 4 ustawy). Terminy przewidziane w przepisie art. 5a ust. 1 pkt 1 i ust. 4 mają na celu racjonalizację mechanizmu kontroli ustalonych w ustawie warunków umożliwiających rolnikowi pozostaniu w ubezpieczeniu społecznym, pomimo podjęcia innej działalności gospodarczej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2006r., III UK 91/16 ) ”.

Odnosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznania niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe wykazało,
że ubezpieczony nie złożył w przewidzianym ustawą terminie, to jest do dnia 31 maja 2016r. zaświadczenie urzędu skarbowego o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok - 2015. Brak jest takiego zaświadczenia w aktach organu rentowego. Ubezpieczony wprawdzie powoływał się na fakt, że zaświadczenie takie zostało przez niego w w/w terminie wysłane drogą pocztową, lecz okoliczności tej w żaden sposób nie udowodnił ( ubezpieczony wskazał, iż nie posiada dowodu potwierdzenia nadania takiego zaświadczenia, bowiem – jak twierdził – wysłał go listem zwykłym, nie dysponuje też kopią tego zaświadczenia ).

W tym miejscu podkreślić należy, iż zgodnie z art.6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ta reguła dowodzenia
w sprawach cywilnych ( art.6 k.c. a także art.232 k.p.c. ) zobowiązuje strony do wskazywania dowodów, z których wywodzą one skutki prawne i znajduje zastosowanie również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, których przedmiotem są odwołania ubezpieczonych od decyzji organów rentowych ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 18 września 2014r. III AUa 2732/13 ). Strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń, ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia.

Skoro ubezpieczony nie dostarczył do KRUS zaświadczenia o jakim mowa wyżej
w przewidzianym prawem terminie, to prawidłowo Prezes KRUS w decyzji zaskarżonej wyłączył go z ubezpieczeń jak w tej decyzji od dnia 1 czerwca 2016r.

Na marginesie sprawy zaznaczyć należy, iż Sąd nie zajmował się w niniejszym postępowaniu kwestią przywrócenia ubezpieczonemu terminu do złożenia powyższego zaświadczenia, w którym to przedmiocie organ rentowy wydał odrębną decyzję w dniu
7 października 2016r. Odwołanie ubezpieczonego dotyczyło decyzji z dnia 20 czerwca 2016r. i tylko w zakresie objętym tą decyzją Sąd prowadził postępowanie.

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznaczony jest treścią konkretnej decyzji organu rentowego, od której wniesiono odwołanie ( art. 477 ⁹ i art. 477 ¹⁴ k.p.c. ) i tylko w tym zakresie podlega ona kontroli sądu zarówno pod względem jej formalnej poprawności, jak i merytorycznej zasadności ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16.04.2015r., I UK 470/14 ).

W konsekwencji powyższego, na podstawie powołanych norm prawnych oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne.

(-) SSR del. Renata Stańczak