Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 470/14
POSTANOWIENIE
Dnia 16 kwietnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)
SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Hajn
w sprawie z odwołania B. s.c. A. J., I. J. w O. i T. S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.
z udziałem zainteresowanych: R. Spółki z o.o. we W., K. Spółki z o.o. z siedzibą w
O.
o ustalenie płatnika składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie
zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 16 kwietnia 2015 r.,
skargi kasacyjnej B. s.c. A. J., I. J. w O. od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 20 maja 2014 r.,
1. odrzuca skargę kasacyjną,
2. zasądza od odwołującej się B. s.c. A. J., I. J. w O. na rzecz
Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w O. kwotę 120 (sto
dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 20 lutego
2013 r., wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 i art. 4 pkt 2a ustawy z dnia 13
2
października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z
2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm., obecnie jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 121),
art. 85 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz.
1027 ze zm.), art. 104 ust. 1 pkt 1c ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz.
415 ze zm.), art. 9 ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w
razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. Nr 158, poz. 1121 ze zm.), stwierdził, że
płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne,
Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych T. S. w
okresie od 1 lutego 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. jest B. s.c. A. J., I. J.
Odwołanie od powyższej decyzji złożyli płatnik składek – B. s.c. A. J., I. J. w
O. oraz ubezpieczona T. S., wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez
stwierdzenie, że płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie
zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
T. S. w okresie od 1 lutego 2012 r. do 31 października 2012 r. jest R.Spółka z o.o. z
siedzibą we W., a od 1 listopada 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. K. Spółka z o.o. z
siedzibą w O.
Wezwane do udziału w sprawie R. Spółka z o.o. z siedzibą we W. oraz K.
Spółka z o.o. z siedzibą w O. nie zajęły żadnego stanowiska w sprawie.
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w O. wyrokiem z
dnia 7 października 2013 r. oddalił odwołania.
W wyniku apelacji płatnika składek B. s.c. A. J., I. J. w O. Sąd Apelacyjny –
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 20 maja 2014 r. oddalił
apelację.
Sąd Apelacyjny stwierdził, że umowy zlecenia zawarte między odwołującą
się T. S. a zainteresowanymi R. Spółką. z o.o. oraz z K. Spółką z o.o. były
nieważne z uwagi na dyspozycję przepisu art. 58 § 1 k.c., bądź też miały charakter
„uśpiony”. Skutkiem tego nie wiązały T. S. i zainteresowanych spółek. W ocenie
Sądu Apelacyjnego obie koncepcje prowadzą do tego samego skutku, czyli do
przyjęcia, że zobowiązanie stanowiące podstawę świadczenia pracy łączyło T. S. i
3
odwołującą się spółkę cywilną. Na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych
oznacza to, że płatnikiem składek jest B. s.c. A. J., I. J. w O.
Skargę kasacyjną wniósł odwołujący się płatnik składek – B. s.c. A. J., I. J. w
O. zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię i
niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności: 1) naruszenie art. 3531
k.c., art. 58
k.c., art. 734 § 1 k.c. w związku z art. 750 k.c. oraz art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 9
lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608
ze zm.) przez przyjęcie, że umowy zlecenia z dnia 1 lutego 2012 r. i z dnia 1
listopada 2012 r. zawarte pomiędzy T. S. a R. Spółką z o.o. z siedzibą we W., K.
Spółką z o.o. z siedzibą w O. są nieważne jako sprzeczne z ustawą; 2) naruszenie
art. 26 ust. 2 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników
tymczasowych przez przyjęcie, że rozwiązanie umowy zlecenia między B. spółką
cywilną a T. S. i ponowne jej zatrudnienie na tym samym stanowisku jako
zleceniobiorcę agencji pracy tymczasowej wypełniało dyspozycję art. 8 pkt 3
ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych i było w
tym stanie rzeczy niezgodne z prawem.
Wskazując na powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku
oraz wyroku Sądu pierwszej instancji w całości i przekazanie sprawy Sądowi
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Wartość przedmiotu zaskarżenia
podana została w skardze kasacyjnej w kwocie 4.400 zł i ustalona została na
podstawie wynagrodzenia brutto T. S. za okres luty – listopad 2012 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 3982
§ 1 k.p.c. w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu
zaskarżenia jedynie w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty
oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, natomiast w pozostałych
sprawach z tego zakresu skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach, w
których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych.
Utrwaloną linią judykatury jest, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu
4
rentowego, od której wniesiono odwołanie - art. 4779
k.p.c., art. 47714
k.p.c. (por.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 22 lutego 2012 r., II UK 275/11, LEX nr
1215286; z dnia 2 marca 2011 r., II UZ 1/11, LEX nr 844747; z dnia 18 lutego
2010 r., III UK 75/09, OSNP 2011 nr 15-16, poz. 215; z dnia 3 lutego 2010 r., II UK
314/09, LEX nr 604214). Sprawa, w której wniesiona została skarga kasacyjna,
wszczęta została odwołaniem od decyzji ustalającej, że płatnikiem składek na
ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz
Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych T. S. w okresie od 1 lutego 2012 r. do
31 grudnia 2012 r. jest B. s.c. A. J., I. J. w O. A zatem jest sprawą o prawa
majątkowe, w której skarga kasacyjna jest dopuszczalna tylko wówczas, gdy
wartość przedmiotu zaskarżenia jest nie niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Sąd
Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 września 2014 r., I UZ 9/14 (LEX nr 1532734)
przyjął, że dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawach o prawa majątkowe
uzależniona jest od wartości przedmiotu zaskarżenia, niezależnie od tego, czy
sporne roszczenie dotyczyło ustalenia, ukształtowania czy świadczenia.
W rozpoznawanej sprawie o ustalenie podmiotu zobowiązanego do
odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne,
Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, którego
tytuł stanowiła umowa zlecenia, sąd nie rozstrzygał o obowiązku objęcia
ubezpieczeniem społecznym z tytułu tej umowy, a jedynie o powinności zapłaty
składek na ubezpieczenie społeczne przez wskazany w decyzji podmiot. Jest to
więc niewątpliwie sprawa o prawa majątkowe, a zatem podlega ograniczeniu
przewidzianemu w art. 3982
§ 1 k.p.c. Nie było sporu, że T. S. ma podlegać
ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu z tytułu umowy zlecenia, ale sporne
było ustalenie podmiotu zobowiązanego do zapłaty składek z tego tytułu. Sąd
Najwyższy w postanowieniu z dnia 9 października 2002 r., II UZ 94/02 (OSNP 2004
nr 6, poz. 107) przyjął, że w sprawie dotyczącej poboru składki z tytułu podlegania
obowiązkowi ubezpieczenia społecznego dopuszczalność skargi kasacyjnej zależy
od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Tak więc, skoro w skardze kasacyjnej jako wartość przedmiotu zaskarżenia
(kwota należnych do zapłaty składek) wskazana została przez skarżącego kwota
4.400 zł, to skarga na podstawie art. 3982
§ 1 k.p.c. jest niedopuszczalna.
5
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c. w
związku z art. 3982
§ 1 k.p.c. odrzucił skargę kasacyjną. Godzi się w tym miejscu
nadmienić, że w orzecznictwie przyjmuje się, że przyjęcie skargi kasacyjnej do
rozpoznania nie uniemożliwia Sądowi Najwyższemu w składzie trzyosobowym,
któremu przedstawiono skargę, dokonania ponownej kontroli w zakresie spełnienia
ustawowych wymogów oraz wydania orzeczenia o odrzuceniu skargi (por. min.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2014 r., III CNP 10/13, LEX nr
1455722).
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz przepisów
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. sprawie opłat
za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu
(jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 490).

I UK 470/14

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia